Morgunblaðið - 02.04.1989, Blaðsíða 30

MORGUNBLAÐIÐ FOLK í FRÉTTUM
SUNNUDAGUR 2. APRÍL 1989
VEITINGAHÚS
ADLON afturí bænum
Það eru eflaust einhveijir sem muna eftir ADLON-kafiShúsum
þeirra Silla og Valda. Þau voru á götuhornum hingað og þangað
um bæinn, í Aðalstræti var svokallaður Langi bar, í Bankastræti,
þar sem veitingastaðurinn Prikið er til húsa, var annar, sá þriðji var
á Laugavegi þar sem Ítalía er nú og á Laugavegi 126 var sá flórði.
Nú hafa nokkrir framtakssamir menn opnað þar veitingastað og
kalla hann einmitt ADLON.
Það er liðin tíð að menn komi
með brennivínstárið með sér
og setji út í kaffíð eins og iöngum
var gert á ADLON fyrir 40 til 50
árum. Hinn nýi ADLON-staður
hefur á boðstólum alls kyns veiting-
ar, og er hann í senn bæði krá og
matsölustaður. Þar er lögð áhersla
á danska matargerðalist, „frika-
dellur" og „smorrebrod", „kab'a-
rettdiska, flesk og steikur. Þá verð-
ur boðið upp á lifandi tónlist á
kvöldin, gítarmúsík eða skemmt-
ara, með þeim söngfuglum sem
Morffunblaðið/Ami Sœberg
Matreiðslumaðurinn Guðmundur Hafsteinn Sigurðsson og Gísli
Petersen markaðsstjóri inni á veitingastaðnum ADLON.
rata þar inn hverju sinni. kvæmdastjórar eru þeir Kristinn
Innréttingar eru í kráarstíl og AlfreðssonogSigvaldi Viggósson.
eru sæti fyrir 50 manns. Fram-
Lúdó og Stefán fagna þrítugsafinæli
Hljómsveitin eins og hún er skipuð í dag. Frá vinstri: Einn af Qórum upphafsmönnum hljómsveitarinn-
ar, Elvar Berg, þá Þorleiftir Gíslason sem ekki er lengur í hljómsveitinni, Arthur Moon, Bertram Möll-
er, stofnandi, Stefán Jónsson, Júlíus Sigurðsson og Stefán Jökulsson.
Árið 1959 hét hljómsveitin Plútó
og voru meðlimir Qórir talsins.
Fyrsta fasta aðsetur þeirra var
Vetrargarðurinn í Tívolíinu í
Vatnsmýrinni og þeir voru ófáir
sem lögðu leið sína þangað, sællar
minningar. Þar voru þeir í um það
bil eitt ár. Síðar var opnað hús í
miðbæ Reykjavíkur sem hét
Storkklúbburinn, og var fyrir-
rennari Glaumbæjar.
essir piltar hafa glatt landann
með tónlistarflutningi í áratugi
og verið frægir fyrir „að taka lífinu
létt“. Það eru þeir Lúdó og Stefán
sem eldhressir fagna þrjátíu ára af-
mæli um þessar mundir.
í Storkklúbbnum voru þeir félagar
húshljómsveit og var opið mörg kvöld
í viku hverri. A árinu 1961 skipti
hljómsveitin um nafn þar eð silfur-
bræðslan Plútó fór í mál vegna
nafnstulds. Hljómsveitin Plútó varð
Plúdó en engu að síður töpuðu þeir
félagar málinu fyrir hæstarétti á
þeim forsendum að landsmenn, svo
linmæltir sem þeir eru nú, væru ekki
hæfír að aðgreina Plútó frá Plúdó í
töluðu máli! Það sama ár breyttist
Plúdó í Lúdó-sextett. Skömmu síðar
var hljómsveitin kölluð því nafni sem
hún ber enn í dag, Lúdó-sextett og
Stefán.
Á árunum eftir 1960 jukust vin-
sældir þeirra jafnt og þétt. Þess má
geta að árið 1962 spiluðu þeir á þjóð-
hátíð í Vestmannaeyjum og frum-
fluttu þar lagið „Ég veit þú kemur
í kvöld til mín“. Lengst af spiluðu
þeir þó í Þórskaffí þar sem þeir héldu
uppi fjörinu í mörg ár. Þeir fóru út
í hljómplötugerð... við aðstæður
sem teldust frumstæðar í dag. Fyrsta
platan þeirra, „Því ekki að taka lífíð
Iétt“ var til dæmis tekin upp í Þór-
skaffí á tveggja rása segulbands-
tæki. Árið 1963 kom út önnur hljóm-
plata þeirra, „Laus og liðugur". Á
þeirri hljómplötu steig Þuríður Sig-
urðar sín fyrstu skref á söngbraut-
inni.
Á meðan að Bítlaæðið var í al-
gleymingi gerðu þeir hlé á starfs-
ferlinum og það var ekki fyrr en
árið 1970 sem kjaminn úr hljóm-
sveitinni kom saman á ný. Þá spiluðu
þeir í Átthagasal Hótel Sögu í einkas-
amkvæmum á vetrum. Nokkrum
árum síðar kom upp sú hugmynd hjá
Svavari Gests að gefa út hljómplötu
með gömlu góðu lögunum og varð
sú plata geysivinsæl. Hver man til
dæmis ekki eftir „Átjan rauðar rós-
ir“, kartöflulaginu „Uti í garði" og
lögum í svipuðum dúr. Sú hljómplata
seldist í um 10.000 eintökum og var
uppseld á skömmum tíma, fyrir jólin
1977. Árið eftir fóru þeir á ný í
Þórskaffí þar sem spilað var í eitt
ár. Síðan þá hafa þeir verið „frílans"
eins og það heitir á fínu máli.
í tilefni af þessum tímamótum var
spjallað við Stefán, sem hefur verið
sleitulaust í hljómsveitinni frá árinu
1959. Það er gott í honum hljóðið
þegar hann er beðinn að rifja upp.
„Á fyrstu árum hljómsveitarinnar
erum við hrein og klár atvinnuhljóm-
sveit, spiluðum fímm til sex kvöld
vikunnar, eingöngu nýju dansana.
Menn voru þó almennt í annarri
vinnu og höfðu ekki úthald í það
endalaust. Viss kjami hljómsveitar-
innar hefur þó haldist órofínn fram
til þessa dags.“
— Hvert er leyndarmálið á bak
við svo langt samstarf?
„Seinni árin þegar við spilum ekki
mjög mikið er þetta ekki síður
skemmtun fyrir okkur sjálfa, en aðra,
og jafnvel mætti kalla þetta hálf-
gerða klúbbfundi. Þetta eru góðir
félagar og við höfum alltaf haldið
tengslum."
— Hvað með stemmninguna?
„Fyrir nokkrum árum vorum við
að eltast við að vera með þau lög
sem voru vinsælust á hveijum tíma.
Síðar höfum við komist að því að
fólk vill gömlu góðu lögin, svo aðal-
uppistaðan í prógramminu okkar í
dag eru rokk and ról hit-lögin frá
gullaldarárunum. Mér fínnst sama
stemmningin vera að koma aftur og
mórallinn er góður.“
Lúdó og Stefáni hefur verið boðið
að spila í Þórskaffí og munú þeir
koma saman í byijun aprílmánaðar
á þeim gamla stað þar sem þeir voru
hvað vinsælastir, í nýjum sal sem
heitir Vetrarbrautin. Þeir félagar
munu að sjálfssögðu halda sig við
gamla heygarðshomið og allir sem
vilja rifja upp gömlu góðu árin ættu
að láta sjá sig í Vetrarbrautinni.
Góðir hálsar, því ekki að taka lífíð
létt?
TÓNLIST
Því ekki að taka lífíð létt?
Hljómsveitin um 1963 þegar þeir
áttu mestum vinsældum að
fagna. Frá vinstri, efiri röð:
Rúnar Georgsson, Sigurður Þór-
arinsson, Stefán Jónsson, Hans
Kragh og Hans Jensson. Fyrir
framan eru: Arthur Moon og
Baldur Már Arngrímsson.
Þeir sem skipuðu Lúdó-sextett um 1960 meðan að þeir spiluðu i Storkklúbbnum. Frá vinstri talið: Sig-
urður Þórarinsson, Stefán Jónsson, Gunnar Kvaran, Hans Kragh, Ólafur Gunnarsson og Hans Jensson.
eftir Atla Heimi
Sveinsson
Klara
Eg hef aldrei haft neinn
sérstakan áhuga á tón-
listarsögu. Og ævisögur les
ég sárasjaldan nú orðið.
Sennilega á ævisagnaritun-
arástríða og
frásagnargleði
landa minna
einhvern þátt í
því að gera mig
fráhverfan
þessari bók-
menntagrein,
ef manni leyf-
ist að nota svo
virðulegt orð um þetta bull
sem árlega er spýtt inn á
markaðinn.
En um dáginn heyrði ég í
útvarpinu píanókonsert,
sem mér þótti athyglisverð-
ur, svo ég lagði við hlustirn-
ar. Verkið var í rómantískum
stíl, en formhugsun var
'klassísk. Það gerði miklar
kröfur til einleikarans, og
píanóröddin var kunnáttu-
samlega rituð. Hljómsveitar-
beiting hugkvæm og fersk.
Ég vissi ekki hver var höf-
undur þessa prýðilega verks,
fyrr en þulur skýrði frá því
að því loknu. Ég hafði giskað
á einhvern Þjóðveija,
samtímamann Mend-
elsohns, Schumanns, Chop-
_^Jns og Brahms. Einhvern
nær óþekktan „Klelnmeist-
er“, minni háttar meistara,
en meistara samt. Píanókon-
sertinn reyndist vera eftir
Klöru Wieck, sem gift var
Robert Schumann.
Klara var undrabarn í
píanóleik. Goethe sagði um
hana að hún spilaði af meiri
krafti en sex strákar. Hún
hélt tónleika víðsvegar um
Evrópu á unglingsárunum,
og hlaut að launum lof og
frægð. Hún var rúmlega
tvítug þegar hún giftist Rob-
ert Schumann, óþekktu
framúrstefnutónskáldi
þeirra tíma, gegn vilja föður
síns. En því má ekki gleyma
að fyrir hana samdi hann öll
fyrstu verk sín fyrir píanó,
og þau eru einn hátindanna
í rómantiskri listsköpun.
Þau eignuðust sex börn.
Á margan hátt var hjóna-
bandið erfitt. Klara varð að
draga sig í hlé, hans starf
hafði forgang. Og kannski
varð minna úr ótvíræðum
hæfileikum hennar í
tónsmíðum þess vegna. Rob-
ert lést tæplega fimmtugur
eftir andleg og líkamleg veik-
indi. Klara ól upp börnin af
jniklum myndarskap og lifði
á tónleikahaldi. Hún var
mikil vinkona Brahms og
margir halda því fram að þau
hafi staðið i miklu ástarsam-
bandi. En það vitum við ekki
með vissu, þetta var smekk-
legt fólk sem blaðraði ekki
i frá hlutum sem því einu kom
* við. En Klara var líka vinur
Joachims, fiðlarans mikla,
og kollega síns Liszt. í minn-
ingu hennar samdi Brahms
Fjögur andleg ljóð, sem Krist-
lnn Hallsson söng hér
manna best fyrr á árum.
Klara dó 77 ára árið 1896.