Morgunblaðið - 04.11.1989, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. NÓVEMBER 1989
Þegar K.K. fór að skemmta sér,
varð það ríkisstjórn að falli
þremur árum síðar.
Fréttin sem skók heiminn.1
Aðalhlutverk: John Hurt og Joanne Whalley.
Sími 32075
*
Alyktun Fiskiþings um stjórnun fískveiða:
Tillögur sjávarútvegs-
neftidar samþykktar
FISKIÞING samþykkti í gær allar tillögur sjávarútvegsnefiidar þings-
ins um stjórnun fiskveiða og voru breytingartillögur við þær ýmist
felldar eða dregnar til baka. Ein viðbótai'tillaga frá Guðjóni A. Kristj-
ánssyni, forseta FFSÍ, var samþykkt. Samþykkt þingsins felur í sér
stuðning við framkomin frumvarpsdrög um stjórnun fiskveiða, sem
að grunni til eru byggð á úthlutun aflakvóta á skipin og afiiámi sóknar-
marks. Tilfærsla á „kvótaárinu" var meðal þeirra markverðari breyt-
inga, sem samþykktar voru.
Eftirfarandi breytingar á frum-
varpsdrögunum voru samþykktar:
1. Breyting við 3. grein: „Heild-
araflamark botnfisktegunda fyrir
komandi ár verði ákveðið fyrir 1.
ágúst ár hvert.“ í lögunum er gert
ráð fyrir því að ákvörðun um heiidar-
afla verði tekin 1. október. Ennfrem-
ur bætist við greinina eftirfarandi
setning: „Kvótaárið verði frá 1. sept-
ember til 31. ágúst næsta almanaks-
árs.“ Þessi breyting er lögð til vegna
þess að þá færist fram á sumarið
sá tími, þegar verulega er farið að
ganga á kvóta. Nú hefur atvinnu-
leysi vofað yfir mörgum stöðum á
haustmánuðum með minnkandi
kvóta, en sá tími færist yfir á sumar-
leyfismánuðina og ætti því tæpast
að verða eins þungbær og ella.
2. Breyting á 5. grein: „31. des-
ember 1990 verði 31. desember
1989. Út falli það, sem eftir stendur
af málsgreíninni. Jafnframt falli út
síðustu orð sípari málsgreinar, „eða
horfið til Úreldingarsjóðs fiski-
skipa“. 5. greinin fjallar um veitingu
veiðileyfa í atvinnuskyni. Þar er
gert ráð fyrir að bátar undir 6 tonn-
um, sem verða á skrá hjá Siglinga-
málastofnun 31. desember 1990 eða
samið hafi verið um smíði á fyrir
gildistöku laganna og verði afhentir
fyrir 1. júií 1991, fái veiðileyfi.
Breytingin felur hins vegar í sér að
bátarnir verði að vera komnir á skrá
Siglingamálastofnunar fyrir lok
þessa árs, eigi þeir að fá veiðileyfi.
Ákvæðið um Úreldingarsjóð físki-
skipa er fellt út vegna samþykktar
þingsins, þar sem lagzt er gegn
stofnun hans með þeim hætti, sem
gert hefur verið ráð fyrir, það er að
hann eignist og selji aflakvóta.
3. Viðbót við 9. grein: „Sama á
um sérveiðar á tegundum, sem ekki
eru kvótabundnar, em skipta veru-
legu máli í aflkomu einstakra lands-
hluta, til dæmis steinbít." 9. greinin
fjallar um heimild ráðherra til að
auka botnfiskaflamark skipa verði
þau fyrir verulegum tekjusamdrætti
af veiðum á öðrum tegundum en
botnfiski og úthafsrækju milli ára.
Lagt er til að aðrar tegundir en
þarna er kveðið á um geti fallið
undir þetta ákvæði.
4. Breytingar á 10. grein „I
þriðju málsgrein falli út 10% og í
staðinn komi 25%. í ijórðu máls-
grein breytist „árs“ í „kvótaárs“, í
sjöttu málsgrein falli út afli á
ákveðnum fisktegundum og í staðinn
komi þorsk- og karfaafli. Kvóta-
skerðing verði 15% við útflutning
þeirra tegunda.“ 10. grein frum-
Morgunblaðiö/Bjarní
Vestfirðingar greiða atkvæði á Fiskiþingi. Frá vinstri eru Einar K.
Guðfinnsson, Bolungarvík (standandi), Guðjón Indriðason, Tálkna-
firði, Reynir Traustason, Flateyri og Guðjón A. Kristjánsson,
Hnífsdal, forseti FFSÍ og nýkjörinn varafískimálastjóri.
varpsdraganna flallar meðal annars
um heimild til að flytja aflaheimildar
frá einu ári yfir á það næsta. Þar
er gert ráð fyrir að heimilt verði að
flytja 10% aflamarks hverrar teg-
undar milli ára, en lagt er til að það
verði 25%. Breytingin úr ári yfir í
kvótaár er vegna tillögu um annað
kvótaár en almanaksár. Breytingin
úr ákveðnum fisktegundum í þorsk
og karfa kveður nánar á um kvótaá-
lag vegna útflutnings á ísuðum fiski
svo og að það álag skuli vera 15%,
en í drögunum er álagið ekki ákveð-
ið. Hugmyndir eru hins vegar uppi
um að það verði 25%.
5. Viðbót við 11. grein: „Við
sölu fiskiskips, sem hefur veiðiheim-
ildir samkvæmt lögum þessum, skal
viðkomandi sveitarstjórn í samráði
við aðila í atvinnugreininni í viðkom-
andi sveitarfélagi hafa forkaupsrétt
á jafnréttisgrundvelli." Viðbót þessi
er ætluð til að gefa heimamönnum
kost á því að kaupa skip, sem til
sölu eru í viðkomandi byggðarlagi.
Ætlunin er sú, að skipin verði ekki
seld úr byggðarlaginu án vitundar
þeirra þar, sem kynnu að hafa áhuga
á kaupunum og jafnframt eigi þeir
kost á því að ganga inn í hæsta til-
boð.
6. Breyting á 17. grein. „Gjöld
vegna veiðileyfa skulu renna í sér-
stakan sjóð á vegum ráðuneytisins
í því skyni að standa undir hluta
kostnaðar vegna eftirlits með lögum
þessúm. Önnur málsgrein greinar-
innar falli niður.“ Inn í fyrstu máls-
grein 17. greinarinnar er fellt orðið
hluta, en í drögunum er gert ráð
fyrir að gjöldin standi undir öllum
kostnaði. Greinin, sem lagt er til að
falli niður, hljóðar svo: „Telji ráðu-
nejAið sérstaka þörf á að hafa eftir-
litsmann um borð í fiskiskipi, til
dæmis skipi, sem vinnur afla um
borð eða stundar tilraunaveiðar, get-
ur ráðuneytið krafið útgerð skipsins
um endurgreiðslu kostnaðar vegna
eftirlitsmanns um borð í skipinu."
7. Viðbót við 20. grein: „Við
bætist í samráði við hagsmunaað-
ila.“ 20. greinin hljóðar svo: „Þrátt
fyrir ákvæði 3. greinar laga nr. 81,
31. mái 1976, með áorðnum breyt-
ingum, skulu veiðar með vörpu heim-
ilaðar á vannýttum fisktegundum á
ákveðnum svæðum samkvæmt regl-
um er ráðherra setur.“
8. Breyting á 22. grein: „1. jan-
úar 1991 verði 1. september 1990.“
22. greinin fjallar það, hvenær lögin
komi til framkvæmda. Breyting
þessi er í samræmi við tillöguna um
að „kvótaárið" hefjist 1. september.
9. Breyting á ákvæðum til
bráðabirgða, Kafii I. „í þriðju máls-
grein: skuli falla úr XX% og koma
í staðin 40%. Út falli í þriðju máls-
grein „Auk uppbótar og út máls-
greinina. í staðinn komi: Afli á línu
mánuðina nóvember, desember, jan-
úar og febrúar verði áfram að hálfu
utan kvóta." Ákvæði þetta fjallar
um færslu sóknarmarksskipa yfir í
aflamark. 40% miða að því að jafna
út, því sem til skipta er fyrir sóknar-
marksskip, sem bera skarðan lilut
frá borði. Tillagan um að línuveið-
arnar skuli að hálfu utan kvóta
umrædda mánuði er samhljóða gild-
andi ákvæðum og kemur í stað sérs-
takra uppbóta, sem eru í drögunum.
10. Viðbót við ákvæði til bráða-
birgða. Kafli III: „Þó skulu þeir
síldarbátar, sem skiluðu inn
síldveiðileyfum sínum gegn bótum í
botnfiskveiðiheimildum, fá að velja
hvort þeir vilji endurheimta síldveiði-
leyfi sín gegn því að skila inn þeim
botnfiskveiðiheimildum, sem þeir
fengu í bætur fyrir síldveiðileyfin."
III kafli ákvæða til bráðabirgða fjall-
ar um úthlutun á sérveiðileyfum,
síld, loðnu og humri auk hörpudisks
og inníjarðarrækju.
Þingfulltrúar samþykktu frum-
varpsdrögin með þessum breyting-
um með öllum greiddum atkvæðum
gegn einu. Ennfremur voru sam-
þykktar ýmsar aðrar ályktanir um
stjórnun fiskveiða. Meðal annars var
samþykkt; Að álag skyldi ekki lagt
á loðnu, sem seld væri erlendis úr
loðnuskipum; Að stjórn á ísvörðum
fiski skuli vera á einni hendi og bent
í því sambandi á samkomulag, sem
gert var í verðlagsráði sjávarútvegs-
ins síðastliðinn vetur um aflamiðlun
og stjórn á útflutningi á ísvörðum
fiski. í því sambandi skuli greiðsla
fyrir landaðan afla í gegn um afla-
miðlun vera tryggð. Aflamiðlun skuli
staðsett hjá Fiskifélagi íslands;
Fiskiþing leggur til að ákvæði í lög-
um nr. 33 frá 19. júní 1922, sem
banna erlendum fiskiskipum að selja
afla sinn á íslandi, verði breytt þann-
ig að þeim verði heimilt að selja
afla til vinnslu á íslandi; Samþykkt
var að veiðar á hrefnu yrði teknar
upp á næsta ári og hvalarannsóknum
skyldi haldið áfram. Loks var sam-
þykkt að beina þeim tilmælum til
stjórnvalda að takmörkun á botn-
fiskveiðum dragnótarbáta í Faxaflóa
verði úr gildi numin 'enda eigi við-
komandi bátar til þess kvóta.
Allar breytingartillögur við álits-
gerð sjávarútvegsnefndar voru felld-
ar eða dregnar til baka. Þær fjölluðu
meðal annars um aukna takmörkun
á útflutningi á ísuðum fiski og
svæðaskiptingu vegna grálúðuveiða
á sóknarmarki á næsta ári. Hins
vegar var samþykkt viðbótartillaga
frá Guðjóni A. Kristjánssyni þess
efnis að innan tveggja til þriggja
ára yrðu rofin þau fjárhagslegu
tengsl, sem nú fylgdu úthlutun
aflakvóta. Hann benti á, að með
árunum myndu miklar aflaheimildir
geta safnazt á fárra hendur og yrði
ekki tekið fyrir það, að útgerðar-
menn gætu hagnazt stórlega á sölu
á óveiddum fiski myndi almenningur
taka í taumana og kollvarpa þessu
kerfi í almennum alþingiskosning-
um.
Hörðust andstaða gegn kvóta-
kerfinu kom frá Vestfirðingum og
Snæfellingum, en þeir beygðu sig
fyrir meirihlutanum og þeim rökum
að lengra yrði ekki komizt og betra
væri að hafa takmörkuð áhrif á
stefnumótunina en engin. Einar K.
Guðfinnsson frá Bolungarvík líkti
líðan sinni við líðan verkalýðsfor-
ingja að lokinni langri og strangri
samningagerð. Hann væri langt frá
því að vera ánægður, en teldi að
lengra yrði ekki komizt.
Reynir Traustason frá Flateyri
hélt uppi harðastri mótspyrnu og var
sá eini, sem greiddi atkvæði gegn
tillögum sjávarútvegsnefndar um
breytingar á frumvarpsdrögunum.
Hann sagði í samtali við Morgun-
blaðið, að það hefði hreinlega verið
rúllað yfir sjónarmið Vestfirðinga
og útkoman væri ekkert nema enn
meiri skerðing en áður, einkum á
grálúðuveiðunum. „Ég er á móti
frumvarpsdrögunum í heild. Það er
í raun tekizt á um tvær leiðir, al-
menna sóknarstýringu eða kvóta-
kerfi, sem leiðir ótvírætt til auðlinda-
skatts. Annars er samþykkt tillögu
Guðjóns sigur, því að mínu mati fel-
ur hún í sér að horfið verði frá kvóta-
kerfinu," sagði Reynir.