Morgunblaðið - 31.12.1989, Qupperneq 20

Morgunblaðið - 31.12.1989, Qupperneq 20
20 B MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31. DESEMBER 1989 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31. DESEMBER 1989 B 21 + CHÍCAM msKVA1 NEN YOKK} HAMBoRb AMSTEKCVW hanhovek ÞRUUEL PHSSELOORF 'srumfíRn. FRANKFURf] H’ \PeKiNG MIÁNCHC.N VÍN 'ZURiCH\\ MILANO, BAFXELONA /Uo oe Muemo ISrAN&UL MADRÍO ESfíNtyROK} SAo Pfíuvo AAENA LÍSSAI30N NIALA6A [siNEAPoRe] montevídeo' SANTÍAAO D£ CHÍLE mála á staðnum. Sjálf er ég hjúkrun- arfræðingur hér á Bíldudal og sé um heilsugæslu íbúanna og á árinu höfum við fengið bætta læknisþjón- ustu, nú kemur læknir frá Patreks- firði tvisvar í viku, í stað einu sinni áður og er það mjög til bóta. Af erlendum vettvangi eru mér minnisstæðastir jarðskjálftarnir í San Fransiskó, líklega vegna þess að hér á landi getum við átt von á jarðskjálftum eins og þar. Einnig þykja mér stórkostlegar þær breyt- ingar sem hafa orðið í átt til lýðræð- is í austantjaldslöndunum. En þó þykir mér ekki lofa góðu aftakan á fyrrum forsetahjónum Rúmeniu á sjálfan jóladag. Slikt hefði ég haldið að tilheyrði algjörri fomeskju, en ekki þjóð sem vill framfarir og lýð- ræði. Að lokum sendi ég héðan frá Bíldudal bestu óskir um gleðilegt og gott nýtt ár 1990. GUNNAR HALLSSON, BOLUNGARVÍK: Veðurfarið kom mönnum áóvart Þ AÐ SEM ég held að verði mér minnisstæðast frá árinu sem er að líða er það að nánast allt árið var veðurfarið svolítið afbrigði- legt. í byijun þorra setti niður mikinn siyó, sérstaklega á norð- anverðu landinu, og var veturinn hér á Vestfjörðum mjög siyóþung- ur, með langvarandi hríðarhret- um, allt fram á hvítasunnu. Og veturinn tók sinn toll að þessu sinni, því tveir menn fórust í snjó- flóði í Óshlíð og sjóslys og mann- skaði varð í ísafjarðardjúpi. En svo kom sumarið sem sumum fannst aðeins koma á almanakinu og í haust og fram á miðja aðventu voru ríkjandi suðlægir vindar og sum- artið, en rétt utan við djúpkjaftinn lónaði landsins forni fjandi, á leið upp að landinu. Líkt og árið verður minnisstætt fyrir sérkennilegt veðurfar, þá verð- ur það einnig minnisstætt fyrir sér- kennilegar uppákomur í stjórnarfar- inu. Fyrir Bolvíkinga held ég að árið hafi verið allþokkalegt. Þrátt fyrir minni veiðikvóta til handa sjávarút-, veginum og samdrátt í öllu atvinn- ulífi hefur full atvinna haldist og skráð atvinnuleysi verið lítið sem ekkert. Af öðrum atburðum sem mér eru minnisstæðir frá árinu, má nefna sigur íslenska landsliðsins I hand- knattleik ( B-keppninni í Frakk- landi, og fékk landsliðið þar uppreisn æru eftir hrakfarirnar í Seoul. Af erlendum vettvangi má nefna hin óvæntu og ótrúlegu umskipti sem urðu í Austur-Evrópu á síðari hluta ársins. Það er mér hins vegar íhugunarefni hvort svona snögg umskipti dragi einhvern dilk á eftir sér, það gerist vonandi ekki, en kem- ur í þ'ós er líður á næsta ár. í það heila tekið er árið 1989 mér minnisstæðast fyrir það hve veður- farið kom mönnum á óvart á öllum árstímum. SIGURÐUR BJARNA- SON, SANDGERÐI: Páfinn kyssti Miðneshrepp Þ AÐ SEM mér flnnst markverð- ast á árinu sem er að liða af erlendum vettvangi, er fall Berlín- armúrsins og þær miklu breyting- ar, sem orðið hafa í austantjalds- ríkjunum á þessu ári, það hlýtur að vera stórt spor til batnandi ástands f öllum heiminum ef svo heldur fram sem horfir. Það setur þó að manni dapurleika að heyra um þær miklu blóðsúthellingar sem átt hafa sér stað f Rúmeniu sí ðustu dagana fyrir hina miklu hátfð jólanna. V ið íslendingar, sem vafalaust búum við mesta frelsi sem fyrir- finnst í veröldinni, eigum erfitt með að trúa því, að enn sé til fólk sem ekki fær að hitta sfna nánustu ætt- ingja sem og það hefur ekki séð í fleiri áratugi, vegna ferðatakmark- ana stjómvalda í viðkomandi löndum og að lífskjörin séu svo léleg að fólk þurfi að bíða í fleiri ár til að fá rúm til að sofa í, svo ekki sé talað um eitthvað af þeim munaði sem við höfum hérlendis. Hér heima í héraði finnst mér bera hæst koma Jóhannesar Páls páfa, það er að segja sá atburður er hann kraup á kné og kyssti Mið- neshrepp og að Miðneshreppur skuli hafa verið eina sveitarfélagið á landinu sem hlotnaðist sú mikla virð- ing. Ekki veit ég hvort það hafi haft þau áhrif að gera Miðnesinga kirkjuræknari en þeir voru áður, en a.m.k. hefur kirkjusókn verið fá- dæma góð hér í Hvalsneskirkju á þessu ári, að sögn okkar ágæta sóknarprests, Hjartar Magna Jóhannssonar, en sjálfsagt eiga þeir báðir sinn þátt 1 því, það er að segja páfinn og sóknarpresturinn. Við Miðnesingar erum stoltir af því að búa hér við dyr alheimsins, því fáir ferðalangar geta farið frá eða komið til landsins flugleiðis, án þess að stíga fæti sínum í hreppinn, en þó svo að við Miðnesingar séum stoltir af hreppnum okkar, ætlumst við ekki til að allir ferðalangar fari að eins og páfinn. OÞjóðhátídarsjóður auglýsir eftir umsóknum um styrki úr sjóðnum á árinu 1990. Samkvæmt skipulagsskrá sjóðsins nr. 361 30. september 1977 er tilgangur sjóðsins „að veita styrki til stofnana og annarra aðila, er hafa það verkefni að vinna að varðveislu og vemd þeirra verðmæta lands og menningar, sem núverandi kynslóð hefur tekið í arf. a) Fjórðungur af árlegu ráðstöfunarfé sjóðsins skal renna til Friðlýs- ingarsjóðs til náttúruvemdar á vegum Náttúruvendarráðs. b) Fjórðungur af árlegu ráðstöfunarfé sjóðsins skal renna til varð- veislu fomminja, gamalla bygginga og annarra menningarverð- mæta á vegum Þjóðminjasafns. Að öðru leyti úthlutar stjóm sjóðsins ráðstöfunarfé hverju sinni i samræmi við megintilgang hans, og komi þar einnig til álita við- bótarstyrkir til þarfa, sem getið er í Iiðum a) og b). Við það skal miða, að styrkir úr sjóðnum verði viðbótarframlag til þeirra verkefna, sem styrkt eru, en verði ekki til þess að lækka önn- ur opinber framlög til þeirra eða draga úr stuðningi annarra við þau.“ Stefnt er að úthlutun á fyrri hluta komandi árs. Umsóknarfrestur er til og með 28. febrúar 1990. Eldri umsóknir ber að end- umýja. Umsóknareyðublöð liggja frammi í afgreiðslu Seðlabanka íslands, Kalkofsvegi 1, Reykjavík. Nánari upplýsingar gefur ritari sjóðsstjómar, Sveinbjörn Hafliðason, í sfma (91) 699600. Reykjavík, 27. desember 1989, Þ J ÓÐHÁTÍÐ ARS J ÓÐUR ARMOTABRENNUR1989 Vlft Hrísbrú « Áramóta- brennunum fækkar sífellt BRENNUR I tilefhi áramó- tanna verða að þessu sinni aðeins átta talsins í Reykjavík og á Seltjarnamesi sam- kvæmt upplýsingum lögregl- unnar í Reykjavík. Flestar vom brennumar um 60 tals- ins fyrir 20 árum og 12 um síðustu áramót. í Mosfellsbæ em Qórar brennur, tvær í Garðabæ, ein í Bessastaða- hreppi, þrjár í Kópavogi og þrjár í Hafharfirði. Guðmundur Hermannsson, sem undanfarin ár hefur haft yfirumsjón með eftirliti lögreglunnar með brenn- um í Reykjavík, sagði í samtali við Morgunblaðið að upphaf lega hefði til brennanna verið stofnað, þannig að fólk hefði eitthvað annað fyrir stafni en skemmdarverk og læti. Hefði lög- reglan og borgaryfirvöld fagnað þeim og tekið þátt í undirbúningi. Guðmundur sagði að þróunin und- anfarin ár hefði öll verið í sömu átt- ina, sjónvarpið héldi fólki meira heima við en áður, auk þess sem byggð hefði þrengst víða og tijám plantað. Guðmundur taldi og ekki útilokað að versnandi hráefni ætti einhvem þátt I fækkun brenna; áður hefðu heilu bátarnir verið brenndir og nóg af timbri. Nú væri hins vegar ailt úr plasti. Við Brekkutanga i Sunnan Telgahverfia Á Valhúsahæð Vlft Hafravatnsveg Viö Ægissíðu Vift Skildinganes 4 Vatnsmýrl Neftan Fossvogskirkjugarðs A Kðrsnesi Vift Iþróttasvæftl Fjölnis t Vift Fylklsvöll Vlft Barðann, j)j frystihús x Gesthúsalandi Upp af Lelrubakka Krókamýrl Norftan Hrafnlstu I Vatnsendahverfi Vlft Vffllsstaði Við Reykjanesbraut Sunnan vlð Klrkjugarö Morgunblaðið/ KG LIF MEÐ LJOÐI Bókmenntir Sigurjón Björnsson Sveinn Skorri Höskuldsson: Ljóðarabb. Bókaútgáfa Menning- arsjóðs. Reykjavík 1989.109 bls. HauBtið 1986 og fram yfir ára- mót 1987 flutti Sveinn Skorri Hös- kuldsson, prófessor f fslenskum bókmenntum við Háskóla íslands, eina tylft erinda í Ríkisútvarpið. Með erindaflutningi þessum setti hann sér það mark að rabba við hlustendur um ijóð Bem honum hafa orðið hugleikin á ýmsum tímum ævinnar og lifað hafa með honum. Þessi útvarpserindi hefur nú höf- undur búið til birtingar, án þess að breyta um efni, í lítið og fallegt kver sem líklega fer ekki mikið fyr- ir á jólabókamarkaðinum 1 ár. Þeim mun hugljúfara er það væntanlega og eftirminnilegra ijóðelskum les- endum. Þetta er a.m.k. ein þeirra bóka sem ég hefði ógjarnan viljað láta fram hjá mér fara. Höfundur segir f upphafi fyrsta erindis að hann ætli sér „hvorki að flytja stormandi kenningar né beita margslunginni og djúpstæðri lær- dómssundurgreiningu. Ég ætla ein- faldlega að rabba um nokkur Ijóð frá ýmsum tímum sem í áranna rás hafa veitt mér gleði og mér hefur þótt hamingja að þekkja og geta leitað til“. Það er rétt að Sveini Skorra hef- ur tekist að láta einfaldleikann njóta sín í þessum pistlum, en engu að síður dylst það ekki að um efnið er fjallað af miklum kunnáttumanni og manni sem er einstaklega hand- genginn Ijóðum og smekkvís í besta lagi. Hann virðist eiga auðvelt með að feta sig frá einu ljóðinu til ann- ars án þess að ijúfa samhengi frá- sagnarinnar. Og það er oftar en hitt að hann lýstir upp nýja fleti í ljóðskilningi manns, þannig að ljóð, sem maður hefur þó talið sig þekkja, lýkst upp á nýjan leik. Og oft rýnir hann býsna djúpt í ætlan skáldanna. Enda þótt mér þætti frásögn hans og umfjöllun áhugaverð að þessu leytinu, var það samt ekki aðallega þess vegna sem ég naut bókarinnar. Hún kom í miðri jólaös og önn, þegar allt var á fleygiferð og ótal verkum ólokið. Kvöldstund með þessari litlu bók veitti einhvers konar óskilgreinanlega kyrrð, íhygli og Mnautn. Líkt og allt amstur heimsins hyrfi um sinn. Frásögnin og þau ijóð sem henni fylgdu voru bæði vitsmunaleg og listræn nautn. í raun hef ég ekki miklu við þetta að bæta. Hvet einungis ljóðelskt fólk til að veita sér þennan sama munað I kyrrð og næði. Sveinn Skorri mætti gjarnan halda áfram Sveinn Skorri Höskuldsson að lesa með okkur Jjóðperlur og hugsa um þau upphátt eins og hann gerir hér, því að samfylgd hans er okkur þungfærari mönnum mikil , upplyfting. GETTU NU Sigurkarl Stefánsson: Gátuvís- ur. Skákprent. Reykjavík. 1989. Sigurkarl Stefánsson, fyrrum stærðfræðikennari við MenntaBkól- ann í Reykjavík, er af mörgum kunnur sem snjall hagyrðingur. Hann hefur áður gefið út safn af gátum þar sem hver gáta er fer- skeytla. Sryall skákmaður hefur hann þótt og slunginn krossgátu- smiður. Sigurkarl er fæddur árið 1902 og því 87 ára gamall. Gátur þær sem hér birtast eru 76 talsins og læt ég mér þv( detta I hug að höf- undur hafi ákveðið að hafa gáturn- ar jafnmargar æviárunum, hafi hann gengið frá handriti sínu árið 1988. Guðmundur Amiaugsson, fyrr- um rektor, ritar í upphafi bókar \TQHro\ Þétt áætlananet SAS minnir á stórkostlega flugeldasýningu Starfsfólk SAS á fslandi óskar landsmönnum öllum gleðllegs árs. Um lelð og vlð þökkum þeim 18.100 farþegum okkar sem keyptu mlða á íslandl árið 1989 fyrir viðskiptin, vlljum vlð mlnna á okkar ódýru sérfargjöld um allan heim. Hafðu samband við SAS eða ferðaskrifstofuna þfna. Reykjavik — Kaupmannahöfn 26.850 Reykjavfk — Osló 25.750 Reykjavik — Bergen 25.750 Reykjavík — Stokkhólmur 31.520 Reykjavfk — Gautaborg 26.850 * Öll fargjöld mlða vlð flug fram og til baka frá Reykjavfk Meðviðdvöl I Kaupmanna- höfn An vlðdvalar 1 Kaupmanna- höfn Amsterdam 36.940 Aþena 53.330 53.330 Barcelona 51.240 51.240 Belgrad 47.600 47.600 Brussel 35.500 34.970 Budapest 42.220 42.220 Dusseldorf 34.200 28.210 Frankfurt 34.200 27.290 Genf 39.690 39.690 Hamborg 34.200 25.870 Hannover 34.200 28.210 Istanbul 53.330 53.330 Ussabnn 53.330 46.750 Madrld 53.330 53.330 Malaga 53.330 45.850 Mílano 47.600 47.600 Moskva 47.600 47.600 Munchen 39.690 31.560 Nlce 47.600 47.600 París 36.740 29.290 Róm 51.240 51.240 Stuttgart 39.680 30.180 Varsjá 39.680 39.680 Vfnarborg 39.680 39.680 47.600 47.600 Zurich 39.690 39.690 Kalro 54.640 Tel Aviv 54.640 Bangkok 70.570 Singapore 76.370 Tokyo 8?..920 Hong Kong 92.700 Seoul 100.600 Taipei 107.570 Peklng 82.920 Rio de Janeiro 82.920 Sao Paulo 85.330 Montevideo 89.320 Santiagode Chile 95.730 Buenos Aires 89.320 New York 51.510 Chlcago 51.510 Seattle 54.870 Los Angeles 63.570 /////SAS Laugavegi 3, simi 62 22 11 ágætis inngang um höfundinn. Þar vitnar hann í ummæli Jóns Hnefils AðaÍBteinssonar um fyrra gátukver- ið (í íslensk Þjóðmenning VI. bindi); „Gátur Sigurkarls sýna glögg- lega hve lifandi gátuíþróttin er enn hér á landi. Þær gefa hugmynd um hagleik höfundar við gátusmíðina, en allt kverið er með sérstöku snilld- arbragði. Þá eru gátur Sigurkarls mátulega þungar til þeBS að góð dægrastytting geti verið að gl(ma við ráðningu þeirra." Gátur hafa verið með ýmsum hætti á liðnum öldum. Stundum voru þær órímaðir orðaleikir, s.s. Það var fyrir fiski að þessi garðui var ull eða Hvað hét hundur karls...? í öðrum tilvikum voru þær rímaðar og var það rím margra gerða. Allar gátur Sigurkarls eru með sama sniði. Formið er ferhenda og felur hver hending í sér eina merkingu orðs. Vísan öll gefur þvi fjðrar merkingar sama orðs. Dæmi: Verkamannsins umbun er Oft á vinnuflíkum sér Fundarlokum lýtur að Læknast við að sauma það. Ráðning þessarar gátu er slit. Ég hygg að fullyrða megi að áður tilgreind orð Jóns Hnefils gildi ekki síður um þetta gátukver en hið fyrra. Vísumar eru ágætlega haglega ortar og bera vitni hug- kvæmni og smekkvísi. Ekki get ég þó sagt að alltaf sé auðvelt að ráða þær, en raunar hef ég alltaf verið ónýtur við þess háttar iðju. Mest er þó kannski um vert að gátur þessar eru aldrei nein vitleysa eins og stundum vildi við brenna ( gömlum gátum, heldur stuðla þær að því að menn skilji betur merk- ingu orða. Að vísu þarf stundum að seilast nokkuð langt til lokunnar. Ekki er ég alveg viss um að gátu- íþróttin sé svo lifandi meðal alls almennings og Jón Hnefill gefur ( skyn, en víst er þó að gátur Sigur- karls eru vel fallnar til að lífga við þessa gömlu skemmtan ef farið er að dofna yfir henni. HARVEY Skjalaskáparog skjalabúnaður Verð frá kr. 17.200,- stgr. Gæða vörur á góðu verði Faxafeni 12, sími 38000.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.