Morgunblaðið - 21.01.1990, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. JANÚAR 1990
C 7
vín ársins 1989 yrði vín aldarinnar.
Þær vonir virðast ekki ætla að
rætast en allt stefnir þó í að það
verði að minnsta kosti vín áratugar-
ins.
Wolfgang er nú einn
að störfum ásamt
pólskri vinkonu sinni
enda mestu annirnar
sem beijatínslunni fylgja liðnar hjá.
Dagurinn sem ég heimsæki hann
er þó hlaðinn spennu. Það er mjög
kalt í veðri og Wolfgang vonast til
þess að um nóttina verði hægt að
tína síðustu berin sem skilin hafa
verið eftir til framleiðslu á ísvíni
(Eiswein). Það er mikið hættuspil
fyrir vínbændurna að bíða eftir
ísvíninu. Það dregur nafn sitt af
því að vínberin eru tínd að nóttu
til eða eldsnemma morguns fyrstu
nóttina eftir að frost fer niður fyrir
átta stig. Við göngum um vínekr-
urnar og Wolfgang sýnir mér þau
ber, sem enn bíða tínslu, varin neti.
Þetta er í fyrsta skipti síðan í byij-
un síðasta áratugar sem hann skilur
eftir ber fyrir ísvínið enda áhættan
mikil. Ef frostið lætur á sér standa
á hann það á hættu að berin sem
hefðu getað orðið að góðu víni fari
forgörðum. Áhættan er auðvitað
sérstaklega mikil á ári eins og
þessu. En ef vel tekst til eru berin
pressuð frosiii og fæst því úr þeim
algjörlega hreinn safi sem úr verður
mjög sætt og sérstakt yín sem selt
er dýru verði. Nú um nóttina er
búist við nægilegu frosti og allir
vínbændur því á nálum.
En við víkjum nú talinu að hinum
eiginlega tilgangi ferðarinnar, það
eru þau sérstöku samskipti sem
Wolfgang hefur haft við Islendinga
á undanförnum árum. Fyrsti íslend-
ingurinn kom til starfa hjá honum
árið-1980. Wolfgang segir það hafa
verið mjög slæmt ár og hafi beija-
tínslan_ farið fram í mjög köldu
veðri. íslendingur þessi hafi komið
til starfa hjá honum í byijun októ-
ber og dvalist fram í febrúar. Það
hafi í raun verið hrein tilviljun að
hann hafi komið til hans. íslending-
urinn hafi verið í Norður-Þýska-
landi sem skiptinemi og verið send-
ur suður til Wolfgangs til starfa.
Með þeim hafi tekist góð kynni.
íslendingurinn hafi kunnað vel við
sig og ákveðið að staldra mun leng-
ur hjá Wolfgang en í upphafi hafi
verið ætlunin. íslendingur þessi átti
síðan vin í borginni Hannover og
varð úr að sá kæmi til starfa hjá
Wolfgang sumarið eftir ásamt syst-
ur þess fyrsta. Eftir það segir Wolf-
gang að nokkurs konar hringrás
hafi verið komin af stað og hópur
íslendinga hafi ávallt komið til
starfa í Reil á sumrin síðan. Nú í
sumar voru hjá honum tvær stúlkur
og tveir strákar en að meðaltali
segir hann að um fimm Islendingar
hafi verið hjá honum á sumrin. „Ég
held að ég þekki persónulega um
tvö hundruð íslendinga," segir
Wolfgang og bætir við að hann telji
að þeir séu mun fleiri sem hafi
heyrt hans getið á einn eða annan
hatt. Af þessum tvö hundruð hafi
fimmtíu til sextíu starfað hjá hon-
um en hinir hundrað og fimmtíu
séu vinir eða fjölskyldumeðlimir
vinnufólksins sem komið hafi í
heimsókn og dvalið í lengri eða
skemmri tíma. „Það kemur oft fyr-
ir að hingað komi í heimsókn íslend-
ingar sem ég hef aldrei hitt áður.
Má nefna sem dæmi að um miðjan
september renndi hér í hlaðið fjöl-
skylda. Þau könnuðust við mig með
nafni og sögðu mér hver hefði sagt
þeim frá mér, en ég verð að viður-
kenna að ég kannaðist ekki við það
nafn. Þetta er algengt. Fólk kemur
hingað, prófar vínin, kaupir nokkrar
flöskur, gistir og heldur síjðan för
sinni áfram daginn eftir.“
Wolfgang telur reynslu sína sýna
fram á að Islendingar eigi enn
margt ólært varðandi vín. „Islend-
ingar hafa í raun enga vínmenn-
ingu, allt sem eitthvert áfengis-
magn er að finna í er í þeirra aug-
um „vín“. Því miður snýst áfengis-
neysla flestra Islendinga einungis
um það að verða undir áhrifum sem
fyrst. Ég lít víndrykkju allt öðrum
augum. Maður á að vera „kátur“,
segir Wolfgang og bregður íslens-
kunni fyrir sig. „Maður á að syrigja
og skemmta sér, en það getur mað-
ur aftur á móti eingöngu gert, ef
maður drekkur vínið hægt og rólega
og nýtur þess. Vín er svo sérstakt
fyrirbæri. í bragði þess er að finna
þúsundir blæbrigða, ólíkt öðrum
drykkjum, til dæmis bjór, þar sem
grunnbragðið er eitt eða tvennt.“
Móselvínin segir hann sérstaklega
vel til þess fallin, að njóta í góðra
vina hópi. Þau séu mjög létt, seðji
ekki og hið lága áfengismagn þeirra
leiði til þess að menn verði ekki
ölvaðir af neyslu þeirra né óhressir
daginn eftir. Wolfgang segist oft
halda veislur heima hjá sér þar sem
menn komi saman til þess að fá sér
vínglas og syngja nokkur lög sam-
an. Margir hinna íslensku vina hans
séu góðir söngvarar og sjálfur seg-
ist hann geta sungið nokkur íslensk
lög svo sem „Ríðum, ríðurn". Slík
lög eigi vel við vín. Það hafi þó
vissulega komið fyrir að þeir íslend-
ingar sem komið hafi í heimsókn
hafi ekki hegðað sér sem best. Til
dæmis hafi einn góðvinur hans
komið við um daginn ásamt nokkr-
um kunningjum sínum sem hann
vildi kynna fyrir Wolfgang. Kunnin-
gjamir hafi hins vegar einungis
hugsað um að drekka sem mest og
hafi vini hans sárnað það mjög. „Ég
hef oft upplifað það, þegar Islend-
ingar eiga í hlut, að maður nær
ekki að hella jafn hratt í glösin og
þeir tæma þau.“
íslendinga telur hann þó ekki
vera alfarið týnda og tröllum gefna
í þessum efnum. „Nánast allir þeir
sem hinga koma í heimsókn em
mjög áhugasamir um allt sem
víninu viðkemur. Meðan á vínpróf-
uninni stendur fylgjast allir mjög
vel með og hlusta af áhuga á það
sem maður er að segja. Ég hef oft
á tilfinningunni að þetta fólk vilji
kynnast vínmenningunni mun nán-
ar. Það reynir að æfa sig og feta
sig smám saman áfram í þessum
efnum. Ég er þeirrar skoðunar að
þetta muni allt saman lagast með
tímanum. ísland var lengi mjög ein-
angrað land en á nú mikil sam-
skipti við suðræn lönd. Það held ég
að sé ein helsta ástæðan fyrir því
að Islendingar vilji tileinka sér
vínmenningu í auknum mæli.“
Vínprófun af þessu _ tagi segist
hann framkvæma með íslendingum
nokkrum sinnum á ári og hann sé
eflaust ekki sá eini. íslendingar séu
mjög lítil þjóð og hlutir af þessu
tagi því fljótir að berast á milli.
Þegar Wolfgang prófar vín lætur
hann gestina bragða á um tíu mis-
munandi vínum og síðan meta þau
hvert á móti öðru til að komast að
sérkennum þeirra og innbyrðis
gæðamun. Það sem fólk lærir mest
á í slíkri prófun segir hann vera
að spyija. Þær spurningar sem
hann heyri oft af vörum íslendinga
séu almenns eðlis, til dæmis sé
mikið spurt um héraðið.'hvort að
þetta sé skemmtilegt starf, hvort
að það sé mikil vinna í kringum það
og síðast en ekki síst hvort að
maður þéni mikið af peningum.
En hvemig stendur á því
að tengsl hans við íslend-
inga eru orðin eins náin
og raun ber vitni? Ljóst
er að þeir Islendingar sem dvalist
hafa hjá honum hafi verið annað
og meira en einungis vinnufólk. Um
allt hús er að finna hluti sem bera
vinaböndum merki. Póstkort frá
íslandi skreyta veggi auk minja-
gripa og annarra hluta. Mér er líka
sagt af heimilisfólkinu að það komi
fyrir að síminn hringi um miðja
nótt. Þar séu þá komnir einhveijir
kunningjar frá Islandi sem staddir
eru einhvers staðar á lestarstöð og
biðja um að láta sækja sig. Eða þá
að einhveijir kunningjarnir hafi
verið að gera sér glaðan dag heima
á íslandi og ákveðið að hringja í
Wolfgang án þess að athuga að
kannski sé orðið svolítið áliðið. Það
fyrsta sem þeir spyrji þá sé oftast:
„Heyrðu, hvað er klukkan hjá þér?“
Wolfgang segist telja að ástæðan
fyrir því að hann kunni svona vel
við íslendinga sé að hugarfarið sé
ósköp svipað. „Að mínu mati eiga
íslendingar í þeim efnum margt
sameiginlegt með íbúum Móseldals-
ins og jafnvel Rínarlandsins. Þetta
er hresst fólk sem skemmtir sér
gjarna og syngur saman. Mað_ur
getur líka treyst þeim. Þegar Is-
lendingar segjast ætla að gera eitt-
hvað þá gera þeir það, þó stundum
þurfi að bíða lengi eftir fram-
kvæmdinni.“ Samskipti sín við ís-
lendinga segir hánn hafa verið í
nánast öllum tilvikum mjög jákvæð
þó að alltaf sé að finna misjafnt
fólk innan um. Nefnir hann sem
dæmi mann einn sem vann hjá sér
í skamman tíma og taldi sig vera
í sérstöku sambandi við verur frá
öðrum hnöttum.
Islendingarnir sem hjá honum
hafa starfað hafa aðallega unnið
við að binda og skera vínviðinn,
beijatínslu, átöppun, við að setja
límmiða á flöskur og annað þess
háttar. Þetta hafi verið alls konar
fólk, sérstaklega krakkar sem hafi
verið að læra þýsku í skólanum og
viljað fá dálitla reynslu í að tala
mikið eða þá krakkar sem hefðu
hug á að stunda nám í Þýskalandi
og vildu koma og þreifa aðeins fyr-
ir sér. Wolfgang hefur líka verið í
tengslum við íslendinga búsetta í
Þýskalandi svo sem námsmenn og
var honum til dæmis boðið á síðustu
árshátíð íslendingafélagsins í borg-
inni Karlsruhe. Hann sagði það
hafa verið mikla veislu sem staðið
hafi langt fram á nótt og hafi hann
þar allt í einu verið beðinn um að
halda ræðu en undir það hafi hann
alls ekki verið búinn. Sagðist hann
m.a. hafa borið saman Islendinga
og Þjóðveija í ræðu sinni og komist
svo að orði að munurinn á þessum
þjóðum væri sá að Þjóðveijar segðu
ástandið vera alvarlegt en ekki von-
laust en íslendingar segðu að
ástandið væri vonlaust en ekki al-
varlegt. „Þetta tei ég eiga vel við.“
Wolfgang segist einnig hafa sótt
svipaða veíslu í Hannover og einnig
hafi honum tvívegis verið boðið að
koma á þorrablót en í hvorugt skip-
tið hafi hann séð sér fært að koma,
í annað skiptið vagna anna og í
hitt vegna veikinda. „Það verður
líka að segjast að ég hef engan
brennandi áhuga á því að borða
sviðahausa. Ég hef einu sinni
bragðað mysu og það var hræðileg
reynsla. Það var aftur á móti leiðin-
legt að missa af veislunni."
Tvívegis hefur Wolfgang komið
til íslands. í fyrra skiptið segist
hann hafa reynt að koma sér upp
viðskiptasamböndum en í það síðara
hafi hann einungis verið í fríi og
ferðast um Vesturland. Hann segist
hafa ætlað að koma aftur á þessu
ári en ekki séð sér það fært en
vonast til þess að geta komið á
næsta ári, þar sem hann hafi mik-
inn áhuga á að ferðast um Norður-
og Austurland. Þetta sé hægt þegar
maður geti gist hjá vinum og kunn-
ingjum en annars séu íslandsferðir
í dýrasta lagi. Wolfgang telur það
vandamál að hann hafi það á til-
finningunni að Islendingum sé ekk-
ert allt of vel við ferðamenn. Það
sé hins vegar allt annar hlutur þeg-
ar maður komi til að heimsækja
vini og kunningja. Nefnir hann sem
dæmi að á ferðalagi með vinum
sínum hafi verið komið við á
bóndabæ og hafi þar verið tekið
konunglega á móti þeim. Hann teldi
hins vegar að hefði hann ekki verið
með kunningjum sínum á ferð held-
ur einungis komið að bænum sem
óbreyttur þýskur ferðamaður hefði
honum líklega ekki verið boðið að
koma inn fyrir.
Eins og áður sagði flytur Wolf-
gang einnig út vín sín til íslands,
alls 1.000-2.000 flöskur árlega.
Þetta segir hann vera mjög lítið
magn og varla borga sig. Það sé
líka mjög erfitt að eiga viðskipti
af þessu tagi á íslandi. Aðilar sem
hann hafi verið kominn í samband
við, hótel og veitingahús, og ætlað
að eiga viðskipti við, hafi allt í einu
farið á hausinn eða lent í fjár-
hagserfiðleikum. Einnig væri erfitt
um vik vegna þess að ekki yrði fram
hjá einokunarfyrirtækinu komist.
Þetta allt telur hann vera mjög
miður og leiða til þess að flest þau
vín sem seld eru á Islandi séu af
frekar misjöfnum gæðum þó ein-
staka ágæt vín megi finna inn á
milli.
Það er komið að lokum spjalls
okkar og Wolfgang fer að velta ís-
víninu fyrir sér á ný. Eftir að hafa
hlustað á veðurfregnir og átt sam-
ráð við kollega sína kemst hann að
þeirri niðurstöðu að líklega geti
orðið af tínslunn i. Það hafi hann
hins vegar líka haldið fyrir nokkrum
dögum. Búið hafi verið að spá frosti
og vínbændurnir byijað að smala
saman liði. Áfram hafi haldið að
kólna eitthvað fram eftir kvöldi en
svo farið að hlýna á ný og hann
hafi þurft að aflýsa öllu. Það er
því ekki nema von að menn séu
svolítið óstyrkir þegar loksins virð-
ist ætla að verða af því. Það er líka
rúmur hálfur annar áratugur síðan
Wolfgang stóð í þessum sporum
síðast. Þegar ég geng út lít ég til
himins. Þetta er stjömubjört nótt,
ekki ský á himni, og veðurfregnirn-
ar spá kólnandi veðri. Á mánudeg-
inum má lesa í blöðunum að berja-
tinsla vegna ísvínsins hafi gengið
vel í öllum vínhéruðum.
Kvöldstund með
iddie Skoller
íslensku óperunni
sunnudag 21. janúar
kl. 20.30, fáir miðar eftir.
Ath. Aukasýning
mánudag kl. 20.30.
Forsala aðgöngumiða er
hafin físlensku óperunni.
Athugið, sæti eru númeruð.
uoirsKs.ö8a«nuirir
ttjfistmra
RANNSÓKIM ARÁÐ RÍKISIIMS
auglýsir styrki til rannsókna og tilrauna árið 1990
Umsóknarfrestur er til 1. mars nk.
Umsóknareyðublöð fást á skrifstofu ráðsins, Laugavegi 13, sími 21320.
• Um styrk geta sótt fyrirtæki, stofnanir eða einstaklingar.
• Styrktarfé skal varið til rannsókna og þróunar á nýrri tækni og afurðum, sem talin
er þörf fyrir næsta áratug.
• Mat á verkefnum, sem sótt er um styrk til, skal m.a. byggt á;
- líklegri gagnsemi verkefnis, sérstaklega markaðsgildi niðurstaðna, sem sóst er
eftir,
- gildi fyrir eflingu tækniþekkingar eða þróunar atvinnugreina hér á landi,
- hæfni umsækjenda/rannsóknamanna.
• Forgangs skulu að öðru jöfnu njóta verkefni, sem svo háttar um að;
- samvinna fyrirtækja og stofnana innanlands er mikilvægur þáttur í framkvæmd
verkefnisins,
- samstarf við erlend fyrirtæki og rannsókna- og þróunarstofnanir er mikilvægt,
- fyrirtæki leggja umtalsvert framlag til verkefnisins,
- líkindi eru á skjótum og umtalsverðum árangri.
Heimilt er einnig að styrkja verkefni, sem miða að uppþyggingu þekkingar og færni á
tæknisviðum, sem talin eru mikilvæg fyrir atvinnuþróun hér á landi í framtíðinni.