Morgunblaðið - 22.06.1990, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. JÚNÍ 1990
Líkan af sýningarskála íslands á heimssýningunni í Sevilla 1992. Útflutningsráð hefiir farið sér hægt
við undirbúning að undanflirnu þar sem hugsanlegt er að ríkisstjórnin falli frá ákvörðun sinni um þátttöku.
Heimssýningin Expo 1992 í Sevilla:
Ovíst um þátttöku Is-
lendinga í sýningunni
Spurning hvað kostar að vera ekki með, segir María E. Ingvadóttir
UNDIRBÚNINGUR fyrir heimssýninguna á Spáni, Expo 1992, er
nú vel á veg kominn hjá öðrum Norðurlandaþjóðum. Þar kynna
um 105 þjóðir land, menningu og helstu útflutningsvörur. Allar
Evrópuþjóðir nema Albanía hafa ákveðið að taka þátt. Ríkisstjórn-
in ákvað að þiggja boð um þátttöku og var Útflutningsráði falinn
undirbúningur. Tillaga Guðmundar Jónssonar arkitekts var valin
í samkeppni um sýningarskála sem reisa þarf í Sevilla og Útflutn-
ingsráð hefiir aflað allra nauðsynlegra gagna. Ráðið hefúr þó ekki
farið út í undirbúning af þeim krafti sem tímans vegna er þörf á,
vegna óvissu um hvort stjómvöld standi við ákvörðun sína um
þátttöku í heimssýningunni.
ísland þáði boð Spánarkonungs
um að taka þátt í heimssýningunni
í Sevilla þegar hann var staddur
hérlendis síðasta sumar. Utanríkis-
ráðuneytið fól síðan Útflutningsr-
áði undirbúning málsins. Litlum
hluta þeirra 50 milljóna sem út-
hlutað var til verkefnisins, hefur
þegar verið ráðstafað. Heildar-
kostnaður vegna þátttöku í heims-
sýningunni er áætlaður 250 millj-
ónir króna á árunum 1989-1992.
María E. Ingvadóttir fjármála-
stjóri Útflutningsráðs var í gær
spurð hvort hætt hefði verið við
þátttöku íslands í heimssýning-
unni. Hún sagði að slík ákvörðun
hefði ekki verið tekin, en málið
virtist vefjast fyrir ráðamönnum,
enda um mikla Qármuni að ræða.
„Þótt þátttaka í sýningunni sé
kostnaðarsöm, hlýtur að þurfa að
spyija hvað það kosti að vera ekki
með.“
Aðrar þjóðir leggja mikið fé í
heimssýninguna, sem haldin verð-
ur á sameiningarári Evrópu. Auk
landanna 105 sem kynna atvinnu-
vegi og útflutning á Spáni eftir tvö
ár taka ýmis stórfyrirtæki þátt.
Yfirleitt greiða stjórnvöld á hinum
Norðurlöndunum um 80% kostnað-
ar við þátttöku en atvinnuvegirnir
upp undir 20%.
Utanríkisráðherra sagði í ræðu
á aðalfundi Útflutningsráðs í vor
að mikilvægt væri fyrir íslendinga
að taka þátt í heimssýningunni.
Ekki síst vegna þess að Spánveijar
væru sú þjóð sem helst ynni á
móti hagsmunum íslendinga í við-
ræðum EFTA og EB og sækti
hart fiskveiðiheimildir gegn opnum
markaði.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins er það skoðun ýmissa
aðila sem starfa að útflutnings-
og ferðamálum að það sýni skiln-
ingsleysi ef þetta tækifæri til kynn-
ingar yrði látið ónotað. Nauðsyn-
legt sé að svara í þessu sambandi
spurningum um hvort vilji sé fyrir
að gera Island að ferðamannalandi
eða ekki, og hvort vilji sé til að
koma íslenskum vörum á framfæri
eða ekki.
Efnt var til samkeppni þriggja
arkitekta um íslenskan kynningar-
skála á heimssýningunni og varð
lausn Guðmundar Jónssonar fyrir
valinu. Hugmyndin er að húsið sé
í sjálfu sér sýning, í stað mikils
búnaðar í því. Gert er ráð fyrir að
gengið sé um stafn víkingaskips
að húsinu, sem myndar eins konar
þríhyming og gæti minnt á eld-
fjall. Glerlistaverk á framhlið húss-
ins geymir yfirlit um sögu lands
og þjóðar. Húsið á að vera tveggja
hæða og reist úr áli, sem minnir
á stóriðju hér, og þar verða inni
nokkurs konar minnisvarðar um
íslenska orkugjafa. í húsinu er
gert ráð fyrir veitingahúsi með
íslenskan mat, eins og saltfisk og
lax, og lítilli verslun með minja-
gripi.
Stykkishóimur:
Björg óskar eftir
gjaldþrotaskiptum
FORRÁÐAMENN kavíarverksmiðjunnar Bjargar hf. í Stykkis-
hólmi hafa óskað eftir því við embætti sýslumanns Snæfellsness-
og Hnappadalssýslu að fyrirtækið verði tekið til gjaldþrotaskipta.
Jón Steingrímsson, stjómarfor-
maður Bjargar hf., segir að fyrir-
tækið hafí átt við erfíðleika að
stríða í langan tíma. Ástæðan sé
meðal annars sú, að sala grá-
sleppuhrogna og kavíars hafi
gengið illa; framboð hafi aukist
og verð lækkað.
Herðubreiðarlindir;
Sumarið
er komið
SUMARIÐ er komið í Herðu-
breiðarlindir. Að sögn Kára
Kristjánssonar landvarðar í
Herðubreiðarlindum og
Öskju hefur gróður tekið vel
við sér og allt orðið fagur-
grænt, eins og það best get-
ur orðið. Snjór er farinn að
mestu, aðeins má sjá í hvítt
í giljum Herðubreiðar.
Ferðamenn eru farnir að
koma og eru óvenju snemma
á ferð.
Kári sagði að mikið væri af
heiðargæs í Herðubreiðarlind-
um, síst minna en síðastliðið
sumar. Gæsimar eru núna að
koma upp ungum og fara af
hreiðrum. Fært er orðið upp í
Öskju.
Sjómenn í Stykkishólmi eiga um
4 milljónir króna inni hjá fyrirtæk-
inu og nú í vikunni sóttu þeir þang-
að tunnur með hrognum, sem þeir
höfðu ekki fengið greitt fyrir. Á
fímmtudag lögðu forráðamenn
fyrirtækisins fram beiðni um
greiðslustöðvun en áður en afstaða
til þess hafði verið tekin hjá emb-
ætti sýslumannsins í Stykkishólmi
óskuðu þeir eftir gjaldþrotaskipt-
um. Búist er við, að afstaða verði
tekin til þeirrar beiðni í dag.
Björg hf. er eina fyrirtækið í
Stykkishólmi sem unnið hefur kav-
íar. Þar hafa að jafnaði starfað
um 15 manns meðan á vertíð
stendur og segir Jón Steingríms-
son að auðvitað hljóti gjaldþrot
fyrirtækisins að vera áfall fyrir
atvinnulífið í Stykkishólmi.
Sjómaður rófu-
beinsbrotnaði
SKIPVERJI á Arney KE 50 rófú-
beinsbrotnaði í slysi sem varð
þegar hann stökk 1,5 metra, milli
millidekks og lestar. I stökkinu
rakst maðurinn í krók með þess-
um afleiðingum.
Slysið varð um klukkan tvö í
fyrrinótt og kom Arney með mann-
inn til hafnar í Siglufirði um klukk-
an níu í gærmorgun. Hann var lagð-
ur inn á sjúkrahús bæjarins.
Um 16 þúsund manns
sóttu Listahátíðina
Enn eftir 500 miðar á Bob Dylan
UM 16 þúsund manns sóttu leiksýningar og tónleika á Listahátíð í
Reykjavík. Tala hátíðargesta fer í 19 þúsund ef allir miðar seljast á
tónleika Bob Dylan í Laugardalshöll í næstu viku. Um kvöldmatar-
leytið í gær voru 500 miðar óseldir á tónleikana.
Listahátíð stóð yfír tvær fyrstu
vikumar í júní. Endanlegur fy'öldi
þeirra sem sækja hátíðina er ekki
ljós, þar sem margar myndlistar-
sýninganna standa enn og Dylan
verður hátíðarauki næsta miðviku-
dag. Inga Björk Sólnes, fram-
kvæmdastjóri Listahátíðar, segir að
ljárhagsleg útkoma hátíðarinnar
skýrist ekki fyrr en seinna í sumar
þar sem reikningar séu enn að ber-
ast og krítarkortagreiðslur eigi eft-
ir að skila sér.
Miðasala á tónleika Bob Dylan
og félaga hófst í Laugardalshöll í
fyrradag og enn voru eftir 500
miðar í gærkvöldi. Þá var ákveðið
að halda miðasölu áfram í Höllinni
í dag, milli klukkan 16 og 22.
Stúkusæti á tónleikana eru númer-
uð, en selt í önnur eftir svæðum.
Inga Björk segist frekar hafa búist
við að miðarnir færu á tveim dög-
um, slíkur hafi hamagangurinn ver-
ið fyrirfram.
Viðgerð hafin
á rafetrengn-
um til Vest-
mannaeyja
Vestmannaeyjum.
VIÐGERÐ á rafstrengnum til
Eyja, sem flakið af Sjöstjörnunni
sem sökk í vetur setti í sundur,
er nú hafin. Danskt kapalskip er
komið til viðgerðarinnar og er
áætlað að viðgerðin kosti 40 til
45 milljónir króna.
Það kom í ljós þegar undirbún-
ingur viðgerðarinnar hófst fyrir
skömmu, að flak Sjöstjömunnar var
farið af strengnum, þar sem það lá
þegar bilunin fannst í vetur. Flak
bátsins fannst síðan um 150 metra
norðvestur frá þeim stað sem það
lá í vetur og hefur því færst úr
stað með straumum á hafsbotni.
Grímur
Þorsteinn Pálsson formaður Sjálfstæðisflokksins:
Ríkisendurskoðun kanni ítarlega
flárhagsstöðu byggingarsj óðanna
ÞORSTEINN Pálsson formaður Sjálfstæðisflokksins heftir ritað
Guðrúnu Helgadóttur forseta sameinaðs Alþingis bréf þar sem
hann fer þess á leit að forsetar Alþingis hlutist til um að Ríkisend-
urskoðun geri ítarlega könnun á fjárhagslegri stöðu og skuldbind-
ingum byggingarsjóðs ríkisins og byggingarsjóðs verkamanna
og skili þar um svo fljótt sem verða má skýrslu eða greinargerð.
Þorsteinn vitnar í bréfí sínu til
bréfs Húsnæðisstofnunar ríkisins
til ríkisstjómar og þingflokka og
sagt var frá hér í Morgunblaðinu
í gær, þar sem greint var frá
„fjárhagslegu hruni stofnunar-
innar og almenna húsnæðislána-
kerfísins frá 1986“, eins og segir
í bréfí Þorsteins.
Hann skírskotar til „þeirrar
alvarlegu aðvömnar sem felst í
nefndu bréfi", og fer þess á leit
að Ríkisendurskoðun verði falið
að rannsaka stöðu byggingarsjóð-
anna.
Þorsteinn óskar þess, að sér-
stök grein verði gerð fyrir sex
atriðum.
í fýrsta lagi hvenær bygging-
arsjóðimir verði að hætta starf-
semi, ef komast eigi hjá frekari
eiginfjárrýrnun eða gjaldþroti.
I öðm lagi hvenær sjóðimir
yrðu endanlega gjaldþrota ef
haldið yrði áfram svipuðum útlán-
um og verið hefur, vextir yrðu
óbreyttir og áformað ríkisframlag
á þessu ári yrði óbreytt að raun-
gildi.
I þriðja lagi hvert árlegt fram-
lag ríkissjóðs þyrfti að vera til
að unnt verði að standa við núver-
andi skuldbindingar sjóðanna.
í fjórða lagi hvernig framlag
ríkissjóðs hafi breyst að raungildi
frá 1986 og hvert hafi verið sam-
ræmi ríkisframlaganna og skuld-
bindinga byggingarsjóðanna.
í fimmta lagi hvernig um 400
milljóna króna rekstrarkostnaður
Húsnæðisstofnunar sundurgrein-
ist, hvort raungildi rekstrarkostn-
aðarins hafí breyst á undanföm-
um ámm og hvort unnt sé með
skipulagsbreytingum í kjölfar
stjómsýsluendurskoðunar að
draga úr kostnaði við rekstur.
Loks í sjötta lagi er óskað sér-
stakrar greinargerðar um hvert
sé hlutfall útlána á félagslegum
grundvelli, miðað við almenn hús-
næðislán, og hver þróunin hafí
verið í þeim efnum undanfarin ár.