Morgunblaðið - 04.09.1990, Blaðsíða 25

24
T
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. SEPTEMBER 1990

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122.
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 90 kr. eintakið.
Orkan og lífskjörin
Engum blandast hugur um
að það er augljóst samband
á milli atvinnuvega og afkomu
þjóðarinnar. Almenn kjör og
efni hennar ráðast af því, hvern
veg hún nýtir auðlindir sínar
og hver viðskiptakjör hennar
við umheiminn eru.
Gróðurlendið og fiskimiðin
eru að stærstum hluta fullnýtt.
Á hinn bóginn eigum við langt
í land með að fullvirkja nýtan-
lega orku jarðvarma og fall-
vatna og breyta í störf, verð-
mæti o g lífskjör. Enn eru aðeins
nýtt um 13% af því vatnsafli
sem nýtanlegt er til rafmagns-
framleiðslu á fjárhagslega hag-
kvæman hátt og að teknu tilliti
til nauðsynlegrar umhverfis-
verndar að mati Landsvirkjun-
ar. Að fullbyggðri Blönduvirkj-
un og fimm virkjunum öðrum,
sem Landsvirkjun hefur lokið
undirbúningi að (Sultartangi,
Fljótsdalur, Vatnsfell, Villing-
arnes og stækkun Búrfells),
verður nýtt um 25% af vatns-
afli, sem hagkvæmt er talið að
nýta.
Fyrir ellefu árum sendi dr.
Ágúst Valfells verkfræðingur
frá sér skýrslu (ísland 2000,
framleiðsla, fólksfjöldi og
lífskjör), sem fjallar' um
lífskjaraþróun í landinu, bæði
sögulega þróun og framtíðar-
þróun. Nú er ný skýrsla hans
um þetta efni, endurskoðuð í
íjósi áratugsreynslu, komin út.
Þar rekur hann sem fyrr tengsl
milli auðlinda, fólksfjölda og
afkomu í landinu.
Höfundur segir að mikil
framleiðniaukning hafi átt sér
stað í landbúnaði frá því fyrri
skýrsla hans kom út, árið 1978.
Neyzluvenjur hafi og breytzt
og leitt til u.þ.b. 30% sölusam-
dráttar á kindakjöti. Útflutn-
ingsbætur á umframfram-
leiðslu hafí reynzt þungbærar.
Hann spáir því að störfum í
landbúnaði haldi áfram að
fækka fram til aldamóta með
svipuðum hætti og verið hefur,
það er sem svarar 800 ársverk-
um á áratug.
Dr. Ágúst segir að fiskveiði-
flotinn hafi verið of stór þegar
árið 1978. Hann hafi þó enn
stækkað í reynd frá þeim tíma,
sem dragi úr hagkvæmni veið-
anna. Orðrétt segir höfundur:
„Enda þótt botnfiskafli ís-
lendinga hafi aukizt verulega
vegna útfærslu fiskveiðilögsög-
unnar, er það samt sem áður
staðreynd, að meðalaflinn af
þessum miðum heldur áfram
að rýma um 4.000 tonn á ári.
Þessarar hneigðar hefur gætt
allt frá sjötta áratugnum. Þetta
var þegar augljóst á síðasta
áratug og varð hvati til þess
að kvótakerfinu var komið á
(1984). Flotinn er samt enn
óþarflega stór, og dregur það
verulega úr hagkvæmni veið-
anna. Væntanlega mun samt
fiskveiðistjórnun endanlega
takast það vel, að ekki gangi á
botnfiskstofnana. Tíminn mun
skera úr um það.“
Dr. Ágúst segir ennfremur:
„Auðlindir hafsins virðast
nærri fullnýttar nú, og ef hefð-
bundinn vöxtur í þjóðartekjum
á mann á að haldast, verður
hagvöxtur á öðrum sviðum
grundvallarframleiðslu að auk-
ast.
Þetta gildir öllu fremur þar
sem ekki hefur dregið eins mik-
ið úr fólksfjölgun og áætlað var
fyrir nokkrum árum.
Jafnframt því sem fiskimiðin
hafa verið fullnýtt, hafa orku-
lindir landsins ekki verið nýttar
eins hratt og gert var ráð fyrir
í athuguninni 1978. Af þessu
leiðir að hagvöxtur næstu ára-
tuga verður aldrei eins mikill
og spáð var 1978, jafnvel þótt
orkulindimar verði fullnýttar.
Ef þær verða ekki fullnýttar,
er erfitt að sjá hvernig nokkur
teljanlegur hagvöxtur geti
haldið áfram.“
Árin 1978—1982 vom teknar
ákvarðanir um byggingu nokk-
urra álvera víðs vegar um heim-
inn í samvinnu álfyrirtækja og
landsstjórna. íslendingar
misstu af þessum tækifærum
vegna þvermóðsku Alþýðu-
bandalagsins, Meðal annars
þessvegna era lífskjör í landinu
lakari en vonir stóðu til. Jám-
blendiverksmiðjan í Grandar-
fírði er eina stóriðjuskrefíð sem
hér hefur verið stigið frá því
álver reis í Straumsvík á seinni
hluta sjöunda áratugarins.
Verðmæti áls og kísiljárns vora
um 17% af verðmæti vöraút-
flutnings á sl. ári.
Dr. Ágúst Valfells telur að
þjóðin hafi aðeins búið við
nægtir í fjórar aldir af ellefu,
sem hún hefur setið landið,
„þar af þtjár til foma — og
skort allar hinar aldimar“.
Framhaldið ræðst af því, hvem
veg þjóðin hannar eigin framtíð
með nýtingu auðlinda sinna
(gróðurlendis, fiskimiða, fall-
vatna og jarðvarma), sem og
af viðskiptakjöram okkar við
umheiminn. Veldur hver á held-
ur.
Jafn sannfærður og áður
um að viðurkenna beri
sjálfstæði Eystrasaltsríkja
—segir Þorsteinn Pálsson eftir viðræður við helstu ráðamenn Eistlands
ÞORSTEINN Pálsson, formaður Sjálfstæðisflokksins, átti í gær við-
ræður við Arnold Ruutel, forseta Eistlands, og forseta þingsins í
höfuðborg landsins, Tallinn. Þorsteinn segist jafn sannfærður um það
og fyrr að íslendingum beri að viðurkenna sjálfstæði Eystrasaltsríkj-
anna og styðja þau þannig í baráttunni við Moskvuvaldið. Eistlending-
arnir sögðust eiga í samningaviðræðum við Moskvustjórnina en hvorki
gengi né ræki. Þar á bæ virtust menn fremur hafa hug á að auka
miðstýringarvaldið en draga úr því. Hins vegar lofuðu viðræður við
Borís Jeltsín, forseta Rússlands, góðu.
Þorsteinn ræddi um röksemdir
þeirra í lýðræðisríkjunum sem teldu
varhugavert að viðurkenna sjálf-
stæði Eystrasaltsstríkjanna. „Ég er
mjög sannfærður um það eftir þessi
samtöl að það er ekki eftir neinu
að bíða fyrir okkur íslendinga að
viðurkenna formlega sjálfstæði
Eystrasaltslandanna. Þeir leggja
mikið upp úr því sjálfír og gera
ekkert úr þeim rökum sem bæði
heima og annars staðar á Vestur-
löndum hefur verið beitt, að slíkar
aðgerðir kynnu að skapa einhveija
hættu fyrir þessi ríki. Þeir segja
sjálfír þvert á móti að þetta myndi
styðja þá mjög. Þeir eru einnig
þeirra skoðunar að þetta geti hjálp-
að umbótasinnum í Moskvu; þeir
fengju haldgóð rök til að veija sig
íyrir gömlu stalínistunum. Umbóta-
sinnar gætu þá einfaldlega vísað
til þess að sjálfstæði landanna sé
þróun sem ekki verði umflúin."
Þorsteinn sagðist telja greinilegt
að viðræður Eistlendinganna við
Jeltsín hafí skilað mun meiri árangri
en viðræðurnar við Sovétstjórnina.
„Hann er opnari fyrir því að viður-
kenna sjálfstæði þessara ríkja og
taka upp efnahagssamvinnu. Þeir
eru að ræða hvorttveggja; efna-
hagsmálin og pólitísku stöðuna.“
Hann taldi að breið samstaða virt-
ist um það meðal eistneskra stjórn-
málaleiðtoga að taka bæri upp
markaðskerfi í landinu og fylgja
þannig sjálfstæðismálinu eftir. „Hér
eru gamlir kommúnistar í felum.
Niðri í miðborginni er stór bygging
þar sem kommúnistaflokkurinn hef-
ur haft aðsetur. Hún er núna hálf-
tóm og yfírgefin. Við sjáum ekki
sovéska fánann en sá eistneski
blaktir alls staðar við hún.“
Þorsteinn sagði ráðamenn gera
sér vel grein fyrir þeim vanda sem
rússneski minnihlutinn, meira en
þriðjungur íbúanna, gæti valdið en
segðu að það væri nokkuð sem tvö
sjálfstæð ríki gætu samið um sín í
milli og gætt þannig hagsmuna
fólksins.
Ruutel forseti var mjög áhuga-
samur um nánari samskipti við ís-
iendinga og mögulegan stuðning
þeirra. Hann ræddi einnig óskir
Eistlendinga um að fá einhvers
konar áheyrnaraðild að Ráðstefn-
unni um öryggi og samvinnu í Evr-
ópu (RÖSE), einnig að Norður-
landaráði. „Ég tók mjög jákvætt í
að þetta yrði skoðað af okkar
hálfu,“ sagði Þorsteinn.
Hann sagði að skortur væri mik-
ill á ýmsum nauðsynjum þótt Eist-
lendingar segðu að ástandið hjá
þeim væri mun betra en víða ann-
ars staðar í Sovétríkjunum. Bensín-
skammturinn væri tuttugu lítrar á
mánuði á bíl og undarlegt hefði
verið að koma inn í verslun þar sem
sjá mátti þijú Lux-sápustykki, sem
stillt var upp í glerskáp, eins og
hveiju öðru fágæti.
Með Þorsteini í förinni er Kjartan
Gunnarsson, framkvæmdastjóri
Sjálfstæðisflokksins. Halda þeir til
Litháens í dag, þriðjudag, og síðan
heim á leið á morgun. Ferðin var
farin í boði stjóma ríkjanna tveggja.
Samband ungra sjálfstæðismanna:
Hugmyndum um nýjan búvöru-
samning harðlega mótmælt
STJÓRN Sambands ungra sjálf-
stæðismanna samþykkti á fundi á
föstudag ályktun þar sem hug-
myndum Iandbúnaðarráðherra
Alþýðubandalagsins um að ætla
að gera nýjan búvörusamning til
ijölda ára er harðlega mótmælt.
Segir að ljóst sé að núverandi
kerfi þjóni hvorki hagsmunum
neytenda né bænda og framleng-
ing á því með öllu óveijandi. „Nú-
verandi Iandbúnaðarráðherra á í
hæsta lagi eftir að gegna embætti
sínu í örfáa mánuði til viðbótar
og því er ekki í hans verkahring
að ætla að binda hendur þeirrar
ríkisstjórnar sem taka mun við að
loknum næstu kosningum. Það er
hennar verkefni að móta landbún-
aðarstefnu næstu ára,“ segir m.a.
í ályktuninni.
í ályktun SUS segir að ljóst sé
Vetrarstarf Mótettu
kórsins að hefjast
MÓTETTUKÓR Hallgrímskirkju
mun senn heíja sitt 9. starfsár.
Hann mun í vetur starfa í tveim-
ur einingum.
Annars vegár verður kórinn
stækkaður til flutnings á óratór-
íunni „Paulus“ eftir Mendelssohn,
en hún verður flutt á Kirkjulista-
hátíð ásamt Sinfóníuhljómsveit ís-
lands í maí 1991. Verður þetta
fyrsti flutningur þessa verks á ís-
landi. Æft verður einu sinni í viku
líkt og þegar óratórían Elía var
undirbúin fyrir síðustu Kirkjulista-
hátíð. Hins vegar starfar kórinn í
sinni hefðbundnu stærð og heldur
uppi reglubundnum söng við helgi-
dóminn. Hann kemur fram á jóla-
tónleikum 19. desember og flytur
tvö verk eftir Heinrich Schútz, Jóla-
sögu og latneskan Lofsöng Maríu.
Auk þess verður unnið að fjöl-
breyttri efnisskrá tónverka án und-
irleiks, m.a. til flutnings á tónleika-
ferðalagi um Vestur- og Norðurland
í byijun júní. Meðal tónverka sem
kórinn æfír er messa eftir svissn-
eska tónskáldið Frank Martin.
í frétt frá kómum segir: „Mót-
ettukór Hailgrímskirkju getur bætt
við sig nokkrum félögum, einkum
til þátttöku í óratóríu Mendels-
sohns, en hún verður æfð á þriðju-
dagskvöldum. Nauðsynlegt er að
Mótettukór Hallgrímskirkju mun
senn hefía sitt 9. starfsár.
þátttakendur búi yfir reynslu í iðk-
un tónlistar. Boðið er til inntöku-
prófa í Hallgrímskirkju nk. mið-
vikudag og fímmtudag klukkan
17.00-19.00, en þar fást allar nán-
ari upplýsingar um kórstarfíð.
Stjórnandi Mótettukórs Hallgríms-
kirkju er Hörður Áskelsson organ-
isti og formaður er Sverrir Guð-
mundsson hljóðfærasmiður."
að íslenskum landbúnaði verði ekki
umbylt í einnig svipan. Slíkt myndi
kollríða meginþorra bændastéttar-
innar. Hins vegar sé ljóst að land-
búnaðurinn verði á allra næstu
árum að aðlaga sig að raunveruleg-
um markaðsaðstæðum og koma sér
undan forsjárhyggju ríkisins og
SIS. Nýr búvörusamningur í svip-
aðri mynd og sá sem nú sé við lýði
sé ekkert annað en áætlunarbú-
skapur í ætt við þann sem nú hafí
verið aflagður í austantjaldsríkjun-
um. Aðeins með afnámi hafta og
áætlunarbúskapar í atvinnugrein-
inni muni íslenskur landbúnaður
blómstra um ókomna tíð.
Þá segir í ályktuninni: „í Evrópu
allri eiga sér nú stað gífurlegar
breytingar sem hafa munu áhrif á
alla þá sem þar búa. Við íslending-
ar þurfum að búa okkur undir þær
breytingar og er uppstokkun land-
búnaðarkerfísins einn liður í þeim
undirbúningi. Það er ekki hægt að
bjóða íslenskum almenningi enda-
laust upp á matvæli sem kosta
margfalt á við matvæli í nágranna-
löndunum. Þolinmæði neytenda er
á þrotum og eftir því sem núver-
andi kerfi verður lengur við lýði
munu kröfur um innflutning land-
búnaðarafurða verða háværari.
Fijáls viðskipti með landbúnaðaraf-
urðir verða líka hluti af því Evr-
ópska efnahagssvæði sem íslend-
ingar standa nú í viðræðum við EB
um að taka þátt í. íslenskur Iand-
búnaður verður að vera í stakk
búinn til að bregðast við því og
öðrum breytingum sem óhjákvæmi-
lega munu eiga sér stað. Gerð
umrædds búvörusamnings á milli
ríkisins annars vegar og skrifstofu-
veldis landbúnaðarins hins vegar
árið 1990 er tímaskekkja og ósvífni.
Slíkt mun hafa ófyrirsjáanlegar af-
leiðingar fyrir landbúnaðinn og
landsbyggðina og verður ekki til
að auka skilning almennings á
vanda þessarar atvinnugreinar.“
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. SEPTEMBER 1990
25
Karmelsysturnar 27. Fremsta röð talið frá vinstri: Systir Teresa, sr. Bozena (Nor.), sr. Benedikta,
móðir Elísabeth príorinna (Nor.), sr. Viktima, sr. Bronislava (Nor.), sr. Stanislava. Onnur röð: Sr.
Klara, sr. María, sr. Magdalena, sr. Stella (Nor.), sr. Regína (Nor.), sr. Estera (Nor.), sr. Agnes. Þriðja
röð: Sr. Rózamaria (Nor.), sr. Bernadetta, sr. Margrét, sr. Agnía, sr. Teresa (Nor.), sr. Teresa (Nor.),
sr. Tereska (Nor.), sr. Miriam (Nor.), sr. Ancilla. Fjórða röð: Sr. Fástína, sr. Elísabeth, sr. Eva (Nor.),
sr. Ala, sr. Hosanna (Nor.).
Karmelsystur fljija
KARMELSYSTRUNUM pólsku,
sem komu hingað til lands í mars
1984, hefur vegnað vel hér, að
sögn Torfa Olafssonar formanns
Félags kaþólskra Ieikmanna.
Þær voru í upphafí 16 en hópur-
inn stækkaði sífellt og nú eru þær
27 að tölu, þótt Karmelsystur
megi ekki að jafnaði vera fleiri
en 21 í sama klaustri.
Þessi Ijölgun stafar af því að
fyrirhugað er að stofna „dóttur-
klaustur“ Karmelklaustursins í
Tromsö í Noregi og því var þessi
fjölgun leyfð. Hópnum verður skipt
og fara 13 systur héðan til Tromsö
næstkomandi föstudagsmorgun.
Kveðjumessa fyrir þær verður
sungin næstkomandi miðvikudag
kl. 18. Biskup safnaðarins messar.
Meðfylgjandi mynd sýnir syst-
urnar 27. Nöfn þeirra sem fara til
Noregs eru auðkennd með (Nor.).
Þar sem núverandi príorinna, móðir
Elísabet, fer með hópnum og verður
príorinna í nýja klaustrinu, verður
kosin ný príorinna systranna í
klaustrinu. „Kaþólski söfnuðurinn
hér, ásamt fíölda vina þeirra utan
hans, kveður systumar sem fara
með söknuði og árnar þeim allra
heilla í Noregi,“ sagði Torfi.
Fyrstu réttir ársins
FYRSTU réttir ársins verða um næstu helgi. Á Laugardag verður réttað
í Skarðarétt í Gönguskörðum. Sunnudagiun 9. september verða Fljótstungu-
réttir í Borgarfirði, Hrútatunguréttir í Hrútafirði, Miðfjarðarréttir og
Reynistaðaréttir í Skagafirði. Stóðréttir hefjast í Skagafirði um aðra helgi.
Auðkúlurétt í Svínavatnshr., A-Hún.
Brekkurétt í Norðurárdal, Mýr.
Dalsrétt í Mosfellsdal, Kjós
Fljótstungurétt í Hvítársíðu, Mýr.
Fossvallarétt v/Lækjarbotna (Rvík/Kóp)
Grímsstaðarétt í Álftaneshr., Mýr.
Heiðarbæjarrétt í Þingvallasveit, Árn.
Hítardalsrétt í Hraunhr., Mýr.
Hlíðarrétt í Bólstaðarhl.hr., A-Hún.
Hraunsrétt í Aðaldal, S-Þing.
Hrunarétt í Hrunamannahr., Árn.
Hrútatungurétt í Hrútafirði, V-Hún.
Húsmúlarétt v/Kolviðarhól, Ám.
Kaldárrétt v/Hafnarfjörð
Kjósarrétt í Kjósahr., Kjósarsýslu
Klausturhólarétt í Grímsnesi, Árn.
Kollafjarðarrétt, Kjalameshr., Kjós
Langholtsrétt í Miklaholtshreppi, Snæf.
Laufskálarétt í Hjaltadal, Skagafirði
Miðfjarðarrétt í Miðfirði, V-Hún.
Nesjavallarétt í Grafningi, Árn.
Oddsstaðarétt í Lundarreykjadal, Borg.
Rauðsgilsrétt í Hálsasveit, Borg.
Reynisstaðarétt í Staðarhr., Skag.
Selflatarétt í Grafningi^ Árn.
Selvogsrétt í Selvogi, Árn.
Silfrastaðarétt í Akrahr., Skag.
Skaftholtsrétt í Gnúpveijahreppi, Árn.
Skaftárrétt í Skaftárhr., V-Skaft.
Skaftártungurétt í Skaftártungu, V-Skaft.
Skarðarétt í Gönguskörðum, Skag.
Skeiðaréttir á Skeiðum, Árn.
Skrapatungurétt í Vindhælishr., A- Hún.
Stafnsrétt í Svartárdal, A-Hún.
Svignaskarðsrétt í Borgarhr., Mýr.
Tungnaréttir í Biskupstungum, Árn.
Undirfellsrétt í Vatnsdal, A-Hún.
Vogarétt á Vatnsleysuströnd, Gullbr.
Valdarásrétt í Víðidal, V-Hún.
Víðidalstungurétt í Víðidal, V-Hún.
Þórkötlustaðarétt í Grindavík
Þverárrétt í Þverárhlíð, Mýr.
Ölfusrétt í Ölfusi, Ám.
Laugardaginn 15. september.
Sunnudaginn 16. september.
Mánudaginn 24. september.
Sunnudaginn 9. september.
Sunnudaginn 23. september.
Þriðjudaginn 18. september.
Laugardaginn 22. september.
Mánudaginn 17. september.
Sunnudaginn 16. september.
Mánudaginn 10. september.
Fimmtudaginn 13. september.
Sunnudaginn 9. september.
Laugardaginn 22. september.
Laugardaginn 22. september.
Mánudaginn 24. september.
Miðvikudaginn 12. september.
Mánudaginn 24. september.
Miðvikudaginn 19. september.
Laugardaginn 15. september.
Sunnudaginn 9. september.
Laugardaginn 22. september.
Miðvikudaginn 12. september.
Föstudaginn 14. september.
Sunnudaginn 9. september.
Mánudaginn 24. september.
Mánudaginn 24. september.
Mánudaginn 17. september.
Fimmtudaginn 13. september.
Laugardaginn 15. september.
Laugardaginn 22. september.
Laugardaginn 8. september.
Föstudaginn 14. september.
Sunnudaginn 16. september.
Laugardaginn 15. september.
Mánudaginn 17. september.
Miðvikudaginn 12. september.
Laugardaginn 15. september.
Mánudaginn 17. september.
Föstudaginn 14. september.
Laugardaginn 15. september.
Sunnudaginn 16. september.
Mánudaginn 17. september.
Þriðjudaginn 25. september.
Helstu stóðréttir haustið 1990
Skarðarétt í Gönguskörðum, Skag. •
Reynisstaðarétt í Staðarhr., Skag.
Silfrastaðarétt í Akrahr., Skag.
Hlíðarrétt í Bólst.hl.hr., A-Hún.
Laufskálarétt í Hjaltadal, Skag.
Víðidalstungurétt í Víðidal, V-Hún.
Sunnudaginn 16. september, uppúrhádegi.
Sunnudaginn 16. september, síðdegis.
Sunnudaginn 16. september, upp úr hádegi.
Sunnudaginn 23. september, upp úr hádegi.
Laugardaginn 6. október, upp úr hádegi.
Laugardaginn 6. október, um hádegi.
Sýningar Low Life Theatre Co. á leikritinu The Zoo Story verða í
Djúpinu 4.-6. september.
The Zoo Story eftir
Albee sýnt í Djúpinu
SÝNINGAR Low Life Theatre Co. á leikritinu The Zoo Story verða
í Djúpinu, Hafnarstræti (undir veitingastaðnum Horninu), þriðju-
dag, miðvikudag og fimmtudag 4.-6. september og hefjast sýningarn-
ar klukkan 20.30. Leikritið er flutt á ensku.
íslandsþingið á Höfn:
Héðinn og Björgvin jafnir í
efsta sæti eftir 5 umferðir
Verkið fjallar um tvo menn, Pet-
er, sem Felix Bergsson leikur, og
Jerry, leikinn af Graeme Dalías.
Þeir hittast fyrir tilviljun í Central
Park í New York og taka tal sam-
an. Smám saman afhjúpa þeir ýmis-
legt hvor í öðrum og atburðarásin
sem sýndist svo sakleysisleg í byrj-
un verður hröð og endar með mjög
tragískum hætti. Verkið meðhöndl-
ar á hispurslausan hátt tilfinningar
mannanna tveggja, einmanaleika,
firringu stórborgarinnar og kynlíf.
Það tekur klukkutíma í flutningi
og hefur ekkert hlé.
Edward Albee skrifaði The Zoo
Story árið 1959, og var það fyrsta
verk hans. The Zoo Story vakti
athygli þegar það var fyrst sýnt á
Broadway. Gagnrýnendur krýndu
Albee sem björtustu von í banda-
rískri leikritun og hann olli þeim
ekki vonbrigðum þegar næsta leik-
rit kom út. Það var „Who’s afraid
of Virgina Wolf?“, sem færði Albee
heimsfrægð.
Leikhópurinn L,ow Life frum-
sýndi The Zoo Story á listahátíðinni
í Edinborg í ágústmánuði og hlaut
sýningin mjög góðar viðtökur. Leik-
hópurinn er samansettur af ungum
leikurum sem hafa áhuga á krefj-
andi og spennandi drama. Þeir Fel-
ix Bergsson og Graeme Dallas eru
einu leikendur verksins, auk þess
sem þeir sjá sjálfir um leikstjórn.
The Zoo Story er fyrsta verkefni
hópsins en nú þegar hafa verið
gerðar áætlanir fyrir sýningar á
næsta vetri. Meðal annars hyggst
hópurinn færa upp leikritið Play
Donkey og eigin látbragðsleik.
Leikhópurinn starfar í Skotlandi,
en uppfærslan á The Zoo Story hér
á landi er tilraunaverkefni, til þess
ætlað að sjá hvernig ensk leiklist
gengur í íslendinga.
(Úr fréttatilkynninyu)
___________Skák_______________
Bragi Kristjánsson
KEPPNI í landsliðsflokki á Skák-
þingi íslands harðnaði enn um
helgina, þegar fjórða og fimmta
umferð voru tefldar. Keppendur
eru greinilega ekki komnir til
Hornafjarðar með frið í huga.
Skákirnar eru tefldar í botn og
hefur aðeins 8 skákum af 55 lok-
ið með jafntefli, þar af aðeins
einni eftir fáa leiki.
Margeir Pétursson uppskar að-
eins hálfan vinning í umferðum
helgarinnar; þannig að Héðinn
Steingrímsson (15 ára!) og Björgvin
Jónsson eru jafnir í efsta sæti eftir
5 umferðir og tefla saman í þeirri
sjöttu!
4. umferð: Margeir Pétursson —
Sigurður Daði Sigfússon, 'Aj Þröst-
ur Þórhallsson — Árni Ármann
Árnason, 1—0; Héðinn Steingríms-
son — Tómas Björnsson, 1—0; Jón
L. Árnason — Hannes Hlífar Stef-
ánsson, 'A; Björgvin Jónsson —
Halldór Grétar Einarsson, 1—0;
Þröstur Árnason — Snorri G. Bergs-
son, 1—0.
Margeir tókst ekki að beygja
Sigurð Daða og Jón L. og Hannes
Hlífar gerðu rökrétt jafntefli, en
vinningsskákirnar voru örugglega
tefldar af sigurvegurunum.
5. umferð: Snorri — Björgvin,
0—1; Hannes Hlífar — Margeir,
1—0; Jón L. — Halldór Grétar,
1—0; Héðinn — Þröstur Á., '/2; Sig-
urður Daði — Árni Ármann, '/2;
Þröstur Þ. — Tómas, '/2.
Jón L. og Halldór Grétar misstu
tölu á leikjunum í heiftarlegu tíma-
hraki, en þegar tímamörkum var
náð átti Jón unnið tafl. Björgvin
notfærði sér vel veika taflmennsku
Snorra. Héðinn og Þröstur Á. gerðu
jafntefli og Ámi Ármann og Þröst-
ur Þ. gátu ekki nýtt sér betri stöðu
til vinnings.
Staðan eftir 5 umferðir:
1.—2. Héðinn og Björgvin, 4 v.
3. Margeir 3'/2 v. 4.-7. Jón L.,
Hannes Hlífar, Þröstur Þ., Þröstur
Á., 2'/2 v. 8.—10. Halldór Grétar,
Tómas, Snorri, 2 y. 11. Árni Ár-
mann, 1 'Av. 12. Sigurður Daði, 1 v.
Skákir á íslandsþinginu hafa
margar verið ævintýralegar og boð-
ið upp á mikla spennu, enda hart
barist. Keppendur hafa oft teflt
meira af kappi en forsjá og hafa
margir grófir afleikir litið dagsins
ljós. Furðulegur fíngurbijótur Mar-
geirs í fimmtu umferð slær þó öllum
öðrum mistökum við.
Hvítt: Hannes H. Stefánsson
Margeir Pétursson
Sikileyjar-vörn
1. e4 - c5, 2. Rf3 - Rc6, 3. d4
- cxd4, 4. Rxd4 — g6, 5. c4 —
Rf6, 6. Rc3 - d6, 7. Be2 - Rxd4,
8. Dxd4 - Bg7, 9. Be3
í þriðju umferð lék Jón L. Árna-
son 9. Bg5 ásamt 10. De3 gegn
Margeiri og tapaði, þótt það væri
ekki byijuninni að kenna.
9. - 0-0, 10. Dd2 - Be6, 11. 0-0
- Da5, 12. Hacl - a6, 13. f3 -
Hfc8, 14. Hfdl - b5, 15. Rd5 -
Dxd2, 16. Hxd2 — Rxd5, 17. exd5
- Bd7.
Skákfræðin telur þessa stöðu
jafna.
18. b3 - h5,19. Bd3 - b4, 20. c5?
Hannes er fullbjartsýnn. Hann
hefði átt að bíða átekta með leik
eins og 20. Kfl.
20. - Bc3! 21. c6
Annars tapar hvítur peðinu á c5
án nokkurra bóta.
21. - Bxd2, 22. Bxd2 - Bf5, 23.
Bxf5 — gxf5, 24. Bxb4 — Hab8,
25. Ba5 - Hb5, 26. b4 - Hxd5,
27. c7 - Kf8, 28. a4 - Hxa5! 29.
bxa5 — Ke8, 30. Hc6 — Kd7, 31.
Hxa6 — e6, 32. h4 — Hxc7, 33.
Ha8
Margeir hefði getað leikið 33. —
Hc4 og náð stöðu, sem gaf honum
góðar vinningsvonir, t.d. 34. a6 —
Hxa4, 35. a7 - Ke7, 36. Hh8 -
Hxa7, 37. Hxh5 — d5 o.s.frv. í
staðinn verðá honum á ótrúleg mis-
tök...
33. - Hc8??? 34. Hxc8 - Kxc8,
35. g4!
Margeiri yfirsást þessi sáraein-
faldi leikur. Hvítur skapar sér frels-
ingja bæði á a- og h-línunni og
tryggir með því fæðingu nýrrar
hvítrar drottningar: 35. — d5, 36.
gxh5 - d4, 37. h6 - d3, 38. h7 -
d2, 39. H8D+ og hvítur vinnur
auðveldlega. Svartur gafst upp.