Morgunblaðið - 01.02.1991, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FOSTUDAGUR 1. FEBRUAR 1991
FYRIR BQTNI
PERSAFLOA
Reuter
Særður Jórdani á sjúkrahúsi í Amman í gær. Hann sagði að herþot-
ur fjölþjóðahersins hefðu varpað sprengju skammt frá heimili hans,
sem hefðu orðið tveimur dætrum hans og bróður að bana.
Árásir á jórdanska
vöru- o g tankbíla
Ruweished í Jórdaníu. Reuter.
JORDANSKIR bílstjórar sögðu
í gær að herþotur fjölþjóða-
hersins hefðu gert árásir á vö-
rubifreiðar með hveiti og olíut-
ankbíla á helsta þjóðveginum
milli Bagdad og Amman, að því
er virtist til að koma í veg fyr-
ir brot á viðskiptabanni Sam-
einuðu þjóðanna á íraka.
Utanríkisráðherra Jórdaníu
sagði á miðvikudag að fjórir Jórd-
anir og Egypti hefðu beðið bana
og níu tankbílar verið eyðilagðir í
árásum bandamanna á þriðjudag
og miðvikudag. Bílstjórar, sem
komu til Jórdaníu í gær, sögðu
að tankbílar yrðu enn fyrir árás-
um. Þijár sjúkrabifreiðar Rauða
krossins komu með illa brunnin lík
fórnarlambanna yfir landamærin.
Tankbílstjóramir sögðu að árás-
irnar beindust einnig gegn vörubíl-
um sem flytja hveiti til íraks.
Embættismenn Sameinuðu
þjóðanna telja að jórdönsk stjóm-
völd fari eftir viðskiptabanni stofn-
unarinnar á íraka. Mudar Badran,
forsætisráðherra Jórdaníu, sagði
hins vegar á þinginu í desember
að þúsundum tonna af niður-
greiddu hveiti hefði verið smyglað
til íraks. Jórdönum hefur verið
heimilað að flytja inn olíu frá írak
og litið er á það sem endur-
greiðslu skuldar íraka við þá frá
Persaflóastríðinu.
Sprengjureg'n úr B-52 vélum dynur linnulaust á sveitum
Lýðveldisvarðar Saddams:
Úrvalslið með fullkom-
in vopn og gnægð vista
The Daily Telegraph. Reuter.
SADDAM Hussein íraksforseti er talinn hafa um milljón manna
undir vopnum en þorri liðsins er lítt þjálfaður og illa vopnum
búinn. Kjarni landhersins og jafnframt grundvöllur valda Saddams
er 130.000-150.000 manna úrvalslið, Lýðveldisvörðurinn, sem var
í fylkingarbijósti þegar ráðist var inn í Kúveit 2. ágúst sl. en
hélt síðan aftur til íraks. Vörðurinn hefur frá upphafi átakanna
við fjölþjóðaherinn haldið kyrru fyrir í búðum sínum í suðurhluta
íraks, við landamærin að Kúveit og í grennd við stórborgina Basra.
Hermennirnir hafast við í byrgjum, vörðum sandpokum, skriðdrek-
ar og annar búnaður eru einnig grafin í sandinn eða þakin felunet-
um. B-52 sprengjuþotur Bandaríkjamanna og aðrar flugvélar band-
amanna hafa haldið uppi nær linnulausum árásum á sveitir varðar-
ins frá 17. janúar en erfitt er að meta hve árangurinn er mikill.
Það kemur vart í ljós fyrr en landbardagar hefjast. Aður en til
þess kemur hyggjast bandamenn skaða eða eyðileggja eftir mætti
birgðastöðvar, aðdráttarleiðir og stjórnstöðvar liðsins. Hermálas-
érfræðingar álíta að takist bandamönnum að koma verðinum á
kné muni baráttuþrek annarra íraskra hermanna fjúka út í veð-
urog vind.
Ónefndur heimildarmaður úr
röðum breskra leyniþjónustu-
manna sagði um síðustu helgi að
fram til þessa hefðu Ioftárásirnar
á Lýðveldisvörðinn aðeins haft það
markmið að „halda fyrir þeim
vöku. Sjálf ógnarhríðin er enn eft-
ir.“ Hann lýsti því hvaða erfiðleik-
um úrvalssveitirnar ættu eftir að
lenda í og hvernig þær reyndu að
veijast loftárásunum. „írösku
skriðdrekarnir verða bókstaflega
búnir að grafa sig niður í sandöld-
urnar með því að aka fram og
aftur í sömu beltaförunum. Her-
mennirnir moka sandi upp að þeim
en skilja eftir útgönguleið að aft-
an. Skriðbeltaför eru afmáð til að
koma ekki upp um hvar drekarnir
eru. Fótgönguliðið og áhafnir dre-
kanna hafast við í traustlega
byggðum byrgjum í sandinum, allt
að 12 feta djúpum, og margiy
þeirra munu lifa árásirnar af. Á
hinn bóginn geta þeir ekki komið
í veg fyrir að vörubílarnir, sem
gera fótgönguliðinu kleift að
sækja hratt fram eða hörfa, verði
eyðilagðir."
Bendingar í stað
rafeindatækni
Heimildarmaðurinn sagði að
brynvörðu sveitirnar gætu senni-
lega barist áfram þótt nýtískuleg-
ur fj arskiptabúnaður þeirra yrði
að miklu leyti eyðilagður eða send-
ingar truflaðar. Þær gætu notað
hefðbundnar símalínur á jörðu
niðri, þótt það yrði þungt í vöfum,
einnig gætu sendiboðar komið
skipunum æðstu herstjórnar á
framfæri og fámennir herflokkar
gætu jafnvel skipst á upplýsingum
með merkjabendingum. Hvernig
sem Lýðveldisverðinum reiðir af í
loftárásunum er ljóst að vígstaða
véla- og brynvagnahersveitanna
við Basra er mjög heppileg til
varnar og sóknar, hvort sem band-
amenn gera árás af landi og hafí
á Kúveit-borg eða reyna sókn upp
Tígris-Efratdalinn í átt til Bagdad.
Nýtískulegt vopnabúr
Vopnabúnaður Lýðveldi-
svarðarins er af nýjustu og full-
komnustu gerð. Skriðdrekamir
eru taldir vera um 500, sovésk-
smíðaðir, af gerðinni T-72. Einnig
ræður vörðurinn yfir fjölda bryn-
varinna farartækja, í vandlega
földum vopnabúrunum eru
sprengjuvörpur og einhveijar nýt-
ískulegustu fallbyssur sem fram-
leiddar eru í heiminum. Sveitirnar
hafa sér til varnar fullkomnar loft-
varnabyssur og eldflaugar en þessi
búnaður hefur þó ekki dugað gegn
B-52 vélunum.
Vegna feluneta og lélegs
skyggnis hefur bandamönnum
gengið illa að átta sig á því hve
miklu tjóni loftárásirnar hafa vald-
ið. Manfred Rietsch ofursti, sem
er fæddur í Þýskalandi en stjórnar
flugvélasveitum á vegum land-
gönguliða Bandaríkjahers, segir
að einhveijum skriðdrekum hafi
með vissu verið tortímt en ekki
sé vitað hve mörgum. „Þeir bíða
átekta, fela sig í drekunum. Þegar
þeir hafa sig af stað svo að hægt
verður að koma auga á þá getum
við eyðilagt þá í hrönnum.“ Ri-
etsch sagði að stanslausar loftár-
ásimar hefðu að líkindum slæm
áhrif á baráttuvilja hermannanna.
„Ég veit ekki hvernig þeim líður
eftir að hafa orðið að þola sprengj-
uregn í 24 stundir á sólarhring
um langa hríð.“ Ofurstinn sagði
B-52 vélamar og aðrar sprengju-
flugvélar einkum nota svonefndai-
klasaprengjur gegn liðinu en slíkar
sprengjur dreifast yfir mörg
hundruð fermetra svæði. Önnur
gerðin er 225 kg, hin 450 kg.
Hvernig gengur
nemendunum?
Hernaðarsérfræðingar í breska
herskólanum Sandhurst og
Frunze-herskólanum í Moskvu
munu fylgjast vandlega með því
hvernig Lýðveldisvörðurinn stend-
ur sig í bardögum; margir liðsfor-
Jórdanía:
Stofna sveitir sjálfboða-
liða til stuðnings Saddam
Amman. The Daily Telegraph.
SADDAM Hussein íraksforseti nýtur mikilla vinsælda á meðal því sem
næst allra þjóðfélagshópa í Jórdaniu. Margar hreyfingar í landinu eru
að stofna sveitir sjálfboðaliða sem ráðgert er að senda til'íraks ef
Saddam fer fram á það. Þær segja það engu máli skipta hvort jórd-
önsk stjórnvöld heimila slíka aðstoð
ERLENT
Efnt hefur verið til fjöldafunda í
Amman á undanfömum dögum til
stuðnings Saddam. Stærstu ung-
mennasamtök landsins hafa efnt til
mótmæla gegn loftárásum banda-
manna í stríðinu, námsmenn snið-
gengið kennslu og jórdanskar konur
gengið um götur borgarinnar til að
hvetja fólk til að taka þátt í heilögu
stríði gegn Bandaríkjamönnum.
Alsagna er að áhrifamesta stjóm-
málahreyfing Jórdaníu, Bræðralag
múslima, flokkur heittrúaðra mú-
slima sem fékk flest þingsæti í kosn-
ingunum 1989, sé að þjálfa stuðn-
ingsmenn sína í notkun léttra vopna.
„Við eigum nú í stríði og allt er leyfi-
iegt,“ sagði einn þeirra , Ziad Ábu
Ghanimeh. „Þúsundum tonna af
_ sprengiefni hefur verið varpað á írak
og okkur er fullkomlega heimilt að
segja umheiminum stríð á hendur.
Þetta er stríð gegn öllum aröbum og
þjóðum íslams og sérhver múslimi er
hermaður í íraska hernum."
Bræðralag múslima hefur lengi
sætt ofsóknum Saddams Husseins í
írak, en það kemur þó ekki í veg
fyrir að flokkurinn í Jórdaníu bindi
vonir sínar við hann. „Við höfum
ekki stutt Saddam Hussein til þessa
en það skiptir ekki máli þegar vest-
rænt innrásarlið býr sig undir að tor-
tíma írak. Okkur ber skylda til að
koma írökum til varnar, bæði pólit-
ískt og hernaðarlega, vegna trúar
okkar," sagði Ahmad al-Azaidah,
leiðtogi þingflokks Bræðralags mú-
slima. „Jafnvel íranir eru farnir að
gleyma fyrri fjandskap við íraka,
fólkið og trúarleiðtogar hvetja til
heilags stríðs gegn Bandaríkjamönn-
um.“
Vaxandi þrýstingur á
stjórnvöld
Þeir eru orðnir fáir í Jórdaníu sem
ekki styðja Saddam Hussein og ákall
hans um að múslimar sameinist gegn
fjölþjóðahemum við Persaflóa.
„Þrýstingurinn á stjómvold í Sýrl-
andi, íran og Egyptalandi um að
styðja Saddam eykst með degi hveij-
um,“ segir Mohammed Atiyeh, jór-
Reuter
Verslunarmaður í Amman, höf-
uðborg Jórdaníu, sýnir lítil líkön
af Scud-eldflaugum.'
danskur kvikmyndagerðarmaður.
„Aðeins einræðisríkin - Egyptaland,
Sýrland og ríkin við Persaflóa -
styðja Bandaríkjamenn. í þeim ara-
baríkjum, þar sem einhvers konar
lýðræði ríkir, svo sem Jórdaníu og
Norður-Afríkuríkjunum, er fólkið al-
gjörlega andvígt þeirn."
Sjá má myndir af Saddam á leigu-
bílum og í verslunum og í einni versl-
un ijúka líkön af Scud-eldflaugum
út eins og heitar lummur. Fáir hafa
samúð með Kúveitum. „Þetta var
slæmt fólk,“ sagði Mansour Murad,
leiðtogi Ungmennasambands Jórdan-
íu. „Kúveitar voru haldnir fégræðgi,
drukku viskí og sváfu hjá evrópskum
konum á sama tíma og tugir milljóna
arabískra bræðra þeirra bjuggu við
fátækt. Þeir voru strengjabrúður
Bandaríkjamanna.“
„Bandaríkjamenn kunna að fara
með sigur af hólmi í stríðinu en þeir
átta sig ekki á hatrinu sem þeir
skapa. Allar einræðisstjórnirnar sem
styðja þá falla. Arabar fyrirgefa ekki
þessum svikurum. Þeir hafa smánað
sig fyrir dollara. Hryðjuverk verða
framin á öllu svæðinu. Stríð eftir
stríð, blóð í stað olíu,“ segir Murad.
Stjórnvöld í Jórdaníu segjast hlut-
laus í stríðinu, reyna eftir megni að
framfylgja viðskiptabanni Sameinuðu
þjóðanna á íraka en fordæma um
leið hernaðaraðgerðir fjölþjóðahers-
ins og hafa reynt án árangurs að
hafa milligöngu um frið. Ólíklegt er
að þau geti sniðgengið öllu lengur
hinar miklu vinsældir Saddams á
meðal þjóðarinnar, einkum ef hann
biður um hjálp.