Morgunblaðið - 10.04.1991, Blaðsíða 39

Byggðastefna Sjálf-
stæðisflokksins
Byggð með byggð
eftirÞorgrím
Daníelsson
Byggðastefna Sjálfstæðisflokks-
ins byggir á þeirri skoðun að jöfn
byggðaþróun sé hagkvæm fyrir
þjóðina og hagsmunir hennar séu
sameiginlegir hvað það varðar.
Réttmæti þessarar skoðunar sést
ef skoðað er hvert byggðaþróun
stefnir og hvaða afleiðingar slík
þróun hefði.
Byggðastefna borgar sig
Á seinasta áratug fluttu næstum
11.000 fleiri til höfuðborgarsvæðis-
ins en fiuttu þaðan. Því hefur nán-
ast öll fólksfjölgun orðið þar. Ef
svo fer fram sem horfir, fjölgar
íbúum höfuðborgarsvæðisins um
52.000 manns fram að árinu 2010.
Á sama tíma mun fækka um 9.000
manns á landsbyggðinni. Hveijar
yrðu afleiðingar slíkrar þróunar?
Tökum fyrst höfuðborgarsvæðið:
Uppbygging þess hefur verið hröð
síðustu áratugi. Þar hefur myndast
öflugt þéttbýli þar sem fjölþætt
þjónustustarfsemi, menning, listir
og vísindi hafa blómstrað. Slíkt
öflugt þéttbýli er hverri þjóð nauð-
syn. Þar hafa stórir hópar fólks
flutt úr landi. Nú er hins végar
komið að þeim tímamótum að höf-
uðborgin er öflug. Frekari stórfelld-
ir fólksflutningar skapa nú kostn-
aðarsaman vanda.
Tökum eitt lítið dæmi: Ætla má
að 52 þús. manns eigi um 30 þús.
bíla. Ef við leggjum 30 þús. bílum
hverjum fyrir aftan annan, þannig
að hver bíll fái fjögurra metra pláss,
mynda þeir 120 kílómetra langa
bílaröð. Augljóslega yrði að ráðast
í viðamiklar breytingar á gatna-
kerfi höfuðborgarsvæðisins til að
taka við hinum aukna umferðar-
þunga. Hér er rétt að taka fram
að slíkt væri auðvitað hægt, það
yrði hinsvegar mjög kostnaðar-
samt. Hið sama má segja um skóla,
dagheimili, heilsugæslustöðvar,
íbúðarhúsnæði, og margskonar
aðrar fjárfestingar. Þar við bættist
að vegalengdir innan svæðisins
ykjust (aukinn kostnaður í að kom-
ast til og frá vinnu o.fl.), frá-
rennsli, sorp og féiagsleg vandamál
yllu auknum sameiginlegum kostn-
aði. Slík þróun er augljóslega
ekki hagkvæm fyrir höfuðborg-
arsvæðið.
Athugum næst hveijar afleiðing-
ar veruleg fólksfækkun hefði fyrir
landsbyggðina: Þar yrðu afleiðing-
arnar annarskonar. Skipta má þeim
í þrennt:
1. Vannýting mannvirkja og
auðlinda.
2. Erfiðleikar í rekstri sjávarút-
vegs og annarra atvinnuvega.
3. Kveðjuverkandi samdráttur
sem leitt gæti til hruns.
Fyrir landið í heild má í stuttu
máli segja að núverandi þróun, leiði
til þess að um leið og fjárfesting-
ar, sem nú þegar eru fyrir hendi
á landsbyggðinni yrðu vannýttar,
þyrfti að ráðast í kostnaðarsamar
framkvæmdir á höfuðborgarsvæð-
inu til að reisa samskonar mann-
virki.
Sókn í byggðamálum
Nú liggur næst fyrir að spyija:
Hvað er rétt að gera í málinu. Hér
vil ég minnast á „smáatriði“ sem
stundum vill gleymast: Það verður
að gæta ýtrustu hagkvæmni. Þær
aðgerðir sem ráðist verður í þurfa
að kosta sem minnst og skila sem
mestum árangri. Engum er greiði
gerður með fjáraustri í nafni
byggðastefnu sem ekki skilar ár-
angn.
Við mótun byggðastefnu þarf
að taka tillit til eftirfarandi stað-
reynda:
* Undirstöðuatvinnuvegir lands-
byggðarinnar eru sjávarútvegur og
landbúnaður. Ekki er útlit fyrir að
störfum í þeim atvinnugreinum
fj'ölgí á komandi árum.Og raunar
er fremur útlit fyrir nokkurn sam-
drátt.
* Ný störf verða fyrst og fremst
til í iðnaði og þjónustu, sem þrífast
best þar sem samgöngur-eru góð-
ar, auðvelt að nálgast markaði,
hráefni og vinnuafl. M.ö.o. á stór-
um samfelldum atvinnusvæðum.
Þess vegna hlýtur byggðastefna
að byggjast á tvennu:
1) Búa atvinnulífi í landinu eðli-
leg rekstrarskilyrði svo fyrir-
tæki, þar með talin fyrirtæki í
sjávarútvegi og landbúnaði, geti
skilað arði. Ef það tekst má ætla
að fólksfækkunin stöðvist að
mestu.
2) Búa iðnaði og þjónustu sem
best skilyrði til að dafna á lands-
byggðinni. Ef það tekst og iðnaður
og þjónusta taka að dafna, hefst
fólksfjölgun á landsbyggðinni.
Þessum tveimur markmiðum vill
Sjálfstæðisfiokkurinn ná með því
að:
* Stórbæta samgöngur og mynda
þannig stærri og öflugri atvinnu-
og þjónustusvæði en nú eru á lands-
byggðinni.
* Beita heilbrigðri almennri efna-
hagsstjórn þannig að fyrirtæki í
landinu geti skilað arði.
* Efla sveitarfélögin, gera þau
íjárhagslega sjálfstæð og óháðari
ríkisvaldinu en nú er.
* Opinberir aðilar og stofnanir
þeirra styðji við endurreisn lands-
byggðarinnar, m.a. með því að
flytja ríkisstofnanir út á land og
efla nýsköpun í atvinnulífi.
Þorgrímur Daníeisson
„Ef svo fer fram sem
horfir, fjölgar íbúum
höfuöborgarsvæðisins
um 52.000 manns fram
að árinu 2010. A sama
tíma mun fækka um
9.000 manns á lands-
byggðinni. Hverjar
yrðu afleiðingar slíkrar
þróunar?“
Skynsemin sigrar
Öllum má ljóst vera að hagsmun-
ir þjóðarinnar eru sameiginlegir í
þessu máli, ekki andstæðir. Byggð-
amál þurfa ekki og. eiga ekki að
vera deilumál. Því miður hefur
gætt tilhneigingar til að líta á þenn-
an málaflokk sem baráttumál milli
höfuðborgar og landsbyggðar.
Sérstaklega hafa Framsóknarmenn
fallið í þá gryfju, raunar ásamt
hinum vinstriflokkunum, sem meir
og minna hafa tileinkað sér þetta
sjónarmið.
Afstaða þeirra er bæði röng og
hættuleg. Röng vegna þess að hér
eru hagsmunir þjóðarinnar sameig-
inlegir, ekki andstæðir: hættuleg
vegna þess að hún getur leitt til
átaka um mál sem engin átök eiga
að vera um. Slík átök geta tafið
raunhæfar aðgerðir um ófyrir-
sjáanlegan tíma ög þannig valdið
þjóðinni allri ómetanlegum skaða.
Rétt er að minna á að það ástand
í byggðaþróun sem hér var minnst
á í upphafi, hefur skapast á nánast
óslitnum 20 ára stjórnartíma Fram-
sóknarflokksins. En sá flokkur kall-
ar sig sérstakan málsvara byggða-
stefnu. Nú ætla ég auðvitað ekki
að halda því fram að ástandið sé
Framsóknarmönnum að kenna í
þeirri merkingu að þeir hafi vísvit-
andi búið það til. Það sem umrædd
staðreynd sýnir okkur er að Fram-
sóknarflokknum hefur mistekist
í byggðamálum. Þær aðgerðir sem
þeir hrósa sér svo mikið af hafa
ekki skilað þeim árangri sem þurft
hefði að ná.
Að mínu áliti er ein mikilvæg-
asta ástæðan sú, að vinstriflokk-
arnir eru ófærir um að sameina
þjóðina í þessu máli. Og raunar er
ekki að sjá að þeir hafi mikinn
áhuga á því. Þvert á móti virðast
þeir, því miður, enn sem fyrr leggja
á það áherslu í áróðri sínum að
etja íslendingum saman eftir bú-
setu og stéttum.
Gegn sundrungaröflunum stend-
ur Sjálfstæðisflokkurinn. í þessum
málum sem öðrum er hann eina
stjómmáiaafiið sem er fært um að
sameina þjóðina. Og því eina stjórn-
málaaflið sem náð getur raunveru-
iegum árangri.
Sjálfstæðisflokkurinn leggur
áherslu á að það býr ein þjóð í
landinu. Hann hafnar rökleysu ann-
arra stjórnmálaflokka sem vilja etja
fólki saman eftir búsetu eða stétt.
Kjörorð Sjálfstæðisflokksins stétt
með stétt hefur ótvírætt sannað
gildi sitt í skóla reynslunnar. Borg-
in og landsbyggðin eiga að styðja
hver aðra, vaxa og dafna saman.
Stéttin með stétt, byggð með
byggð.
Ilöfundur situr í stjórn
byggðanefndar
Sjálfstæðisflokksins.
NISAN PATHFINDER 2,4 XE 1988,
steingrár, 4 cyl, 5 gíra, vökvastýri, 31 “
dekk, topplúga, ekinn 53.000 km.
Skipti á ódýrari. Verð 1.680.000,-
MMC COLT 1500 GLX 1988,
hvítur, ekinn 50.000 km., sjálfskiptur,
vökvastýri, útvarp og segulband.
Skipti nei. Verð 650.000,-
MMC PAJERO V6 SUPER WAAGON
1990,
blár/grár, topplúga, sjálfskiptur,
vökvastýri, ekinn 27.000. Skipti á
ódýrari. Verð 2.450.000,-
BMW 520i 1989,
svartur, ekinn 32.000 km., 5 gíra,
vökvastýri, sóllúga, álfelgur, útvarp
og segulband. Skipti á ódýrari.
Verð 2.300.000,-
SBO
FORD SIERRA 1600 CL 1988,
hvítur, ekinn 67.000 km., 4ra dyra,
útvarp. Skipti á ódýrari. Verð
740.000,-
VOLVO 740 GLE 1987,
steingrár, ekinn 72.000. Vökvastýri, 5
gira, útvarp og segulband. Skipti á
ódýrari. Verð 1.370.000,-

NISSAN DOUBLE CAP 4x4 1987
Rauður, ekinn 110 þús. km.
Verð 980.000,-
VOLVO 480 ES 1988,
svartur, ekinn 25.000 km., vökva-
stýri, 5 gíra, útvarp og segulband,
sumar og vertradekk. Skipti á ódýr-
ari. Verð 1.230.000,-
rmmrn m T/IO/^
mÞmmmjfm B \JBu%M
BETRIBÍLASALA
NÓATÚN 2 - SÍMI621033
'SSsssssssssssssssssssssssssssssss/s/ssssss/sssssss/ssss?/
FORD ECONOLINE 350 1989,
grár/blár, 7,3 disel, 4 x 4, upphækk-
aður, 36“ dekk, gasmiðstöð, ekinn
8.000 km. Full innréttaður. Sjón er
sögu ríkari. Skipti á ódýrari.
BILATORG
BETR! BÍLASALA
NÓATÚN 2-SfMI 621033
AMC CHEROKEE LAREDO 1987,
svartur, 4,0I, 5 dyra, sjálfskiptur,
vökvastýri, ekinn 81.000 km. Skipti á
ódýrari. Verð 1.890.000,-
MERCEDES BENZ 230E 1987,
dökkgrár, ekinn 70.000 km., toppl-
úga, ABS sportfelgur, 4 höfuðpúðar,
sjálfskiptur, Vökvastýri. Skipti á ódýr-
ari. Verð 2.350.000,-
C3
«• UIIU
SAAB 9000 16 TURBO 1988,
ekinn 28.000 km., sjálfskiptur, vökva-
stýri, rafrúður og læsingar, topplúga.
Skipti á ódýrari. Verð 1.950.000,-
BMW 316 1988,
grænsans, ekinn 29.000 km., 2ja
dyra, sjálfskiptur, útvarp og segul-
band. Skipti á ódýrari.
Verð 1.100.000,-

SUZUKI SWIFT GXI 1987,
hvitur, ekinn 68.000 km., 5 dyra, 5
gira, útvarp og segulband, Skipti á
ódýrari. Verð 580.000,-
uihH i winr
#1
CITROEN BX 19 GTÍ1987,
vínrauður, ekinn 71.000 km., 5 gíra,
vökvastýri, sportfelgur, útvarp og
segulband. Skipti á ódýrari.
Verð 1.050.000,-
TOYOTA COROLLA TOURING 4WD
1989,
gullsans, ekinn 38.000 km., 5 dyra, 5
gíra, útvarp og segulband. Skipti nei.
Verð 1.150.000,-
NY
SÖLUSKRÁ