Morgunblaðið - 30.06.1991, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐÍÐ' SUNNUÐAGUR '30. 'JÚNP199T
VIÐTAL VIÐ OLAF G. EINARSSOIM, MENNTAMALARAÐHERRA
ÓLAFUR Q. EINARSSON, MENNTAMÁLARÁÐHSRRA. í BAKSÝN SKÓLAMANNVIRKI í GARÐABÆ, I>AH
SEM OLAFUR HAFÐI AFSKIPTI AF BÆJARMÁLUM í 18 ÁR.
eftir Elínu Pálmadóttur/myndir Kristján Amgrímsson
FYRIR TVEIMUR mánuðum tók Ólafur G. Einarsson við
ráðherraembætti menntamála, einu viðamesta og flókn-
asta ráðuneytinu. Hér á íslandi er sami maður bæði
fræðslumálaráðherra fyrir öll skólastig, sem nú orðið
ná frá dagvistunarstofnunum og upp í háskóla, og hann
er einnig menningarmálaráðherra með öll svið menning-
ar og lista á sinni könnu, svo og vísindi og íþróttir.
Enda reyndist mjög erfitt að koma blaðaviðtali fyrir í
dagskrá hins nýja menntamálaráðherra. Ólafur kemur
fyrir sem mjög traustur maður og yfirvegaður. Hann
hefur verið sveitarstjóri í stóru bæjarfélagi í 12 ár, ásamt
pólitískri forustu þar, alþingismaður í rúm 20 ár og í
því erfiða starfi að vera formaður þingflokks Sjálfstæðis-
flokksins frá haustinu 1979. Sumir segja að þingflokkur-
inn sá sé ekki sérlega taumléttur. Það kom kímniglampi
í augun á ráðherranum þegar það var nefnt. Og bætt
við að hann hefði orð fyrir að hafa haldið þar lipurlega
um tauma. Væri farsæll í verkum og ekki þekktur fyrir
að leysa málin með uppákomum í fjölmiðlum eða hávær-
um yfirlýsingum. Ætlaði hann kannski að koma með
nýjan og hljóðlátari stíl í menntamálaráðuneytið?
Olafur kvað það rétt vera
að hann hefði tekið við
formennsku í þing-
flokknum af Gunnari
Thoroddsen haustið
1979, en hafði þá verið
varaformaður í 1 ár.
Hvemig til hefði tekist
yrðu aðrir um að dæma. „Þing-
flokkar eru þannig samansettir að
þar eru menn með sjálfstæðan vilja
og láta aldrei einn mann stjórna
sér, hver sem hann er. Það er því
töluvert mikil vinna að gegna for-
mennsku í þingflokki. Og ég hefi
litið svo á að viðfangsefnið sé frem-
ur að laða menn að málefnunum
en að stjórna þeim. Því verður
maður oft að geyma sínar skoðanir
þar til við á,“ svaraði Ólafur, og
bætti við: „Ég upplifði þarna sér-
stætt tímabil í sögu Sjáfstæðis-
flokksins. Ég hefi stundum sagt
að ef ég hefði séð fyrir þegar ég
tók við formennsku þingflokksins
haustið 1979 það sem átti eftir að
gerast tveimur mánuðum síðar, þá
hefði ég viljað vera laus við þessa
vegtyllu. Ég er þá að tala um það
þegar hluti þingflokks sjálfstæðis-
manna gekk í lið með andstæðing-
unum og í ríkisstjóm með þeim.
Þetta olli mikilli ókyrrð í þing-
flokknum, þar sem sumir vildu reka
þessa félaga okkar þegar í stað.
Ég var ekki á þeirri skoðun. Taldi
að það mundi valda varanlegum
klofningi í flokknum. Þetta var
semsagt erfiður tími, þingflokkur-
inn í tveimur hlutum og á þing-
flokksfundum urðu ráðherrarnir að
fara út þegar við fómm að ræða
málin í stjórnarandstöðunni“.
Jafnvægi lánasjóðsins
til frambúðar
Spurningunni um nýjan stíl svar-
aði Ólafur einfaldlega á þá leið að
hann hefði reynt að gæta þess að
vera ekki með miklar yfírlýsingar
þann stutta tíma sem hann væri
búinn að vera menntamálaráð-
herra. Tvö mál komu þó strax upp
á borð hans, sem ollu verulegri
ókyrrð, lánasjóðsmál námsmanna
og uppsagnirnar í Þjóðleikhúsinu.
„Eg veit að námsmenn hafa ekki
sætt sig við þá lausn sem varð, en
ég reyndi að gera þetta mildilega
eftir því sem í mínu valdi stóð.
Hefi aldrei sagt að námsmenn
væra ofsælir af þessum lánum.
Mínar röksemdir era eins og ég
benti á, að námsmenn höfðu fengið
hækkanir meðan rýmun varð á
kjörum annarra í samfélaginu.
Markmið mitt var að verja lánasjóð:
inn, sem er að verða gjaldþrota. I
það stefndi með því að lánin voru
hækkuð og því mætt með lántökum
á háum vöxtum, en lánað aftur
vaxtalaust til 40 ára. Fjárveitingin
í ár dugði ekki lengur til þess eins
að greiða afborganir og vexti af
lánum sem sjóðurinn þurfti að taka.
Ég hefi ákveðið mat á því hve mik-
ið er hægt að ætlast til að alþingi
SJÁSÍÐU12
S