Morgunblaðið - 15.09.1991, Page 9

að honum. Hann gnæfði yfir alla
dökku kollana, hár og ljóshærður,
sá eini með þann háralit á staðnum.
Ég gekk bara til hans og spurði
hann hvort hann væri ekki íslensk-
ur. Við tókum það ráð að leigja sam-
an lítið hótelherbergi. Og gerðum
það í heilan mánuð. Við vorum nær
peningalaus og urðum einhvern veg-
inn að bjarga okkur. Síðan fann
strákurinn herbergi fyrir sig og ég
fékk herbergi í kirkjuturni fyrir milli-
göngu finnskrar stelpu, sem var í
sama skóla og ég. Þetta er banda-
rísk kirkja sem heitir San Paolo
Fuori le Mura og er við eina aðalgöt-
una í Róm. Á neðstu hæð turnsins
er skrifstofa, á annarri hæð eru sex
herbergi sem eru leigð út og þeim
fylgir mjög stórt eldhús og baðher-
bergi, síðan býr presturinn með sína
fjölskyldu á þriðju hæð og svo efst
bjó ég. Þarna leigðu tvær bandarí-
skar nunnur sem voru nú dálítið
sérkennilegar. Morgunbænasöngur-
inn hjá þeim hófst klukkan fímm á
morgnana og klukkan átta var hátt-
atími. Nunnurnar voru alveg bijálað-
ar í poppkorn. Það var þeirra eina
nautn. Og þegar þær leyfðu sér þann
munað borðuðu þær ekkert annað
þann daginn. Svo kenndu þær
skoska þjóðdansa í kirkjunni, og það
fannst mér brjálæðislega fyndið.“
Accademia di Costume
e di Moda
Þegar þarna er komið sögu er
Vala búin að taka inntökupróf í
Accademia di Costume e di Moda,
sem er skóli á háskólastigi, og það
gekk auðvitað eins og í sögu. Hún
;segir að þessi skóli taki fjögur ár í
eiginlegu námi en síðan fari fímmta
árið í að afla efnis í lokaritgerð og
skrifa hana.
En í hveiju er námið fólgið?
„Námið felst í búningateikningu,
tískuteikningu, modelteikningu,
auglýsingateikningu, litafræði og
mikil áhersla er lögð á bóklegu fög-
in, svo sem listasögu, sem er hin
sama og kennd er í háskólanum, og
ennfremur leikhússögu og búninga-
og tískusögu. Einu sinni í viku kem-
ur ein af virtustu blaðakonunum og
flytur fréttir úr tískuheiminum og
sýnir myndbönd af því nýjasta sem
er að gerast í tískunni. Eftir fjög-
urra ára nám þarf að skrifa ritgerð
undir handleiðslu kennara, rétt eins
og í háskóla, og síðan veija hana
fyrir dómnefnd. Það er kannski rétt
að taka fram að öll próf í bóklegum
fræðum ení munnleg, svo það er
eins gott að vera vel heima í málinu."
Synd aó Rómverjar skuli
byggja Rómaborg
Ekki er að efa að Vala talar ít-
ölsku betur en margur ítalinn. En
hvernig ætli hún kunni við sig á It-
alíu og hvað segir hún um Italina,
þá blóðheitu manngerð?
„Einhver sagði að Rómaborg væri
yndisleg borg og synd að Rómveijar
skyldu byggja hana! Rómaborg er
aldrei of lofuð í mín eyru. Ég fæ
aldrei nóg af henni. Það er stórkost-
legt að virða fyrir sér byggingarstíl-
ana og andstæðurnar þar. Þú sérð
tvö þúsund ára gamlar byggingar
og síðan er hægt að lesa söguna í
byggingum fram til okkar daga. Þú
sérð kannski hátískuverslun í nú-
tímahúsi en á næsta horni blasir við
sögufræg bygging. En hvað viðkem-
ur aftur íbúunum gegnir öðru máli.
Þeir höfða ekki eins til mín. Það er
fremur erfítt að kynnast þeim náið.
Allt virðist slétt og fellt á yfírborðinu
og allir sýnast vinir allra, en það
ristir kannski ekki djúpt. Það er ríg-
ur á milli ítalanna í norðri og þeirra
sem byggja suðurhlutann. Einhveijir
rómversku krakkanna voru búnir að
vara mig við Sikileyingum, en raun-
in er sú, að mér hefur samið ágæt-
lega við þá og komið mér upp örlitl-
um vinahópi meðal þeirra. En besta
vinkonan er til dæmis rómversk. Svo
eru það ítölsku karlmennimir — þeir
geta helst ekki látið kvenfólk í friði.
Sífellt þurfa þeir að flauta og kalla
eða bara elta mann. Mér fínnst þetta
hálfgerð kvenfyrirlitning af þeirra
hálfu. Það er eins og maður sé ein-
hver ómennskur hlutur. Ég held
sámt að þeir láti svona frekar við
útlendinga heldur en samlanda sína.
Þetta hefur stundum verið rætt í
; MORGUJVíBtiAÐIi) SUNN.UDAqHR W.sSEPTEMBER 1991
C ;,9
vinahópi, og helst érum við á því
að þeim sé ekki sjálfrátt. Það er
best að hlægja bara að þessu.“
Ég hafði heyrt því fleygt að Vala
ætti einn mjög góðan vin á Ítalíu.
Er besti vinurinn kánnski frá Sikiley?
„Já, reyndar," segir Vala feimnis-
lega, en vill lítið gera úr því sam-
bandi. „Við Antonio höfum búið
saman í þijú ár. Það kom nú eigin-
lega ekki til af góðu að ég kynntist
honum. Hann var nefnilega sá eini
af ítölunum sem talaði ensku þegar
ég hóf nám í skólanum og þess vegna
var svo þægilegt að tala við hann.
Ég hjálpaði honum með teikningar
og hann aðstoðaði mig við ítölskuna.
Mér er minnisstætt að þegar hann
sagði mér að hann væri frá Sikiley
dauðbrá mér. Það var búið að inn-
prenta hjá mér hræðslu við fólk
þaðan. En það átti eftir að breytast.
Við höfum fylgst að í náminu og
stuðningur hans hefur verið mér
ómetanlegur. Ég má til með að segja
þér að á þriðja ári eru tveir bestu
nemendur skólans valdir. Þeir verða
að hafa meðaleinkunina 9, en það
er hæst gefíð 10. Þá þarf að leggja
fram möppu með teikningum sem
síðan eru dæmdar, og svo eru veitt
verðlaun — og við vorum valin!
Finnst þér það ekki stórkostlegt?“
Hvort mér fínnst. En þegar Vala
á í hlut er stóratburða von. Hún
segir mér einnig að þau Antonio
hafí unnið tii verðlauna þegar þau
hönnuðu í sameiningu skraut á fatn-
að sem sýndur var á sýningu hand-
verksmanna í Róm í fyrra.
„Mér var boðið til fjölskyldu Ant-
onios um jólin í fyrra, og það var
afskaplega skemmtilegt. Mamma
hans hringdi í mig áður en við kom-
um og spurði mig hvað mér þætti
best að borða og var að setja saman
matseðilinn. ítalir hugsa mikið um
mat og tala ekki síður mikið um
mat. Við urðum að heimsækja fjölda
fólks og alls staðar voru heimabak-
aðar kökur og annað góðgæti og
allir voru sérlega alúðlegir. Meira
að segja hafði önnur amman heklað
sjal handa mér, en þær eru mikið
fyrir állskonar sjöl þar í landi."
Ólýsanleg stund
Þá er komið að síðasta og besta
þættinum í spjallinu við Völu. Hún
fatnaðinn. Hér voru því engir viðvan-
ingar á ferðinni. Þar sem keppt var
til fernra verðlauna var valin dóm-
nefnd, skipuð ýmsum aðilum úr
tískuheiminum, blaðamönnum
o.s.frv. Og nú get ég sagt þér í hveiju
þessi sýning okkar nemendanna var
fólgin, en það var að hanna litla
„línu“ sem samanstendur af sex kjól-
um eða öðrum kvöld- og dagfatn-
aði, og eru tíu vikur áætlaðar til
verksins. Ég var í þessum hópi, ein
útlendinga. Fyrst var auðvitað að
teikna flíkumar og síðan að velja
efni og fylgihluti, skó, hatta og því
um líkt. Flestir fá sér skraddara til
að sauma, en það getur hleypt kostn-
aði allt upp í hálfa milljón íslenskra
króna. Og svo mikla peninga átti
ég ekki til. Þá kom sér vel að hafa
sótt sníðanámskeið, en það hafði ég
gert í tvö ár þar sem sú kennsla
fæst ekki í skólanum.
Ég eyddi mjög miklum tíma í að
teikna og útfæra þannig hugmyndir
mínar. Síðan sneið ég allt fyrst úr
ódýrum efnum og mátaði á sýning-
arstúlkurnar, leiðrétti svo sniðin og
mátaði aftur og breytti enn nú aft-
ur. Þegar ég loks varð ánægð settist
skipti næstum því dag og nótt —
að fá að sjá þennan fatnað sýndan
af glæsilegustu sýningarstúlkum
heims. Mér fannst þetta eiginlega
næg laun erfíðisins. En þá kom það!
„E adesso il grande momento, la
prima classifícata é ... VALA SC-
HOPKA!“ Kynnirinn gerði heyrin
kunnugt' hver hefði hreppt fyrsta
sætið og nefndi víst nafnið mitt, en
ég heyrði það líklega ekki. Örugg-
lega í eina skiptið sem ég þekkti
ekki nafnið mitt! Þar sem allra augu
beindust að mér varð mér skyndilega
ljóst að það var ég sem átti að ganga
fram. Hugsaðu þér, ég var í fyrsta
sæti. Þetta var alveg æðislegt. Fyrst
stirðnaði ég upp og gat varla hreyft
mig, en svo áttaði ég mig á að ég
yrði að taka á móti lófaklappi og
fagnaðarlátum á hefðbundinn hátt
og hneigði mig því í allar áttir. Og
auðvitað var ég stolt. Þessu fylgdi
ólýsanleg tilfínning — yndisleg til-
fínning."
Vala hefur öll færst í aukana við
þessa frásögn og það er gaman að
fylgjast með henni rifja upp þessa
óskastund í lífí hvers nemanda —
að njóta árangurs erfiðis síns. En
Einn af kjól-
um Völu á
tískusýning-
unni í
er beðin að
segja frá eldrauninni síð-
astliðið vor, þegar hún vann
sig næstum í kafl
„Ég hélt að ég myndi ekki
komast í gegnum lokaáfanga
fjórða árs sem er tískusýning á
fatnaði frá fimmtán nemendum.
Tvisvar á ári ér haldin hátíðleg
vika hátískunnar í Róm, rétt eins
og í París, og er talið til menn-
ingarviðburða. Þá sýna helstu
tískuhönnuðir Rómar nýjustu
„línuna" og fjölmiðlamenn
flykkjast hvaðanæva að úr heim-
inum, auk þess sem ítalir fylgj-
ast spenntir með, en þeir fylgjast
ótrúlega vel með öllu því sem er
að gerast í tískuheiminum. Nú í
ár tók akademían mín þátt í þess-
ari hátíð í fyrsta sinn með sýningu
okkar nemendanna fímmtán. Við
vorum reyndar með opnunaratriði
hátíðarinnar. Það var því geysileg
spenna í loftinu, enda áttu nemendur
og skólinn í heild eftir að vekja mjög
mikla athygli. Það var um opinberan
atburð að ræða, og við urðum að
standa okkur. Til hlutanna var vand-
að sérstaklega og helsti tískusýning-
arstjóri ítala fenginn til að skipu-
leggja sýninguna og tískusýningar-
stúlkur í hæsta gæðaflokki sýndu
Völu var vel fagnað í lok sýningarinnar.
ég niður við að sauma, en þá voru
aðeins tíu dagar eftir fram að sýn-
ingu! Heldurðu að það hafi verið
kuldi? Algjört bijálæði. Á þessum
tíma svaf ég ekki nema í mesta lagi
þijá og hálfan tíma á sólarhring."
Margur er knár þótt hann sé
smár, hugsaði ég, og var sannfærð
um að Vala hefði áreiðanlega verið
dugleg við að taka lýsið sitt í upp-
vextinum.
„Að auki tók ég að mér að sauma
tvo kjóla fyrir Antonio, en hann var
í vandræðum með þá. Spennan í
kringum þessa sýningu er ólýsanleg.
Daginn áður en hún „skall á“ átti
ég eftir að sauma einn jakka sem
var dálítið erfíður, með bryddingum
og öðru seinlegu. Ég lauk sv.o næst-
um því við hann um nóttina. Reynd-
ar var síðasta talan sett á jakkann
hálftíma áður en sýnningin hófst.
Nú, það kom að sýningunni og stúlk-
urnar komu fram ein af annarri og
ég stóð álengdar, ásamt öðrum í
hópnum, og var eins og fest upp á
þráð, alveg rosalega stressuð. Þreyt-
an og svefnleysið var farið að segja
til sín. Það má kannski segja að í
undirmeðvitundinni hafí ég gælt við
þá hugmynd að ná í fjórða sætið.
En nei, ekki var ég þar og þá hugs-
aði ég ekki meira um það, en naut
þess að standa á sviðinu á meðan
kynnirinn Jjuldi upp nöfn vinnings-
hafanna. Ég var svo sæl yfír því að
sjá þennan draum rætast — að fá
að sjá mín eigin verk sem ég hafði
lagt hart að mér að skapa svo vikum
Verð-
launas-
kreyting
Völu og
Antonios.
hún heldur áfram.
„Þegar allt umstangið, kossar og
faðmlög var afstaðið fór ég heim til
mín og svaf í heilan sólarhring og
veitti ekki af. Sýningin hafði í heild
tekist mjög vel og næstu daga á
eftir var fjallað um hana í helstu
fjölmiðlum Ítalíu, sýndar myndir í
fréttatímum sjónvarpsstöðva og þar
fram eftir götunum. Þar sem ég var
■sigurvegarinn voru höfð viðtöl við
mig á tveimur sjónvarpsstöðvum og
í einu dagblaðanna, auk þess sem
sigursins var alls staðar gétið í tísku-
þáttum fjölmiðlanna."
Þess má geta að Vala hlaut eins-
konar verðlaun sem fylgdu efsta
sætinu, en þau felast í því að hún
fær að spreyta sig í tískuhúsi að
námi loknu. Én hvemig brást „aðall-
inn“ í skólanum við þegar litla stelp-
an frá íslandi sannaði yfírburði sína?
„Auðvitað varð liðið svekkt, það
fór ekki á milli mála. Reyndar var
síðastliðinn vetur hræðilega erfiður.
ítalirnir vom með allskonar klíku-
skap og það var rosalegur rígur á
milli nemenda og ýmis miður góð
meðul notuð. Ég fékk að heyra það
að ég hlyti að hafa komist inn í
góða klíku. Ég, íslendingurinn, sem
umgekkst mest Sikileyinga. Sér var
nú hver klíkan!“
Vala skellihlær við þessa síðustu
athugasemd, svo fáránleg er hún.
Nei, hún þurfti ekki á neinni klíku
að halda til að ná fyrsta sæti. Að-
eins hæfileikana og eðlislægan
dugnað.En nú væri gaman að fá að
vita eitthvað um framtíðaráformin.
„Næsta ár fer í að skrifa lokarit-
gerðina. Síðan er bara að safna í
„möppuna“ sína teikningum, mynd-
um og hugmyndum og ganga svo á
milli ráðamanna í tískuiðnaðinum
og reyna að fá vinnu. í kjölfar sigurs-
ins fékk ég tilboð frá fyrirtæki sem
heitir ERREUNO og var upphaflega
stofnað af þeim hjá Armani, en eru
nú orðnir sjálfstæðir. En ég þarf að
hugsa minn gang. Ítalía er fyrir-
heitna landið, þar er svo margt í
gangi sem tengist tískuheiminum.
Og í mínum huga er Ítalía ómótstæð-
ileg.“
Vala á efalaust eftir að komast
langt á sinni völdu braut, eins og
henni einni er lagið. Ef til vil eiga
konur í framtíðinni eftir að klæðast
drögtum með merkinu „A la Vala“.
Hver veit?
*