Morgunblaðið - 26.10.1991, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 1991
19
I síldarsöltun á Seyðisfirði:
Eng’in hróp og
köll og engin
merki í stígvélin
SÍLDARÆVINTÝRIÐ er allt annað ævintýri en áður fyrr. Það
var mikill spenningur í sjávarþorpunum þegar síldarvertíðin hófst.
Sannkallað uppgrip og fólk var tilbúið að vinna langt frameftir
kvöldi og jafnvel fram á nótt þegar þess þurfti. Gefið var frí í
skólum til að bjarga verðmætum og allir sem vetlingi gátu vald-
ið hópuðust niður á plan til að salta. Vélvæðingin hefur náð til
síldarsöltunar og spenningurinn og stemmningin er ekki eins og
áður.
Hjá Fiskiðjunni Dvergasteini á
Seyðisfirði var í haust vélsaltað í
fyrsta sinn. Fyrirtækið keypti
tvær vélasamstæður af Strandar-
síld og breytti vinalegum söltun-
arbragga, þar sem kunnugleg
hróp ómuðu í fyrra og mörg ár
þar á undan, í vélasal þar sem
stemmninginn er allt önnur og
hamagangurinn ekki nærri eins
mikill.
Það gekk alltaf mikið á þegar
síldin var handsöltuð. Síldarstúlk-
urnar öskruðu á síld, tóma tunnu,
salt eða krydd og auðvitað á strák-
ana að taka fullu tunnurnar. Það
var líka alltaf skemmtileg
stemmning þegar söltun var lokið
og litlu merkin sem sett voru í
stígvél þeirra sem söltuðu voru
tekin saman og talin. Þá fengu
stúlkurnar ákveðna upphæð fyrir
hveija tunnu.
Nú er öldin önnur. Fólk stendur
við vélarnar og fylgist með að þær
vinni verkið eins og til er ætlast.
Engin hróp og köll, engin merki
í stígvélin og allir rólegir og afs-
lappaðir miðið við það sem áður
var. Keppnin um hver saltar flest-
ar tunnur er fyrir bí. Allir fá borg-
að í samræmi við heildarbónus.
Á planinu hjá Dvergasteini eru
15-18 manns í hvetju holli og
þegar vel gengur eru saltaðar um
40 tunnur á klukkustund. Þegar
handsaltað var náði hver stúlka
að salta um tvær tunnur á klukku-
stund, þær fljótustu gerðu reynd-
ar gott betur, og því hefði þurft
um 20 manns til að salta jafn
mikið og vélarnar gera.
Minni þörf fyrir fólk en búist
var við
Svanbjörn Stefánsson fram-
kvæmdastjóri Dvergasteins segir
að vélarnar séu fljótvirkari þegar
til lengri tíma er litið. „Það þyrfti
um 30 manns til að salta jafn
mikið og vélarnar gera þegar þær
verða komnar á fullt. Við erum
Morgunblaðið/Þorkell
Færibandavinna í síldinni á Seyðisfirði. Helga Friðriksdóttir og Lóa Margrét Pétursdóttir vöðla
síldinni uppúr M-blönduðu salti og ryðja í tunnu.
með 15 manns núna í hveiju holli
og það er í rauninni of mikið, það
ætti að duga að vera með átta.
Við erum í rauninni ofmönnuð
núna en það er gert til að fólkið
hafi eitthvað að gera.
Ef mikið væri af síld getum við
verið með vaktir á vélunum allan
sólarhringinn. Stemmningin við
svona söltun er allt önnur en var
þegar hin eiginlegu sílarplön voru
og hétu,” sagði Svanbjörn.
Síldarstúlkurnar tóku í sama
streng. „Þetta er allt öðruvísi en
í „gamla” daga. Það eru ekki
sömu köllin og lætin í kringum
svona söltun,” sögðu þær systur
María og Ljósbrá Guðmundsdæt-
ur og Ljósbrá bætti því við að það
hefði verið miklu skemmtilegra
þegar síldin var handsöltuð.
Lóa Margrét Pétursdóttir var á
örðu máli og sagði að sér hefði
aldrei þótt gaman í síld áður fyrr,
en sér þætti allt í lagi að vinna
við síldina þegar saltað væri í
vélum.
Dvergasteinn auglýsti mikið
eftir fólki í síld fyrr í haust en
það var aðeins einn sem hafði
samband og vildi komast í síld.
Þá var ætlunin að fá nokkra Pól-
veija til starfa en verkalýðsfélag-
ið mótmælti því og varð nokkur
umræða vegna þessa máls í fjöl-
miðlum.
„Eftir að fjölmiðlar sögðu frá
þessu hefur síminn varla stoppað
og allir vilja komast í síld. Þörfin
fyrir fólk hefur hins vegar reynst
minni en við bjuggumst við, enda
hefur bara verið saltað en ekki
fryst á sama tíma,” sagði fram-
kvæmdastjórinn. Hjá Dverga-
steini vinna þó nokkrir aðkomu-
menn. Tveir strákar frá Grinda-
vík, einn strákur frá
Israel, stúlka frá Noregi og tvær
frá Svíðþjóð.
sus

29.0KT., 12.NOV., 26.NOV., 10.DES
7.JAN., 21.JAN., 4.FEB., 18.FEB., 3.MARS .. .
,?drÆrri hás'F'
efþú áttmiða!
SPENNANPI!