Morgunblaðið - 02.02.1992, Blaðsíða 2

2 C
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 2. FEBRÚAR 1992
Þegar handritshöfundar
þáttanna og hugmynda-
smiðir frá upphafi, hjónin
Bridget og Jerry Dobson,,
ákváðu að kynna til sög-
unnar nýja persónu —
ekki bara í þættina, held-
ur að því er sjónvarps-
gagnrýnendur segja, til
sögunnar í svokölluðum “sápuóper-
um“ bandarískum' yfirleitt — fóru
þau ótroðnar slóðir við sköpunina.
Nokkuð sem þau hafa svo sem ver-
ið þekkt fyrir að gera áður. Úr því
varð persónan „Katarina" til; ung
kona frá landsbyggðinni í Austur-
Þýskalandi, með báða fæturna á
jörðunni, vel menntuð, hreinskilin,
strangheiðarleg og laus við alla til-
gerð. Sem sé dálítið mikið frábrugð-
in öðrum sögupersónum í Santa
Barbara. Katarina er eini útlending-
urinn í sápuóperum vestra sem
stendur, en miðað við umfjöllun sem
þessi persóna Dobson-hjónanna
hefur fengið má ætla að þess verði
ekki langt að bíða að fleiri „útlend-
ingar“ bætist við. Og tlttnefnd
Katarina er ástæðan fyrir því að
Maria Ellingsen flutti til Los Angel-
es.
„Á sínum tíma kom þetta allt
mjög snögglega til. Þegar Þjóðleik-
húsið lokaði haustið 1990 skrapp
ég til New York til að vinna við
uppsetningu í gamla skólanum mín-
um og einnig til að starfa með leik-
hópi sem gamlir skólafélagar mínir
þaðan höfðu stofnað. Ég var í sam-
bandi við konu þarna sem er um-
boðsmaður fyrir leikara og hún
hvatti mig eindregið til að nota tím-
ann vel og reyna fyrir mér. Sem
var hægara sagt en gert nema hafa
atvinnuleyfi. Það hafði ég ekki, en
samkvæmt reglunni er ekki hægt
að sækja um atvinnuleyfi nema
hafa starf og ekki hægt að fá starf
nema hafa atvinnuleyfi.
Ekki Santa Barbara
En áður en mér gafst tfmi til að
hafa miklar áhyggjur af þessu, enda
upptekin við spennandi verkefni í
New York háskólanum, hringdi
umboðskonan I mig og spurði hvort
ég væri til í að fara í prufu fyrir
sjónvarpsþátt — Santa Barbara.
Eg hélt að ég yrði ekki eldri og
sagði — ekki gera mér þetta, ekki
Santa Barbara af öllum þáttum.
En hún svaraði: „María mín, farðu
og sjáðu hvernig svona prufur fara
fram, þú þarf ekki að hafa neinar
áhyggjur af að fá hlutverkið."
Eftir að hafa lesið lýsingu á hlut-
verki Katarinu mætti María á sínum
Skala-skóm, eins og hún orðar það,
ómáluð með fléttu í hárinu og í
kjól og lopapeysu og settist innan
um fullt af stórglæsilegum ljós-
hærðum konum í stuttum pilsum,
háhæluðum skóm og með rauðan
varalit.
„Eftir að ég hafði litið í kringum
mig þarna inni labbaði ég fram og
athugaði hlutverkaiistann, því ég
var viss um að það væri verið að
prófa I hlutverk einhvers glæsi-
kvendis líka. En svo var sem sé
ekki og ég fór aftur inn í salinn
og sagði við sjálfa mig: „María, það
er ljóst að þú kannt ekki að klæða
þig fyrir svona samkomur.““
Alls reyndu á þriðja hundrað leik-
konur við þetta hlutverk og fóru
prufurnar fram í Los Angeles og í
New York, um þremur mánuðum
áður en persóna Katarinu kom inn
í þáttaröðina.
í kjól og á háa hæla
„Prufan fólst í þvi að leiklesa
atriði þar sem Katarina þijóskast
við tilraunum sonarins í Santa Bar-
bara, Masons Capwell, til að breyta
henni og hennar fatastíl. En hann
var að reyna að koma henni úr
sveitastúlkugallanum í kjól og á háa
hæla. Yfírleitt er ég voðalega
stressuð í leikprufum, en í þetta
skiptið hafði ég bara gaman af
þessu, var ekkert svo spennt fyrir
mátulega alvarlega.
Það virðist hafa virkað vel og ég
var beðin um að koma aftur daginn
eftir ásamt níu öðrum og þá var
sama senan tekin upp á myndband.
Meira var það nú ekki í bili og ég
gleymdi þessu bara. Var á kafí í
verkefninu í New York háskólanum
Svipmyndir úr vinnunni við Santa Bar-
Á stóru myndinni er María ásamt
leikaranum Timothy Gibbs, sem leikur
Dash, elskhuga Katarinu. Efst t.v. er
María, ásamt Jed Allan (C.C. Capwell)
í atriði úr einum af fyrstu þáttunum
eftir að Katarina kom til sögunnar.
Þar fyrir neðan er stund milli stríða
í tökum og neðsta myndin er af
Maríu og einum þeirra leikara sem
hafa verið í þáttunum frá upphafi,
A. Martinez (Cruz). Efst til hægri
er mynd úr atriði með Gordon
Thomson (Mason), sem íslenskir
áhorfendur kannast kannski
best við úr þáttunum Dynasty.
Og loks mynd í „eldhús-
inu“,annarri af sviðsmyndun-
um tveimur sem voru smíðað-
ar vegna Katarinu, þar sem
María leikur á móti Juditli
McConnel (Sophia).
■ Það er heljarinnar skóli að leika
fyrir f raman sjónvarpsvélarnar dag
eftir dag, en erfitt að sætfa sig við
að allf sem maður gerir, bæði gott
og slæmt, f er í útsendingu.
*
■ Ég var alveg búin að fó nóg af
því að búa í nýtískulegri íbúð með
útsýni yfir þrjór bensínstöðvar.
og vann fyrir mér á meðan með
því að þrífa íbúðir og passa ketti.“
Leiklistarnám í New York
María stundaði leiklistarnám í
New York háskólanum og lauk
þaðan prófi 1989. Eins og aðrir sem
útskrifast úr háskóla í Bandaríkjun-
' um átti hún þá kost á að sækja um
7 mánaða atvinnuleyfi en ákvað að
sleppa því og snúa heim aftur. „Ég
var komin með heimþrá eftir fjög-
urra ára fjarveru og var innst inni
orðin leið á Bandaríkjunum í bíli.
Svo var ég llka trúlofuð á íslandi
og lá meira á að fara heim en að
vera ytra,“ segir María og sér ekki
eftir þeirri ákvörðun því þegar heim
kom tók við viðburðaríkur tími fyr-
ir hana I leiklistinni.
í þjóðleikhúsinu lék hún m.a. (
leikriti Þorvarðar Helgasonar, Ef
ég væri þú, sem Andrés Sigurvins-
son leikstýrði, í Háskalegum kynn-
um eftir Christopher Hampton í
leikstjóm Benedikts Árnasonar,
Óvitum Guðrúnar Helgadóttur I
leikstjórn Brynju Benediktsdóttur,
Ofviðrinu eftir Shakespeare sem
Þórhallur Sigurðsson leikstýrði og
I Endurbyggingunni eftir Havel, I
leikstjórn Brynju Benediktsdóttur.
Á somu tveimur árum lék hún I
kvikmyndunum Foxtrott eftir hand-
riti Sveinbjörns I. Baldvinssonar,
sem Karl Óskarsson og Jón Tryggv-
ason stýrðu, Magnúsi eftir Þráin
Bertelsson og sjónvarpsóperunni
Vikivaka. Auk þess kom hún á fót
leikhópnum Annað svið, fékk gam-
alreyndan kennara og leikstjóra frá
New York, Kevin Kuhlke, til að
setja upp sýningu á leikriti Sam
Shephards, Sjúk I ást, og lék þar á
móti Valdimar Flygenring, Róberti
Arnfínnssyni og Eggert Þorleifs-
syni.
„Á þessum tíma vann ég líka við
útvarpsþátt, kennsiu og leikstjórn
og þurfti ekki að kvarta yfir verk-
efnaskorti," segir María. En þremur
árum eftir heimkomuna var hún
lögð af stað með ferðatöskur á leið
aftur til Bandaríkjanna.
Vildi læra meira í lcikstjórn
„Það var ýmislegt sem stuðlaði
að því. Ég flýtti mér svo mikið heim
frá New York á sínum tíma, að
mér fannst ég hafa sleppt ýmsu
eins og t.d. tækifæri til að læra
meira í leikstjórn og kennslu, sem
er eínmitt ríkur þáttur I starfí leik-
ara á íslandi. Við lokun Þjóðleik-
hússins sá ég fram á verkeínalítinn
vetur svo mér fannst upplagt að
fara til New York aftur og nota
tímann til að læra,“ segir María.
Og það gerði hún, þótt mál þró-
uðust á dálítið annan veg en ætlun-
in var í upphafi. Daginn fyrir frum-
sýningu á leikritinu I skólanum,
tveimur mánuðum eftir að María
mætti í prufuna fyrrnefndu, var
hringt frá Los Angeles og hún beð-
in að koma þangað í lokaprufu fyr-
ir hlutverkið. En þá var enginn
hundrað kvenna hópur, hejdur voru
fjórar leikkonur kallaðar til I
lokaprufu.
Samningur í farangrinum
„Ég mætti þarna og byrjaði á
að spjalla heilmikið við danska
stelpu sem ég var eiginlega viss um
að myndi fá hlutverkið, fannst hún
alveg kjörin I það. í lokaprufunni
var sama senan notuð og I fyrri
skiptin og nú leikin fyrir framan
sjónvarpsvélar á móti raunverulega
leikaranum út þáttunum, Gordon
Thomson. Svo sagði maður bara
takk fyrir, kvaddi og fór aftur til
New York — með samning I far-
angrinum að vísu, en litlar áhyggjur
yfír því að hann yrði notaður," seg-
ir María.
Sá háttur er hafður á að gengið
er frá samningi við alla sem koma
í lokaprufuna, til að tryggja það
að sú sem á endanum er valin geti
ekki hætt við I millitíðinni. „Mér
fannst dálítið óraunverulegt að sitja
yfir samningum, ræða laun og sam-
ingstíma án þess að vita hvort ég
fengi hlutverkið og án þess að vera
yfirleitt komin með atvinnuleyfi.
Sem betur fer hafði ég rænu á því
að fallast ekki á samning tii þriggja
ára, ef svo ólíklega vildi til að ég
fengi vinnuna. Þijú ár fannst mér
heil eilífð og ég sagðist ekki treysta
mér til að gera samning nema helst
upp á eitt ár svo við fórum milliveg-
inn og sömdum til tveggja ára.“
María, þú ert biluð
Og þegar ég kom aftur til New
York og Bagði umboðskonunni
hvernig hefði gengið horfði hún á
mig stórum augum og sagði: „Mar-
ía þú ert biluð, þú hefur kannski
ekki frétt að það hefur aldrei verið
meira atvinnuleysi I leikarastéttinni
en núna og það er 40% samdráttur
I framleiðslu á kvikmyndum og
sjónvarpsefni. Ef sjónvarpsstöð vill
gera þriggja ára samning þá skrifar
fólk undir og segir ekki orð.“ „En,“
segir María og brosir, „hún veit
náttúrlega ekki hvað það er að vera
íslendingur. Maður getur ekki skrif-
að upp á útlegð I mörg ár.“
En svo fór sem fór og fljótlega
var samningurinn I fullu gildi, Mar-
ía komin með atvinnuleyfi og flutt
til Los Angeies. „Mér fannst það
koma dálítið vel á vondan að fá
hlutverkið, svona I ljósi þess að ég
hef ósjaldan fundið hjá mér þörf til
að tjá mig um ómerkilegheit banda-
rísks sjónvarpBefnis. Og þá sér-
staklega sápuópera,“ segir María
og hiær. „En ég hugsaði sem svo
að þetta yrði góður skóli og þarna
fengi ég að gera hluti sem ég
ætti ekki möguleika á að kynnast
á íslandi. Og með því hugarfari