Morgunblaðið - 09.02.1992, Page 25

„ . T ^ Trr # r ffTA, ^Tr
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. FEBRÚAR 1992 25
sinni í viku og þess vegna er réttlæt-
anlegt að innheimta afnotagjöld.
Svo við snúum aftur að spurning-
unni um það hvort samkeppni af
þessu tagi sé réttlát, þá snýr dæmið
eiginlega öfugt í Bretlandi. Einka-
stöðvarnar hafa einkarétt á að bítta
auglýsingar og einkasjónvarp hefur
lengi verið mjög arðbært. Einka-
stöðvarnar hafa því getað greitt
miklu hærri laun en BBC og fengið
betra starfsfólk. Eins og er fær BBC
48% horfunar á sjónvarp, en hefur
aðeins úr að spila 35% þess fjár, sem
eytt er í dagskrárgerð í Bretlandi.
Framleiðslukostnaður BBC er þess
vegna minni en hjá einkastöðvunum,
hvernig sem á málið er litið. Þegar
samkeppni er um sjónvarpsefnið, til
dæmis útsendingarrétt á hnefaleika-
keppni eða um þátt með einhverri
stórstjörnu, hefur BBC minni pen-
ingum úr að spila en einkastöðvarn-
ar og stendur verr að vígi.
Ég ætti að bæta því við að þótt
ég vilji ekki einkavæða BBC, er
margt í rekstrinum, sem má bæta,
og nokkar umbætur hafa þegar ver-
ið reyndar. Til dæmis er sú regla
gildandi að 25% af öllu útsendingar-
efni BBC verður að vera framleitt
af einkaaðilum. Þróunin gæti orðið
sú að BBC verði fremur í hlutverki
útgefanda sjónvarpsþátta en í hlut-
verki framleiðanda. Framleiðendur
BBC mega líka nota utanaðkomandi
tökulið og einkarekin stúdíó, sem
getur lækkað framieiðslukostnað.
Það er þess vegna áreiðanlega hægt
að spara hjá BBC.“
Major hefur tekið réttar
ákvarðanir
— Snúum okkur að brezkri póli-
,tík. Þér eruð í hópi „vinstrimanna"
j íhaldsflokknum. Umbótahópur
íhaldsmanna gagnrýndi til að mynda
ýmis verk Margaretar Thatcher
harðlega. Þér eruð í framboði fyrir
íhaldsflokkinn í kosningunum í vor.
Eruð þér sammála þeirri stefnu, sem
þér munið kynna á kosningafundum,
eða þarf að gera einhveijar meiri-
háttar breytingar á stefnu Ihalds-
flokksins að yðar mati?
„Ég gagnrýndi ýmislegt hjá
Thatcher. En eftir að John Major
varð forsætisráðherra hefur hann
tekið réttar ákvarðanir í öllum veiga-
miklum málum. Að mínu mati hefur
hann leiðrétt tvenn stærstu mistök-
in, sem frú Thatcher gerði. í fyrra
lagi ætlar hann að afnema nefskatt-
inn, sem var hörmulegur afleikur,
og í öði-u lagi hefur hann breytt
Evrópustefnunni. Evrópumálin eru
mér hjartfólgnust af öllu og ég er
mjög ákafur Evrópusinni. Þrátt fyrir
að frú Thatcher hafi gert margt
gott í Evrópumálum, á borð við að
draga úr framlagi Breta til fjárlaga
Evrópubandalagsins og beita sér
fyrir endurskoðun landbúnaðar-
stefnu EB, var hún orðin bjánalega
þjóðernissinnuð undir lok valda-
skeiðs síns. Við hefðum átt að ganga
í Evrópska myntbandalagið mun
fyrr. Afstaða Breta til sameiningar
Þýzkalands var líka afar heimskuleg.
Thatcher var greinilega á móti sam-
einingu, sem var kjánalegt af því
að öllum var augljóst að af henni
myndi verða. Þetta var slæmt fyrir
Bretland af því að við höfum hags-
muni af góðu sambandi við Þýzka-
land, rétt eins og við Bandaríkin.
Við hugsum á svipaðan hátt og Þjóð-
verjar í mörgum málum. John Major
hefur snúið þessu við og komið á
persónulegri vináttu við Helmut
Kohl. í Persaflóastríðinu, þegar Kohl
var fremur utanveltu, hafði Major
fyrir því að hringja í hann tvisvar í
viku og segja honum frá því hvað
væri á seyði. Þetta kom sér vel á
leiðtogafundinum í Maastricht, því
að þar komu Þjóðveijar okkur í raun
til bjargar og létu okkur hafa það,
sem við vildum.
John Major hefur verið mun
hlynntari Evrópu og hann er mjög
góður fulltrúi skoðana íhaldsflokks-
ins. Það var Margaret Thatcher ekki,
því að íhaldsmenn eru hlynntir evr-
ópskri samvinnu, miklu frekar en
Verkamannaflokkurinn. Við erum á
móti hlutum á borð við félagsmála-
sáttmála EB, en það kalla ég ekki
að vera á móti Evrópusamvinnu,
heldur að vera á móti sósíalisma."
ísland eina Evrópuríkið sem
ekki vill í EB
— Áfram um Evrópu. Þér hafið
hitt íslenzka stjórnmálamenn að
máli og rætt við þá um Evrópumál.
Koma þeir yður fyrir sjónir sem
hlynntir evrópskri samvinnu?
„Mér virðist að íslendingar hafi
enga tilfinningalega þörf fyrir að
vera hluti af Evrópu. íslendingar
virðast líta svo á að þeir séu mjög
sérstakir, þeir hafi nýlega fengið
sjálfstæði og langmestu efnahags-
munir þeirra snúi að einum hlut;
fiski. Þeir virðast líka telja að bezta
leiðin til að veija þá hagsmuni sé
að deila þeim ekki með neinum.
Dýrðleg einangrun sé ef til vill bezta
lausnin fyrir Island. Menn telja að
samningurinn um Evrópska efna-
hagssvæðið bjóði upp á nokkurn, en
takmarkaðan ávinning. Mér sýnist
að fyrir utan Liechtenstein sé ísland
eina landið í Evrópu, sem ekki hefur
áhuga á að ganga í Evrópubandalag-
ið. Þetta er afar athyglisveii og
auðvitað verða menn að spyija þeirr-
ar spurningar af hveiju ísland sé
svona öðruvísi. Ef Sviss, Ungveija-
land og Albanía vilja öll ganga í EB,
hvers vegna ætti ísland ekki að gera
það?
Þetta er líka spurning um örygg-
ishagsmuni íslendinga. Fram að
þessu hefur varnarstöð Bandaríkja-
manna leyst þann vanda. En með
endalokum’ kalda stríðsins gæti
starfsemin í stöðinni breytzt, sagði
forsætisráðherrann ykkar mér. Það
gæti því verið áhugavert fyrir ísland
að tengjast Vestur-Evrópusamband-
inu á einn eða annan hátt. Davíð
Oddsson sagði líka að eins og væri
stæðu engar líkur til þess að ísland
gengi í EB, en það gæti breytzt, til
dæmis ef EES-samningurinn færi
út um þúfur og öll hin EFTA-löndin
gengju í EB. Mér sýnist samt að það
myndi þurfa meiriháttar átak til að
breyta hugsunarhætti íslendinga.
Þið eruð mjög rík þjóð og getið leyft
ykkur þann munað að gera ykkur
áhyggjur af menningu, fullveldi og
fleiru, sem fátækari lönd velta ekki
fyrir sét- af því að þau horfa fyrst
og fremst á efnahagslegan ávinning.
Ég talaði í morgun við kaupsýslu-
mann, sem sagði að hættan væri sú
að útlendingar kæmu og keyptu upp
íslenzkar laxveiðiár. Mér fínnst þetta
viðhorf afar skrýtið. Við búum öll í
sama heiminum og einn stærsti kost-
urinn við evrópska samvinnu er að
fólk nýtur sömu réttinda, hvar sem
er í Evrópu, til að starfa, setjast að
eða gera viðskipti. Ef einhver vill
kaupa_ enskan kastala, þá má hann
það. Ég er viss um að íslendingar
vilja kaupa fasteignir á Spáni og
víðar. Ef menn vilja kaupa eignir á
íslandi finnst mér það allt í bezta
lagi og ég skil ekki svona fáranlega
rembu. Ég skil hins vegar að Islend-
ingar hafi áhyggjur af fiskveiði-
stefnu EB og hún er líklega stærsta
raunverulega hindrunin."
NATTÚRUFÆÐi - sýnikennsla
Matreiðslunámskeið í náttúrufæði með makro-
bíotísku ívafi verður haldið miðvikudaginn 19. feb.
kl. 20.30-23.30 og laugardaginn 22. feb.
kl. 9.30-18.00 á Matstofunni „Næstu grösurn".
Skráning og upplýsingar á Matstofunni í síma
28410 og hjá Soffíu Karlsdóttur á milli kl. 19-20
ísíma21537.
Námskeiö í
stjórn áfengisneyslu
Viltu draga úr áfengisneyslu þinni, hætta drykkju
tínnabundið og/eða takast á við neikvæðar afleið-
ingar áfengisnotkunar?
Námskeið í stjórn áfengisneyslu verður haldið í
febrúar - mars.
Upplýsingar og skráning í símum 675583 og
611359 milli kl. 20.00-21.00
Hreinlega allt til hreinlætis
fyrir stofnanir, fyrirtæki og heimili.
Rekstrarvörur eru meS landsins mesta úrval af rekstrar- og hreinlætisvörum.
Sölumenn og hreinlætisráðgjafar RV aðstoÖa þig við að finna réttu
vörurnar fyrir þínar þarfir og ráðleggja þér um notkun þeirra.
Vertu velkomin(n) að Réttarhálsi 2, opið kl. 8.00 - 17.00.
Hjá Rekstrarvörum færðu m.a.
alhliSa hreinsiefni faxpappir háþrýstidælur ofnæmisprófuS efni skrúbba r
álfilmur glasamottur hitapokar ofnhreinsir sópar
baSsápa glerúSi hjúkrunarvörur oliukertalampar stígvél
bekkjapappir glös ilmsteinar plasthnífapör teppahreinsiefni
bílabón gólfbón ilmgjafar plastpokar teppahreinsivélar
bleiur gólfklútar kaffi reiknivélarúllur upp Dvottaburstar
blettahreinsir gólfsápa kaffimál ruslafötur upp Dvottavélaefn
bónleysir gólfskrúbbar kerti ræstikrem upp Dvottalögur
bónvélar gólfþvottabón klór ræstingavagnar vatnsugur
borSdúkar gólfþvottalögur klórtöflur sápuskammtarar vinnugallar
borSklútar gúmmíhanskar klútar servéttur vinn uklossar
burstar gólfþvottavélar kvoSuhreinsiefni stálsvampur þvottaefni
diskamottur handsápa matfilmur stifluleysir W.C. pappír
diskar handþurrkur moppur
dömubindi handþvottakrem moppuvagnar
eldhúsrúllur hanskar mýkingarefni <^p
Þekking • Úrval • Þjónusta
RFKSTRARVÖRUR
UMBOÐSMENN UM ALLT LAND Réttarhálsi 2 -110 R.vík. Sími: 91- 685554 V >•