Morgunblaðið - 07.03.1992, Page 44

-lykill a& árangri
EINAR J.SKÚLASON HF
MORGUNBLADID, AÐALSTRÆTI 6, 101 REYKJAVÍK
SÍMl 691100, FAX 691181, PÓSTHÓLF 1656 / AKUREYRIl HAFNARSTRÆTl 85
LAUGARDAGUR 7. MARZ 1992
VERÐ I LAUSASOLU 110 KR.
Verð á þorskkvóta
hefur ekki lækkað
„ÞRÁTT fyrir ótiðina í vetur er verð á árskvóta af þorski 45 krónur
fyrir kílóið, sem er sama verð og í fyrra. Þorskkvótinn er hins vegar
17% minni en þá, þannig að segja má að verðið hafi í raun lækkað
um þessi 17%,“ segir Jón Karlsson hjá Kvótabankanum. Hann segir
að ekki hafi náðst að veiða heildarkvótann af ýsu í fyrra og lítið hafi
veiðst af henni í vetur. „Eg hef verið að bjóða ýsukvótann á 35 krónur
en hann kostaði 45 krónur í hitteðfyrra. Heildarkvótinn af ýsu var
hins vegar skertur um 27% í haust."
Jón Karlsson segir að eftirspurn
eftir þorskkvóta til leigu (árskvóta)
sé mest hjá netabátunum en tog-
araútgerðir kaupi frekar „varanleg-
an“ kvóta. Framboð á leigukvótum
sé mest hjá trillum fyrir utan vertíð-
arsvæðið, þar sem veiðar þeirra hafi
gengið illa vegna ótíðarinnar í vet-
ur. Hins vegar hafi fáir trillukarlar
.___selt „varanlegan" kvóta undanfarið.
Jón fullyrðir að verð á „varanlegum"
þorskkvóta sé svipað og í fyrra, eða
185 krónur fyrir kílóið. Verð á „var-
anlegum" ýsukvóta sé 170 krónur
en það hafi verið svipað og á þorskin-
um í hitteðfyrra.
„Meiri eftirspum en framboð er á
ufsa og karfa og það eru einkum
togskipin, sem vantar þessar teg-
undir. Netabátar vilja einnig kaupa
ufsakvóta, því ufsinn hefur gefíð sig
svolítið í netin," segir Jón. Hann
upplýsir að verð á ufsakvóta sé
22-24 krónur fyrir kílóið en karfa-
kvóta 20 krónur, eða svipað og í
fyrra. Verð á „varanlegum“ kvótum
á ufsa og karfa sé einnig svipað og
í fyrra, um 80 krónur fyrir kílóið.
„Töluverð eftirspurn er eftir
þorskkvóta og margir eiga mjög lít-
ið eftir af honum, sérstaklega þeir
sem eru á netaveiðum," segir Jón.
Hann fullyrðir að ágætisveiði hafi
verið hjá netabátunum að undan-
förnu og þeir séu að fá 25 og upp í
30 tonn á dag, allt frá Þorlákshöfn
að Grundarfirði, en á þessu svæði
hefur þorskurinn verið í loðnu. Jón
segir að bátarnir fái stóran þorsk í
netin og gott verð fáist fyrir hann
á fískmörkuðunum. Stórir netabátar
•Vjjafi getað dregið netin daglega,
þrátt fyrir ótíðina, en litlu bátarnir
lendi í því að geta það ekki. Togar-
amir hafa einnig verið að veiða vel
fyrir vestan síðustu dagana. Fyrstu
4 mánuði yfirstandandi kvótaárs
voru veidd 80 þúsund tonn af þorski,
sem er, miðað við kvótaúthlutun, 7%
meira en á sama tíma í fyrra, þrátt
fyrir ótíðina í vetur. Mjög hratt
gengur því á heildarþorskkvótann
og ég tel að verð á þorskkvótum
hækki á þessu ári.
Nú eru menn sviptir veiðileyfi um
leið og þeir eru búnir að veiða um-
fram kvóta sinn. Upptökugjald
vegna veiða umfram kvóta á yfír-
standandi kvótatímabili verður
sennilega 65 krónur fyrir kílóið af
þorski en þorskkvótinn kostar núna
45 krónur, þannig að það borgar sig
að kaupa kvóta í stað þess að lenda
i upptöku," segir Jón.
♦ ♦ ♦
Jóhann og* Kot-
ronias efstir
JÓHANN Hjartarson komst í
efsta sætið á Apple-skákmótinu
ásamt Grikkjanum Kotronias eft-
ir 5. umferð í gærkvöldi. Jóhann
gerði jafntefli við Margeir Péturs-
son og náði 3Vi vinningi, en Kotr-
onias tapaði fyrir Plaskett.
Öðmm skákum lauk þannig að
Karl Þorsteins og Hannes Hlífar
Stefánsson gerðu jafntefli, Conquest
vann Jón L. Ámason, Shirov vann
Þröst Þórhallsson og Renet vann
Helga Ólafsson.
Eftir fímm umferðir eru Jóhann
og Kotronias með 3'h vinning og
Sírov, Conquest og Plaskett með 3
vinninga. Margeir, Helgi, Hannes
og Renet eru með 2'h vinning.
Þjóðdansar á peysufatadegi
Morgunblaðið/Sverrir
ÁRLEGUR peysufatadagur nemenda í 3. bekk Kvenn-
askólans í Reykjavík var í gær. Á árum áður klædd-
ust skólastúlkur peysufötum daglega, en síðar tóku
danskir kjólar við. Þá var ákveðið að einu sinni á ári
myndu nemendur minnast fyrri klæðaburðar og hefur
þessi siður haldist. Fyrir hádegi í gær sungu nemend-
ur og stigu þjóðdansa á flötinni fyrir framan skólann,
en síðan var haldið að heimili fyrrum skólastjóra,
Guðrúnar B. Helgadóttur, og að Elliheimilinu Grund
og Vesturgötu 7, þar sem sungið var og dansað fyrir
eldri borgara. Leiðin lá svo víða um bæ, þar til nemend-
ur sneru aftur til skólans og fengu kakó og vöfflur.
Þó piltar séu enn í minnihluta, eða um fjórðungur
nemenda, létu stúlkumar dansherraskort ekki á sig fá.
Viðskiptabankarnir og aðilar vinnumarkaðarins:
Raunvextir spariskírteina
ríkisins lækki úr 7,5% í 6,5%
Þannig skapist forsendur til raunvaxtalækkunar bankanna
FORYSTUMENN vinnuveitenda og launþega hafa undanfarna daga
átt fundi með stjórnendum viðskiptabankanna til þess að kanna við-
horf þeirra til þess sameiginlega markmiðs VSÍ og ASÍ að ná raunvöxt-
um niður, sem mun ein höfuðforsenda þess að kjarasamningar geti
tekist. Samkvæmt upplýsingum Morgunblaðsins eru aðilar vinnumark-
aðarins þokkalega sáttir við afstöðu viðskiptabankanna, sem munu
hafa lýst sig reiðubúna að ákveða lækkun raunvaxtastigs, að því til-
skildu að ríkisstjórnin og Seðlabankinn gæfu fordæmið, mcð lækkun
á vöxtum af spariskírteinum ríkissjóðs úr 7,5% í 6,5%, jafnframt því
sem vaxtastig ríkisvíxla verði lækkað.
Aðilar vinnumarkaðarins eru sam-
mála um að launþegar sem atvinnu-
rekendur verði að hafa fullvissu fyr-
ir því að raunvaxtalækkun eigi sér
stað, ef á annað borð á að vera
grundvöllur fyrir undirritun kjara-
samninga. Aðilar vinnumarkaðarins
hafa í þessum viðræðum beitt þeirri
röksemd að verðbólga hefur undanf-
ama þijá mánuði engin verið, og í
engri verðbólgu séu nafnvextir þeir
sömu og raunvextir. Nafnvextir nú
séu svo háir að óþolandi sé, bæði
fyrir einstaklinga og atvinnurekstur.
Samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins hafa fulltrúar bankanna
bent á það í þessum viðræðum að
það sé ekki við þá eina að sakast
að vaxtastig hefur ekki lækkað í
réttu hiutfalli við hjöðnun verðbólg-
unnar. Seðlabanki Islands hafí talið
rétt að halda uppi vaxtastigi, þar sem
lánsfjáreftirspurn væri mjög mikil.
Bankarnir hafa jafnframt látið í ljós
áhyggjur af eiginfjárstöðu sinni, ef
St. Jósefssystur skrifa heilbrigðisráðherra:
Alfarið á móti sameiningii
segir systir Emanuelle talsmaður St. Jósefssystra
ST. JÓSEFSSYSTUR eru alfarið á móti sameiningu St. Jósefsspitala
*á Landakoti og Borgarspítala að sögn systur Emanuelle, talsmanns
systranna. I bréfi sem St. Jósefssystur sendu heilbrigðisráðherra í gær
vísa þær í fyrra bréf sitt t.il ráðherrans frá því fyrir áramót, en þar
lýstu þær sig sig andviga sameiningunni. Þorkell Helgason aðstoðar-
maður heilbrigðisráðherra sagðist í gær ekki telja að efni bréfsins
standi í vegi fyrir áframhaldandi samningaviðræðum um sameiningu
spitalanna, en systir Emanuelle sagði að þær ætli ekki að ræða við
neinn framar um þessi mái; þetta svar sé endanlegt.
St. Jósefssystur sendu heilbrigð-
isráðherra bréf í gær en ráðherra
hafði beðið þær um að lýsa viðhorfum
sínum til þeirra sameiningarvið-
ræðna sem hófust aftur nýlega og
bráðabirgðasamkomulags um sam-
einingu umræddra spítala sem tókst
milli samninganefnda spítalanna.
Bréfíð hefur ekki verið gert opin-
bert, þar sem heilbrigðisráðherra
hefur ekki enn fengið það í hendur,
en Þorkell Helgason sagði við Morg-
unblaðið að þar lýstu systumar sig
sáttar við það hlutverk sem Landa-
kotsspítala væri ætlað eftir samein-
inguna. Að öðru leyti tækju þær
ekki afstöðu til sameiningarinnar.
Þá sagðist Þorkell ekki sjá annað en
að opin leið væri að halda þessum
samningaumleitunum áfram, en þær
yrðu að sjálfsögðu bomar undir
nunnumar á öllum stigum málsins.
Systir Emanuelle sagði við Morg-
unblaðið í gærkvöldi að ekki væri
hægt að skilja bréf sitt öðm vísi en
þannig að St. Jósefssystur lýstu sig
andvíga sameiningu spítalanna. „Við
erum alveg á móti sameiningu. Við
myndum vilja að samningarnir við
okkur frá 1976 yrðu haldnir og Land-
akotsspítali verði áfram sjálfstæður
spítali. Og við ætlum ekki að hafa
neinar frekari viðræður við neinn um
þetta. Þetta er endanlegt svar,“ sagði
systir Emanuelle.
hrina gjaldþrota ríður yfir í atvinnu-
lífínu á næstunni. Því hafí þeir tregð-
ast við að lækka vexti hraðar en
gert hefur verið. Þrátt fyrir þessi
sjónarmið munu viðskiptabankamir
hafa lýst því yfir að þeir vilji stuðla
að lækkun raunvaxta, en ríkið verði
að taka af skarið og lækka vexti hjá
sér. Það sparnaðarform sem ríkið
bjóði upp á í formi spariskírteina og
ríkisvíxla sýni allt of mikinn mun í
ávöxtun, miðað við það sem bankarn-
ir bjóða, og því verði að breyta, ella
haldi ríkissjóður áfram að soga til
sín sparifé landsmanna í óeðlilegum
mæli.
Bankamir hafa jafnframt gagn-
rýnt harðlega bindiskylduna hjá
Seðlabankanum, sem ber einungis
2% vexti. Telja þeir brýna nauðsyn
bera til að bindiskylda verði lækkuð
eða afnumin, eða vextir af þeim
fjármunum sem þannig eru bundnir
í Seðlabankanum hækkaðir verulega.
Aðilar vinnumarkaðarins hafa
bent á að samdráttur í öllum greinum
viðskipta- og þjónustulífsins blasi
við, og til þess að draga úr neikvæð-
um áhrifum samdráttarins, sé afar
mikilvægt að hraða lækkun raun-
vaxta. Búist er við því að vaxtastig
og forystuhlutverk ríkisins í þeim
efnum að keyra niður vexti verði
mjög til umræðu síðdegis í dag, þeg-
ar fulltrúar vinnumarkaðarins eiga
fundi með ráðherrum. Samkvæmt
upplýsingum Morgunblaðsins má
búast við að ríkisstjórnin taki já-
kvætt í þessa málaleitan, svo fremi
sem tryggt verði að aðilar vinnu-
markaðarins í heild, þar með talið
opinberir starfsmenn, verði tilbúnir
til samninga.