Morgunblaðið - 07.07.1992, Side 1

80 SIÐUR B/C
151. tbl. 80. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 7. JÚLÍ 1992
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Leiðtogar sjö helstu iðnríkjanna funda:
Jeltsín ætlar að biðja
um greiðslufrest á
erlendum skuldum
The Daily Telegraph.
FUNDUR leiðtoga sjö helstu iðnríkja heims hófst í Miinchen í Þýska-
landi í gær. Vonast leiðtogarnir til að ná samkomulagi um aukna frí-
verslun og samdrátt rikisútgjalda um alla Evrópu til að þrýsta á um
vaxtalækkun í því skyni að örva hagvöxt. Norman Lamont, fjármálaráð-
herra Bretlands, spáði því að vextir gætu farið að lækka ef Þjóðveijar
og Italir myndu standa við nýlegar yfirlýsingar sínar um að draga úr
fjárlagahalía. Borís Jeltsín kemur til Miinchen í dag og hittir leiðtog-
anna að máli á miðvikudag. I gær lýsti hann því yfir i Moskvu að
hann væri undir miklum þrýstingi frá leiðtogum annarra lýðvelda inn-
an Samveldis sjálfstæðra ríkja að biðja um nokkurra ára greiðslufrest
á afborgunum og vaxtagreiðslum vegna erlendra skulda þeirra.
Jeltsín sagði marga leiðtoga lýð-
veldanna vera þeirrar skoðunar að
fella bæri niður skuldirnar, þar sem
þeir hefðu ekki stofnað til þeirra.
Heildarskuldir lýðveldanna nema um
fjögur þúsund milljörðum íslenskra
króna og bera Rússar þyngstu byrð-
ina.
Leiðtogar sjö helstu iðnríkjanna
voru frekar svartsýnir á ástand efna-
VES:
Norðmenn
vilja fá
aukaaðild
Ósló. Rcuter.
THORVALD Stoltenberg, utan-
ríkisráðherra Noregs, sagði í gær
að Norðmenn myndu þekkjast boð
um aukaaðild að Vestur-Evrópu-
sambandinu (VES).
Hann sagði að Klaus Kinkel, ut-
anríkisráðherra Þýskaland, hefði
boðið Norðmönnum aukaaðild en
Þjóðveijar fara nú með forystuna í
VES. „Við erum mjög ánægðir með
að fá þetta boð,“ sagði Stoltenberg
og bætti við að með þessum hætti
yrði Norðmönnum kleift að taka þátt
í öllum vinnuhópum og nefndum
VES. Þeir myndu þó ekki hafa at-
kvæðisrétt né heldur vera bundnir
af ákvörðunum sambandsins.
hagsmála í ríkjum sínum. Þjóðveijar
og Japanir telja ólíklegt að vextir
geti lækkað til muna á næstunni til
að örva hagvöxt, þrátt fyrir að allir
leiðtogarnir væru sammála um að
sú spá þeirra í fyrra að aukinn hag-
vöxtur væri þá á næsta leiti hefði
verið ótímabær. Einn talsmanna
frönsku ríkisstjórnarinnar dró um-
ræður við setningarathöfn fundarins
þannig saman að menn hefðu „fýld-
ir“ metið hið almenna ástand efna-
hagsmála í heiminum.
Helsta deilumál Bandaríkjamanna
og Evrópubandalagsins á fundinum
er tregða Evrópubúa til að draga úr
niðurgreiðslum til landbúnaðar um-
fram það sem framkvæmdastjórn
EB lagði til á dögunum. Hefur þetta
komið í veg fyrir að hægt hafi verið
að ná samkomulagi í GATT-viðræð-
unum.
Hin mikla óvissa sem ríkir um
hvort efnahagsbati sé væntanlegur
hefur einnig valdið nokkrum deilum
milli leiðtoganna um hversu um-
fangsmikil efnahagsaðstoðin við
fyrrum lýðveldi Sovétríkjanna eigi
að vera. Borís Jeltsín hefur lýst því
yfir að hann hafi ekki í hyggju að
„koma með betlistaf i hendi“ en sú
ákvörðun hans að koma til Múnchen
í dag, degi fyrr en til stóð, er túlkuð
sem svo að hann vilji auka þrýsting
á leiðtogana. Rússar hafa óskað eft-
ir því að fá formlega aðild að fundum
leiðtoga stærstu iðnríkjanna en þeirri
beiðni hefur alfarið verið hafnað af
Japönum, sem vilja ekki veita Rúss-
um annað en neyðaraðstoð þar til
þeir hafa skilað aftur fjórum Kyrra-
hafseyjum sem þeir hertóku í síðari
heimsstyijöldinni.
Reuter
Um fimm hundruð vinstrisinnar efndu til mótmæla er fundur leiðtoganna hófst í gær. Hrópuðu þeir slagorð
á borð við að leiðtogafundurinn væri „alþjóðleg útrýmingarmiðstöð". Þúsund óeirðalögreglumenn um-
kringdu mótmælendurna, réðust að þeim með kylfum og drógu marga í burtu á hárinu. Christian Ude,
borgarstjóri Miinchen, sagði framkomu lögreglunnar hafa verið á mörkum þess að vera „hrottaleg" og
eyðilagt vonir borgarinnar um að sýna á sér „frjálslynda" hlið.
Leiðtogafundur Samveidis sjálfstæðra ríkja:
Samveldisríkin ákveða
stofnun friðargæsluliðs
Moskvu. Reuter.
LEIÐTOGAR Samveldis sjálfstæðra ríkja samþykktu á fundi sínum í
Moskvu í gær að stofna sameiginlegt friðargæslulið, sem á að stilla
til friðar í þjóðernisdéilum í samveldisríkjunum. Borís Jeltsin Rússlands-
forseti sagði að fyrsta verkefni gæsluliðsins væri að stilla til friðar í
Moldóvu, þar sem hundruð manna hafa fallið á undanförnum vikum.
Deilur um yfirráð yfir kjarnorkuvopnum fyrrum Sovétríkjanna settu
nokkurn skugga á fundinn.
Jeltsín sagði að gæslulið gæti ekki
farið til Moldóvu nema þing landsins
bæði um það, en Mircea Snegur,
forseti Moldóvu, hefði fullvissað sig
um að það yrði gert þegar þing lands-
ins hittist í dag, þriðjudag. Snegur
sagðist í gær fagna ákvörðuninni um
sameiginlegt friðargæslulið, en hann
sagði í fyrra tríánuði að Moldóva
ætti í stríði við Rússland eftir harða
bardaga við rússneska aðskilnaðar-
sinna um borgina Bendery.
Jeltsín sagði að samþykktin sýndi
að samveldið væri fært um að taka
á brýnustu vandamálum aðildarríkj-
anna, en forseti Armeníu, Levon
Ter-Petrosjan, lýsti yfir efasemdum
um hinar nýstofnuðu friðargæslu-
sveitir, sem gætu samkvæmt sam-
þykktinni verið sendar á vettvang í
stríði Armena og Azera. „Því miður
hafa samveldisríkin engar leiðir til
að stöðva þjóðernisdeilur og þessar
yfirlýsingar í dag eru eingöngu orð,“
sagði hann. Leiðtogi Azerbajdzhans,
Abulfaz Eltsjíbej, ákvað að snið-
ganga fundinn, einn hinna ellefu leið-
toga samveldisríkjanna.
Umræðum um eitt erfiðasta deilu-
mál samveldisríkjanna, hvernig yfir-
stjórn kjamorkuherafla þeirra verður
háttað, var frestað á fundinum. For-
seti Úkraínu, Leoníd Kravtsjúk, hef-
ur legið undir ámæli fyrir að krefj-
ast þess að fá jafnt ákvörðunarvald
á við Jeltsín yfir kjamorkuvopnum í
Úkraínu. Fyrir utan Rússland og
Úkraínu em ennþá kjamorkuvopn í
Hvíta-Rússlandi og Kazakhstan.
Vegatálmar
fjarlægðir
Franskir óeirðalögreglumenn létu í gær til
skarar skríða gegn vörubílstjómm sem sett
hafa upp vegatálma víðs vegar um vegi
landsins til að mótmæla nýjum reglum um
ökuréttindi. Fimm hundmð lögreglumönn-
um tókst með aðstoð brynvarðra herbíla að
bijóta upp vegatálma á tveimur klukku-
stundum sem lokað hefur hraðbrautinni til
Lille í viku, en hún er meginsamgönguæð
Parísar í norðurátt. Þá fjarlægðu 200 lög-
reglumenn vegatálma við Lyon. Mótmæli
vörubílstjóranna hafa staðið í á aðra viku
og hafa margar helstu hraðbrautir Frakk-
lands lokast svo dögum skiptir. í gær voru
enn um 200 vegatálmar víðs vegar um
Frakkland sem lokuðu akstursleiðum að
Miðjarðarhafinu og Normandí og einangr-
uðu margar borgir s.s. Lyon, Toulouse,
Poitiers og Bordeaux. Á myndinni má sjá
lögreglumenn ráðast til atlögu gegn vega-
tálma skammt frá Lyon.
Reuter.
Kúrdahéruð íraks:
Forsetafrú Frakklands
slapp er sprengja sprakk
Gfnf. Rcuter, The Daily Telegraph.
FJÓRIR týndu lífi og 19 særðust er bílsprengja sprakk í grennd við
borgina Sulaimanieh, sem er í Kúrdahéruðum Iraks, í gær. Danielle
Mitterrand, eiginkona Francois Mitterrands Frakklandsforseta, og
Bernard Kouchner, ráðherra heilbrigðis- og mannréttindamála, voru
á staðnum og sluppu naumlega. Forsetafrúin hefur stutt Kúrda í bar-
áttu þeirra við Saddarn Hussein íraksforseta.
Forsetafrúin var í fjögurra daga
heimsókn í Kúrdahéruðunum á veg-
um France-Libertes, hjálparstofnun
er hún veitir forstöðu. Að sögn heim-
ildarmanna var sprengjan í Toyota-
bíl, sem lagt hafði verið við vegar-
kant og var ef til vill merktur SÞ.
Þrír kúrdískir skæruliðar, sem gæta
skyldu Mitterrand, og tíu ára gam-
all drengur fórust.
írösk dagblöð gagnrýndu heim-
sókn forsetafrúarinnar harðlega og
sögðu að henni væri nær að sinna
hlutskipti íraskra barna sem þjáðust
vegna viðskiptabanns SÞ á írak.
Ekki er vitað hverjir stóðu að tilræð-
inu en íraskir stjómarandstæðingar
í útlegð sökuðu Saddam um að
standa á bak við það. Heimildarmenn
hjá SÞ sögðu líklegt að svo væri en
ekkert væri hægt að sanna í þeim
efnum og talsmenn franska utanrík-
isráðuneytisins sögðu ýmsa koma til
greina.