Morgunblaðið - 14.08.1992, Page 4

4
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTÚDAGUR 14. ÁGÚST1992
Dregið úr fortíðarvanda lífeyrissjóðanna:
Sjóðirnir fá nú 6-7% vexti
ujmfram lánskjaravísitöluna
LÍFEYRISSJÓÐIRNIR geta nú ávaxtað eigið fé sitt um 6-7% umfram
lánskjaravísitölu og hefur það mildað þann fortíðarvanda sem lífeyris-
sjóðirnir búa við. Skuldbindingar sjóðanna, þ.e. lífeyrisgreiðslur, eru
ýmist háðar grundvallarlaunum eða lánskjaravisitölu og þar sem laun-
in hafa hækkað minna en vísitalan undanfarin 4 - 5 ár hefur staða sjóð-
anna batnað. í reiknigrundvelli lífeyrissjóðanna er gert ráð fyrir 2 - 3,5%
raunávöxtun og þannig batnar staða þeirra meðan þessir háu vextir
fást. Pétur Blöndal tryggingastærðfræðingur hefur gert lauslega athug-
un á þessari þróun og segir hann að haldi þróunin svona áfram geti
fortíðarvandi margra sjóða horfið á næstu 10 til 20 árum.
Pétur Blöndal segir að staðan nú
sé sú að hækkun lánskjaravísitölu
sé töluvert umfram launahækkanir
og þar sem skuldbindingar lífeyris-
sjóðanna séu bundnar launum en
eignir bundnar lánskjaravísitölu
komi þessi þróun mjög hagstætt út
fyrir sjóðina. „Lífeyrissjóðimir ná
þessari ávöxtun einfaldlega með
kaupum á húsbréfum og skuldabréf-
um ríkissjóðs," segir Pétur. „En þess
ber að geta að svona háir vextir
hafa sjaldan staðið til boða hérlendis
og óvíst er að þeir haldist. Menn
mega ekki gleyma því að lækkun
vaxta, sem mjög er rætt um, skerðir
getu sjóðanna til að standa við skuld-
bindingar sínar.“
í athugun Péturs, sem hann vann
fyrir Sameinaða lífeyrissjóðinn í
sumar, kemur m.a. fram hvað stöðu
sjóðanna almennt varðar að jafnvægi
verði að vera á milli eignar, væntan-
legra iðgjalda og vaxta annars vegar
og væntanlegs lífeyris og kostnaðar
hins vegar. Eftir að lífeyrir var al-
mennt verðtryggður upp úr 1976
hefur þetta jafnvægi ekki verið til
staðar. Þess vegna verði að hækka
iðgjöld, skerða lífeyri eða fá enn
betri ávöxtun á eignir sjóðanna eins
og raunar hefur nú gerst.
I máli Péturs kemur fram að mið-
að við núverandi reglur sjóðanna
verði að hækka iðgjöld til þeirra í
15-30% af launum, ná 3,5-10%
ávöxtun á eignir næstu 50 árin eða
skerða lífeyri um 20-60%. Þetta er
mismunandi eftir sjóðum vegna mis-
munandi aldurssamsetningar sjóðs-
félaga og hversu misvel stjómum
sjóðanna hefur tekist að ávaxta eign-
ir þeirra og halda niðri kostnaði.
Hvað úrræði varðar segir Pétur
m.a. að stjómir sjóðanna ættu að
reyna að festa fé þeirra eins langt
fram í tímann og hægt er með þeim
háu vöxtum sem nú em í gangi og
nota til þess fasta vexti en ekki
breytilega. Og hvað iðgjöldin varðar
ættu menn að fara að huga að hækk-
un iðgjalds úr 10% í t.d. 12%. í því
sambandi mætti bénda á að hlutur
launagreiðenda er frádráttarbær frá
tekjuskatti og því hagkvæmara að
2% launahækkun í samningum fari
til að hækka framlag þeirra í 8%.
Eins gæti löggjafmn leyft frádrátt
lífeyrisiðgjalda launþega frá tekju-
skatti að nýju.
VEÐUR
IDAG kl. 12.00 r ■jq°/ /
Heimild: Veöurstofa Islands
(Byggt ó veöurspá kl. 16.15 í gær)
VEÐURHORFUR í DAG, 14. AGUST
YFIRLIT: Milli íslands og Færeyja er hæðarhryggur sem þokast austur
en 995 mb lægð um 300 km suðaustur af Hvarfi dýpkar talsvert og
mun hreyfast norðaustur en síðan norður.
SPÁ: Allhvöss suðaustanátt með rigningu, fyrst suðvestan lands í fyrra-
málið og síðar um daginn en í öðrum landshlutum nema noröaustan
lands, þar verður að mestu þurrt. Hiti verður 9—16 stig, hlýjast norðaust-
an lands.
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA:
HORFUR Á LAUGARDAG OG SUNNUDAG: Sunnan- og suðvestan
strekkingur. Skúrir og hiti nærri 10 stigum sunnanlands og vestan en
bjartviðri og allt að 18 stiga hiti norðan lands og austan.
Svarsrmi Veðurstofu islands — Veðurfregnir: 990600.
Heiðskírt
r r r
r r
r r r
Rigning
<é A
Léttskýjaö Hálfskýjað
* / * * * *
* / * *
/ * / * * *
Slydda Snjókoma
Skýjað Alskýjað
V V V
Skúrir Slydduél Él
Sunnan, 4 vindstig.
Vindörin sýnir vindstefnu
og fjaðrirnar vindstyrk,
heil fjöður er 2 vindstigv
10° Hitastig
V Súld
= Þoka
itig-.
FÆRÐÁ VEGUM: vujmw
Allir helstu vegir um landið eru nú greiðfærir. Fjallabílum er fært um
allar leiðir á hálendinu. Uxahryggir og Kaldidalur eru opnir allri umferð.
Ferðalangar eru hvattir til þess að leita sér nánari upplýsinga um færð
áður en lagt er af stað í langferð til þess að forðast tafir vegna fram-
kvæmda.
Upplýsingar um færð eru veittar hjá Vegaeftirliti í síma 91-631500 og
í grænni línu 99-6315. Vegagerðín.
VEÐUR VÍÐA UM HEIM
kl. 12.00 í gær að ísl. tíma
hiti veður
Akureyri 12 hálfskýjað
Reykjavík 11 súld á síð. klst
Bergen 15 skýjað
Helsinki 18 skúrásíð. klst.
Kaupmannahöfn 18 skýjað
Narssarssuaq 10 rign. sið. klst.
Nuuk 2 þoka
Ósló 16 skýjað
Stokkhólmur 19 skýjað
Þórshöfn 12 skýjað
Algarve 27 heiðskírt
Amsterdam 19 skýjað
Barcelona 27 léttskýjað
Berlín 16 skúrásíð.klst.
Chicago 18 skýjað
Feneyjar 28 heiðskírt
Frankfurt 16 rign. á síð. klst.
Glasgow 18 skýjað
Hamborg 18 skýjað
London 16 rigning
Los Angeles vantar
Lúxemborg 14 rigning
Madríd vantar
Malaga 26 léttskýjað
Mallorca 30 léttskýjað
Montreal vantar
NewYork vantar
Orlando vantar
París 19 rigning
Madeira 23 léttskýjað
Róm 29 heiöskírt
Vín vantar
Wasbington vantar
Winnipeg vantar
Morgunblaðið/Kristinn
Nýbygging flugstjórnarmiðstöðvarinnar við Reykjavíkurflugvöll.
Flugstjórnarmiðstöð
tilbúin undir tréverk
FRAMKVÆMDIR við nýja flugstjórnarmiðstöð, sem verið er að
byggja við Reylgavíkurflugvöll ganga að óskum, að sögn Jóhanns
Jónssonar framkvæmdastjóra hjá Flugmálastjórn og er húsið nú
um það bil tilbúið undir tréverk en ráðgert er að flugstjórnarmið-
stöðin taki til starfa í húsinu á síðasta fjórðungi næsta árs. Aætlað-
ur kostnaður við byggingu fullbúins hússins er um 400 milljónir
króna, að sögn Jóhanns, sem segir að horfur séu á því að kostnað-
ur verði undir áætlun þegar upp verður staðið, þar sem niðurstöð-
ur útboða vegna byggingarinnar hafi reynst afar hagstæðar. Jó-
hann getur hann sér til um að almennt ástand í byggingariðnaði
valdi þar miklu.
Húsið er á tveimur hæðum, um
1.500 fermetrar að grunnfleti, auk
kjallara undir hálfu húsinu, undir
loftræstingu og tækjabúnað.
Auk nýbyggingarinnar verður
keyptur til landsins tækjabúnaður
vegna flugstjómarmiðstöðvarinnar
fyrir um það bil 600 milljónir króna
og verður hafist handa við að koma
honum fyrir upp úr áramótum.
Kostnaður, jafnt við byggingu
og tæknibúnað, er að um 84 hundr-
aðshlutum greiddur af erlendum
notendum flugumferðarþjón-
ustunnar á íslenska flugstjómar-
svæðiriu en að um 16 hundraðs-
hlutum af íslenskum notendum.
Þegar flugstjómarmiðstöðin
verður tekin í notkun munu starfa
þar um 90 manns við allt það sem
viðkemur flugomferðarstjórn en
skrifstofur Flugmálastjómar og
Loftferðaeftirlit verða áfram til
húsa í flugtuminum á Reykavíkur-
flugvelli.
Hugmyndir um afnám endurgreiðslu
virðisaukaskatts af nautakjöti:
Eins og sprengja inn í
gerð búvörusamnings
- segir Guðmundur Lárusson for-
maður Félags kúabænda
GUÐMUNDUR Lárusson, formaður Félags kúabænda, segir að erf-
itt verði fyrir kúabændur að skrifa undir búvörusamning sem felur
í sér kröfur um aukna framleiðni og hagræðingu í framleiðslu mjólk-
ur á meðan hugmyndir um afnám endurgreiðslu virðisaukaskatts á
nautakjöti vofa yfir. Halldór Blöndal landbúnaðarherra segir að
engin ákvörðun hafi verið tekin um afnám endurgreiðslunnar.
Nautakjöt lækkaði um 10% í
verði til bænda l.mars sl. vegna
mikils framboðs á markaðnum.
Guðmundur Lárusson segir að í
raun myndi afnám endurgreiðslu
virðisaukaskattsins af kjötinu þýða
að bændur hefðu nánast engar tekj-
ur af kjötframleiðslunni. „Það er
hæpið að við getum borið það áfall
um leið og við tökum á okkur skuld-
bindingar vegna hagræðingar í
mjólkurframleiðslunni og sam-
þykkjum verðlækkun á mjólk,“ seg-
ir Guðmundur. „Þessar hugmyndir
koma eins og sprengja inn í viðræð-
ur um búvörusamninginn.“
Einnig telur Guðmundur að hug-
myndir um fullan virðisaukaskatt á
öll matvæli skjóti skökku við á sama
tíma og talað er um aðlögun að
Evrópsku efnahagssvæði. Að sögn
Guðmundar er skattur á matvæli £
bilinu 0-8% í flestum þeim löndum
sem tekið hafa þátt í samningum
um EES.
Halldór Blöndal landbúnaðarráð-
herra segir að hugmyndirnar um
afnám endurgreiðslu af virðisauka-
skatti hafi komið upp á borðið við
undirbúning fjárlagagerðar, en
engin ákvörðun hafí verið tekin um
þær. Samkvæmt upplýsingum land-
búnaðarráðuneytisins nemur endur-
greiðsla virðisaukaskatts af nauta-
kjöti 228 milljónum króna á árs-
grundvelli.
Gjaldþrot Kf. Hvammsfjarðar:
27 millj. greiddust upp
í 155 milij.
SKIPTUM er lokið í þrotabúi
kaupfélags Hvammsfjarðar í
Búðardal, sem varð gjaldþrota
í júní 1989. Forgangskröfur
greiddust að fullu og um 16
milljónir greiddust upp í rúm-
lega 143 milljón króna almenn-
ar kröfur.
kröfur
Forgangskröfur voru tæplega
11,4 milljónir og greiddust þær
að fullu en samþykktar almennar
kröfur að fjárhæð 143,5 milljónir
króna, greiddust að 11,8 hundr-
aðshlutum, að því er fram kemur
í Lögbirtingarblaðinu.