Morgunblaðið - 11.02.1993, Page 10

110
MORGUNBLAÐIÐ P.IMMTUDAGUR'■ ldJíFEBRÚAR11993
Vinniim í a
•B BB BB BBB B^mBmB B W vænlegast til vinninp
KR. 50.000 250.000 (Troip)
25371 25373 43744 43743
KR. 1.000.000 5.000.000 (Troip)
25372 48945
KR. 250,000 1,250,000 (Troip)
16695 44542 46056 56245
KR. 75,000 375,000 (Troip)
1980 11401 23489 25970 44673 53394
4231 16650 23973 39452 44971 58954
9687 16727 25109 44299 48899
KR. 25,000 125)000 ITroip)
1011 4534 4300 11710 14883 20303 27120 34423 39074 41742 45432 52840
1708 4574 4354 12443 17214 20443 28297 35007 39513 42439 44104 54441
3113 5004 7247 13439 18544 22359 29831 35157 40078 43051 44804 54845
3341 5104 8587 13499 19388 24743 31993 35718 40741 43145 47550 57717
3930 5473 9118 13837 19422 25290 32241 37200 41044 44233 50521
3932 5915 9254 14440 19548 24212 32703 37903 41430 44298 51243
I 14,000 70,000 (Trup)
172 3944 8092 11410 15571 19801 23852 28835 32975 38223 42404 44558 50398 54454
422 3993 8123 11724 15454 19854 23938 28882 33039 38315 42459 44794 50473 54798
435 4088 8239 11771 15724 19925 24014 28927 33090 38397 42721 44833 50444 54920
581 4105 8351 11813 15817 20101 24124 29002 33123 38574 42770 44858 51019 55114
494 4112 8371 11844 15842 20240 24154 29029 33745 38740 42789 44842 51047 55301
959 4224 8383 11852 15935 20314 24145 29189 33754 38804 42790 44949 51102 55390
1045 4283 8410 11988 15955 20318 24413 29283 34101 38998 43131 44983 51133 55449
1070 4340 8745 11994 14071 20528 24448 29320 34143 39144 43230 47003 51154 55510
1149 4850 8770 12031 14111 20593 24478 29334 34228 39291 43318 47012 51189 55701
1203 ^4947 8772 12044- 14158 2059fr 24487 29501 34309 39295 43435 47228 51230 -55734
1321 5102 8790 12144 14200 20474 24728 29404 34337 39349 43473 47292 51337 54085
1329 5159 8799 12150 14343 20817 24735 29822 34440 39559 43500 47334 51339 54174
1334 5200 8840 12259 14420 20844 24749 30003 34749 39595 43532 47334 51341 54195
1345 5242 9010 12289 14437 20923 24930 30097 35052 39443 43591 47444 51343 54294
1384 5339 9044 12291 14417 20931 25073 30142 35131 39483 43405 47449 51509 54299
1400 5352 9084 12338 14485 21073 25137 30189 35154 39933 43705 47499 51533 54341
1548 5540 9147 12342 14711 21079 25230 30225 35149 40019 43724 47508 51574 54445
1457 5580 9173 12415 14724 21144 25257 30253 35253 40034 43740 47529 51408 54454
1483 5415 9258 12445 14840 21217 25321 30272 35349 40242 44080 47743 51455 54474
1839 5417 9240 12585 14888 21378 25343 30294 35414 40244 44153 47781 51473 54404
2043 5419 9292 12405 14911 21409 25571 30312 35441 40294 44200 47785 51800 54445
2047 5714 9309 12744 14928 21424 25579 30317 35457 40304 44230 47789 51802 54804
2048 5737 9341 12740 14974 21545 25420 30454 35532 40448 44240 47818 51844 54822
2247 5813 9345 12822 17047 21584 25452 30473 35547 40501 44293 47874 51920 54927
2254 5832 9427 12907 17258 21720 25712 30488 35415 40502 44294 47902 51923 54942
2330 5848 9439 13083 17247 21728 25752 30758 35430 40513 44349 47908 51947 57047
2348 5851 9498 13174 17275 21774 25797 30777 35454 40594 44588 47935 52032 57203
2389 4024 9503 13223 17332 21818 25810 30859 35703 40405 44592 47944 52037 57359
2397 4087 9752 13340 17422 21855 25883 30934 35890 40800 44440 48020 52053 57347
2420 4137 9843 13582 18197 21948 25938 30934 35947 40874 44714 48102 52224 57418
2448 4178 10088 13755 18280 21977 25940 31057 35977 40889 44850 48142 52233 57424
2504 4244 10108 13742 18283 22134 25989 31153 34157 40914 44874 48242 52334 57457
2589 4279 10135 13858 18344 22204 24243 31143 34148 40928 44894 48390 52380 57423
2444 4284 10134 13894 18350 22328 24294 31272 34291 40933 44920 48483 52507 57744
2471 4440 10207 13924 18410 22421 24334 31341 34334 41017 44981 48575 52727 57819
2727 4479 10245 14111 18520 22427 24530 31342 34354 41051 45030 48400 52785 58074
2758 4480 10399 14253 18732 22559 24538 31371 34402 41115 45104 48409 52888 58095
2819 4515 10459 14293 18789 22478 24573 31447 34588 41228 45170 48432 52932 58140
2880 4518 10442 14315 18792 22721 24488 31479 34771 41372 45201 48741 53093 58182
3042 4525 10513 14392 18839 22723 24744 31849 37154 41444 45354 48747 53103 58292
3100 4449 10542 14407 18881 22801 24937 32075 37170 41494 45389 49084 53149 58391
3129 4482 10429 14444 18959 22834 27247 32092 37181 41742 45518 49185 53242 58444
3215 4734 10472 14447 19044 23053 27252 32134 37374 41815 45539 49221 53471 58539
3230 4812 10702 14509 19047 23220 27352 32245 37583 41895 45599 49304 53497 58475
3304 4902 10737 14518 19324 23287 27458 32257 37477 42023 45774 49307 53572 58755
3333 4975 10744 14591 19351 23344 27400 32303 37757 42024 45794 49337 53578 58785
3339 7152 10749 14599 19397 23383 27840 32313 37815 42140 45858 49549 53412 58878
3357 7218 10842 14795 19400 23477 27931 32415 37923 42207 45944 49572 53853 58924
3429 7272 10947 14954 19442 23551 28120 32421 37931 42212 44082 49734 53858 59334
3588 7412 10972 15011 19494 23427 28411 32440 37984 42254 44137 49744 54132 59413
3599 7490 11107 15029 19527 23438 28531 32558 38093 42282 44250 49880 54139 59458
3754 7855 11257 15043 19587 23493 28432 32574 38094 42300 44352 49915 54185 59829
3784 7841 11352 15327 19430 23785 28481 32574 38134 42392 44372 49945 54201 59849
3844 7901 11342 15344 19475 23791 28744 32451 38137 42483 44384 50135 54529 59919
3844 7932 11407 15448 19720 23850 28789 32444 38174 42579 44534 50284 54541 59950
Allir miðar þar sem síöustu tveir tölustafirnir í miðanúmerinu eru 48 eða 65
hljóta eftirfarandi vinningsupphæðir:
Kr. 2.400 Kr. 12.000 (Tromp)
Þessar vinningsfjárhæðir verða greiddar út án kvaðar um endurnýjun.
Þaö er möguleiki á aö miði sem hlýtur aðra af þessum tveim fjárhæðum hafi einnig hlotið
vinning samkvæmt öörum útdregnum númerum í skránni hér aö framan.
Happdrætti Háskóla íslands , Reykjavík, 10. febrúar 1993
Á mótum gamals og nýs
Bókmenntir
Erlendur Jónsson
Andvari. Nýr flokkur. XXXIV.
117. ár. 180 bls. Hið íslenska
þjóðvinafélag. 1992.
Andvari hefst að þessu sinni á
inngangsorðurn ritstjórans, Gunn-
ars Stefánssonar, um ritið og
menninguna, en honum þykir nú
að hvoru tveggja þrengt. Hann
minnir á að starfsemi Þjóðvinafé-
lagsins hafi lengi verið samtvinnuð
Bókaútgáfu Menningarsjóðs sem
nú hefur verið lögð niður. Þar með
sé útgáfu Andvara stefnt í tvísýnu
enda þótt Þjóðvinafélagið hafi sér-
stakan fjárhag. Gunnar álítur mið-
ur að Bókaútgáfa Menningarsjóðs
skuli horfín, telur að hún hafi haft
verk að vinna sem öðrum sé vart
ætlandi að inna af hendi.
Vonandi er Andvara lengra líf
ætlað — þrátt fyrir allt! Á óvissu-
tímum er nauðsynlegra en ella að
haldið sé úti riti sem gerir kröfur.
Andvari byggist á gamalli hefð
sem enn er í heiðri haldin. Sú er
t.d. venjan að hvert hefti hefjist á
æviþætti um einhvern sem svip
hefur sett á þjóðlífið. Það er Guð-
mundur Arnlaugsson sem í þetta
skiptið bregður upp svipmynd af
Sigurði Guðmundssyni skólameist-
ara. En Sigurður taldist til mennta-
mannakynslóðar sem sótti sér lífs-
magn í fijálslyndi og manngildis-
hugsjón 19. aldar og nú er löngu
horfin af sjónarsviðinu. Hann ólst
upp í afdal norður í Húnavatns-
sýslu en nam við háskóla erlendis.
Hvort tveggja fylgdi honum til
æviloka. Hann var sérstæður per-
sónuleiki, einstaklingshyggjumað-
ur, ólíkur öðrum, en jafnframt
dæmigerður andans maður síns
tíma, grunnmúraður í gamla tím-
anum en eigi að síður opinn fyrir
straumum samtímans. Guðmundur
hóf að kenna við Menntaskólann á
Akureyri þegar Sigurður var enn
á miðjum aldri. Guðmundur hafði
áður verið nemandi Pálma og gat
því borið saman þessa tvo mestu
skólastjórnendur landsins. Báðir
stjómuðu af festu og myndugleika
eins og til var ætlast. Ólíkari menn
var þó vart hægt að hugsa sér.
Sá tími var ekki runninn upp að
allir skyldu steyptir í sama mót.
Þegar Sigurður Guðmundsson
kom heim frá námi í Kaupmanna-
höfn var áratugur liðinn af öld-
inni. Þá var litið á hann sem mann
nýrra tíma og ferskra viðhorfa.
Hann skrifaði ritgerðir sem tekið
var eftir og var afburðavinsæll
kennari. Vafalaust hafa draumar
hans staðið til að sinna fræði-
mennsku og ritstörfum. Honum
mun því hafa verið um og ó að
hverfa norður yfir heiðar og taka
að sér stjórn gagnfræðaskóla með
óvissa framtíð. En það var lagt að
honum. Og hann lét undan. Og
skólinn óx í höndum hans. Og Sig-
urður naut þess að móta hann eft-
ir sínu höfði. Hann stjómaði og
kenndi með þá skoðun að leiðar-
ljósi að nemendur framhaldsskól-
anna skyldu verða »aðalsmenn
þjóðar sinnar, ekki að forréttind-
um, heldur að fijálsleik og óhlut-
drægni í hugsun, virðuleik í fram-
komu, alvörugefni og einbeitni í
senn«. Sigurður skólameistari
gerði sér ekki alla jafna, fjarri
því. En manngreinarálit hans fór
ekki eftir stétt eða stöðu heldur
eftir atgervi og manndómi. Þess
vegna kallaði hann á Sal og flutti
Rúnu í Barði, ræstingakonu skól-
ans, þakkarræðu þegar hún hafði
skúrað og skrúbbað í aldarfjórð-
ung. Ræðuna birti hann síðar í
skólaskýrslu. Hins vegar mun Sig-
urði hafa þótt lítil ástæða að sam-
neyta mönnum sem honum gast
ekki að.
Guðmundur lýsir vel skapgerð
Sigurðar; telur meðal annars á að
hann hafi verið maður tilfinninga
og geðsveiflna. Eigi að síður var
stjórn hans ávallt á rökum reist,
þar gætti hvorki duttlunga né
hentistefnu; sérhveijum nemanda
mátti vera fullljóst hvað hann
mátti og hvað hann mátti ekki.
Fyrir kemur að menn velta fyrir
sér hvernig manni eins og Sigurði
skólameistara tækist að stjórna nú.
Þvílíkar hugleiðingar leiða þó seint
til niðurstöðu. Menn með hans
bakgrunn sjá ekki dagsins Ijós
framar. Og aðstæður þær, sem
þeim voru skapaðar, koma aldrei
aftur. Það afmarkaða en mikils
virta forystuhlutverk, sem mennta-
skóli gegndi um hans daga, telst
til liðna tímans. Varla eru ýkjur
að segja að í skólasögunni hafi
sérstakur kapítuli bæði byijað og
endað með Sigurði og Pálma. Þó
hart væri deilt um dægurmál stóð
þjóðin nokkurn veginn einhuga að
baki þessum stofnunum.
Töluverður hluti þessa Andvara
er svo helgaður Halldóri Laxness
vegna níræðisafmælis skáldsins á
síðastliðnu vori. Nokkuð kennir þar
hátíðlegrar yfirborðsmælsku sem
einatt fylgir skrifum þeirra sem
mikið vilja tala en hafa ekki jafn-
mikið að segja. Undanskildar eru
hugleiðingar Gunnars Stefánsson-
ar, / ljósi skáldskapar. Gunnar
stendur alltaf á bjargföstum
grunni veruleikans og varpar ein-
att nýju ljósi á viðfangsefni það
sem hann beinir sjónum að hveiju
sinni. Tíðrætt verður honum um
þær hörðu sviptingar sem urðu um
nafn skáldsins á fjórða áratugnum;
þykir þjóðin hafa verið seinheppin
að hún skyldi taka Laxness svo
kuldalega sem raun bar vitni en
minnir jafnframt á að þar hafi
pólitíkin leikið stóra hlutverkið. Ef
hliðsjón er höfð af ástandi mála
eins og það var má þó allt eins
snúa dæminu við, segja að Lax-
ness hafi verið tekið vonum framar
miðað við það sem margur annar
mátti þola. Sjálfur bauð hann
hvorki upp á frið né grið. Þrátt
fyrir allt naut hann þess að þeir,
sem drýgst höfðu áhrif og mest
mark var tekið á, stóðu með hon-
um, sumir þvert ofan í pólitíska
sannfæring sína. Hópur sá, sem
eindregnast studdi skáldið, var
bæði harðsnúinn og samvalinn.
Andstæðingarnir, sem sumir voru
háværir, voru hins vegar tvístraðir
og varbúnir, margir hveijir, að
etja kappi við þvílíkt úrvalslið.
Gunnar staldrar sérstaklega við
Sjálfstætt fólk, og ekki að ástæðu-
lausu. Margir hafa talið það megin-
verk skáldsins. Það skipti líka
sköpum á ferli Laxness því með
útkomu þess brast á stormur sá
sem stóð um hann næsta áratuginn
og vel það. Var það tilviljun að
hann skyldi þá semja sín mestu
verk auk auk Sjálfstæðs fólks,
Heimsljós og íslandsklukkunal
»Vísast mun hver kynslóð líta
hann sínum augum og vel líklegt
að menn beiti hann hvassari gagn-
rýni í framtíðinni en verið hefur
um sinn«, segir Gunnar. Það er
rökvíslega mælt. Margt hvað, sem
Menning/Listir
Skoska kammerhljómsveitin
„The Paragon Ensemble of
Scotland“ leikur á tónleikum í
Listasafni Islands í kvöld,
fimmtudaginn 11. febrúar, kl.
20.30. Þar verður m.a. flutt í
konsertbúningi kammeróperan
„The Consolations of Scholar-
ship“ eftir Judith Weir.
Stjórnandi sveitarinnar er
David Davies sem hóf starfsferil
sinn sem flautuleikari en sneri sér
að hljómsveitarstjórn árið 1985.
Einsöngvari á tónleikunum er Ir-
ene Drummond. „The Paragon
Ensemble of Scotland" var stofn-
uð 1989 og hefur getið sér orð
sem ein athyglisverðasta kamm-
ersveit Bretlands. Sveitin hefur
haldið tónleika víða um heim, og
jafnframt hefðbundnu tónleika-
haldi rekur hljómsveitin menntun-
ar- og uppfinninganámskeið þar
sem hljóðfæraleikarar og tónskáld
vinna með tónlistarnemum og
börnum að samningu og flutningi
tónlistar. Auk kammeróperu Jud-
ith Weir, verða flutt verkin Kam-
mersinfónía eftir Thomas Wilson,
„Songs That my Mother Taught
Me“ eftir Martin Dalby og
strengjakvartett eftir Gordon
McPherson.
Annað kvöld, föstudaginn 12.
febrúar, kl. 20.30., verða haldn-
ir sérstæðir söngtónleikar í
Hafnarborg í Hafnarfirði. Þar
verða flutt 20 ný sönglög ís-
Sigrún mjálmtýs-
undirleikarar dóttir
lenskra tónskálda, flest samin
fyrir þessa tónleika.
Flytjendur
verða söngvar-
arnir Sigrún
Hjálmtýsdóttir,
Elín Ósk Óskars-
dóttir, Sverrir
Guðjónsson, Þor-
geir Andrésson
og John Speight,
en
eru Anna Guðný
Guðmundsdóttir og Sveinbjörg
Vilhjálmsdóttir. Tónskáldin sem
eiga verk á tónleikunum spanna
breitt tímabil íslenskrar tónsmíða-
sögu. Þeir elstu eru Árni Björns-
son, Sigfús Halldórsson og Skúli
Halldórsson en Atli Ingólfsson,
Hilmar Þórðarson og Ríkharður
Friðriksson þeir yngstu. Ljóðin eru
allt frá dróttkvæðum vísum ís-
lendingasagna til ljóða skálda sem
nú eru í fullu fjöri.
Laugardaginn 13. febrúar kl.
14.00 munu nemendur út Tón-
skóla Sigursveins D. Kristins-
sonar, Tónmenntaskóla Reykja-
víkur og Tónstofu Reykjavíkur
ásamt hljóðfæraleikurum úr
skosku Paragon-kammersveit-
inni flytja frumsamin tónverk
sín í sal Ráðhúss Reykjavíkur.
Nemendurnir hafa á undanförn-
um þremur vikum unnið að gerð
verkanna undir stjórn Elaine
Agnew sem er írskt tónskáld og
píanóleikari. Elaine hefur á und-
anförnum árum einbeitt sér að
fræðslu- og kynningarstarfsemi
fyrir ýmsa aðila í Skotlandi og
írlandi, auk þess að stunda tón-
smíðar.
Lokatónleikar Myrkra músík-
daga verða haldnir í Listasafni
íslands sunnudaginn 14. febr-
úar kl. 20.30. Þar leiða saman
hesta sína tvær kammerhljóm-
sveitir tveggja landa: Skoska
Paragon hljómsveitin og ís-
lenski Caput hópurinn.
Flutt verða
skosk, frönsk og
íslensk tónverk,
þ. á m. nýtt verk
eftir Atla Heimi
Sveinsson.
Stjórnandi á tón-
leikunum er
David Davies. Á
efnisskrá tónleik-
anna eru Myndir
á þili eftir Jón Nordal, „Grand
Duo Concertante" eftir Atla
Heimi, en hann samdi verkið fyrir
þá Kolbein Bjarnason og Guðna
Franzson, „Septembersonnet“
fyrir óbó og strengjakvartett eftir
Pál P. Pálsson, „Quintet" eftir
Edward McGuire," „Shall we
dance“ eftir Elaine Ágnew og
„The Road to Ardtalla" eftir Ja-
mes McMillan. Tónleikunum og
Myrkum músíkdögum á Skottís
lýkur svo á „Le Bal Masqué“ eft-
ir Francis Poulenc.