Morgunblaðið - 11.02.1993, Side 31

08
SAr
BÖOÍ HÁuHSa'*! .tí HUOACHJTMMri (IIÖAJHKUOHOM
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR n. FEBRUÁR 1993
Einars Olgeirssonar
minnst á Alþingi
Forsætisráðherra um stuðning við Suðumes
Sljórnvöld hafa
staðið við orð síri
í UPPHAFI 105. þingfundar í
gær minntist Salome Þorkels-
dóttir, forseti Alþingis, Einars
Olgeirssonar fyrrverandi alþing-
ismanns sem andaðist á Hrafn-
istu í Hafnarfirði síðastliðinn
miðvikudag, 3. febrúar. Hann
var níræður að aldri. Minningar-
orð þingforseta eru svohljóð-
andi:
„Einar Olgeirsson fæddist á
Akureyri 14. ágúst 1902. Foreldrar
hans voru hjónin Olgeir bakari þar
Júlíusson bónda á Barði á Akur-
eyri Kristjánssonar og Solveig
Gísladóttir bónda á Grund í Svarf-
aðardal Pálssonar. Hann lauk
gagnfræðaprófi á Akureyri 1917
og brautskráðist úr Menntaskólan-
um í Reykjavík 1921. Haustið 1921
innritaðist hann í háskólann í
Kaupmannahöfn en dvaldist þar
skamman tíma, fór þaðan til há-
skólanáms í Berlín, nam þar enskar
og þýskar bókmenntir og tungu-
mál. Próf tók hann ekki en hvarf
heim til Akureyrar 1924. Á árunum
1924-1928 var hann kennari við
Gagnfræðaskólann þar, framhalds-
deild sem bjó nemendur undir stúd-
entspróf. Hann var forstjóri Síldar-
einkasölu íslands á Akureyri
1928-1931 og forstjóri íslensk-
rússneska verslunarfélagsins í
Reykjavík 1931-1935. Hann var
ritstjóri Verkalýðsblaðsins 1935-
1936, Þjóðviljans 1936—1941 og
1942—1946 og Nýs dagblaðs
1941-1942. Einnig var hann rit-
stjóri Réttar, tímarits um þjóðfé-
lagsmál, 1926-1941 og 1946-
1984 og Verkamannsins, blaðs á
Akureyri, 1931-1933.
Einar Olgeirsson var ritari
Verkalýðssambands Norðurlands
frá stofnun þess 1925 og var kos-
inn formaður þess 1931. Formaður
Verkamannafélags Akureyrar var
hann 1928-1931. Við alþingis-
kosningar 1937 var hann kjörinn
alþingismaður Reykvíkinga og sat
á Alþingi til 1967, á 35 þingum
alls. I upphafi var hann þingmaður
Kommúnistaflokks íslands, því
næst Sameiningarflokks alþýðu —
Sósíalistaflokksins og loks Alþýðu-
bandalagsins. Hann var formaður
Sameiningarflokks alþýðu — Sós-
íalistaflokksins 1939-1968 og for-
maður þingflokksins 1939-1962.
Forseti neðri deildar Alþingis var
hann 1956-1959. Árið 1967 sat
hann á allsheijarþingi Sameinuðu
þjóðanna.
Einar Olgeirsson átti sæti í ýms-
um nefndum og ráðum. Hann var
kosinn i milliþinganefnd um stjóm-
arskrármálið 1942, var í útvarps-
ráði 1943-1947, í landsbanka-
nefnd 1944-1955 og í skilnaðar-
nefnd 1944. Hann var skipaður í
þjóðhátíðarnefnd lýðveldisstofnun-
ar 1944. Varaformaðurnýbygging-
arráðs var hann 1944-1947. I raf-
orkuráði, síðar orkuráði, var hann
1949-1953 og 1958-1975. Árið
1955 var hann kosinn í atvinnu-
málanefnd. í Norðurlandaráði var
hann 1957-1963, í bankaráði
Landsbanka íslands 1957-1980,
formaður þess 1973-1976, og í
Rannsóknaráði ríkisins 1965-
1967.
Einar Olgeirsson kom heim frá
námi í Þýskalandi rúmlega tvítug-
ur, fullur áhuga á umbreytingum
í þjóðfélagsmálum. Hann stundaði
skólakennslu fyrstu árin, var
áhrifamikill lærifaðir og neytti
þeirra hæfíleika sinna áratugum
saman í námsflokkum og leshring-
um um stjórnmál í þágu flokks síns.
Hann gekk til liðs við samtök
verkalýðsins, var kvaddur þar til
forustu og gekk fram ódeigur í
kjarabaráttu og vinnudeilum. í
stjórnmálum var hann ávallt fram-
arlega í flokki. í hörðum deilum lét
hann ekki hlut sinn, hreif áheyrend-
ur með mælsku sinni og sannfær-
Einar Olgeirsson
ingarkrafti. Hann var áhrifamikill
flokksforingi og átti manna mestan
þátt í kosningasigrum meðan hann
var í fararbroddi. Undir lok síðari
heimsstyijaldarinnar hvatti hann
til þess í ræðu og riti að veija
stríðsgróða þjóðarinnar til nýsköp-
unar í atvinnumálum, sem ný ríkis-
stjórn dró síðan nafn af. Hann sótt-
ist þó ekki eftir sæti í nýsköpunar-
stjóminni, kaus heldur að starfa í
nýbyggingarráði að framkvæmd á
stjórnarstefnunni.
Einar Olgeirsson skrifaði mikið
um þjóðfélagsmál, aðallega greinar
í blöð og tímarit, en samdi einnig
nokkur sjálfstæð rit. Hann var
hugsjónamaður og barðist af eld-
móði og hörku fyrir þeim málstað
sem hann helgaði stjórnmálastarf
sitt. Utan baráttunnar var hann
ljúfmenni og aflaði sér vinsælda
óháð stjórnmálum. Með ævistarfi
sínu ávann hann sér öruggt rúm í
stjórnmáiasögu íslendinga á tutt-
ugustu öld og hans verður lengi
minnst sem atkvæðamikils alþing-
ismanns."
Að lokum bað þingforseti alþing-
ismenn um að minnast Einars 01-
geirssonar með því að rísa úr sæt-
um.
DAVÍÐ Oddsson forsætisráð-
herra vísar á bug ásökunum um
að ríkisstjórnin hafi ekki staðið
við sín fyrirheit til Suðumesja-
manna um eflingu atvinnulifsins
þar. Anna Ólafsdóttir Björnsson
(SK-Rn) segir hinsvegar að fram-
lag ríkisins sé „allt í plati“ og
allt óvíst um 300 milljón króna
framlag íslenskra Aðalverktaka.
Anna Ólafsdóttir Björasson
kvaddi sér hljóðs utan dagskrár í
gær um efndir eða meintar vanefnd-
ir ríkisstjórnarinnar á fyrirheitum
um fjárframlög til framkvæmda á
Suðumesjum. Þingmaðurinn taldi að
yfírlýsingar og fyrirheit ráðherra
ríkisstjómarinnar hefðu ekki reynst
haldgóð. Talaði um „nýju fötin keis-
arans í þessu sambandi". Anna Ól-
afsdóttir Bjömsson innti eftir þeim
500 milljónum króna sem einatt
hefði verið vísað til. Það væri ekki
að heyra að stjómvöld ætluðu að
leggja eyri þar til. Sveitarfélögunum
væri ætlað að leggja fram 500 millj-
ónir króna en ríkisframlagið upp á
300 milljónir króna væri „allt í plati“.
Málshefjandi vísaði einnig til frétta,
í DV 26. janúar, þar sem haft var
eftir sveitarstjómarmönnum á Suð-
umesjum að þeir hefðu alltaf reiknað
með einhveijum peningum frá ríkis-
stjóminni og það allt að 500 milljón-
um. Anna Ólafsdóttir Björnsson taldi
allt óljóst um hlut Islenskra Aðal-
verktaka. Hvenær ætti hann að
koma? Og ef hann kæmi, í hvers
konar verkefni? En lokaspuming
Önnu var um hvernig ríkisstjómin
hygðist efna þau fyrirheit sem sveit-
arstjómarmenn á Suðurnesjum teldu
sig hafa fengið?
Davíð Oddsson forsætisráðherra
vísaði til þ'ess að í yfirlýsingu ríki-
stjómarinnar frá 23. nóvember um
eflingu atvinnulífs segði m.a: „Varið
skal 500 milljónum króna til aðgerða
í atvinnumálum á Suðumesjum í
samstarfi sveitarfélaga, íslenskra
aðalverktaka og annarra fyrir-
tækja.“ í framhaldi þessarar yfírlýs-
ingar hefðu málin verið_ rædd meðal
eignaraðila og í stjóm Islenskra að-
alverktaka. Ákveðið væri að veija
300 milljónum til atvinnuuppbygg-
ingar á Suðurnesjum. Á undanföm-
um árum hefði íslenskum aðalve^Jfc.
tökum borist fjöldi beiðna og hug-
mynda um þátttöku í fyrirtækjum
og verkefnum. Á vegum fyrirtækis-
ins væri nú verið að fara yfir þessi
mál. Þetta tæki nokkurn tíma enda
yrði að vanda undirbúning vel til að
árangur næðist.
Forsætisráðherra sagði einnig að
sveitarfélögin hefðu samþykkt að
leggja til 200 milljónir króna. Nú
virtist því hafa myndast góð sam-
staða heimamanna, sveitarfélaga og
Aðalverktaka um framgang málsins.
Vemlegum fjármunum yrði ráðstaf-
að og yrði það að fmmkvæði heima-
manna sem hefðu ábyrgðina af því
að skipuleggja þetta verkefni og
efla þau fyrirtæki sem gætu staSvi
undir varanlegri atvinnuuppbygg-
ingu á Suðurnesjum.
Af fyrrgreindu sagði forsætisráð-
herra það vera ljóst að ríkisstjómin
hefði staðið við sínar yfirlýsingar.
Fullyrðingar um annað fengju ekki
staðist. Því hefði aldrei verið haldið
fram af hálfu ríkisstjómarinnar að
það hefði staðið til að bein peninga-
framlög kæmu úr ríkisstjóði. En for-
sætisráðherra benti jafnframt á að
við þessa fjártöku myndi arður sá
sem íslenskir Aðalverktakar greidi’.
í ríkissjóð minnka.
Forsætisráðherra sagði að þetta
mál væri nú komið í réttan farveg
og heimamenn hefðu mest um það
að segja í hvaða farvegi það yrði
framvegis.
Rúmgóður fjölskyldubíll á verði smábíls -
HUI ,!dl 834.000,- krl
^^Ójvusi
^mvctrarde^.
^ í,! Lltþorrannl
HYunoni
...til framtíðar
Bílarnir fást til afhendingar strax!
Verið velkomin - Gerið verðsamanburð og reynsluakið
HYUNDAI PONY árgerð '93.
bifreiðas &
LANDBÚNAÐARVÉLAR K
ÁRMÚLA 13, SÍMI: 68 12 OO
BEINN SÍMI: 3 12 36

<&>