Morgunblaðið - 16.02.1993, Page 32

Morgunblaðið - 16.02.1993, Page 32
32 MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 16. FEBRÚAR 1993 1-----rr r—- -- .........r* t f 1 -■T -1— Hestaspítalinn í Víðidal Sami hesturinn í tvo holskurði _________Hestar_____________ Valdimar Kristinsson NÝLEGA var hestur skorinn upp við kviðsliti á Hestaspítai- anum í Víðidal sem er í sjálfu sér ekki £ frásögur færandi ef þetta væri ekki annar holskurð- ur hestsins á stuttum tíma. í vor fékk hann gamaflækju sem oft- ast leiðir til dauða en eftir að fullkomin svæfingatæki komu til sögunnar á Hestaspítalanum er mögulegt að bjarga hrossum I slíkum tilfellum ef skjótt er bmgðist við. Þegar skurðurinn, sem var 30 cm langur, var saumaður saman í vor var notaður sjálfeyðandi þráð- ur sem virðist hafa eyðst of fljótt eða hitt að gróandinn í skurðinum var ekki nógu hraður. Rifnaði skurðurinn því upp að innanverðu þannig að skera þurfti hestinn aft- ur og sauma á nýjan leik. Var nú notaður annarskonar saumur sem ekki eyðist og saumað með öðrum hætti þannig að tryggt væri að nú myndi saumurinn halda. Það voru dýralæknamir Bjöm Stein- bjömsson, Þorvaldur H. Þórðarson og Steinn Steinsson sem skám upp en í aðgerðinni í vor var auk þess með þeim Ólafur Valsson dýra- læknir. Aðgerðin tók fimm tíma og stóð hesturinn ekki upp fyrr en tóif tímum eftir hana. Þegar hestar standa á fætur nota þeir kviðvöðvana og þegar hann loks var kominn á fætur lagðist hann ekki aftur fyrstu dagana á eftir. Fyrst eftir aðgerð er mikil hætta á lífhimnubólgu en ef hestar fá hana em þeir svo gott sem dauðir. Hestinum heilsast vel eftir seinni uppskurðinn og sagði Bjöm mikið hjálpa hversu hraustur hann væri. Hann fær lítið sem ekkert að éta fyrstu tvær vikumar eftir aðgerð- ina. Aðgerðin í vor tók einnig fímm tíma en fyrir hana hafði verið reynt að vefja ofan af gamaflækjunni með sérstakri felliaðferð sem ekki tókst og var því síðasta vonin að opna hestinn og reyna að greiða úr flækjunni með því að taka þarm- ana út. Var um að ræða snúning bæði fremst og aftast á þörmum. Sagði Bjöm að nauðsynlegt hafi verið að taka mikinn hluta þarm- anna og ristil út úr hestinum til að hægt væri að snúa ofan af flækjunni og raða síðan inn aftur. Að sögn Bjöms var erfíðast að gera sér grein fyrir því hvar snún- Frá aðgerðinni í vor þegar taka þurfti þarmana út úr kviðarhol- inu. Það er Ólafur Valsson dýralæknir sem er með hægri hendi inni í kviðarholinu og reynir að átta sig á snúningnum en Björn Steinbjömsson í hvita sloppnum bíður átekta. Betur sjá augu en auga, Bjöm Steinbjömsson lengst til hægri, Stéinn Steinsson og Þorvaldur H. Þórðarson hjálpast að við sauma- skapinn. Kjaftglenna er höfð á hestinum og slanga frá svæfingartækjunum Fyrst var innra byrðið snyrt og saumað saman og því næst húðin. leidd upp munninn. hests sem fær gamaflækju. Er það þá eigandans að meta hversu verð- mætur hesturinn er og hverju hann vill til kosta. Spila tilfinningar þá gjaman sterkt inn í ákvörðunar- tökuna. Á Hestaspítalanum eru fram- kvæmdar í kringum 30 aðgerðir á ári þar sem svæfmgatækin koma við sögu. Sagði Bjöm að þar væri um að ræða aðgerðir við ropi, griff- ilbein fjarlægð en nokkuð bæri á helti í hrossum vegna skemmdra griffilbeina og þá væru spatthestar einnig svæfðir fyrir aðgerð. Sagð- ist Bjöm telja að spatttilfellum færi fjölgandi. Um ástæður þess sagði hann „að hross þroskuðust fyrr en áður og mönnum hætti til að hefja tamningu of snemma. Þau væru tamin fullmikið of fljótt eða með öðrum orðum að gerðar væru of miklar kröfur til þeirra. „Bein og liðir hrossa em ekki orðnir full- þroska fyrr en þau verða sex vetra hvað sem stærð þeirra líður og því mættu menn ekki gleyma þegar byrjað er að temja hrossin. Þá er ein ástæðan skortur á kalki eða D-vítamíni í fóðri í uppvexti. Ef D-vítamín skortir í fóðrið ná þarm- arnir ekki að vinna kalkið úr fæð- unni og gengur þá á kalsíumforða skepnunnar sem er í beinunum," sagði Bjöm og gat þess í lokin að þótt spattið sjálft væri ekki arf- gengt geti óhagstæð fótstaða eða grannir liðir erfst. Þrír aðrir dýralæknar em komn- ir með svæfingatæki svipuð þeim og eru á Hestaspítalanum en það em Helgi Sigurðsson í Mosfellsbæ, Páll Stefánsson á Stuðlum í Ölfusi og Grétar H. Harðarson á Hellu. ingurinn lá. Aðgerðin sem Bjöm lýsir kostar á milli 50 og 70 þús- und krónur, en kostnaðurinn ræðst nokkuð af eftirmeðferðinni. Þótt vel hafí tekist til í þessu tilviki segir Bjöm að aðgerð sem þessi geti verið áhættusöm, lífslíkur eft- ir aðgerð em í kringum 50% en hafa ber í huga að ef felliaðferðin sem áður var getið heppnast ekki er ekki um annað að ræða en að skera hestinn eigi að bjarga lífi Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson Kominn á „skurðarborðið“ og aðgerðin hafin, til hægri má sjá svæfingartækin. Allen og Bíó-Allen Juliette Lewis og Woody Allen I Eiginmönnum og eiginkonum. Kvikmyndir Arnaldur Indriðason Eiginmenn og eiginkonur („Hus- bands and Wives“). Sýnd í Regn- boganum. Leikstjóm og handrit: Woody Allen. Kvikmyndataka: Carlo Di Palma. Aðalhlutverk: Woody Allen, Mia Farrow, Sidney Pollack, Judy Davis, Juliette Lew- is, Liam Neeson. Nýjasta mynd Woody Allens, Eig- inmenn og eiginkonur, er um gráa fiðringinn í karlmönnum sem verið hafa í hjónabandi mestallt sitt líf en taka skyndilega upp á því að flytja iún til eða eltast við komungar stúlk- ur. Hún er sumsé um Woody Allen sjálfan að einhverju leyti ef marka má fregnir af ástarmálum hans frá því síðastliðið sumar. Myndin er ekki á meðal bestu verka hans en vegna þess að hún fjallar um nauðalíka at- burði og Allen sjálfur upplifði í einka'3* lífi sínu hefur varla nokkur mynda tons vakið jafnmikla athygli eða hlot- ið jafnmikið umtal. Það er ómögulegt að horfa á þessa mynd án þess að riíja upp skilnað Allens og hún er óneitanlega afar forvitnileg fyrir þá sem áhuga hafa á málinu á annað borð þótt reyndar sé það orðið gamalt. Leikstjórinn hefur ætíð verið ófeiminn við að byggja myndir sínar að einhveiju leyti á eigin reynslu en aldrei hefur það komið jafnskýrt fram og í þessari í ljósi þeirra atburða sem gerðust eftir að myndin var tekin; skilnaður Allens og Miu Farrow, aðalleikkonu hans í meira en áratug, ástarsamband hans og ungrar stjúpdóttur hans og ásak- anir um sifjaspell, urðu að einni alls- herjar fjölmiðlaorgiu og til að bæta gráu ofan á svart virtist bakgrunnur átakanna fást í næsta kvikmynda- húsi. Raunveruleikinn og skáldskap- urinn urðu eitt; Allen og Bíó-AUen runnu saman. Reyndar eru það ekki Allen og Farrow sem eru að skilja í upphafi myndarinnar heldur vinafólk þeirra, leikið af leikstjóranum Sidney Pollack og áströlsku leikkonunni Judy Davis. Allt virðist rólegt á yfirborðinu en eiginmaðurinn hefur stundað fram- hjáhald með mjög ungri konu og eig- inkonan tekur það afar nærri sér. Skilnaður vinafólksins fær Allen og Farrow, sem leika önnur hjón, til að kryfla hjónaband sitt þar sem koma við sögu m.a. bameignir (hvorki Allen né Bíó-Allen vildu eignast böm) og innan tíðar tekur persóna Allens, bókmenntafræðikennari, að vera með komungri stúlku sem hann kennir og minnir ekki lítið á samband Allens og stjúpdóttur hans. Fleiri samlíking- ar er að fínna með lífí Allens og skáld- skap myndarinnar, sem óþarfi er að rekja hér. Er eitthvert svar að fínna í Eigin- mönnum og eiginkonum sem skýrir atburði sl. sumars? Kannski í setn- ingu sem Allen segir í myndinni: Hjarta mitt hlustar ekki á rök. En myndin er ekki bara um krísur mið- aldra menntamanna sem vilja sanna sig á ný eða gráa fiðringinn. Hún er líka að velta fyrir sér spumingunni sem spurð er í titillaginu, hvað er þetta eiginlega sem kallað er ást? og til að svara henni kryfur Allen hjóna- bönd og vinskap og skilnaði og fram- hjáhald og lýsir uppgjöri við líf í kyrr- stöðu. Sem fyrr hefur Allen safnað að sér ómetanlegum leikhópi sem í eru auk áðumefndra Juliette Lewis, sem leik- ur giska vel stúlkuna sem Allen hrífst af i myndinni, og Liam Neeson, sem ástfanginn verður af Davis. Allen hefur fullkomna stjóm á þeim, margt virðist spunnið á staðnum, og þeir skila sínu mjög vel. Allen tekur efnið mjög alvarlega og því saknar maður húmorsins. Myndin er lengst af þung og alvöru- gefm. Frásagnarháttur hennar kem- ur ekki á óvart því Allen hefur áður gert óborganlegt grín að honum eins og t.d. í „Take the Money and Run“: Hann er í heimildarmyndastíl, per- sónumar sitja með reglulegu millibili fyrir framan myndavélina (sálfræð- inginn, áhorfendur?) og rekja sögu sína. Allen notar eins og stundum áður hreyfingar myndavélarinnar í stað klippinga sem gefur ákveðinn ferskleika og eðlilegt flæði og tilfinn- ingu fyrir spuna og uppnámi en myndataka Carlo Di Palma er draug- fín eins og alltaf.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.