Morgunblaðið - 26.06.1993, Blaðsíða 15

15
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. JÚNÍ 1993
----------;-------I---------'r—------|--
í ÖTILEGUÉ - í SUMRRBSSTRBm- í BÍLIUM - HEiílfl
Hvað er þá til ráða?
ustu. Allir hafa þeir verið sammála
um, að við eigum gríðarlega mögu-
leika í matvælaútflutningi, ferða- og
heilsuþjónustu. Þetta byggja þeir á
könnunum sem þeir hafa gert og
bendir til að áhugi fólks fyrir bættri
heilsu og eftirspurn eftir því óvenju-
lega eigi eftir að aukast á komandi
árum. Við verðum því að taka
ákvörðun um stefnuna í okkar þjóð-
félagi. Hvar eru vaxtarbroddarnir,
hvar getum við grætt mest af pening-
um og hvemig verður ísland árið
2010?
Það er mín skoðun að ekki séu-
mörg lönd sjáanleg sem eiga jafn-
mikla möguleika í framtíðinni og við.
En eina þjóðin, sem getur stutt okk-
ur og jafnframt eyðilagt allt, eram
við sjálf.
Höfundur starfar við
kynningarm&l og er
framkvæmdasljóri Aflvakans.
1 lestum skipsins er gríðarlegt úr-
val af vamingi sem vert er að gefa
gaum og kanna, með hvaða hætti við
getum hagrætt í lestunum til að koma
skútunni aftur á réttan kjöl. ísland
er mikil auðlind. Að frátöldum fiskin-
um sem hefur verið okkar helsta
tekjulind á undanfömum áram, má
nefna að eftirspum eftir vöram sem
unnar eru í hreinu umhverfi eykst
stöðugt. Með stórauknum áhuga
fólks fyrir betri heilsu, fylgir sú krafa,
að matvæli komi úr heilsusamlegu
umhverfi. Á íslandi má segja að lang-
flestar matvælaafurðir okkar standist
þessar kröfur og séu því eftirsóttar.
Hverskyns hollustuvörar eru einnig
eftirsóttar og má meðal annars sjá í
auglýsingum snyrtivörafyrirtækja að
þeirra vörar bera sífellt meira með
sér, að vöramar séu unnar úr nátt-
úralegum afurðum. Anita Roddick,
eigandi stærstu keðju snyrtivöru-
verslana í heiminum í dag, Body
Shop, skynjaði strax möguleika okkar
íslendinga á þessu sviði.
Anita hefur verið einn helsti fram-
kvöðull í framleiðslu á snyrtivöram
úr hreinum náttúra'afurðum og er
greinilegt á vexti fyrirtækis hennar
að eftirspumin eykst stöðugt og rek-
ur hún nú tæplega 1.000 verslanir í
42 þjóðlöndum.
íslensk flóra er að mörgu leyti
sérstök. Þó ekki væri nema fyrir það
eitt, að geta lifað við jafn erfíð veður-
skilyrði og hún gerir. Talið er víst
að ýmis undraefni fínnist í íslenskum
gróðri og má þar m.a. nefna íslensku
fjallagrösin og lúpínuna. Kanna þarf
nánar hvemig megi nýta þessar jurt-
ir og aðrar í vinnslu bætiefna, snyrti-
vöraframleiðslu og til lyfjagerðar.
íslenskt vatn, heitt sem kalt, er
auðlind sem er óumdeild. Vatnið er
ekki bara hollt til drykkjar, í því era
einnig margvísleg hollustuefni sem
nauðsynlegt er að rannsaka nánar
og kynna á mörkuðum erlendis, í
samvinnu við aðila sem eiga beinan
aðgang að viðskiptavinunum. Heita
og kalda vatnið sem við erum svo
stolt af, og eigum að vera, höfum
við líka notað til ylræktar. í ylrækt-
inni era miklir möguleikar til dæmis
til lífrænnar ræktunar á grænmeti.
En lífrænar afurðir eru talsvert mik-
ið dýrari og því miklar líkur á að við
gætum haslað okkur völl á þessum
mörkuðum á forsendum gæða. Þá
mætti einnig hugsa sér að stefna að
því að auka enn frekar lífrænan bú-
skap og að árið 2005 getum við sagt
að íslenskur landbúnaður sé að mestu
lífrænn og gæfí það honum algera
sérstöðu á erlendum mörkuðum.
Ferðaþjónustan er sú búgrein sem
talin er hafa mestu vaxtarmöguleik-
ana á næstu árum. Þetta byggist á
því að talið er að íbúar hins vestræna
heims muni notfæra sér aukna ferð-
atíðni flugfélaganna og lægri verð á
komandi áram. Það vefst ekki fyrir
nokkrum manni að ísland hefur upp
á margt að bjóða sem aðrar þjóðir
hafa ekki og því ekki lengur neitt
vafamál að stefnumótun í ferðamál-
um er nauðsynleg, þannig að allir séu
sáttir og viðurkenni greinina. Um
daginn, þegar ég var að ræða alla
möguleikana sem ég sé í þessu landi,
við góðan vin minn, Magnús Oskars-
son lögmann, þá minntist hann þess
að hafa lesið grein í Eimreiðinni sem
kom út árið 1936, eftir Svein Bjöms-
son, sem síðar varð forseti Islands.
Sveinn skrifar greinina eftir að hafa
eftir Baldvin Jónsson
Við íslendingar höfum svo sannar-
lega haft það gott fjárhagslega und-
anfarin 30-40 ár. Okkur hefur tek-
ist að afla mikilla tekna á þessum
tímum. Tekna, sem framsýnir hug-
vitsmenn, sem tóku ákvarðanir og
höfðu þrek til að koma afurðum okk-
ar á framfæri úti í hinum stóra heimi,
sköpuðu þjóðarbúinu. Okkur hefur
líka tekist að eyða langt um efni
fram og nú er svo komið að þjóðar-
skútan er farin að hallast ískyggi-
lega. Áhöfnin orðin stressuð og sjó-
veik og sér ekki fram á, að skipið
nái landi eða að áhöfnjnni verði
bjargað. Björgunarskip frá öðram
löndum era ekki í augsýn og ef svo
væri, þá er ekki víst að við hefðúm
efni á að borga björgunarlaunin
hvort eð er.
Baldvin Jónsson
dvalið á heilsuhóteli í Karlsbad og
leyfi ég mér hér með að birta nokkur
brot úr greininni:
„Eins og fyr segir, dvaldi ég í
Karlsbad í sumar. Var það að læknis-
ráði, mér til hvfldar og heilsubótar.
Fann ég fljótt, að mér varð gott af
dvölinni, og enn betur á eftir. Þekki
ég marga, sem hafa sömu sögu að
segja.
Varla leið svo dagur, að ekki væri
að þvælast fyrir mér í huganum þessi
sjaurning: Hvcrs vegna notum við
Islendingar ekki heitu og voigu lind-
irnar okkar á sama hátt og gert er
í Karlsbad og víðar? Ég veit, að ég
er ekki sá fyrsti, sem kasta fram slíkri
spumingu. En hvað hefur verið að-
hafst hingað til á íslandi í þessu efni?“
„Svo sé valinn staður fyrir
„lindabæ", einn eða svo. Þar þarf að
byggja eftir því, sem þörf og efni era
til. Hvort ríkið geri það eða einstakl-
ingar — eða hvorttveggja — má allt-
af tala um. Sennilega má byggja
ódýrar af því, að þetta verður vænt-
aníega aðeins sumardvalarstaður.
Byggingar og skýli verða fyllilega
að vera nothæf, en þurfa engan íburð.
Gjama mætti gera skipulagsuppdrátt
— ef upp kynni að vaxa síðar „linda-
bær“ á staðnum. Mér fínst þetta alt
framkvæmanlegt. En sjálfsagt er að
gera rannsóknir með allri vísinda-
legri nákvæmni og sýna fulla ráð-
deild og fyrirhyggju um framkvæmd-
irnar.
Þessum bollaleggingum fylgir sú
bón mín til landa minna, að málið
verði ekki þagað í hel.“
Khöfn, í september 1936.
Svo mörg voru þau orð — en svo
hvað?
Einn góður maður sagði, það er
eins gott „að kommúnisminn hrundi
fyrir austan — við erum orðin of löt
til að beijast og of feit til að flýja.
Eram við það? Ég vona ekki. Ég
er þess fullviss að við getum rétt
„Gullskipið“ af. En til þess verðum
við að styðja við bakið á skipstjóran-
um og viðurkenna, að ástæðuna fyrir
hallanum, berum við öll sameigin-
lega, og þess vegna skulum við sam-
an rétta okkur af. Við skulum ekki
leita að sökudólgnum. Ef við eyðum
tímanum í það munum við sökkva
öll. Það má þó fækka í brúnni og
styrkja kjölinn, það vitum við.
Leggjum í’ann
Kynnum okkur fyrir væntanlegum
kaupendum. Setjum okkur markmið
og lýsum því yfír, að við séum „hrein-
asta land Evrópu 1995“. Með því
vekjum við athygli á sérstöðu okkar.
Viðurkennum að við erum ekki nafli
alheimsins. Við verðum því að kynna
okkur þannig, að sem flestir geti
notið góðs af. Það að lýsa því yfir
að vera „hreinasta land Evrópu ’95“
á ári umhverfisins, mun vekja mikla
athygli. Hver myndi ekki vilja heim-
sækja þetta land og kaupa vörur frá
því? Náttúrulegar vörur úr hreinu
umhverfí.
Tökum að okkur að vera upplýs-
ingamiðstöð umhverfismálanna.
Breiðum út boðskapinn um mikilvægi
hreinleika og hollustu. Veram Öðrum
þjóðum fyrirmynd á þessum sviðum.
Það vill svo vel til, að við stöndum
líklega betur að vígi, en flestar aðrar
þjóðir, þó svo að margt megi betur
/
Tvær skemmtilegar barnakassettur
fara.. Það er hins vegar sennilegt,
að ef við hefðum grætt eitthvað á
því að menga vötnin, loftið og land-
ið, þá hefðum við líklega gert það.
Nú þegar hafa nokkrir öflugir
aðilar austan hafs og vestan, lýst
yfir vilja um að koma á fót alþjóð-
legu umhverfísútvarpi sem útvarpi
frá íslandi — „The Global Environ-
mental Radio from Top of the
World“. Ef af verður, er um að ræða
spennandi hlutverk, sem gæti komið
okkur til góða í sölu afurðanna.
Við eram smáþjóð, og þess vegna
verðum við að sækjast eftir við-
skiptavinum sem era reiðubúnir til
að borga hærra verð -fyrir gæðavör-
ur. Þetta fólk er til. Talið er að
10-15% íbúa hins vestræna heims
séu efnafólk, um 60 milljónir. Þetta
fólk er áhugasamt um óvenjulega,
fátíða hluti og leitast eftir hollum
matvörum. Okkar vörur verða því
að komast í eftirspurn sem síðan
leiðir af sér hærra vöraverð. Eftir
því sem magnið er minna, þeim mun
meira eykst eftirspumin og verðið
hækkar. Það er því ávallt betra að
vera í eftirspum en framboði.
Ég hef á undanfömum árum feng-
ið tækifæri til að kanna möguleika
okkar í framtíðinni og reyna að vinna
að aukinni nýsköpun. I þessu starfi
mínu, hef ég leitað til áhrifamanna
í Asíu, Evrópu og Ameríku. Manna
sem getið hafa sér gott orð á sínum
sviðum og náð undraverðum árangri
í markaðssetningu á vöram og þjón-
HUÐ A:
1. YBBIYEY ; R0KKUNGAR (svrpa)
Ybbi Yey, Arið 2012, Seqiu ekki nei,
lóo litla ó Brú, Hér stóðbær,
Jón er kominn heim, Vertu sæl Mnrío,
Þo,Ó er fjör i Eyium.
2. R0BERT BANGSI - RUT JREGIHALDS
3. j.lU.10G LITIRNIR - BRIjÐUBILLINN
4.1 SÆLG&TISIAHDI - GLAMUR 0G SKRÁMUR
5. (IPP A GR&NUM H0L - BARNAK0R
6. EG ER FURÐUVERK • RUT IjEGINALDS
7. P0STURINN PALL - MAGNUS Þ0R SIGMUFjDSSON
8. TUNGLip TUNGLIÐ TAKTU MIG - HELGA MÖLLER
9. KISA MIN - HELGIHJ0RVAR
HLH) B:
1. T0M TJA.RA - RUT REGINAJ.DS
2. DREKASONGUR - BRUÐUBILL
3: MINKURINNIHÆNSNAKOFANUM - PÉTUR
HJALMARS$0N
4. HLUSTID G0Ð1R VINIR - DIDDIj
5. GUTTAVISUR - BJÖRGVIN f. GISLAS0N
6. SUNGK) MEÐ ÖMMU - BRUÐUBÍLL
7. NINA 0G GEIRI - R0KKLINGAR
8. EG ER AÐ BAKA - R0KKLINGAR
9. AVINTYRI - R0KKLINGAR (syrpu) Ævintvri,
l.sól og sumuryl, Minning um mann, Gvenaur ó eyrinni,
A heimleii, Síiosti dons.
SENDUM í PÓSTRÖFU UM LAND ALLT
600927
Pólína Pólino
Palli var einn i heiminum
Vorið kemur i MúminóKadal
Sex litlar endur
Dimmalimm
Geiturnar þrjór
Afi minn og amma mín
Gullbrá og birnirnir þrír
Aliadin og töfralampinn
Ranka var rausnakerling
Grísirnir þrir
Múmínálfarnir og Hattifattamir
Heyrðu snöggvast Snati mbm
Tumi Þumall
Þegar leikföngin
Ligga ligga lá
Er „Gullskipið“ að sökkva?