Morgunblaðið - 26.06.1993, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. JÚNÍ 1993
21
Varúð í kjarnorkuverum
BORIS Jeltsín, forseti Rússlands, hefur gefið þar-
lendum kjarnorkuvísindamönnum loforð um aukið
fjármagn til starfsemi vísindamiðstöðva þar sem
meðal annars er unnið að eyðingu kjarnavopna.
Ekki varð úr að vísindamennirnir boðuðu til verk-
falls á fimmtudaginn, eins og þeir höfðu hótað að
gera. Sögðu þeir að ef ekki yrði bætt úr gæti skap-
ast hætta á kjarnorkuslysi. Vísindamenn í kjarnorku-
verum Rússlands hafa einnig varað við hættu á
öðru Tsjernobyl-slysi vegna atgerfisflótta, slæms
aðbúnaðar og ónógra öryggisráðstafana. Hér æfa
björgunarmenn í kjarnorkuveri viðbrögð við kjarn-
orkuslysi; nýir búningar eiga að vernda þá fyrir
geislavirkni.
Fyrirhuguð hryðjuverk múslima í Bandaríkjunum
Böndin berast að
stjórninni í Súdan
New York. Reuter.
TVEIR fulltrúar fastanefndar
Súdan hjá Sameinuðu þjóðun-
um (SÞ) hafa verið ásakaðir
um að hafa ætlað að hjálpa
bókstafstrúarmönnunum átta,
sem handteknir voru í New
York á fimmtudag, við að
sprengja höfuðstöðvar Sam-
einuðu þjóðanna á Manhattan.
Sljórnvöld í Súdan eru einnig
á lista utanríkisráðuneytis
Bandaríkjanna yfir þjóðir sem
fjármagna hryðjuverkastarf-
semi.
Öldungadeildarþingmaðurinn Al-
fonso D’Amato, sem var á lista yfír
þá sem bókstafs-
trúarmennirnir
hugðust myrða,
heldur því fram að
ný tegund hryðju-
verkahópa, sem
íjármagnaðir séu
af ríkisstjórnum
ótilgreindra landa,
hafi rutt sér til
rúms. Mennirnir
átta hugðust einnig ráða Hosni
Mubarak, forseta Egyptalands, og
Boutros Boutros-Ghali, fram-
kvæmdastjóra SÞ af dögum.
Samkvæmt upplýsingum af vitna-
leiðslum ætlaði leiðtogi hópsins,
Siddig Ibrahim Siddig Ali, að leggja
bíl fullum af sprengiefni í bíla-
geymslu höfuðstöðva SÞ í New York.
Tveimur starfsmönnum fastanefnd-
ar Súdan hjá Sameinuðu þjóðunum
er gefið að sök að hafa ætlað að
útvega Siddig Ali bílnúmer dipló-
mata svo hann kæmist óáreittur inn
í bílageymsluna. Fastanefndin hefur
vísað tengslum við súdanska meðlimi
heittrúarhópsins, en þeir eru fimm,
á bug, og segjast fulltrúar nefndar-
innar fordæma hryðjuverk.
KlerkUrinn Omar Abdel-Rahman
er talinn andlegur leiðtogi hópsins
og hefur Siddig Ali starfað sem túlk-
ur hans. Abdel-Rahman lýsti Siddig
Ali sem „prýðilegum ungum manni".
Abdel-Rahman
Reuter
18 farast í eldsvoða
ELDUR kom upp á geðsjúkrahúsi í úthverfi borgarinnar Rennes í
Frakklandi snemma í gærmorgun. Sautján sjúklingar og einn starfs-
maður lést í brunanum, en upptök hans eru ókunn. Alls voru um 70
sjúklingar í húsinu, og fyrstu slökkviliðsmennirnir sem komu á staðinn
þurftu að aka bíl sínum gegnum lokað hlið til þess að komast að eldin-
um. Þetta er versti bruni í Frakklandi síðan 20 sjúklingar létu líflð
þegar eldur kom upp í heilsuræktarstöð í suðurhluta landsins árið 1991.
„Flokkur-
innbaðum
framlag“
London. Reuter.
ASIL Nadir, kaupsýslumaðurinn
sem bendlaður hefur verið við
fjármálaspillingu í breska íhalds-
flokknum, greindi frá því í gær
að frammámenn í flokknum
hefðu farið þess á leit við hann
að hann léti fé af hendi rakna
til flokksins. Ennfremur sagðist
hann hafa rætt stefnumál við
Margaret Thatcher.
Nadir neitaði því að hann hefði
reynt að kaupa sér áhrif innan ríkis-
stjórnarinnar með fjárframlögum í
sjóði íhaldsflokksins. „Það var sótt
fast að mér. Mér þótti það ekki
undarlegt. Það var vegna þess hver
ég var,“ sagði Nadir. Hann nefndi
einnig að sér hefði verið boðið til
hádegisverðar með þingmönnum í
neðri málstofunni, þar sem hann
hefði átt samræður við Margaret
Thatcher, fyrrum forsætisráðherra.
Góðar líkur eru
á að EES taki
gildi 1. október
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
EVRÓPUÞINGIÐ, þing Evrópubandalagsins, samþykkti í vik-
unni með tilskildum meirihluta viðbótarbókunina við samninginn
um Evrópska efnahagssvæðið (EES). Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins er einungis eftir að staðfesta bókunina sem til
kom vegna fráhvarfs Svisslendinga, í lávarðadeild breska þings-
ins og á Spáni.
Allar líkur eru taldar á því að
Spánveijar staðfesti fyrir haustið
þannig að samningurinn um EES
geti tekið gildi 1. október eða í
síðasta lagi 1. nóvember. I umræð-
um á Evrópuþinginu lögðu flestir
þingmenn áherslu á nauðsyn þess
að samningurinn tæki gildi sem
fyrst og margir bentu á að hann
væri ákjósanlegur áfangi á leið
aðildarríkja Fríverslunarbandalags
Evrópu (EFTA) inn í EB. Nokkrir
þingmenn veltu því fyrir sér hvers
vegna verið væri að eyða dýrmæt-
um tíma í samning sem greinilega
væri andvana fæddur og ekkert
annað en skerf í átt til aðildar að
EB. Þrátt fyrir að leiðtogar EB
ítrekuðu á fundi sínum í Kaup-
mannahöfn þann pólitíska ásetning
að Finnar, Svíar, Norðmenn og
Austurríkismenn verði að fullu
aðilar að EB 1. janúar 1995 ef um
semst, gætir vaxandi vantrúar á
að samningaviðræðunum verði
annars lokið og hins vegar að kjós-
endur í ríkjunum fjórum samþykki
aðild þegar þar að kemur. Ljóst
er að mun meiri stuðningur er um
þessar mundir við EES í ríkjunum
fjórum.
Quayle-safnið
slæmt fordæmi?
SKRÁNIN G ARSKÍRTEINI
fyrir gula Plymouth-bifreið,
árgerð 1977, rauð peysa sem
mamma keypti með útsaum-
uðu nafninu, „Danny,“ og
myndir af hetjunni í frum-
bernsku eru á meðal þeirra
muna sem gestum gefst tæki-
færi til að grandskoða er
þeir sækja heim Dan Quayle-
safnið í Huntington í Indiana-
ríki í Bandaríkjunum. Hunt-
ington er heimabær J. Danf-
orths Quayle, varaforsetans
seinheppna í embættistíð Ge-
orge Bush, sem vakti meiri
atliygli fyrir sérkennileg
ummæli sín í sjónvarpi og
fremur dapurlega stafsetn-
ingarkunnáttu heldur en
vasklega framgöngu á stjórn-
málasviðinu. Heimamenn eru
yfir sig hrifnir, aðrir óttast
að Dan Quayle-safnið geti
reynst hættulegt fordæmi.
Raunar var Dan Quayle bara
prýðilega góður í stafsetningu, það
sannar einkunnabókin hans úr 11
ára bekk, sem er að finna á safn-
inu. Hann átti hins vegar í erfið-
leikum í landafræði og sýndi frem-
ur ósannfærandi tilburði í tón-
fræði. Hann var þægur og ljúfur
piltur, kurteis með afbrigðum og
áreiðanlegur.
Stærstu stundirnar
Vilji menn drekka í sig stærstu
stundirnar í lífi J. Danforth Qua-
yle hljóta þeir að staldra við gift-
ingartilkynninguna sem birt var í
dagblaðinu Huntington Herald-
Press og tæpast er hægt að leiða
hjá sér útskriftarskírteinið úr laga-
deildinni.
Það voru íbúarnir í Huntington
sem ákváðu að koma safninu upp,
stoltir af sínum manni. Þetta er í
fyrsta skipti sem safn er helgað
varaforseta sem enn er á meðal
vor en Quayle er 46 ára, fæddur
4. febrúar 1947. Safnið verður
með formlegum hætti tileinkað
Quayle í september og þau hjónin
hafa látið að því liggja að þau kíki
ef til vill inn áður.
Hvað með alla hina?
Margir hafa orðið til að lýsa
yfir furðu sinni á opnun Quayle-
Gleraugu í safnið
Dan Quayle, hér ungur að árum
í búningi þjóðvarðliðsins.
safnins. Einn þeirra er Paul Light
prófessor við Minnesota-háskóla
en hann er sérfóður um bandaríska
varaforseta. „Jafnvel þótt viðkom-
andi hefði ekki verið jafn illa und-
ir starfið búinn og Dan Quayle og
jafnvel þótt viðkomandi hefði með
einhverjum hætti látið meira til sín
taka þá lýsir það hreint ótrúlegum
hroka hans að fallast á að safn
sé.opnað til heiðurs honum á með-
an að maðurinn er gjörsamlega
sprelllifandi.“ Light óttast að Qua-
yle-safnið geti reynst stórhættu-
legt fordæmi. „Auðvitað er hér
verið að skapa ný viðmið hvað
varðar söfn sem helguð eru til-
teknum einstaklingum. Ef Dan
Quayle fær eitt slíkt þá fyllist ég
hryllingi er ég hugsa til allra þeirra
stjórnmálamanna í Washington og
í höfuðborgum ríkja Bandaríkj-
anna sem munu vilja feta í fótspor
hans.“.
Líf og saga
íbúar Huntington líta málið allt
öðrum augum. Borgarstjórinn vís-
ar til þess er Quayle birtist skyndi-
lega í miðbænum í fyrra. „Það
komu 2.000 manns til að fylgjast
með þegar hann fór til tannlækn-
is,“ segir hann. Matj Hiner, sem
starfar á Dan Quayle safninu skil-
ur ekki heldur þá sem hafa efa-
semdir um ágæti þessa. „Sumir
bíða í 50 ár eftir að viðkomandi
hefur farið yfir á annað tilverustig.
Við vorum hins vegar með alla
þessa sögulegu muni hér og hvers
vegna í ósköpunum ættum við
ekki að nýta þá á meðan hann er
á lífi?“