Morgunblaðið - 21.11.1993, Blaðsíða 10

? f ; f fi-;, ’fv'i'ir.
10 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. NÓVEMBER 1993
Verða Landsbankinn, sjóðirog olíufélög stærstu eigendur
sjávarútvegsfyrirtækja á næstu mánuðum og misserum?
Fréttaskýring eftir Agnesi Bragadóttur
LÍKIJR eru á, að sú afstaða
Landsbankans, að vera reiðubú-
inn til þess að breyta ákveðnu
hlutfalli skulda Borgeyjar hf. í
hlutafjáreign bankans í fyrir-
tækinu, í þeim nauðasamning-
um sem líklega eru framundan,
eigi eftir að hafa keðjuverkandi
áhrif, að því er varðar önnur
sjávarútvegsfyrirtæki, sem illa
eru sett. Samkvæmt upplýsing-
um Morgunblaðsins, var það
ekki hvað síst gjaldþrot Einars
Guðfinnssonar hf. í Bolungar-
vík, sem gerði það að verkum,
að stjórnendur Landsbankans
endurskoðuðu afstöðu sína til
skuldunauta í sjávarútvegi, á
þann veg að með nauðasamn-
ingum megi bjarga umtalsvert
meiri fjármunum, heldur en að
láta fyrirtækin sigla í strand og
enda í gjaldþrotaskiptum.
Nauðasamningar Borgeyjar hf.
á Höfn í Hornafirði munu þann-
ig verða eins konar prófmál, að
því er varðar breytt grund-
vallarviðhorf lánardrottna til
skuldunauta í sjávarútvegi,
ákveði héraðsdómari Austur-
lands, Ólafur Börkur Þorvalds-
son, á annað borð á morgun,
mánudag, að heimila Borgey
hf. að leita eftir nauðasamning-
um við lánardrottna. Með þess-
ari leið þyrfti Landsbankinn
ekki að afskrifa neitt af skuld-
um Borgeyjar, heldur breytti
hann óveðtryggðum skuldum í
hlutafjáreign.
Gjaldþrot EG í Bolungarvík
mun hafa haft afgerandi
áhrif, að því er varðar breytta af-
stöðu lánardrottna til Borgeyjar
hf. Talið er að ef gripið hefði verið
í taumana, í Bolungarvík, eins og
tveimur árum fyrr en gert var,
hefði mátt koma í veg fyrir gjald-
þrot fyrirtækisins, með því að
reyna leið nauðasamninga. Raunar
er talið að stjórnendur EG og
helstu lánardrottnar hafi þar verið
undir sömu sök seldir, að hafast
ekki að, fyrr en í óefni var komið
— slík óefni, að engin leið var
fær, önnur en gjaldþrotaleiðin.
Viðmælendur mínir, sem gjör-
þekkja málefni Borgeyjar hf., eru
þeirrar skoðunar, að breytt afstaða
Landsbankans, að því er varðar
þá staðreynd að vera reiðubúinn
til þess að breyta um 80 milljónum
króna óveðtryggðra skulda í hluta-
fjáreign í fyrirtækinu, hafi sett
málefni sjávarútvegsfyrirtækja
sem í fjárkröggum og rekstrarörð-
ugleikum eiga, í nýtt og jákvæðara
ljós. Þeir telja að þetta muni ryðji
þannig brautina, og aðrir lánar-
drottnar fyrirtækja kunni að verða
reiðubúnir til að gera slíkt hið
sama, í ríkara mæli en hingað til.
Raunar má til sanns vegar færa,
að þótt verið sé- að breyta óveð-
tryggðum skuldum í hlutafjáreign,
eins og Landsbánkinn, Olíufélagið
og KASK (Kaupfélag Austur-
Skaftfellinga) eru reiðubúin til að
gera, þá sé í raun og veru verið
að afskrifa ákveðnar skuldir, þar
sem hlutafé fyrirtækisins er ekki
jafnmikils virði og það er fært á,
samkvæmt slíkum skuldbreyting-
um. í framkvæmd væri hér um það
að ræða, að lánardrottnarnir sam-
þykktu það mat höfunda frum-
varpsins til nauðasamninga, að
hlutabréfin væru einungis 40%
virði, miðað við það verð sem lánar-
drottnar samþykktu að taka þau
á. En um leið leysti slíkt önnur
vandamál fyrir lánardrottna, að
minnsta kosti stórra sem Lands-
bankans og Olíufélagsins, því
þannig yrði þeim fært að hafa við-
komandi fyrirtæki áfram í við-
skiptum, en slíkt væri illa gerlegt,
ef skuldin væri afskrifuð.
Verður samið um 280
milljóna eftirstöðvar skulda?
Frumvarp það til nauðasamn-
inga Borgeyjar, sem lagt hefur
verið fram til héraðsdómara Aust-
urlands, gerir ráð fyrir því að
skuldir fyrirtækisins séu um einn
milljarður króna. Raunar er gert
ráð fyrir frekari eignasölu Borgeyj-
ar, sem seldi togarann Stokksnes
í september sl. fyrir 332 milljónir
króna, og er ráðgerð eignasala
fyrir rúmar hundrað milljónir
króna, þannig að skuldir verði inn-
an við 900 milljónir króna, að
eignasölunni lokinni.
Eignir sem standa á móti skuld-
unum, að eignasölu lokinni, eru
áætlaðar um 450 milljónir króna,
eða tæp 50% skuldanna. Því munu
það vera um 440 milljónir króna
skuldir, sem um þarf að semja,
komi til nauðasamninga. Þar af
gerir frumvarpið ráð fyrir að sam-
ið verði um niðurfellingu skulda
upp á um 280 milljónir króna, eða
60% óveðtryggðra skulda, sam-
kvæmt þeim upplýsingum sem ég
hef aflað mér og að eftirstöðvarnar
greiðist í raun og veru með 60%
gengisfelldum hlutabréfum. Nýir
eigendur, stórir lánardrottnar,
yrðu því aðaleigendur Borgeyjar,
gangi nauðasamningarnir eftir, og
þar með tæki ný stjórn við rekstri
fyrirtækisins og þar með væntan-
lega nýr framkvæmdastjóri.
Þarf að minnsta kosti 130
milljónir í nýju hlutafé
Þótt nauðasamningar takist, í
líkingu við það sem frumvarpið
gerir ráð fyrir, er ekki þar með
sagt að Borgey hf. verði á lygnum
sæ, og ekkert blasi við annað en
betri tíð og fiskur í sjó. Mun meira
þarf til, að mati viðmælenda Morg-
unblaðsins, til þess að renna trygg-
um rekstrarstoðum undir Borgey
á nýjan leik, og þeir sem koma til
með að eiga fyrirtækið í framtíð-
inni, sem verða þá að uppistöðu
til helstu lánardrottnar og núver-
andi eigendur, muni þurfa að
leggja fyrirtækinu til umtalsvert
nýtt fjármagn, eða samtals nálægt
130 milljónum króna, sem verður
alveg fyrir utan þá skuldbreytingu
í hlutafé, sem að er stefnt.
Nú þegar liggja fyrir ígildi
hlutafjárloforða upp á um 110
milljónir króna, meðal annars frá
núverandi eigendum, KASK og
bæjarfélaginu á Höfn í Hornafirði,
sem ella yrðu aðeins lítill eignarað-
ili að Borgey eftir nauðasamninga
og endurfjármögnun, sem getur
vart skoðast sem fýsilegur kostur
fyrir þessa tvo eignaraðila austan-
manna þegar aðalatvinnufyrirtæki
Hafnar í Hornafirði á í hlut.
Eins og greint var frá hér í blað-
inu síðastliðinn föstudag, þá er það
mat ákveðinna lánardrottna, að í
frumvarpi að nauðasamningum
séu eignir Borgeyjar metnar ívið
lágt. Þó mun niðurstaðan vera sú,
að eignamatið á eigum Borgeyjar
í frumvarpi til nauðasamninga
hljóti að teljast viðunandi, miðað