Morgunblaðið - 09.01.1994, Blaðsíða 14

14 B
MORGUNBLAÐIÐ MENIMINGARSTRAUMAR SUNNUDAGUR 9. JANÚAR 1994
"'"KVIKMYNDI
Hvemig var í bíó árib 1993?
Aríð í myndum
ÞAÐ veitir ekki af að rifja þetta upp. Ef einhver
væri spurður að því hvaða myndir honum þættu eftir-
minnilegar frá síðasta ári gæti hann lent í vandræð-
um. Fáar myndir erú svo eftirminnilegar yfirleitt og
líklegast myndi hann nefna þær sem hann hefur
nýlegast séð. Þó koma alltaf nokkrar bestu myndim-
ar á fyrstu mánuðum ársins vegna þess að þá hefst
dansinn í kringum Oskarinn. Jafnvel einstaka gull-
moli læðist með. Eða man nokkur eftir Casablanca
frá því í janúar í fyrra?
eftir Arnold
Indriðason
Bíóárið skiptist nokkurn-
veginn í þrennt; ósk-
arsverðlaunatímabil, sumar-
mmmmmmmmm tímann og
jólavertíð. A
þessum tím-
um berast
yfirleitt
helstu bíó-
myndirnar
til landsins,
rúmlega 80
prósent frá
Bandaríkjunum, og af þeim
markast hvort árið var gott
eða vont. Arið 1993 var líka
Kvikmyndahátíðarár en það
héldu fleiri ágætar hátíðir
en Listahátíð í Reykjavík.
Líklega sýndu Sambíóin
bestu hátíðarmyndina á sér-
stakri kvikmyndahátíð hjá
sér: Orlando eftir Sally Pott-
er. Kvikmyndahátíð hins
opinbera kom þægilega á
óvart en aðsóknin kom að
sama skapi óþægilega á
óvart og var rætt um breyt-
ingar á fyrirkomulagi hátíð-
arinnar, sem flestir eru sam-
mála um að þurfi að laga
að breyttum aðstæðum.
Tvær íslenskar myndir
voru frumsýndar á árinu,
sem var fjórum myndum
færra en á árinu á undan.
Stuttur Frakki var græsku-
laust grín sem henti að
mörgu gaman og hafði sér-
lega heillandi lítinn Frakka
til að bera sig uppi. Hin
helgu vé var dægileg lítil
saga um strákpjatta sem
skotinn var í sér mun eldri
stúlku.
Júragarðurinn var ein af
þeim myndum sem kom
hvað skemmtilegast á óvart
(„Cliffhanger" var önnur)
en árið einkenndist talsvert
af bandarískum endurgerð-
um á evrópskum myndum.
Þannig sýndu Sambíóin á
sama tíma þrjár endurgerð-
ir; Hvarfið, sem var frábær
spennumynd með Jeff
Bridges, Sommersby þar
sem Jodie Foster fór á kost-
um eina ferðina enn og
Leigumorðingjann, sem var
líkari fyrirmyndinni, Níkítu,
en sjálf fyrirmyndin. Þó var
langbesta endurgerðin upp-
úr annarri bandarískri mynd
því ljúfsára sagan hans John
Steinbecks, Mýs og menn,
fékk dæmalaust góða með-
höndiun þótt hún skákaði
ekki frummyndinni frá
1939.
Líklega var umtalaðasta
mynd ársins Ljótur leikur
eða „The Crying Game“ eft-
ir írann Neil Jordan, sem
hrökklaðist frá Hollwyood
til að gera þessa ódýru en
býsn skemmtilegu mynd og
er nú aftur „inni“ vestra og
jafnvel kominn í guðatölu.
Óskarsverðlaunanefndin
kom upp um „best“ varð-
veitta leyndarmál kvik-
myndanna þegar hún út-
nefndi Jaye Davidson til
verðlaunanna í flokki bestu
karlleikara og það kom eft-
irminnilega í ljós að þar átti
hann einmitt heima þótt
hann hefði átt að hljóta
verðlaunin sem besta leik-
konan. (Það eru enn margir
sem halda að skipt hafí ver-
ið um leikara á leiðinni niður
en svo var ekki.)
Einstaka leikari var stór-
kostleg-
ur: sjónlaus
A1 Pacino
fann lykt af
konum í mílu-
fjarlægð í Konu-
ilmi, mállaus Holly
Hunter sagði allt sem
segja þurfti í Píanóinu
og duglaus Daniel Day-
Lewis hafði ekki þor til
að bijóta hlekki hugans í
Öld sakleysins. En allt í allt
var þetta kannski ár Harvey
Keitels fyrst sem krimma í
glæpaóperunni „Reservoir
Dogs“, svo sem löggu í spill-
ingarvefnum „Bad Lieuten-
ant“ og loks sem elskhugi
Hu-
nters
í
Píanó-
inu þar
sem hann
sýndi að
hann var
ekki síðri
samningamað-
ur en ástmaður.
Það er alltaf (og
ranglega) talað um
bíómyndir sem eitthvert
stundargaman. Þessir leik-
arar og þessar myndir eru
dæmi frá síðasta ári sem
lifa stundinni lengur.
Nýi vestrinn
um Wyatt Earp
Frumsýnd í kringum Óskarinn; Dreggjar dagsins.
13.500 hafa
séðHróahött
etta er saga um endalok
bófaflokkanna og upp-
gang Kalíforníu," segir leik-
stjórinn George Pan Cosmat-
os um nýjasta vestrann í
Hollywood, „Tombstone",
með Kurt Russell, Charlton
Heston, Val Kilmer og Sam
Elliott í aðalhlutverkum.
Vestrinn er annar tveggja
sem fjalla um svipað efni,
lögTeglustjórann Wyatt Earp
og frægan skotbardaga við
OK-réttina, en hinn, sem
heitir einfaldlega Wyatt
Earp, verður frumsýndur í
sumar. Cosmatos leggur tals-
verðan metnað í myndina og
segir hana fjalla um annað
og meira en skotbardaga,
saga Earps er sett í sögulegt
samhengi og reynt er að
bijóta manninn til mergjar.
„Það eru til milljónir bóka
um Wyatt og engin þeirra er
eins,“ er haft eftir honum.
Russell, sem leikur kapp-
ann, tekur undir þetta og
segir endalaust hægt að deila
um ágæti mannsins. „Hann
var sannarlega tækifæris-
sinni og hefði drepið hvern
þann sem stóð í vegi fyrir
honum. í „Tombstone" er
hann alls ekki sveipaður nein-
um dýrðar!jóma.“
Rithöf-
undar-
hvarf
John Carpenter („The
Thing“) leikstýrir nú
nýrri hrollvekju sem heit-
ir „In the Mouth of Mad-
ness“ og fer leikarinn
Sam Neill, sem leikur í
Júragarðinum og Píanó-
inu, með aðalhlutverkið.
Myndin segir af met-
söluhöfundi í ætt við
Stephen King sem hverf-
ur með handritið að nýj-
ustu bók sinni oger mað-
ur, leikinn af Neill, ráðinn
til að hafa uppá honum.
Charlton Heston, sem
virðist tekinn til við að
leika aftur af fullum
krafti eftir langt hlé, fer
með hlutverk útgáfu-
stjóra en Julie Carmen fer
með aðalkvenhlutverkið.
„Ég er ekki viss um að
þetta sér hrollvekja," seg-
ir Neill. „Myndin er líkari
sálfræðitrylli — held ég.“
Brjálæði; Sam Neill í
nýrri mynd.
Alls höfðu rúmlega
5.000 manns séð
mynd Martins Scorsese,
Old sakleysisins, í Stjörnu-
bíói um síðustu helgi að
sögn Karls 0. Schiöths bíó-
stjóra.
Þá höfðu um 13.500 séð
gamanmyndina Hróa hött:
Karlmenn í sokkabuxum
og 16.500 rómantísku
gamanmyndina Svefnlaus í
Seattle.
Næstu myndir Stjömu-
bíós eru sálfræðitryllirinn
„Mr, Jones“ með Richard
Gere og Lenu Olin og has-
armyndin „Striking Dist-
ance“ með Bmce Willis,
sem einnig verður sýnd í
Laugarásbíói. Á tímabilinu
febrúar-apríl eru svo þijár
myndir áætlaðar: gaman-
myndin „Look Who’s Talk-
ing Now“, „Remains of the
Day“ eða Dreggjar dagsins
með Anthony Hopkins og
Emmu Thompson, og loks
eyðnidramað Fíladelfía eft-
ir Jonathan Demme með
Tom Hanks.
MÞað er mál manna. að
kvikmyndaframleiðandinn
Julia Phillips („The
Sting“, „Close Encount-
ers of the Third Kind“)
hafi skrifað einhveija sóða-
legustu og um leið umdeild-
ustu lýsingu á mönnum og
málefnum í Hollywood í
bókinni „You’ll Never Eat
Lunch in This Town Aga-
in“, sem vakti úlfaþyt fyrir
nokkrum árum. Hún vinnur
nú við framhaldið sem heit-
ir „Driving Under the
Influence" eða Ekið undir
áhrifum og bíður drauma-
borgin spennt eftir því
hvaða draumar verða að
martröð í nýju bókinni.
WNýjasta mynd breska
leikstjórans og kvikmynda-
framleiðandans Richards
Attenboroughs heitir
„Shadowlands" og fara
Debra Winger og Anth-
ony Hopkins með aðal-
hlutverkin í henni. Myndin
er byggð á sönnum atburð-
um úr lífí breska rithöfund-
arins C.S. Lewis og segir
frá sambandi hans og Joy
Gresham. Er þessi mynd
talsvert minni í sniðum en
síðasta mynd leikstjórans
sem fjallaði um Chaplin.
iRéttarhaldið eftir
Franz Kafka hefur énn
verið kvikmyndað og í þetta
sinn af leikstjóra að nafni
David Jones. Handritið
skrifar breska leikrita-
skáldið Harold Pinter en
með aðalhlutverkin fara
Kyle MacLachlan, Anth-
ony Hopkins, Jason Ro-
bards og Alfred Molina.
í BÍÓ
Talsetta teiknimyndin
um Aladdín hefur
fallið í góðan jarðveg
enda myndin fjörug bæði
og skemmtileg og tal-
setningin hefur heppnast
með ágætum.
Hún er einnig sýild á
frummálinu sem er engu
síðri reynsla því þar fer
Robin Williams á kostum
sem andinn í lampanum
og þarf reyndar að sjá
hana a.m.k. tvisvar til að
ná því sem kappinn segir
svo hratt gengur á hon-
um kjafturinn.
Aladdín, sem er fyrsta
Disney-teiknimyndin sem
fær íslenskt tal, sýnir að
allar teiknimyndir eiga
að vera talsettar. Tækni-
lega er það ekkert mál,
leikarar hafa þegar hlotið
nokkra reynslu og leikni
við talsetningu sjón-
varpsefnis og þótt kostn-
aðurinn sé talsverður
skilar hann sér í fleiri og
örugglega þakklátari
áhorfendum. Eða eins og
sonurinn litli sagði við
pabba sinn á leiðinni út
af Aladdín um daginn:
„Pabbi taka myndina
heim.“