Morgunblaðið - 09.01.1994, Blaðsíða 20

20 B
MORGUNBLAÐIÐ FOLK I FRETTUM SUNNUDAGUR 9. JANÚAR 1994
Buddan
KRÓNAN
KREIST
FRÚ nokkur hér í borg sem
hefur fyrir fjögurra manna
fjölskyldu að sjá og er með
95.000 kr. í ráðstöfunartekjur
á mánuði, hefur lagt fyrir um
120.000 kr. síðan í sumar. Tvö
eldri börn hennar, sem eru í
námi en vinna á sumrin, hafa
alltaf lagt sumarhýruna sína
fyrir og eiga nú samanlagt
um 450.000 kr. í banka, auk
þess sem annað þeirra á bíl.
Fyrir jól'hitti ég kunningja-
konu mína og eiginlega hef ég
ekki náð mér á strik eftir þann
fund, því kon-
an var mér svo
. miklu fremri
hvað sparnað
og fjármála-
speki snertir.
Kona þessi er
kennari, frá-
skilin og með
þijú börn á
framfæri, eitt
undir sextán
ára aldri og tvö
um tvítugt,
sem bæði eru
í námi. Frúin
fær útborgað
73.000 kr. á
mánuði og fær
10.000 kr. á
mánuði í með-
lag með yngsta barninu. Á
þriggja mánaða fresti fær hún
um 38.000 kr. í barnabætur og
því má segja að mánaðarlegar
ráðstöfunartekjur hennar séu
um 95.000 kr.
Konan býr í eigin húsnæði,
sem er um 200 fermetrar að
stærð og að mestu skuldlaust.
Á því hvílir aðeins gamalt hús-
næðisstjórnarlán, 40.000 kr., og
þar sem þau hjónin hafa ekki
enn skipt eigninni borgar hún
helming af því láni. Auk þess
greiðir hún helming af fast-
eignagjöldum, eða um 30.000
kr.
Hún á þriggja ára gamlan
bíl, er nýbúin að endumýja
svefnherbergisskápa og hús-
gögn, nýbúin að kaupa sér borð-
stofusett, nýbúin að kaupa sér
þvottavél, gengur í vönduðum
fötum, og, hér kemur rúsínan,
af þessum tekjum hefur konan
önglað saman 120.000 kr. síðan
í sumar. Búin að kaupa sér ein-
ingabréf fyrir upphæðina því
hún er að safna sér fyrir nýjum
bíl.
Hér er best að gera pásu svo
að menn geti náð andanum, því
þetta er ekki búið.
Tvö eldri börnin hafa ætíð
unnið á sumrin, og lagt fyrir
eins og mamman. Annað þeirra
hefur þénað vel síðustu þrjú
sumur og á bíl og 300.000 kr.
á banka, og hitt, sem var reynd-
ar á lúsarlaunum yfir sumarið,
á 150.000 kr. á banka. Þau sjá
auk þess algerlega um sig sjálf
hvað snertir fatnað og vasapen-
inga yfir veturinn. Ekki nóg með
það, gáfu mömmu sinni nýjan
hátalara og fyrir ferð um landið
í sumar.
Það er varla að ég geti talað
meira um þessa fjölskyldu án
þess að fara að kjökra af sjálfs-
meðaumkvun, en mig langar þó
til að nefna það, svona til að
fleirum líði illa en mér, að frúin
fer með 25-30.000 kr. í mat á
mánuði. Innifalið í þeirri upphæð
er líka hádegismaturinn fyrir
þau öli.
Hvemig er þetta hægt?
„Hver króna er kreist þar til
hún skrækir," sagði kennslu-
konan blíðlega, þegar ég spurði
hana eins og afturkreistingur
hvernig hún færi að þessu. Og
hún hélt áfram: Ég spara af því
ég verð að gera það, ég spara
til að geta eignast eitthvað og
litið þokkalega út, og svo finnst
mér það sorglegt þegar allar
tekjur manns fara í það að borða
dýran og oftast óhollan mat sem
sest í fitukeppi utan á mann.
Einkum þegar hægt er að borða
ódýran og holl-
an mat fyrir
miklu minna
verð.“
Og þá vitum
við feitaboll-
urnar það.
Ég þarf víst
ekki að taka
það fram að öll
fjölskyldan lít-
ur hraustlega
út og börnin
eru öll með
heilar og
óskemmdar
tennur.
Það er rosa-
legt að fá
svona framan
í sig. En það
er alveg ljóst að ég verð að fara
rækilega og nákvæmlega ofan
í kjölinn á sparnaðaraðgerðum
frúarinnar, einkum þegar mat-
vörur eru annars vegar og taka
undir það heilan pistil.
En svo ég haldi aðeins áfram
að velta mér upp úr þessu, þá
sagði frúin mér að hún hefði
lært sparnað af móður sinni.
Og sú er íslensk. Hugsið ykkur,
ekki þýsk.
Nú, frúin sparar semsagt á
öllum sviðum, þótt matvörurnar
fái verstu útreiðina hjá henni.
Til dæmis borgar hún aðeins
milli fimm og sex þúsund í hita
annan hvem mánuð, meðan aðr-
ir sem búa í svipuðu húsnæði
sitja uppi með tíu þúsund króna
reikning. Og hvemig fer hún
að því? Jú, það er aldrei meira
en 20 stiga hiti inni hjá henni.
Þarna em böðin alls ekki spömð
því öll fjölskyldan fer í sturtu
daglega. Hún viðurkennir að
stundum sé kalt hjá henni, en
þau séu öll orðin vön því.
Þetta er náttúrulega sami
húshitinn og er hjá flestum Evr-
ópuþjóðum.
Rafmagnsreikningurinn er
um fímm þúsund krónur annan
hvern mánuð. Hún segist til
dæmis aldrei nota þurrkara þótt
hún eigi hann og ljósin em ekki
látin loga í mannlausum her-
bergjum.
Símreikningurinn er hins veg-
ar höfuðverkur, segir hún, en
hann er 6.000 kr. annan hvern
mánuð. Nú fékk ég það ekki út
úr henni hver það er sem masar
mest, en þar sem tvö ungmenni
eru í heimili þá veit ég það af
reynslu að símanum er auðvitað
misþyrmt á hveijum degi.
Ég kemst ekki lengra í upp-
talningunni að sinni, en segi
næst frá því hvernig menn geta
komist af með 25 til 30 þúsund
krónur í mat á mánuði og litið
hraustlega út.
Kristín Marja
Baldursdóttir
Morgunblaðið/Júlíus
DANS
Suður-amerískir- og
samkvæmisdansar vinsælastir
Sænski danskennarinn Göran
Nordin, sem búsettur er í Lond-
on og keppt hefur undanfarin ár fyr-
ir Englands hönd í suður-amerískum
dönsum, var staddur hér á landi síð-
ari hluta vikunnar sem gestakennari
í Dansskóla Auðar Haralds. Þetta
er fjórða ferð Görans til landsins síð-
an í haust og mánaðarlegar ferðir
eru í bígerð fram á vor. Göran hefur
ásamt eiginkonu sinni Nicole náð
langt í heimsmeistarakeppnum á
undanfömum árum. í fyrra urðu þau
hjónin t.d. heimsmeistarar í Rising
Star, sem er keppni fyrir nýútskrif-
aða atvinnumenn í dansi.
Vítamínsprauta fyrir
nemendur
Göran kennir nemendum Auðar
sem keppa í fijálsum riðlum í suður-
amerískum dönsum, en þjálfar einnig
þá sem keppa í grunnsporum. Auður
sagði að almennt væri mikill fengur
að fá gestakennara til landsins, því
þeir komi gjarnan með nýjar hug-
myndir. „Þetta virkar eins og vít-
amínsprauta á nemendur skólans og
áhugi þeirra glæðist til muna, þann-
ig að þeir fara að æfa af kappi,“
sagði hún. Göran tók undir þetta en
bætti við að vandamálið væri að
danspörin þyrftu auk námskeiðanna
að koma til Englands einu sinni til
tvisvar á ári til þess að bæta tækni
og fleira í þeim dúr. Þeim væri einn-
ig nauðsynlegt að taka þátt í stærri
keppnum sem oftast.
Göran er einnig fatahönnuður og
nemendur fá hjá honum hugmyndir
í sambandi við nýjustu tísku varð-
andi dansbúninga. „Dansbúninga-
tískan er mjög breytileg. Að undan-
förnu hefur borið mikið á síðum kjól-
um með langri klauf, en nú eru kjól-
arnir farnir að styttast," sagði Auð-
ur.
Dansparið Gunnar
Már Sverrisson og
Anna Björk Jónsdótt-
ir fær hér tilsögn hjá
gestakennaranum
Göran Nordin. Með
þeim á myndinni er
Auður Haraldsdóttir
danskennari.
Morgunblaðið/Þorkell
BANDARIKIN
íslenskjólaböll
meðjólasveini,
súkkulaði og
pönnukökum
Flórída. Frá Atla Steinarssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
Það hefur verið fastur siður hjá íslendingafélögunum
í Bandaríkjunum að efna til jólaballs fyrir börn og
fullorðna. Hið unga félag íslendinga á Orlandosvæðinu
í Flórída hélt fyrsta jólaball sitt á Langfordhótelinu í
Winter Park á annan dag jóla, að undangenginni jóla-
messu. Um hundrað manns sótti ballið en nokkru færri
mættu til messunnar.
Á jólaböllum Islendingafélaganna koma félagskonur
með tertur, pönnukökur, smákökur, flatkökur og jafnvel
laufabrauð, en á staðnum er kaffí og súkkulaði að göml-
um íslenskum sið. Gengið er í kringum jólatré og kyijað-
ir íslenskir jólasöngvar. Kertasníkir spilaði á hamoníku
og söng jólalög fyrir rúmlega 30 böm sem þama vom.
Fjöldi íslenskra fjölskyldna hefur eignast aukaheimili
á Orlandosvæðinu og koma ýmsir gestir úr þeim húsum
á jólaballið í Winter Park ásamt félagsfólki I íslendingafé-
laginu sem heitir Leifur Eiríksson.
Tvær íslenskar húsmæður í Flórída að undirbúa
pönnukökurnar á jólaballinu. Sigrún Morneau (t.v.)
sem býr i Tampa og Helga Andersen sem býr í
Orlando.
Á jólaballi íslendingafélagsins í San Francisco mættu
um 120 manns og héldu hefðbundið íslenskt jólaball
með kökum, söng og dansi í kringum jólatré.
Jólaböll og messur vora víða haldin meðal íslendinga,
t.d. í New Y-ork, Washington, Los Angeles og Jackson-
ville og e.t.v. víðar. í Chicago hefur um nokkurra ára
skeið verið sungin íslensk messa, en þar starfa tveir
íslenskir prestar, sem reyndar eru hjón.
Hluti barn-
annaájóla-
ballinu á Or-
landosvæð-
inu ásamt
Kertasníki
sem spilaði
jólalögin á
harmoniku.
Morgunbla^ið/A.St.