Morgunblaðið - 09.01.1994, Side 31

MORGUNBLAÐIÐ SAMSAFNIÐ SUNNUDAGUR 9. JANÚAR 1994 B 31
SÍMTALIÐ...
ER VIÐ SÖGU JÓNSDÓTTUR LEIKKONU
Hekla lendir á Reykjavíkurflugvelli. í baksýn sést í mannfjöldann sem var samankominn til að fagna
komu vélarinnar.
í farangursafgreiðslunni á Kastrup. Frá hægri eru Flugfreyjurnar Elínborg Óladóttir og Sigríður Páls-
Elínborg Óladóttir flugfreyja, Páll Jónsson, sem dóttir bera fram veitingar á leiðinni yfir hafið.
lengi var fréttaritari Morgunblaðsins í Kaupmanna-
höfn, Þóra Steingrímsdóttir, Ólöf Pálsdóttir mynd-
höggvari, en stúlkuna lengst til vinstri hefur ekki
tekist að nafngreina. Fyrir innan afgreiðsluborðið,
fremst á myndinni, er starfsmaður á flugvellinum.
Dívansklúbbur
32772
Halló.
— Saga? Komdu sæl, þetta er
á Morgunblaðinu. Þú hefur verið
að leika norður á Akureyri í ís-
lensku gamanleikriti, er ekki ný-
búið að frumsýna það?
Það hefur verið sýnt fjórum
sinnum.
— Og hvernig hafa viðtökurn-
ar verið?
Mjög góðar og það hefur feng-
ið ljómandi dóma.
— Var leikritið ekki samið af
bráðungum mönnum?
Það var samið af þremur ung-
um Húsvíkingum.
— Alveg rétt, og um hvað
fjallar það?
Það fjallar um fólk í litlum bæ
úti á landi sem heitir Gjaldeyri.
Eins og gjarnan gerist í litlum
bæjum er allt vaðandi í klúbbum,
og þarna er Dívansklúbburinn,
Lóðarísklúbburinn og Kvenfélag-
ið Sverðliljurnar. Þessir aðilar eru
að fara af stað með söfnun fyrir
sjúkrahúsið sem á 100 ára af-
mæli og tilstandið er því mikið.
— Hvernig er það með íslensk
gamanleikrit, er ekki gamansem-
in frekar staðbundin? Væri til
dæmis hægt að flytja þetta verk
á erlendri grundu?
Ég veit það nú ekki.
— En höfðar það eitthvað sér-
staklega til Norð-
lendinga?
Nei alls ekki,
það er klúbba-
starfsemi á öllu
landinu. Þetta lýs-
ir slíkri starfsemi
vel, rígur á milli
klúbba og margar
skemmtilegar per-
sónur sem koma
fyrir.
— Hvað leikur
þú?
Ég leik kúgaða,
undirgefna eiginkonu.
— Alltaf nóg af þeim! Nú svo
var ég að heyra að þið aðkomu-
leikararnir byggjuð öll saman
þarna fyrir norðan?
Já, í húsnæði Leikfélags Akur-
eyrar. Við erum sjö sem komum
að sunnan og frá Húsavík. Við
erum náttúrulega búin að vera
þarna í tvo mánuði, það er að
segja meðan á æfingum stóð og
verðum þarna meira og minna í
janúar og febrúar.
— Nú segja gárungar að leik-
arar séu yfirleitt léttgeggjaðir,
er ekki andrúmsloftið rafmagnað
á bænum?
Nei, nei, þetta er mjög rólegt
og huggulegt, og gott samkomu-
lag. Strákarnir eru voðalega dug-
legir við að hella upp á kaffi.
Ekki kannski eins duglegir við
að vaska upp.
— Og eldið þið konurnar eða
hvað?
Nei, yfirleitt eldum við hvert
fyrir sig, fólk er heima á misjöfn-
um tíma eins og gengur og ger-
ist. En einstaka sinnum efnum
við til stórveislu og þá er eitthvað
go.tt á boðstólum.
— Heldurðu að það setji ein-
hvern svip á bæjarlífið á Akur-
eyri þegar íslenskt leikverk er í
gangi?
Það vona ég og
áhuginn virðist
vera mikill hjá
Norðlendingum.
Góð tíð hefur líka
mikið að segja, þá
komast menn frá
Húsavík og Dal-
vík.
— Já, við von-
um bara að góða
tíðin haldist og
þakka þér fyrir
spjallið.
FRÉTTA-
LfÓS ÚR
FORTÍÐ
Erfðaskrá
DiUons lávardar
Sunnudaginn 13. janúar 1963 segir frá í undirfyrirsögn á fimmt-
ándu síðu Morgunblaðsins að erfðaskrá Dillons lávarðar sé fund-
in. Dillon þessi var enskur aðalsmaður sem dvaldist á íslandi árin
1834 og 1835 og gaf út ferðabókina A Winter in Iceland. Hann
lét. eftir sig dóttur þegar hann hvarf héðan. Telpan hét Henríetta
og var móðir hennar Sire Ottesen. Hann Iét reisa hið svonefnda
Dillonshús sem hann gaf barni sínu og Sire að skilnaði.
Það var Sigurður Ólason
hæstaréttarlögmaður sem
fann erfðaskrá Dillons og gaf
Minjasafni Reykjavíkur. Um fund
sinn segir hann í umræddri grein:
„Það var þannig, að þegar ég kom
í fjármálaráðuneytið fyrir 20
árum var í skrifstofu minni gam-
all járnskápur, sem lengi hafði
verið ónotaður, nema að hent var
í hann dóti sem ekki þurfti að
vanda til geymslu á. Svo var það,
að ég fór að taka til í skápnum
og hreinsa út úr skúffunum sem
í honum voru. Rakst ég þá á blað
þetta, samankrumpað, og hafði
það einhvernveginn lent á bak við
skúffurnar og auðsjáanlega legið
þar um árabil og enginn um það
vitað. Þegar ég rannsakaði blaðið
nánar sá ég hvers kyns var, að
hér var komið skjal með undir-
skrift Dillons og áritun land- og
bæjarfógeta (um þinglýsingu).
Sýndi ég Páli Eggert skjalið og
spurði hann einnig um sögu
skápsins, en hann hafði áður ver-.
ið skrifstofustjóri í ráðuneytinu.
Sagði hann, að þetta væri skápur
jarðabókarsjóðsins gamla, og Iík-
lega í fyrstu fjárhirsla Skúla fóg-
eta. Skápurinn er enn til, og er
geymdur í kjallarageymslum
ráðuneytisins.
Síðan fékk ég leyfi Magnúsar
Gíslasonar þáverandi ráðuneytis-
stjóra til að hirða skjal þetta —
enda var það ráðuneytinu óvið-
komandi sem slíkt — en vitanlega
hafði ég í huga að koma því á
opinbert safn. Þegar Minjasafn
Reykjavíkur lét flytja hús Dillons
héðan úr Miðbænum inn að Arbæ
gerði ég Lárusi Sigurbjörnssyni
(forstöðumanni safnsins) aðvart
um skjalið, og fannst best fara
á, að það yrði með nokkrum hætti
látið fylgja húsinu.“
Í umræddri grein Morgunblaðs-
ins er síðan gerð grein fyrir Dillon
Afkomendur Dillons lávarðar komu hingað 1988 í boði ÁTVR. Frá vinstri er Jane Dillon með börn-
um sínum Henry lávarði og Beatrice.
og ástkonu hans, Sire Ottesen.
Dillon var aðeins 22 ára gamall
þegar hann varð ástfanginn af
hinni 12 árum eldri Sire. Hann
kom hingað í júní og strax í sept-
ember sækir hann um byggingar-
leyfi fyrir húsi á horni Túngötu
og Suðurgötu. í nóvember flytur
hann í Klúbbinn, sem Sire veitti
forstöðu og stóð þar sem nú er
Herkastalinn. Sire var þá orðin
barnshafandi af hans völdum.
Seinna um veturinn sneri Dillon
sér til stiftyfirvalda og sótti um
leyfi til að ganga að eiga Sire án
svaramanna. Stiftyfirvöldin
treystu sér ekki til að skera úr
svo mikilsverðu máli og skutu því
til kansellísins sem synjaði um-
sókn Dillons með bréfi dagsettu
28. apríl 1835. í júní sama ár ól
Sire dóttur sem nefnd var Henrí-
ett^ eftir móður Dillons. í sama
mánuði yfirgaf Dillon mæðgurnar
og lét þeim eftir Dillonshús, sem
þá var næstum fullbúið. Áður en
hann fór gerði liann erfðaská sína
hjá landfógeta. Þar arfleiðir hann
dóttur sína að fimmtán hundruð
pundum og móður hennar að sjö
hundruð pundum. Samtals ar-
fleiddi Dillon mæðgurnar að 2.200
þundum sem svarar til 20 þúsund
ríkisdala. Menntaskólahúsið kost-
aði fullbúið 8 árum síðar u.þ.b.
12 þúsund ríkisdali. Líklega hefur
Dillon gert aðra erfðaskrá síðar,
en hann kvæntist seinna í Eng-
landi. Sonur hans var þekktur
vísindamaður og safnvörður í
Towersafninu í London. Henríetta
giftist í febrúar 1862 Levinsen,
faktor Glasgowverslunarinnar í
Reykjavík. Þau eignuðust tvö börn
sem grunur leikur á að hafi flust
til útlanda. Sire Ottesen lést árið
1878 í Reykjavík og Henríetta
dóttir hennar sjö árum síðar.