Morgunblaðið - 23.08.1994, Blaðsíða 16

16 ÞRIÐJUDAGUR 23. ÁGÚST 1994
f
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Iðnrekendur kvarta undan viðskiptaháttum Baugs hf.
Vilja rannsókn á markaðs-
stöðu Hagkaups og Bónus
SAMTÖK iðnaðarins hafa óskað
eftir því við Samkeppnisráð að
fram fari rannsókn á því hvort
Hagkaup og Bónus ásamt sameig-
inlegu innkaupafyrirtæki sínu,
Baug hf., hafi náð þeirri stöðu á
markaði hér á landi að hún teljist
vera ráðandi. Þessi ósk er sett fram
vegna ítrekaðra ábendinga og
kvartana frá einstökum aðildarfyr-
irtækjum um viðskiptahætti
Baugs. Eru dæmi um að viðskipti
Baugs hf. nemi allt að helmingi
af veltu einstakra iðnfyrirtækja.
í erindi Samtaka iðnaðarins til
Samkeppnisráðs segir m.a. að Bón-
us og Hagkaup hafí óumdeilanlega
mjög sterka stöðu á neytendavöru-
markaði hér á landi. Þá segir orð-
rétt: „Ýmislegt bendir til þess að
staða þessara fyrirtækja sé svo
sterk að þau hafi markaðsráðandi
stöðu. Má í því sambandi nefna
ýmsa skilmála sem Baugur hf.
setur birgjum sínum t.d. kröfu um
mikil afsláttarkjör af vörum, ein-
hliða reglur um afgreiðslutíma,
þátttöku í flutningskostnaði
o.s.frv. Þá er margt sem bendir til
Tölvuiðnaður
að fyrirtækin selji einstakar vörur
án álagningar eða jafnvel undir
kostnaðarverði um lengri eða
skemmri tíma. Slíkt verður að telj-
ast óheimilt ef markaðsráðandi
fyrirtæki á í hlut. Samskipti Baugs
hf. og einstakra framleiðenda hafa
einkennst af spennu þar sem alltaf
vofir yfir að þeim sé refsað með
því að taka vörur þeirra úr sölu.
Þetta hefur leitt til tjóns fyrir ein-
staka framleiðendur og haft óeðli-
leg áhrif á samskipti framleiðenda
við aðrar verslanir."
Samtökin lýsa því yfir að þessir
viðskiptahættir ásamt öðru gefi að
þeirra mati sterka vísbendingu um
að fyrirtækin hafi náð yfirburða
stöðu á markaði og geti í skjóli
stöðu sinnar sett þeim aðilum sem
þau eiga viðskipti við óeðlilega skil-
mála. Tekið er fram að þessar
kvartanir sem borist hafi snúi eink-
um að viðskiptum með matvæli og
hreinlætisvörur. í samkeppnislög-
um segir m.a. að Samkeppnisráð
geti gripið til aðgerða gegn samn-
ingum, skilmálum, athöfnum og
aðstæðum sem hafi skaðleg áhrif
á samkeppni.
„Þessi dreifingarstöð var stofnuð
til að einfalda dreifikerfið sem við
þurfum að búa við og gera það
ódýrara þannig að varan til neyt-
enda verði ódýrari. Það virðist hafa
heppnast ef engum tekst betur til
hvað snertir vöruverð en okkur,“
sagði Jóhannes Jónsson, stjórnar-
formaður Baugs.
Hann sagðist hafa haft samband
við nokkra framleiðendur og eng-
inn þeirra hefði kannast við þessar
kvartanir. Sömuleiðis hefði verið
leitað eftir upplýsingum hjá Sam-
tökum iðnaðarins um hverjir væru
að kvarta til að hægt væri að leið-
rétta kjör þeirra en það hefði ekki
fengist uppgefið. Hins vegar sagð-
ist Jóhannes hafa heyrt frá ýmsum
framleiðendum að Baugur nyti ekki
þeirra kjara sem það ætti skilið.
„Þarna er tekið á móti sölumönnum
og vörum á einum stað en við sjáum
síðan sjálfir um vörudreifingu og
lagerhald. Við njótum því einhverra
kjara í staðinn fyrir það sem við
leggjum af mörkum."
Enn hagnast Hewlett-Packard
ÖR vöxtur bandaríska tölvufyrir-
tækisins Hewlett-Packard hélt
áfram á þriðja ársfjórðungi, þegar
tekjur þess jukust um 22% og pant-
anir jukust um 27%.
„Síðasti ársfjórðungur lofar
góðu,“ sagði Lew Platt forstjóri,
en bætti við af kunnri gætni að
þrátt fyrir efnahagsbata í heimin-
um „gerum við ráð fyrir harðri
samkeppni eins og hingað til.“
Hagnaður eftir skatta á þriðja
fjórðungi reikningsársins eða á
tímabilinu maí til júlíloka nam 347
milljónum dollara eða 1,33 dollur-
um á hlutabréf og jókst úr 271
milljón dollurum og 1,06 dollurum
miðað við sama tíma í fyrra.
Nettótekjur námu 6,1 milljarði
dollara og jukust úr 5 milljörðum
í fyrra. Nettótekjur í Bandaríkjun-
um voru 2,8 milljarðar dollara, sem
er 20% aukning, en nettótekjur
utan Bandaríkjanna voru 3,3 millj-
arðar dollara, sem er 24% aukning
samanborið við þriðja ársfjórðung
í fyrra.
Hagnaðurinn er í samræmi við
það sem búizt hafði verið við í
Wall Street, en mikil aukning pant-
ana á þriðja ársfjórðungi kom fjár-
festum á óvart og hlutabréf HP
hækkuðu ört í verði. Verðmæti
pantana á þriðja ársfjórðungi jókst
um 27% miðað við sama tíma í
fyrra. Pantanir í Bandaríkjunum
jukust um 24%, en pantanir erlend-
is frá um 29%. Sérstaklega hefur
verið mikil aukning í eftirspurn
eftir einmenningstölvum og vinnu-
stöðvum frá HP.
Fyrstu níu mánuði reikningsárs-
ins eða til loka júlí voru nettótekj-
ur fyrirtækisins 18 milljarðar doll-
ara og höfðu aukist úr 14,6 millj-
örðum frá sama tímabili árið áður.
Þá jókst hagnaður um 28% og nam
1,1 milljarði dollara.
Orðsendíng tíl þeirra sem
safna Hutschenreuther
postulíní:
30-50%
staðgreíðsluafsláttur
af nokkrum matar- og kaffistellum
sem verða tekin úr framleiðslu
á næsta ári.
SILFURBÚÐIN
Kringlunni 8-12 - Sími 689066
''■V'\:,

Morgunblaðið/Halldór
EYÞOR Ingi Kolbeins og Gunnlaugur Sigurjónsson starfsmenn
verksmiðjunnar í Vallhólmi með ferskgras
Stefnt að tvöföldun út-
flutnings á Ferskgrasi
KAUPFÉLAG Skagfirðinga
stefnir að útflutningi á allt að
700 tonnum af ferskgrasi til
Norðurlandanna á þessu ári,
sem væri tvöföldun frá árinu í
fyrra. Ferskgras er hey til
skepnueldis. Kaupfélagið hóf
þennan útflutning í fyrra, en
heyinu er pakkað í verksmiðj-
unni í Vallhólmi í Skagafirði
eftir breskri aðferð, Horse-
Hage, sem félagið leigði einka-
framleiðsluleyfi á. Að sögn Ein-
ars Baldurssonar rekstrarstjóra
afurðasviðs KS er útflutnings-
verðmæti um 16 krónur á hvert
kílógramm, sem þýðir að ef 700
tonna markinu verður náð færir
útflutningurinn kaupfélaginu
rúmar 11 milljónir króna á
þessu ári.
„Helsti markaðurinn fyrir
Ferskgras er Noregur, einkum
vegna þess hve verðið er hátt
þar,“ sagði Einar í samtali við
Morgunblaðið. „Við erum nú að
hefja markaðsátak þar, en
heildarmarkaðurinn fyrir hey í
Noregi er mjög stór. f fyrra
fluttu Norðmenn inn yfir 16.500
tonn af heyi.“ Einar segir, að
einnig sé töluverður markaður
á öðrum Norðurlöndum, og hafi
KS selt þangað í minna magni.
„Við teljum að þessi tilraun
sé vel þess virði að reyna hana,
og höfum fjárfest töluvert í
henni. Það er ljóst að til að skila
arði verðum við að auka magn-
ið töluvert, og það kostar mikla
markaðsvinnu sem við ætlum
að ráðast í. Ef við nýttum allt
það ræktarland sem við höfum
til afnota eingöngu til fram-
leiðslu á Ferskgrasi gætum við
framleitt allt að 3000 tonnum
af þeirri vöru,“ sagði Einar
ennfremur, en í verksmiðjunni
í Vallhólmi eru einnig fram-
leiddir graskögglar. Fram-
leiðslan á þeim mun á þessu ári
verða 700-900 tonn.
Nýtt skráningarkerfi
fasteigna á döfinni
Vonir bundnar við að landsskrá fasteigna taki
gildi í vetur
FASTEIGNAMAT ríkisins hefur að
undanförnu átt í viðræðum við Hag-
stofu íslands og sýslumenn um
hvernig taka megi upp sameiginlega
skráningu fasteigna, sem fullnægi
öllum kröfum um þarfir og öryggi
upplýsinga. Gert er ráð fyrir sameig-
inlegu auðkenni hverrar fasteignar
og að gerð verði ein skrá yfir allar
fasteignir landsins, landskrá fast-
eigna, samkvæmt upplýsingum Fast-
eignamatsins.
Þessar viðræður tengjast því að
Fasteignamatið hefur nýlega end-
urnýjað öll tölvuvinnslukerfi sem fel-
ur í sér grundvallarbreytingu á
skráningu fasteigna hjá stofnuninni.
Fram til þessa hafa matsmenn á
vegum Fasteignamatsins skilað inn
handskráðum upplýsingum um fast-
eignir, sem hafa verið skráðar á
skrifstofu stofnunarinnar i Reykjavík
og niðurstöður síðan sendar til baka.
í hinu nýja skráningarkerfi Fast-
eignamatsins bera allar fasteignir
sérstaka auðkennistölu. Eru bundnar
vonir við að sýslumenn muni í fram-
tíðinni skrá allar fasteignir í veð-
málabækur sínar undir þessum núm-
erum. Sömuleiðis er vonast til að
sveitarfélög noti þau við álagningu
opinberra gjalda af ýmsu tagi sem
miðast við eignir gjaldenda. Mark-
miðið er að númerin verði notuð með
sama hætti og kennitölur einstakl-
inga í þjóðskrá. Líkur benda til að
þetta nýja kerfi verði sett á laggirn-
ar næsta vetur.
Byggingarfulltrúar geta
tengst við Fasteignamatið
Hið nýja kerfi Fasteignamatsins
gerir stofnuninni einnig kleift að tak-
ast á við ný verkefni. Þannig geta
byggingarfulltrúar víða um land nú
tengst skrám Fasteignamatsins beint
og geta þar með á hagkvæmari og
auðveldari hátt lagt til allar þær
frumupplýsingar um fasteignir sem
frá þeim koma. Fram til þessa hafa
þær borist Fasteignamati á eyðublöð-
um, annað hvort handskrifuðum eða
útprentuðum úr tölvugögnum bygg-
ingarfulltrúa.
Viðræður við tryggingafélögin
Þá er nýju skráningar- og upplýs-
ingakerfi einnig ætlað að halda utan
um brunabótamat fasteigna. Sam-
kvæmt nýsettum lögum þar að lút-
andi hefur einokun tiltekina trygg-
ingarfélaga verið aflétt. Viðræður
tryggingarfélaganna við Fasteigna-
matið eru nú á lokastigi en ætlun
félaganna er að nýta sér hið nýja
kerfi til skráningar og brunabóta-
mats.
I
i
i
l
|
f
»
1
I
:

+