Morgunblaðið - 09.10.1994, Blaðsíða 14

■ ■ -v
Wmr-
^ '-rr
iSÉSií

-.
■í'í .>':'
■ .
rrW-.'-m-.:

^•Iwr.
jMr
BROT
Kristinn
á Dröngum
Mynd Rognar Axelsson
Texti Guðni Einarsson
„Að búa við fugla er skemmtilegasti bú-
skapur sem til er,“ segir Kristinn Hallur
Jónsson, síðasti ábúandi á Dröngum í
Strandasýslu. Á hverju vori fer hann
vestan úr Bolungarvík ásamt konu sinni
og dvelur sumarlangtyið æðarbúskap
norður í eyðibyggðum Strandanna. Þeim
hjónum til halds og trausts hafa verið
synir þeirra, einn eða fleiri, og aðrir
afkomendur.
Kristinn á Dröngum er nú 82 ára en
fjarri því að láta deigan síga. I haust lét
hann sig ekki muna um að aka norðan
af Seljanesi við Ofeigsfjörð og vestur í
Bolungarvik.
Kristinn á trillu og það fleiri en eina.
„Það er betra að vera birgur af bátum.
Það er eiginlega ekkert hægt að komast
að Dröngum nema af sjó. Þetta er svo
langt og mikið torleiði, ekki hægt að
draga neitt að sér nema á skipum.“
Sótt á sjóinn
Kristinn er fæddur í Litlu-Ávík í Tré-
kyllisvík árið 1912. Á uppvaxtarárum
hans var tvíbýli á flestum bæjum, þótt
þetta væru ekki nema kot, eins og hann
orðar það. „Það var að miklum hluta lif-
að á sjónum, búskapurinn var bara hafð-
ur með. Það var róið til fiskjar á árabát-
um frá því hann fór að gefa sig í maí
og stundum var hægt að róa allt fram
undir jól. Áður fyrr var geysimikil hákar-
laútgerð þarna, líklega sú mesta á land-
inu.“
Um það leyti sem Kristinn fæddist
voru hákarlaveiðar með gamla laginu
að leggjastaf. Hákarlaskipið Ofeiguríór
í sinn síðasta hákarlaróður frá Ströndum
1915. Kristinn man gömlu hákarlaskipin
vel því þau stóðu í naustum á hans ung-
lingsárum. Ofeigur var lengi notaður til
flutninga þótt hákarlaútvegur á því legð-
ist af.
Sjálfur fór Kristinn einu sinni í há-
karlalegu, en þá var farið á 7 tonna vél-
báti. Leið hans lá hins vegar í verið, líkt
og annarra ungra manna af Ströndum.
Hann var til sjós bæði vetur og sumar
og réri frá Reykjavík, Akranesi og
ísafirði svo nokkrar hafnir séu nefndar.
Sextán manna íjölskylda
Kristinn byrjaði búskap á Seljanesi
árið 1943 með Önnu Guðjónsdóttur frá
Þaralátursfirði og fimm börnum hennar.
Þau Kristinn eignuðust síðan níu börn
til viðbótar. Seljanesið er lítið kot og ber
ekki mikinn búskap. Kristinn réri því á
trillunni Svani sér og sínum til viðurvær-
is. Þegar fjölskyldan stækkaði varð
Kristni Ijóst að annaðhvort varð hann
að komast á kostameiri jörð eða flytja
af Ströndunum og fara að stunda sjóinn,
en það vildi hann síður. Drangar voru
mikil hlunnindajörð og losnaði um það
leyti sem firðimir voru að leggjast í eyði.
„Ég keypti Dranga 1953 og flutti þangað
með fjölskylduna. Við bjuggum svo á
Dröngum allt til 1966 að við fluttum um
haustið. En ég hef verið þar á hveiju
sumri síðan,“ segir Kristinn.
Þegar Kristinn brá búi á Dröngum
fluttist hann að Melum í Trékyllisvík og
síðan aftur að Seljanesi. „Mér fannst ég
vera þar nær Dröngunum.“
Norður á Ströndum er Paradís á jörðu
þegar vel viðrar. I stórviðrum vetrarins
horfir öðruvísi við. „Það gat verið svolít-
ið grimmt, vestan og norðanveðrin gífur-
lega hörð,“ segir Kristinn.
Varpið hjarnar við
Þegar komið er norður að vori er
fyrsta verk þeirra Drangamanna að leita
að mink og eyða. Strandlengjan er löng
og vargurinn kemur víða að. „Minkurinn
kemst allra sinna ferða, jafnt á sjó og
landi. Hann syndir út í eyjar og sker þar
sem varpið er og drepur mikið ef hann
getur,“ segir Kristinn. Það þarf líka að
hafa á sér vara gagnvart tófunni, að
sögn Kristins. Hún er kræf við veiðar
og þar sem mikið er af tófu sést lítið af
mófugli.
Æðarvarpið á Dröngum varð fyrir
töluverðum hnekki fyrir þremur árum
vegna grútarmengunar. Talið er að um
25 þúsund æðarungar hafi misfarist og