Morgunblaðið - 16.10.1994, Qupperneq 2

2 B SUNNUDAGUR 16. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
H-
Frammistaða íslensku stúlkn-
anna er því mikið fagnaðar-
efni, ekki aðeins fyrir knatt-
spyrnuheiminn heldur og líka fyrir
þjóðina alla. Þótt undarlegt megi
virðast heyrast oft gagnrýnisradd-
ir þegar íþróttir kvenna eru ann-
ars vegar, einkum knattspyrna og
handknattleikur, og beinast þær
helst að vaxtarlagi íþróttakvenna.
Karlalegar, brussulegar og læra-
miklar eru orðin sem oftast fá að
fjúka, og þeir sem vita ekki betur
trúa þessum staðhæfmgum eins
og nýju neti. Því kom það nokkuð
á óvart að sjá hið gagnstæða, þeg-
ar rætt var við þrjár af þessum
kvenhetjum. Ekki var annað að
sjá en að þar færu kvenlegar kon-
ur og laglegar, þótt þær væru að
vísu búnar að hlaupa af sér allt
kjöt og þyrftu því kannski að fá
eitthvað staðgott.
Þær stúlkur sem töluðu við
Morgunblaðið fyrir hönd íslenska
kvennalandsliðsins eru þær Vanda
Sigurgeirsdóttir fýrirliði, 29 ára
gömul, Guðrún Sæmundsdóttir,
26 ára og Ásthildur Helgadóttir,
sem er 18 ára. Allar hafa þær
spilað knattspyrnu frá barnsaldri
og allar eru þær margfaldir ís-
landsmeistarar og bikarmeistarar
með liðum sínum. Vanda og Guð-
rún hafa báðar verið kosnar knatt-
spyrnukonur ársins og Ásthildur
verið kosin efnilegasti leikmaður-
inn.
Árangur sinn undanfarin tvö
ár þakka þær miklum æfíngum
og púli, góðri þjálfun Loga Ólafs-
sonar og stuðningi frá KSÍ og
öðru góðu fólki sem hefur unnið
á bak við tjöldin.
Andleg hreysti
Foreldrar vilja gjaman að dætur
þeirra stundi íþróttir og hafa þá
fyrst og fremst í huga þann góða
og heilbrigða félagsskap sem fylg-
ir íþróttaiðkunum og þá líkamlegu
hreysti og vellíðan sem þær tví-
mælalaust fá. Rannsóknir hafa
sýnt að stúlkur sem stunda íþrótt-
ir hafa hvorki tíma né áhuga á
að hanga í sjoppum eða mæla
götur í tilgangsleysi, og kvefpestir
og flensur eiga síður aðgang að
hraustum skrokkum. En sú and-
lega hreysti sem fylgir íþróttaiðk-
un af öllu tagi er ekki síður athygl-
isverð, eins og fram kemur í við-
tali við stúlkurnar.
„Við beijumst uns við skríðum
út af vellinum,“ segir fyrirliðinn
Vanda, og er í engum vafa um
það að sú barátta hafi orðið til
þess að byggja upp sjálfstraustið
og sjálfsagann hjá sér.
Guðrún segir að íþróttirnar hafí
kennt sér að enginn árangur náist
nema hún leggi sig fram í hveiju
sem hún taki sér fyrir hendur. „Ef
fólk hefur metnað í íþróttum skilar
það sér í öðru sem það tekur sér
fyrir hendur.“ Hún bendir og rétti-
lega á að konur þurfi ekki endilega
að vera í keppnisíþróttum til að
ná árangri.
Menntaskólastúlkan Ásthildur
segir að í námi sé það sjálfstraust-
ið sem mestu máli skipti og að
sjálfstraustið fái hún í íþróttum.
Áuk þess hafi íþróttir orðið til að
styrkja sjálfsagann.
Sjálfstraust, metnaður og
sjálfsagi er það sem knattspyrnan
hefur fært þessum ágætu stúlkum.
Eiginleikar sem íslenska kvenþjóð-
in og reyndar þjóðin öll þyrfti að
eiga í ríkari mæli.
í fyrsta sinn í tvö ár töpuðu þær
leik þegar þær spiluðu fyrri leikinn
við Englendinga nýlega. Sjálfstra-
ustið brást, segja menn daprir og
Vanda Sigurgeirsdóttir
Morgunblaðið/Þorkell
ÞAÐ ER ekki forsvaranlegt að bjóða
íþróttir aðeins fyrir annað kynið.
Liðið
harðsnúið
► „Við erum svo vanar því stelpurnar að
þurfa að beijast fyrir okkar hlut að ef við
töpum leik er það einfaldlega vegna þess að
hitt liðið er betra. Grundvallaratriði hjá okk-
ur er að beijast með hjartanu, beijast uns
við skríðum útaf vellinum," segir fyrirliði
íslenska landsliðsins í knattspyrnu,.Vanda
Sigurgeirsdóttir.
Vanda hefur verið inni á vellinum frá tíu
ára aldri en þá byijaði hún að leika knatt-
spyrnu með strákunum í Tindastóli á Sauðár-
króki, eina stúlkan i liðinu. Þegar hún fór í
Menntaskólann á Akureyri lék hún í fyrsta
sinn með kynsystrum sínum, kvennaliði KA.
Hún hefur síðan margoft orðið íslandsmeist-
ari bæði með í A og Breiðabliki þar sem hún
var einnig þjálfari, og var kosin besti leik-
maður ársins 1990. Auk þess á hún 10 lands-
leiki að baki í körfubolta, og hefur líka stund-
að blak, fijálsar iþróttir, sund og skíði.
Þessi fjölhæfa íþróttakona, sem er barn-
laus en í sambúð, er nú forstöðumaður félags-
miðstöðvarinnar Ársels, en tómstundafræði
lærði hún í Svíþjóð.
Hún segir að helst megi finna íþróttamenn
í móðurættinni. „Mamma spilaði handbolta
þegar hún var yngri, pabbi hins vegar er
mikill áhugamaður um íþróttir og lætur sig
ekki muna um að aka suður frá Sauðárkróki
þegar mikilvægir leikir eru framundan. Fjöl-
skylda min er stór, mamma á átta systkini
og pabbi sjö, og allt þetta fólk heldur vel
saman. Ég er því mikil fjölskyldukona.“
Vanda hefur þó tíma fyrir fleira en fjöl-
skylduna og íþróttirnar því hún er kvikmynd-
afrík að sögn og safnar myndböndum eins
og bókum. „Ætli ég eigi ekki á fjórða tug
kvikmynda og það er óhætt að segja að konu-
myndir séu í uppáhaldi hjá mér, myndir eins
og til dæmis Steiktir grænir tómatar. Fyrir
utan það að safna kvikmyndum þykist ég nú
líka vera mikil útivistarkona þótt ég hafi
aldrei tíma til að fara eða gera neitt í þeim
málum.“
Vanda segir að vissulega hafi baráttan á
vellinum eflt þær stúlkurnar, en það sé líka
spurning hvort liðið hafi ekki bara verið
harðsnúið fyrir. „Ég er til dæmis stjórnsöm
bæði innan vallar og utan, og stjórnaði strax
leikjum á róluvellinum með harðri hendi. En
með því að beijast höfum við auðvitað byggt
upp sjálfstraustið og sjálfsagann. Ég hef orð-
ið vör við það að sjálfstraustið er ekki mikið
hjá íslenskum konum. Iþróttaiðkun er því af
hinu góða.
Það er mikill uppgangur í kvennaknatt-
spyrnunni, en félögin hafa átt erfitt uppdrátt-
ar því þau hafa þurft að reka dýra meistara-
flokka karla.
Það er ekki forsvaranlegt að bjóða íþrótt-
ir aðeins fyrir annað kynið. Við erum ekki
í samkeppni við strákana en að sjálfsögðu
hafa þeir fengið meiri peninga og athygli.
Við stelpurnar höfum þurft að leita með
stækkunargleri að greinum í blöðum sem
fjalla um kvennaíþróttir, þótt umfjöllun upp
á síðkastið hafi verið frábær. Fleiri konur
þyrftu að sinna íþróttafréttum og fleiri kon-
ur þyrftu að sitja í stjórn íþróttafélaga þar
sem ákvarðanir eru teknar. Það væri gaman
ef konur sem stjórna fyrirtækjum færu að
styðja við bakið á okkur. Reyndar hefur ein
gert það, hún sagðist ekkert vit hafa á knatt-
spyrnu en að sig langaði til að styrkja okkur
fjárhagslega.
Það er nú svo að við konurnar höfum þurft
að sýna árangur til að fá fjárhagsstuðning,
meðan karlamir hafa fengið fjárhagsstuðn-
ing til að geta sýnt árangur. Þetta er víta-
hringur sem við erum að reyna að bijótast
út úr,“ segir fyrirliðinn Vanda.
Morgunblaðið/Emilía
EF FÓLK hefur metnað í íþróttum skilar
það sér líka á öðrum sviðum.
Kúnst
að sigra
► „ÍÞRÓTTAKONUR fá umfjöllun í fjölmiðl-
um þegar þær era búnar að ná árangri, en
karlarnir fá umfjöllun áður en þeir hafa náð
árangri,“ segir Guðrún Sæmundsdóttir lands-
liðskona og lyfjafræðingur. „Okkur tókst að
komast í átta liða úrslit og það verður ekki
af okkur tekið, hvernig sem fer. Árangur
okkar verður kannski til þess að efla kvenna-
íþróttir, en konur þurfa þó ekki að vera
kegpnismenn í íþróttum til að ná árangri."
Óskjuhlíðin og Nauthólsvíkin voru leik-
svæði Guðrúnar á árunum áður og færðist
það svo niður í Valsheimili þar sem hún hóf
íþróttagöngu sina. Hún hefur ætíð leikið með
Val og er margfaldur Islandsmeistari og bik-
armeistari í knattspyrnu. í landsliðinu hefur
hún verið síðan 1985 og var kosin besti leik-
maðurinn árið 1987 og 1988.
Hún segir að margt hafi orðið til þess að
þær stúlkurnar náðu þessum góða árangri.
„Leikmenn hafa lagt mikið á sig, verið heppn-
ir með þjálfara, sem er góður og hæfur
maður, og fengið stuðning frá KSI og öðru
góðu fólki sem vinnur á bak við tjöldin. Þjálf-
aranum okkar, Loga Ólafssyni, hefur ekki
aðeins tekist að ná því besta út úr liðinu i
heild sinni, heldur einnig að ná því besta út
úr einstaklingunum, sem fæstum þjálfurum
tekst. Hann tekur okkur ekki á teppið þegar
við gerum mistök, en byggir upp sjálfstraust
okkar þannig að við förum vel undirbúnar í
slaginn."
Þegar Guðrún er spurð hvort harkan á
vellinum hafi ef til vill eflt hana í baráttu
lifsins, segist hún ekki líta á sig sem neitt
hörkutól. „I hópiþróttum læra menn að tapa
ekki síður en að sigra, sem er ekki minni
kúnst að kunna. Þeir læra líka að taka tillit
til annarra, ekki aðeins á vellinum heldur
utan hans lika, til dæmis í vinnunni. Ekki
síst læra þeir að enginn árangur næst nema
þeir leggi sig alla fram í hveiju sem þeir
taka sér fyrir hendur. Ef fólk hetnr metnað
í íþróttum skilar það sér i öðru.“
Eftir þvi sem Guðrún best veit er enginn
íþróttamaður í ætt hennar. Guðrún, sem er
26 ára gömul, ógift og barnlaus, lauk stúd-
entsprófi frá MH og síðan prófi í lyfjafræði
frá Háskóla Islands. Hún starfar nú sem lyfja-
fræðingur í Breiðholtsapóteki. „Þetta er
fyrsta árið mitt á vinnumarkaðinum og ég
er mjög ánægð í starfi mínu. Ég er heppin
að vinna með góðu fólki, ég þarf stundum
að fá leyfi til að fara fyrr úr vinnunni ef
landsleikir eru framundan og er því kannski
ekki vinsælasti starfskrafturinn. Knattspyrn-
an tekur gríðarlega mikinn tíma og það er
undantekning ef ég á fríkvöld. Þá reyni ég
nú að hitta vini mína og fólk utan íþróttarinn-
ar, eða slappa bara af og gera ekki nokkum
skapaðan hlut. Áhugamál mín eru eins og
hjá mörgum öðrum, ferðalög og annað, en
mest hef ég þó áhuga á fólki.“
- En hvað um framtíðaráætlanir og
drauma?
„Ég skipulegg aðeins eina viku í senn og
það gildir um allt. Ég lifi fyrir einn dag í
einu,“ segir Guðrún, sem hefur það hlutverk
að gæta andstæðinganna á vellinum.
Asthildur Helgadóttir
Morgunblaðið/Emilía
MÉR þykir vænt um þann skilning og
stuðning sem kennarar hafa sýnt mér.
Alvaran
meiri
► „í NÁMI er það sjálfstraustið sem skiptir
mestu máli og það fær maður í íþróttunum.
Hvort úthaldið til að silja yfir bókunum verði
meira með íþróttaiðkun veit ég ekki, en það
þarf oft mikinn sjálfsaga til að koma sér út
að hlaupa, svo mikið er víst,“ segir Ásthildur
Helgadóttir, 18 ára gömul landsliðskona og
nemandi í 5. bekk í MR.
Ásthildur hóf að leika knattspyrnu tíu ára
gömul með Breiðabliki og varð mörgum sinn-
um Islandsmeistari með því liði, en langaði
síðanað breyta til og fór yfir í KR. Hún
varð Islandsmeistari með þeim árið 1993, en
árinu áður hafði hún verið kosin efnilegsti
leikmaðurinn.
„Fótboltinn er í ættinni, þetta eru allt
KR-ingar, enda varð mikil fögnuður þegar
ég gekk í Iiðið,“ segir hún. „Við fjölskyldan
bjuggum um tíma í Svíþjóð og þá var ég oft
í fótbolta með pabba og fór með honum á
æfingu. Ég sagðist nú alltaf ætla að hætta í
knattspyrnu 22 ára, en nú sé ég að ástæðan
fyrir góðum árangri landsliðsins er kannski
einmitt sú að í liðinu er þessi skemmtilega
blanda yngri og eldri leikmanna."
Þegar Asthildur er spurð hvert markmiðið
sé hjá þeim stúlkunum, segir hún að þótt þær
hafi náð að komast í átta liða úrslit finnist
henni það ekki nóg. „Kvennaknattspyrnan
er á uppleið, en það er samt ekki nógu vel
hlúð að okkur. Það er hlægilegt hvernig
búið er að okkur hjá KR, við verðum til
dæmis sjálfar að útvega okkur teygjuplástur
og stöndum alltaf í tómu basli þegar eitthvað
er að. Umfjöllun um íþróttir kvenna er oft-
ast léleg og eini kvenkyns íþróttafréttamað-
urinn, sem er hjá DV, er í stjórn Breiðabliks
ogþví ekki hlutlaus í fréttaflutningi.
Ég held nú að við munum hafa úthaldið í
það sem framundan er, en hins vegar hefur
harkan aukist og meiri alvara er í þessu en
áður var. Við erum búnar að æfa stanslaust
síðan í nóvember í fyrra og erum því orðnar
þreyttar. Mér finnst það líka orðið hundleið-
inlegt að þurfa allaf að segja nei þegar ég
er beðin um að koma eitthvert. Ég varð jafn-
vel að sleppa busaballinu, sem er auðvitað
hið versta mál! Ég hef oft spurt sjálfa mig
hvers vegna ég sé að þessu og svarið er allt-
af hið sama, mér finnst bara knattspyrna svo
skemmtileg."
Ásthildur segist ekki neita því að knatt-
spyrnan hafi komið niður á náminu nú síð-
ustu vikur. „Ég er óánægð með hversu lítið
ég hef getað sinnt náminu undanfarið. En
mér þykir vænt um þann skilning og stuðn-
ing sem kennarar hafa sýnt mér. Um daginn
til dæmis gekk þýskukennarinn, Halldór Vil-
hjálmsson, virðulega inn í stofuna að vanda
og sagði: Góðan dag, góðir nemendur. Kom
svo auga á mig og sagðist mega til með að
taka í hönd mína. Sagði síðan hátt: Nemend-
ur, rísið á fætur og klappið átta sinnum.
Sagði svo lægra við mig: Voru þau ekki átta
mörkin sem þú skoraðir? Nei fjögur, sagði
ég. Nú, klappið þá sjö sinnum, sagði hann
alvarlega, og það var gert!
Uppáhaldfög landsliðskonunnar, fyrir utan
þýskuna að sjálfsögðu og leikfimina, eru
stærðfræði og íslenska. En hvert er besta
augnablikið sem hún hefur upplifað úti á
vellinum?
„Það var þegar ég varð íslandsmeistari
með KR. Mér fannst það heldur ekkert leiðin-
legt að skora þessi fjögur mörk á móti Grikkj-
um.“
I
>
i
1
!
í
i
1
I
I
:
i
i.
I
i
i
!>
I
!
b