Morgunblaðið - 16.10.1994, Blaðsíða 12

12 B SUNNUDAGUR 16. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Jesper Lundgaard Jakob Fischer
NIELS
JESPER OG
DANSKUR
DJASS
Það fer vel á því að ljúka haustdögunum dönsku
með djasstónleikum, skrifar Vemharður Lin-
net, því að á fáum sviðum lista hafa samskipti
þjóðanna verið jafn náin síðustu árin
NIELS-HENNING Örsted Pedersen, djassdýrlingur íslendinga
Ikvöld lýkur dönskum haust-
dögum í Reykjavík. Danskir
listamenn hafa farið þar á
kostum - samt er ekki ótrú-
legt að tónleikar Jespers Lundga-
ards og félaga í Súlnasal Hótels
Sögu í kvöld verði hápunktur dag-
anna.
Það fer vel á því að ljúka haust-
dögunum dönsku með djasstónleik-
um, því að á fáum sviðum lista
hafa samskipti þjóðanna verið jafn
náin síðustu árin. Kannski byrjaði
það allt í desember 1977. Þá var
Erik Sonderholm forstjóri Norræna
hússins og hann fékk Niels-Henn-
ing 0rsted Pedersen til að koma
með tríó sitt og leika þar þrjú kvöld.
Með bassasnillingnum kom Ole
Kock Hanssen píanisti og Alex Riel
trommari. Það þarf ekki að orð-
lengja það, þeir komu, sáu og sigr-
uðu og síðan hefur Niels-Henning
verið djassdýrlingur Islendinga.
Meira að segja Jóhannes félagi
minn Atlason, sem fyrir utan fót-
boltann og golfrð kann helst skil á
tenórsöng og hefur jafnan verið
frábitinn djassfræðum, talar á
góðri stundu um bassasnillinginn
Niels-Henning Istergade - sá
nafnaruglingur fannst Niels-Henn-
ing jafn fyndinn og þegar djassæð-
ið var svo hóflaust meðan á RúRek-
hátíðinni stóð í september sl. að
rætt var um Niels Helvig 0rsted
Pedersen í fréttatíma þegar kosnin-
gaundirbúningmfinn í Danmörku
stóð sem hæst.
Niels ætlaði svo sannarlega að
láta flokksfélaga sinn, Niels Helvig
Pedersen, vita af 0rsteds-nafnbót-
inni.
að var gaman að í níundu ís-
landsför Niels-Hennings
skyldi Solveig kona hans vera
með. Tríóið frá 1977 átti að leika
á RúRek og þegar ég náði í þau
hjón og Ole Kock útá flugvöll dag-
inn fyrir tónleikana var húmorinn
á fullu og Niels flutti mér fimm-
tugsafmælisbrag þarsem segir m.a.
að lífið sé í moll og dúr, en „hold
dig blot fra strenge fru’r / sá gár
liv fra mol til dur“. Það var von á
Alex daginn eftir því hann var að
leika á Jótlandi þetta kvöld. Þeir
„Et digt, et digt,“ sagði Ni-
els Henning og vildi fá ljóð
frá Ólafi Ormssyni rithöf-
undi, sem hér er lengst til
hægri. Með þeim á myndinni
er Solveig kona Niels Henn-
ing og Vernharður Linnet,
lengst til vinstri.
félagar hafa jafnan verið iðnir við
túlkun norrænna þjóðlaga og eftir
að þeir léku Det var en lordag aft-
en í Norræna húsinu 1977 hrópaði
mikilúðlegur tónleikagestur í blá-
um blaseijakka bravó, bravó í gríð
og erg. Var þar kominn Vestman-
neyingurinn Óskar Þórarinsson
skipstjóri frá Háeyri. Átta árum
síðar kostuðu þeir Órn Ævarr Mar-
kússon apótekari í Garðs apóteki
útsetningar Ole Kocks á fjórum
íslenskum þjóðlögum fyrir tríó
Niels og strengjakvartett. Síðan
hafa íslensk þjóðlög oft verið á
dagskrá tríósins og Niels og Ole
fluttu þijú þeirra við opnun RúRek
í ár.
„ísland og Færeyjar eru óska-
lönd mín,“ sagði Niels eftir tónleik-
ana á Sögu þar sem við sátum á
Mímisbar yfir Túborg frá Tomma
í Ölgerðinni. „Eiginlega finnst mér
að við Norðurlandabúar séum frek-
ar einn þjóðflokkur en margar þjóð-
ir. Við náum allt suðrí Þýskaland
og þegar ég er á ferð þar finn ég
alltaf hvar okkur sleppir og þeir
taka við. Þeir hafa allt annan hugs-
1 anagang, allt öðruvísi kímni.
Kímnisögur hafa alltaf verið aðall
Niels-Hennings og margar þeirra
alþjóðlegar.
„Hafiði heyrt um afríska bónd-
ann sem átti hænur sem voru alveg
hættar að verpa. Hann hringdi f
nágrannann og bar upp vandræði
sín. „Hafðu engar áhyggjur af
þessu,“ sagði nágranninn. „Ég á
einstaklega fjörugan hana og skal
lána þér hann.“ Eftir skamma
stund hafði haninn gagnast öllum
hænunum og þær svo ánægðar
með lífið að varpið komst í fullan
gang. Þá brá haninn sér útúr hæns-
nagirðingunni og tók við að gamna
sér með öðrum dýrum bóndans.
Að lokum varð hann svo uppgefinn
að hann lá sem dauður væri. Þegar
bóndinn sá hanann liggjandi og
þijá hrægamma sveima yfir hon-
um, hringdi hann í ofboði í ná-
granna sinn og spurði hvað hann
ætti nú til bragðs að taka. „Hafðu
engar áhyggjur," svaraði nágrann-
inn. „Sjáðu bara hvað gerist þegar
þeir lenda."
Meðal gesta á Mímisbar var
Ólafur Ormsson rithöfundur.
Þegar Niels lék hér með Tönju
Maríu orti skáldið til Tönju og
manns hennar bæði á íslensku,
dönsku og ensku og nú vildi Niels
fá meira af svo góðu og kallaði:
„Et digt, et digt!“ Og skáldið orti:
„Niels er engum líkur/sem slíkur
og þvílíkur.“ Þá var öllum skemmt
og ekki síst hinum síunga húmor-
ista Alex Riel.
Alex kom fyrst til íslands árið
1966. Þá var hann á heimleið frá
Boston þar sem hann hafði numið
tónlist við Berklee. Bandaríkjavist-
in átti ekki við Alex. Hann þráði
gömlu góðu Kaupmannahöfn og
Jazzhus Montmartre í Store
Regnegade. Hann hafði lítið lært á
trommur áður en hann hélt utan,
þó hann væri orðinn einn helsti
djasstrommari Dana - var rakari
að iðn. Sem betur fór lagði hann
klippingar á hilluna því betri
trommara getur vart í Evrópu. Nú
er hann kominn til íslands í fjórða
skipti og leikur á Sögu í kvöld með
félögum sínum Jesper Lundgaard,
Jakob Fischer og Bob Rockwell.
Bob Rockwell er bandarískur,
fæddur í Oklahoma 1943 og ólst
upp í stórsveitum, orgeltríóum og
strippsjóum. Það er því von að tónn-
inn sé heitur og blásturinn rudda-