Morgunblaðið - 16.10.1994, Qupperneq 26

26 B SUNNUDAGUR 16. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
UNGl túlkurinn Zhou Jianp-
ing var útlærður í kínverskri
skrift (kalligrafíu).
Hvar sem viö kom-
um reyndum viö aö
skoöa listmenjar eft-
ir föngum og sums
staöar gafst okkur
kostur á að hitta
listamenn, skrifar
son, en þó höföu
sumir í flimtingum
að þetta væri allt
eins matarlistarferö
MORGUNBLAÐI á kínversku.
FRÆGÐ Bjarkar hefur ber- j
sýnilega einnig borist til Kína,
oghérsésthúnáforsíðutíma-
rits nokkurs er hékk á snúru
á áberandi stað hjá götusala
í Peking.
riSTUDAGURINN 2 septem-
ber gengur vafalítið inn- í ís-
lenzka listasögu, því daginn
þann var opnuð fyrsta íslenzka list-
sýningin í Kína, nánar tiltekið í
menningarmiðstöð austur Peking
(Bejing). Að sjálfsögðu var þetta
stórviðburður fyrir grafíklistafólkið,
sem statt var í borginni í tilefni sýn-
ingarinnar, komið langan veg í því
skyni. Alls sýndu 30 grafíklistamenn
um 90 verk af öllum stærðum og
gerðum og er óhætt að segja að flest-
ar tegundir grafíktækninnar hafi
prýtt veggi hins rúmgóða sýningar-
salar á annarri hæð.
Sýningin var opnuð með viðhöfn
og var m.a. í þrígang kiippt á rauðan
borða, auk þess sem ýmsir tóku til
máls. Að vísu skyggði það nokkuð á
gleði manna, að vestræn sýningar-
menning hefur enn ekki náð austur
þangað og voru menn fyrir margt
óhressir um framkvæmdina og eink-
um upphenginguna. En seinna kom
á daginn að sýningar í enn veglegri
sölum voru sama marki brenndar og
menn gátu þá huggað sig við hið
fornkveðna að mjór er mikils vísir.
Miðað við allar breytingar og upp-
stokkanir í þjóðfélaginu, mun Vest-
ræn safna- og sýningarmenning
vafalítið halda innreið sína í landið
á næstu árum og þá verður trúlega
mikilvægt að hafa stigið þetta skref.
Engar fréttir hafa borist upp í
mínar hendur um gengi sýningarinn-
ar, en þær eiga eftir að koma, og
þessi pistill á einungis að kynna ferð-
ina lauslega í stórum dráttum og er
upphaf greinaflokks um Kína, sem
er í burðarliðnum, og mun hefjast á
næstunni.
Tilefni sýningarinnar var 50 ára
afmæli lýðveldisins og 40 ára af-
mæli Kínversk íslenzka menningar-
félagsins, og stóð Kínverska vináttu-
stofnunin við erlend ríki straum af
kostnaði við sjálfa sýninguna og jafn-
framt uppihaldi 6 listamanna í Pek-
ing, sem deildist svo á hinn tíu manna
hóp. Hins vegar stóðu menn sjálfir
straum af öllum öðrum kostnaði, sem
var dijúgur, en með dugnaði tókst
að minnka hann nokkuð, þar sem
ýmsir aðilar hlupu undir bagga og
Reykjavíkurborg keypti eitt eða fleiri
grafíkverk eftir hvem þátttakenda á
móti ákveðinni peningaupphæð.
Með í för voru ýmsir opinberir
fulltrúar. Frá menntamálaráðuneyt-
inu var það Svavar Gestsson fv. ráð-
herra, frá borgarstjórn Guðrún
Ágústsdóttir og frá forsetaembætt-
inu Sigríður Jónsdóttir. þetta fólk
hélt heim frá Peking að átta dögum
liðnum auk tveggja grafíklista-
manna, en hinir héldu áfram suður
á bóginn. Einn af stofnendum Kín-
versk-íslenzka menningarfélagsins,
Stefán Sigfússon, var svo allan tím-
ann með hópnum. Nokkrir voru með
maka sína og fyrri hlutann vorum
við samtals 18 með fararstjóranum
Emil Bóassyni.
í Peking var búið á glæsihóteli,
Xiyuan að nafni, sem var þó nokkuð
frá miðbænum. Og þrátt fyrir glæsi-
leikann í ytra byrði komust menn
fljótlega að því, að þeir voru komnir
í nokkuð ókennilegt og frumstætt
umhverfi. Þannig reyndist nær
ógjörningur að senda okkur símbréf
frá íslandi nema að tilgreina
sendandanum herbergisnúmerið, og
enginn veit að sjálfsögðu slík númer
fyrr en á staðinn er komið(l), og er
heim kom uppgötvaði ég t.d. að fax-
bréf mér send höfðu ekki skilað sér
í mínar hendur.
Annað sem mönnum þótti frum-
stætt þar austurfrá, sem einskorðast
þó ekki við Kína, því ég hef lent í
því sama í Japan, var að dagskráin
byijaði á fullu svo til strax og menn
höfðu komið sér fyrir á hótelinu.
Eftir málsverð voru menn t.d. drifnir
í „Forboðnu borgina". Um hvíld var
ekki að ræða og voru sumir orðnir
býsna rislágir er leið á daginn, því
rúmlega tíu klukkustunda flug og
allt það umstang sem því fylgir fyrir
og á eftir var að baki.
Hitarnir voru miklir fyrstu dagana
og sömuleiðis lá mengunarmóða yfir
borginni og þessu tók nokkurn tíma
að venjast. Reynsla mín er að einung-
is nokkurra klukkustunda hvíld áður
en dagskrá hefst getur gert krafta-
verk.
Það var svo ekki fyrr en haldið
var til Chengde, sumardvalarstaðar
keisaranna í Norður-Kína, á fjórða
I Guilin komum
vió á læknamió-
stöó „þar sem
menn gátu lækn-
aó allt“. Vildi lió-
ió endilega
lækna heyrnar-
leysi greinarhöff-
undar og einn
meistarinn sést
hér í óóaönn aó
veita rafmagns-
bylgjum milli
eyma hans, sem
m.a. ollu miklum
axlarkippum og
ekki einungis á
mér heldur einn-
ig honum sjálf-
um. Hann hélt
heyrninni ...
degi, að menn voru famir að venjast
hitunum. Þar var loftslagið mun
tærara og ferðin þangað hreint
augnakonfekt sakir fjölbreytilegs og
yndisfagurs landslags. Hótel Yuns-
han reyndist ríkt af andstæðum, því
að rúmgott og stásslegt fordyrið var
eini lúxusinn, en hins vegar var ljósa-
krónum í matsal haldið uppi með
frumstæðum tilfæringum, t.d. tré-
fjölum og límböndum, og morgun-
verðurinn hörmung. Daginn áður en
farið var frá Peking var haldið til
hafnarborgarinnar Tianjin í nágrenni
Peking og listiðnaðarverkstæði heim-
sótt. 1 Tianjin búa 8 milljónir íbúa
og er borgin með mun þróaðri borg-
arbrag og húsagerðarlist á vestræn-
an mælikvarða en Peking.
Frá Peking var svo flogið til Xi’an
fyrrum höfuðborgar Kínaveldis þar
sem gröf hins mikla, Quin Shi Huang
fyrsta keisara sameinaðs Kínaveldis,
221 f. Kr., fannst fyrir tilviljun árið
1974. Hann kvað jafn þekktur í Kína
og Napoleon í Evrópu. Grafnar hafa
verið upp 6.000 leirstyttur (terrak-
otta) af hermönnum keisarans í lík-
amsstærð, sem fylgja áttu honum til
annars heims. Talið er að það taki
allt að fímmtíu ár í viðbót að kanna
hinn mikla haug til fulls.
Það var tvennt sem menn tóku
vel eftir í Xi’an, hið fyrsta að líkast
var sem þar lifði allt annar þjóðflokk-
ur og sýnu andlitsfríðari, og svo var
hvarvetna verið að byggja risahótel,
en svo til öll hótelin sem þegar eru
starfandi hafa risið á 10 ára tímabili
í kjölfar uppgötvunar keisarahaugs-
ins, sem telst einn merkasti fornleifa-
fundur aldarinnar. Það er UNESCO,
sem tekið hefur að sér uppgröftinn,
sem tryggir óaðfinnanleg vinnu-
brögð, en Kínveijar hafa takmarkaða
tilfinningu fyrir slíku enn sem komið
er og virðast þannig fastir með ann-