Morgunblaðið - 08.12.1994, Blaðsíða 6

6 FIMMTUDAGUR 8. DESEMBER 1994
FRÉTTIR
morgunblaðið
Formaður Dagsbrúnar um
kröfugerð í kjarasamningum
Rætt um 10 þús.
kr. launahækkun
HUGMYNDIR eru uppi innan Dags-
brúnar um að krefjast 10 þúsund kr.
launahækkunar á mánuði fyrir alla
launaflokka í stað prósentuhækkana,
að sögn Guðmundar J. Guðmunds-
sonar, formanns Dagsbrúnar, en til-
lögur að kröfugerð félagsins vegna
komandi kjarasamninga voru kynnt-
ar á félagsfundi í Dagsbrún í fyrra-
kvöld.
Framkvæmdastjórn og stjórnir
deilda Verkamannasambandsins
héldu einnig fund í fyrradag til að
fara yfir þá vinnu sem unnin hefur
verið að undanförnu vegna sérmála
einstakra deilda og að sögn Björns
Grétars Sveinssonar, formanns
VMSÍ, er undirbúningi lokið og sérkj-
araviðræður að hefjast. Þannig verð-
ur haldinn fundur fiskvinnslufólks
með viðsemjendum þess á morgun
um kauptryggingarmál. Viðræðum
um gerð sérkjarasamninga verður
væntanlega haldið áfram í öllum
deildum VMSÍ fram undir jól, að
sögn Bjöms Grétars, en í kjölfar
þeirra verður svo fyrst farið að ræða
launalið samninga og önnur sameig-
inleg mál.
50 þús kr. lágmarkslaun og
skuldbreytingar
Meðal tillagna að kröfugerð sem
liggja fyrir innan Dagsbrúnar er að
lágmarkslaun verði 50 þús. kr. á
mánuði, fram fari ný röðun úr lægri
í hærri iaunafiokka og starfsaldurs-
þrep verði lækkuð úr 12-15 árum
niður í níu að hámarki. Þrepahækk-
unum vegna aldurs verði fjölgað úr
13 í 18. Þá er tillaga um að desemb-
eruppbótin verði hækkuð til jafns við
uppbót opinberra starfsmanna eða
úr 13 þús. kr. í 25.500 kr.
Guðmundur J. Guðmundsson, for-
maður Dagsbrúnar, sagði að gíf-
urlega þung áhersla hefði komið
fram á félagsfundinum á að láns-
kjaravísitölunni verði breytt og að
ráðist verði í allsheijar skuldbreyt-
ingar á skuldum heimiianna hjá
Húsnæðisstofnun, lífeyrissjóðum og
bönkum. Ekki væri þó þar með verið
að leggja til skuldbreytingar hjá öll-
um skuldurum. Félagsfundurinn
samþykkti áskorun á félagsmálaráð-
herra að leggja fram frumvarp á
Alþingi um skuldbreytingar á skuld-
um heimilanna.
Prófkjör framsóknarmanna á Reykjanesi
Barátta um 1. sætið
Morgunblaðið/Kristinn
RÆTT saman á léttu nótunum á miðstjórnarfundi ASÍ í gær, frá vinstri: Hervar Gunnarsson vara-
forseti, Benedikt Davíðsson forseti og Guðmundur Gylfi Guðmundsson hagfræðingur.
Miðstjórn ASI ályktar um kjaramálin
Tvöfeldni í nýrri
launastefnu mótmælt
Þeir sem betur mega sín fá launahækkanir og skattalækkanir
HÖRÐ barátta er milli frambjóðenda
í prófkjöri Framsóknarflokksins á
Reykjanesi sem fram fer nk. laugar-
dag. Þrír gefa kost á sér í efsta sæti
listans.
Sex framsóknarmenn bjóða sig
fram í prófkjörinu, sem er opið. Þátt-
takendur eiga að raða frambjóðend-
um í fjögur efstu sætin.
Baráttan er mest milii þeirra
þriggja sem sækjast eftir fyrsta sæt-
inu. Það gera Drífa Sigfúsdóttir for-
seti bæjarstjómar Keflavíkur,_ Njarð-
víkur og Hafna, Hjálmar Amason
skólameistari í Keflavík og Siv Frið-
leifsdóttir bæjarfulltrúi á Seltjamar-
nesi. Unnur Stefánsdóttir fóstra í
Kópavogi gefur kost á sér í 2. sætið,
Björgvin Njáll Ingólfsson í Mosfellsbæ
í það þriðja og Sigurbjörg Björgvins-
dóttir í Kópavogi ekkert ákveðið sæti.
Úrslit á laugardagskvöld
Kjörstaðir verða opnir frá 10 til
20 á laugardag á sjö stöðum: Mos-
fellsbæ, Seltjamamesi, Kópavogi,
Garðabæ, Hafnarfírði, Grindavík og
Keflavík.
Atkvæðum verður safnað í Hraun-
holt í Hafnarfírði þar sem talning fer
fram. Að sögn Ágústs B. Karlssonar
sem sæti á í kjömefnd er að því stefnt
að talning hefjist klukkan 21 og úr-
slit verði kynnt þá um kvöldið.
MIÐSTJÓRN ASÍ mótmælir harð-
lega þeirri tvöfeldni sem felst í nýrri
launastefnu fjármálaráðherra og
ríkisstjómarinnar, segir í samþykkt
sem gerð var á fundi miðstjórnar-
innar í gær.
Miðstjómin segir að þessi nýja
launastefna gangi út á það að binda
almennt launafólk og þá sérstak-
lega láglaunafólkið inn í kjarasamn-
inga með litlum sem engum launa-
hækkunum, á meðan efnahagsbat-
inn sé nýttur til þess að þeir sem
betur mega sín fái launahækkanir
og einnig skattalækkanir. „Slík
stefna er til þess fallin að auka
ójöfnuð í samfélaginu og því munu
almennt launafólk og samtök þess
aldrei una.“
Fordæmið gildi gagnvart
launafólki
Miðstjómin segir að þessi nýja
launastefna sé í engu samhengi við
þá launastefnu sem samið hafí verið
um á vinnumarkaði á undanfömum
árum og leitt hafír til þess efnahags-
bata sem nú sé farinn að sýna sig.
„Ríkisstjórnin og þá sérstaklega
fjármálaráðherra verður að gera sér
grein fyrir því að það getur ekki
ríkt nein sátt um þessa nýju launa:
stefnu. Því krefst miðstjórn ASÍ
þess að það fordæmi til launahækk-
ana sem fjármálaráðherra hefur
sýnt gagnvart afmörkuðum hópum
ver.ði einnig látið gilda gagnvart
almennu launafólki og skorum á
hann að ganga nú þegar til samn-
inga við sjúkraliða á þessum for-
sendum,“ segir í samþykktinni.
Verulegar breytingar á félagslega íbúðakerfinu í frumvarpi nefndar félagsmálaráðherra
í FRUMVARPI sem nefnd á vegum
félagsmálaráðherra hefur samið og
er nú til umfjöllunar innan ríkis-
stjórnar er gert ráð fyrir nokkrum
veigamiklum breytingum á félags-
lega íbúðakerfínu. Meðal annars er
ábyrgð sveitarfélaga á félagslegum
íbúðum aukin og meiri völd til út-
hlutunar íbúða færð til húsnæðis-
nefnda. Lagt er til að felldur verði
niður réttur fulltrúa verkalýðshreyf-
ingarinnar til setu í húsnæðisnefnd-
um og að sveitarfélög verði ekki
lengur skylduð til að greiða félaga-
samtökum og fyrirtækjum 3,5%
framlag til að koma upp félagslegum
íbúðum.
Frumvarpið er að miklu leyti
byggt á skýrslu nefndar félagsmála-
ráðherra sem falið var að meta
reynsluna af framkvæmd laga um
félagslegar íbúðir. Skilaði nefndin
tillögum sínum í frumvarpsformi til
ráðherra fyrir nokkrum dögum og
verður það væntanlega lagt fram
fljótlega á Alþingi og er stefnt að
afgreiðslu þess fyrir þinglok, skv.
upplýsingum Morgunblaðsins.
Verkalýðsfélög héldu rétti sínum
til að eiga fulltrúa í húsnæðisnefnd-
um sveitarfélaganna eftir að stjórnir
verkamannabústaða voru
lagðar niður árið 1990.
Nefnd sú sem samdi frum-
varpið telur hins vegar að
nú sé tímabært að stíga
skrefið til fulls og að felldur
verði niður þessi réttur verkalýðsfé-
laga og að í húsnæðisnefndum sitji
einungis fulltrúar sveitarfélaganna.
Skv. frumvarpinu verður sveita-
Verkalýðsfulltrúar úr
húsnæðisnefndum
Fyming íbúða lækki í 1%, vextir geti breyst
eftir aðstæðum fólks, húsnæðisnefndir
fái aukin völd og opnaðir verði möguleikar
á að selja félagslegar íbúðir sem standa
auðar á almennum markaði. Þessartil-
lögur eru meðal nýmæla ínýju frumvarpi
um félagslega íbúðakerfíð
stjórnum gert skylt að kjósa nýjar
húsnæðisnefndir innan tveggja mán-
aða frá því að ný lög taka gildi.
Bent er á í greinargerð að ýmsir
telji að núverandi fyrir-
komulag sé agnúi á lög-
unum, einkum þegar
meiri hluti í húsnæðis-
nefnd sé annar en í sveit-
arstjórn og það geti
valdið tortryggni sveitarstjórnar í
garð húsnæðisnefndar. „Það fyrir-
komulag að í nefndinni sitji fulltrúar
verkalýðshreyfíngarinnar þykir nú
Lánafyrir-
komulag verði
einfaidað
hafa runnið sitt skeið og heyra sög-
unni til,“ segir í athugasemdum
frumvarpsins.
Lögð er til sú breyting að hús-
næðisnefndum verði falið að taka
endanlega ákvörðun um úthlutun
íbúða til einstaklinga. Þá er í frum-
varpinu felld niður sú fortakslausa
skylda sem hvílt hefur á sveitarfé-
lögum að greiða félagasamtökum
og fyrirtækjum, sem koma upp fé-
lagslegum íbúðum, 3,5% framlag.
Þess í stað verði framlagið háð sam-
þykki sveitarstjórnar.
Lagt er til að húsnæðismálastjórn
verði heimilað að færa lán, sem veitt
hafa verið til framkvæmdaaðila,
milli lánaflokka, t.d. á milli al-
mennra og félagslegra kaupleigu-
íbúða eftir því hvort þörf fyrir íbúð-
ir til eignar eða leigu breytist. Þá
gerir frumvarpið ráð fyrir einföldun
á lánafyrirkomulagi félagslegra
íbúða og að þau tvö lán sem í dag
eru veitt til almennra kaupleigu-
íbúða, þ.e.a.s. 20% lán til 25 ára og
70% lán, verði sameinuð í eitt 90%
lán og jafnframt lengist lánstími
þessara lána og verði sá sami og
af lánum til annarra félagslegra
íbúða eða til allt að 43 ára eða 50
ára. Jafnframt er opnað fyrir þann
möguleika að fólk geti fengið Ián til
styttri tíma sé þess óskað.
Húsnæðisstjórn verður heimilað
að telja fjármagnskostnað
annarra aðila en Bygging-
arsjóðs verkamanna láns-
hæfan og fá framkvæmda-
aðilar þannig val um hvort
þeir taka framkvæmdalán "
hjá bönkum eða byggingarsjóðnum,
skv. frumvarpinu.
Gert er ráð fyrir að gengið verði
lengra en áður í þá átt að vaxtakjör
Framlag háð
samþykki
sveitarstjórna
miðist við raunverulegar aðstæður
fólks, en séu ekki ákveðin í eitt skipti
fyrir öll. Skv. núverandi lögum er
heimilt að hækka vexti í félagslega
íbúðakerfinu í 4,9% ef tekjur íbúa
hafa hækkað umfram tekjumörk en
hins vegar hefur ekki verið heimilt
að lækka vexti á ný ef hagur manna
versnar. Nú er lagt til að vextir
geti bæði hækkað og lækkað eftir
aðstæðum fólks.
Að undanförnu hefur mikið borið
á því að félagslegar íbúðir sem koma
til endursölu standi auðar. Brugðist
er við þessu í frumvarpinu og lagðar
til tvær leiðir til úrbóta. Þegar um
er að ræða íbúðir sem henta vel í
félagslega kerfinu sem þó er hvorki
hægt að selja né leigja er lagt til
að húsnæðismálastjórn verði heimilt
að veita framkvæmdaraðila lán sem
nemi söluverði þeirra. Vandi vegna
þeirra íbúða sem ekki henta sem
félagslegar íbúðir vegna stærðar og
verðs, verði hins vegar leystur með
því að heimilað verði að selja þær á
almennum markaði. „Hér er um
mikla grundvallarbreytingu að ræða,
enda verið litið svo á að „félagslega
kerfið“ væri lokað kerfi,“ segir í
greinargerð frumvarpsins.
--------- Þá er iagt til að 1%
fyrning verði á öllum fé-
lagslegum íbúðum, óháð
eignarhaldstíma og hlut-
fallið þannig lækkað úr
" 1,5% fyrstu 20 árin eins
og verið hefur í lögum frá 1990 en
það hefur m.a. leitt til þess að eigna-
myndun á felagslegum íbúðum getur
verið neikvæð í tæplega 20 ár.