Morgunblaðið - 09.04.1995, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 9. APRÍL 1995 B 9
SKOÐUIM
Tafla I: Þróunin í þorskveiðum (í þús. tonna) frá 1987 til 1. sept
1994. TAC er sá heildarafli, sem Alþjóðahafrannsóknaráðið gerir
tillögu um, en Kvóti er heildaraflinn að tillögu sjávarútvegs-
ráðuneytisins.
Ar
1987 1988 1989 1990 1991
1991/
1992
1992/ 1993/
1993 1994
TAC 300 300 300 250 240 250 190 150
Kvóti 330 350 325 300 245 265 205 165
Kvóti til Færeyinga 2 2 2 2 1,5 1 0,7 0,7
Afli islendinga 390 376 354 333 245 273 234 195
Afli útlendinga 2 2 2 2 2 1 0,8 - |
Heildarafli 392 378 356 335 247 274 235 -
njóta ávaxtanna af þessari baráttu.
Kvótakerfið í norskri efnahags-
lögsögu í Barentshafi er byggt á
veiðihefð og sögulegum rétti frá því
áður en hún var sett 1977. Ríki, sem
höfðu áunnið sér þennan rétt, hafa
fengið kvóta í samræmi við það.
Heildarþorskkvótinn í Barentshafí
var ákveðinn af norsk-rússneskri
nefnd eftir tillögum Alþjóðahafrann-
sóknaráðsins.
Tvíhliða samningar um
Barentshaf
Kvótaskiptingin í Barentshafi fer
eftir tvíhliðasamningum, sem feia
það í sér, að láti menn eitthvað af
hendi, fái þeir annað í staðinn. Af
740.000 tonna þorskkvóta fékk
þriðji aðili (Evrópusambandið,
Grænland og Færeyjar) 88.000 tonn.
Þar af voru 36.000 tonn í norskri
lögsögu, 24.000 í rússneskri og
28.000 við Svalbarða. Norðmenn
fengu 336.000 tonn og Rússar
316.000 tonn. Inni í heildarkvótan-
um eru 40.000 tonn af strandþorski
til Norðmanna og 40.000 af Múr-
manskþorski til Rússa.
Afli íslenskra togara í Smugunni
og á verndarsvæðinu við Svalbarða
var 35.350 tonn á síðasta ári. Það
er næstum helmingur af heildarkvót-
anum fyrir þriðja aðila og allt utan
kvótakerfisins. Auk þess voru önnur
skip með umtalsverðan afla, skip,
sem til dæmis eru skráð í Belize,
Kýpur, St. Vincents og Panama,
mörg með íslenskri og færeyskri
áhöfn.
Hvað hafa íslendingar
að bjóða?
íslendingar hafa ekki áunnið sér
sögulegan rétt í Barentshafi. Þeir
hafa sótt þangað af og til, aðallega
á Qórða áratugnum og í nokkur
skipti milli 1946 og ’52. Heildarafli
íslendinga á þessum tíma var 12.000
tonn eins og fram kemur í gögnum
frá Alþjóðahafrannsóknaráðinu fyrir
árin 1932-’88.
Þessi litla og óreglulega sókn er
ástæða þess, að íslendingar hafa
ekki fengið kvóta í Barentshafí.
Vissulega má halda því fram, að
eðlilegra sé, að Islendingar fái kvóta
þar en lönd eins og Spánn og Litáen
en þau uppfylla skilyrðin. Kerfið
hryndi til grunna ef ekki væri farið
eftir einhveijum grundvallarreglum.
Það ástand getur líka skapast, að
einhveijir „þvingi“ fram sögulegan
rétt með því að neyða Norðmenn til
að samþykkja kvóta í von um að
stjórnlausum veiðum linni.
Ég ætla að ljúka þessu með eftir-
farandi spurningu:
Verði íslendingum úthlutaður
þorskkvóti árlega í Barentshafi,
hvað geta þeir þá boðið Norðmönn-
um í staðinn?
Höfundur er upplýsingafulltrúi í
norska sjávarútvegsráðuneytinu.
talað um hvað lagt verði til grund-
vallar við úttekt utanaðkomandi
aðila á sjálfsmatsaðferðum skól-
anna!
Að ofansögðu held ég að ljóst
sé að menntamálaráðuneytið hefur
í raun enga stefnu varðandi hver
gæði skólastarfsins eigi að vera né
hvernig eigi að tryggja þau. Það
sem í raun vantar í lögin um grunn-
skóla og frumvarpið um framhalds-
skóla er gæðastefna (þ.e. hver
gæðamarkmiðin séu og hvemig á
að ná þeim) og að tekið hafí verið
með markvissum hætti á öllum
þeim þáttum sem geta haft áhrif
á gæði skólastarfsins með bætt
gæði að leiðarljósi. Þetta á bæði
við um þátt menntamálaráðuneyt-
isins (t.d. aðalnámskrárgerð) og
skólanna sjálfra. Samræmd próf
ein og sér í 4., 7. og 10. bekk grunn-
skóla og samræmd lokapróf í- til-
teknum greinum í framhaldsskóla
eru einungis einn þáttur í því að
tryggja gæðin eins og ljóst má
vera af umfjöllun minni um gæð-
atöpin hér að framan. Með þeim
er einungis verið að flokka nemend-
ur í ákveðna gæðafiokka eftir ár-
angri þegar áherslan í gæðastarf-
inu ætti að vera sú að tryggja, með
markvissu umbótastarfi, að allir
nái tilskyldum lágmarksárangri.
Hliðstætt dæmi úr atvinnulífinu
væri framleiðslufyrirtæki sem
flokkaði vörur sínar í gallaðar og
gallalausar eftir að þær hafa verið
framleiddar í stað þess að uppræta
þau vandamál sem orsaka gallana
og framleiða bara gallalausar vör-
ur!
Allsherjaráætlun
Að mínu mati þarf gæðastjórnun
í skólum í upphafi að fela í sér
tvennt: Mælingu gæðanna og því
að þau verði bætt.
Að mæla gæðin: í skólum eru
það nemendur, foreldrar, viðtöku-
skólar, atvinnurekendur og kennar-
ar sem meta gæði kennslunnar,
námsins eða annarrar þjónustu
skólans. Til þess að nálgast gæða-
mat þessara aðila þarf reglulega
að gera kannanir meðal þeirra. Til
viðbótar þarf að mæla hvort nem-
endur eru að ná markmiðum náms-
ins í einstökum áföngum til að
hægt sé að bregðast við í tíma.
Vönduð könnunarpróf þarf því að
leggja fyrir reglulega.
Að bæta gæðin: Niðurstöðu
gæðakannananna þarf að nýta til
þess að bæta gæðin. Skilgreina
þarf vandamálin, leita orsaka og
finna lausnir. Ef nemandi fær t.d.
lága einkunn í könnunarprófi í
ákveðinni námsgrein þurfa hann
og viðkomandi kennari að leita or-
saka og finna lausn þannig að
námsárangurinn í viðkomandi
grein batni.
Nýr menntamálaráðherra þarf
að gera það að einu af sínum fyrstu
verkum að skipa nefnd eða mynda
starfshóp sem hafi það verkefni að
gera allsheijaráætlun um innleið-
ingu gæðastjórnunar í grunn- og
framhaldsskólum og velja til þess
aðila sem hafa reynslu af innleið-
ingu gæðastjórnunar. Það verður
ekki fyrr en gæðastjórnun hefur
verið innleidd í grunn- og fram-
haldsskólum jafnt og öðrum hlutum
menntakerfisins sem hætt verður
að eyða milljörðum króna á ári í
„menntun" sem ekki skilar neinum
neinu!
Höfundur er lcktor og
gæðastjóri TÍ.
I" smáskór
sérverslun
I með barnaskó
I resr. 07
I Brúnir st. 20-27
I Bláir st. 20-24
Verð kr. 2.990
resr. os
Brúnir og
i bláir
St. 18-27
Verð
kr. 2.790
Teg. 09
Hvítir og
bláir
St. 20-27
Verð
kr. 2.990
smáskór !
Suðurlandsbraut 52 í bláu
húsi jdðFákafems^6839J9.
Fyrlrtæki okkar er lokað
vegna sumarfría til 18. apríl.
Edda hf.
tango
t/D lo
KENNARAR *
KRAMHUSSIIUS
salsa
tai-chi
SAMSTARFIÐ
kripaluióga
IVETURI!
Vornámskeiðin
hefjast 18. apríl.
Innritun í síma
551 5103.
KRftm
Húste
Páskasprell íFlash
Mánudag, briðiudag og miðvikudag
Laugavegi 54, Sími: 25201
Peysur " '
áður 4.990,- N s
nú 2.990,- \
Hvítar skyrtur \
áður 3.990,- \
nú 2.490,- \
Reiöbuxnaleggings \
áður 2.990,- t
nú 1.990,- \
{
Rósóttir kjólar
Áður 4.p90,-
nú 2f.99Q,-
/ <
/
Þröngir bolir
áður 1.990,-
nú 990,-