Morgunblaðið - 12.11.1995, Page 16

16 B SUNNUDAGUR 12. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
mynd um íslensku glímuna. Ég hef
þegar lokið við tónlistina í þá ágætu
mynd. Hinn var Gísli Snær Erlings-
son. Hann spurði hvort ég vildi
gera fyrir sig prufu fyrir Benjamín
dúfu og ég sendi honum tónlistar-
bút. Skömmu síðar bað hann mig
um að semja tónlistina í myndina.
Ég hafði lesið söguna og mér fannst
hún góð af því hún var sögð á svo
eðlilegan hátt og ekki endilega fyr-
ir vissan aidur. Mér finnst ekki að
eigi að tala niður til barna þegar
sagðareru barnasögur heldur skrifa
eins og börn séu líka fólk. Þær má
alls ekki skrifa á einhveiju barna-
máli og þess vegna var Benjamín
dúfa svo góð.
Ég settist strax niður við að
semja og var satt að segja óskap-
lega jarðbundinn. Markmiðið var
að klára þetta sem fyrst af því það
lá á því. Ég hafði ekki nema þrjár
eða flórar vikur. í kvikmyndadeild-
inni í Kalíforníu var alltaf sagt að
þegar kæmi að tónlistinni í bíó-
myndunum væru allir peningar
búnir og hún yrði að vera tilbúin
ekki seinna en á morgun. Tónlistar-
maðurinn kemur inní myndina á
„Þetta er
ekkert
popp"
ATRIÐI úr Benjamín dúfu.
NÝR heimur; Ólafur í skólanum í Kalíf orníu þar sem hann lærði kvikmyndatónlist.
Ólafur Gaukur samdi tónlistina við Benjamín dúfu
o g er það í fyrsta skipti sem hann gerir tónlist
fyrir kvikmynd, þótt hann hafi á sínum tíma lært
að semja kvikmyndatónlist í Kalífomíu. Amaldur
Indriðason ræddi við Ólaf.
ALLTAF að læra; Ólafur með jassgítaristanum Joe Diorio.
TÓNLISTIN í nýjustu ís-
lensku bíómyndinni, Benj-
amín dúfu eftir Gísia Snæ
Erlingsson, sem byggir á
samnefndri verðlaunasögu Friðriks
Erlingssonar og frumsýnd var fyrir
helgina, kemur úr nokkuð óvæntri
átt því hana á Ólafur Gaukur tónlist-
armaður og tónlistarkennari. Hún
er fyrsta bíómyndin sem hann semur
tónlist við. Hann er einn af fáum
íslendingum sem lagt þefur fyrir sig
sérstakt nám í kvikmyndatónlistar-
gerð og framleiðendur Benjamín
dúfu völdu hann til að semja tónlist
myndarinnar eftir að hafa fengið
sýnishorn frá honum og nokkrum
öðrum tónlistarmönnum. Eða eins
og leikstjórinn, Gísli Snær, sagði
fyrir skemmstu í Morgunblaðinu:
„Það sömdu allir virkilega góða tón-
list en hann var sá eini sem gerði
kvikmyndatónlist.“
Þyrnifuglarnir á lokaprófinu
Kvikmyndatónlist er sérstök list-
grein sem fáir hafa lagt fyrir sig
hér á landi enda býður hin unga
íslenska kvikmyndalist ekki upp á
mikla sérhæfingu. Hilmar Om
Hilmarsson hefur náð lengst tónlist-
armanna í gerð kvikmyndatónlistar
með samstarfi sínu við Friðrik Þór
Friðriksson. „Ég ætlaði fyrir það
fyrsta aldrei að verða músíkant en
þegar ég sá fram á að það yrði
sennilega ævistarfið langaði mig
að bæta við þekkingu mína og fór
í nám í tónlistarskóla vestur í_ Kalí-
form'u árið 1980,“ sagði Ólafur
Gaukur þar sem við sátum á skrif-
stofu hans í Gítarskóla Ólafs Gauks
og ræddum kvikmyndatónlist. „í
skólanum byijaði ég að kynna mér
tónsmíðar og útsetningar en fékk
svo áhuga á námi í kvikmyndatón-
list. Skólinn hét Grove School of
Music og þar var mjög gott kvik-
myndaprógram sem Allyn Ferguson
stjórnaði. Hann samdi m.a. tónlist-
ina við smáþáttaröðina „Master of
the Game“ um þetta leyti.
Það fór enginn í þetta nám nema
hann væri orðinn tónsmiður og fyr-
ir utan að sækja kennslutíma í
ýmsum þáttum kvikmyndatónlistar
eins óg hljómsveitarstjórn vorum
við látin semja tónlist við ákveðna
kvikmyndakafla einu sinni í viku,
flytja hana með hljóðfæraleikurum
og mæta svo á fund með öðrum
nemendum og heimsþekktum leið-
beinendum þar sem tónlistin var
broón til mergjar. Svona gekk þetta
viku eftir viku og þetta var gríðar-
leg vinna.“
Á meðal eftirminnilegra leið-
beinenda voru Henry Mancini
(Dagar víns og rósa, Bleiki pardus-
inn), sem fjórum sinnum hreppti
Óskarsverðlaun fyrir kvikmynda-
tónlist, og Lalo Schifrin sem sex
TÓNLISTIN hlýjar; Ólafur
Gaukur samdi tónlistina við
Benjamín dúfu.
sinnum hefur verið útnefndur til
Óskarsverðlauna og hefur samið
tónlist í myndir eins og „Cool Hand
Luke“ og „Bullitt" og margar
myndir Clint Eastwoods. „Schifrin
var mjög skemmtilegur maður.
Hann er frá Argentínu og talaði
með miklum hreim og lýsti
skemmtilega sínum vinnubrögðum
í fyrirlestrum. Það var ómetanlegt
að heyra í mönnum eins og honum
og Mancini segja frá sínu starfi.“
Lokaprófið úr skólanum fólst í
því að semja titilmúsík við ein-
hveija kvikmynd og prófstykkið
sem Ólafur fékk var sjónvarps-
myndaflokkurinn Þyrnifuglarnir
með Richard Chamberlain. „Að
semja kvikmyndatónlist er ekkert
frábrugðið því að standa í greina-
skrifum," sagði Ólafur. „Það hefur
upphaf og endi og það er ekki sama
hvernig hlutunum er lýst. Mesta
afrekið er að ná því að vera þú sjálf-
ur og losna frá óttanum við að vera
öðruvísi, óttanum við að stuða aðra,
eða hafa annan stíl eða vera úr
tísku. Þú verður að þora að vera
þú sjálfur og það er stærsta brúin
sem þú verður að fara yfir. Ef þú
kemst ekki yfir hana gengur þér
ekkert. Þá sættir þú þig við eftiröp-
un. Það þarf kjark til að semja
’kvikmyndatónlist eins og aðra tón-
list og tækni og kunnáttu. En
kannski fyrst og fremst kjark.“
Fyrstu verkefnin
Ólafur stundaði kvikmyndatón-
listarnámið með hléum mestanpart
níunda áratugarins og útskrifaðist
árið 1988. „Ég hafði gert mér grein
fyrir því að þótt ég hefði lært að
gera kvikmyndatónlist væri ekki
þar með sagt að sú kunnátta nýtt-
ist á íslandi. Svo gerðist það fyrir
tæpu ári að ég fékk tvær upphring-
ingar með stuttu millibili frá tveim-
ur ungum kvikmyndagerðarmönn-
um vegna kvikmyndatónlistar.
Annar þeirra var Böðvar Bjarki
Pétursson, sem vann að heimildar-
endasprettinum þegar öllu öðru er
lokið."
Tónlistin í Benjamín
Benjamín dúfa segir frá ævintýr-
um nokkurra vina sem stofna ridd-
arareglu og beijast við óvini sína.
Hún er saga um vináttu, endurminn-
ingarsaga og harmsaga. Aðspurður
um hlutverk tónlistarinnar í mynd-
inni sagði Ólafur: „Hún er notuð til
að tengja saman og lita og stýra
eða auka á tilfinningar. Það er ekki
hægt að gefa neina ákveðna línu
um þetta mál eða allsherjarskýringu.
Það er svo mismunandi hvemig
maður notar tónlistina hvort sem
tekst vel upp eða illa. í einn stað
er hún notuð til að gera eitthvað
stærra og í annan stað til að draga
úr; hún nær frá hinu stærsta til hins
smæsta. Spurningin er hvemig þú
blandar þessu saman. I því felst
sköpunin. Benjamín er tragísk saga,
bemskuminning um harmleik og
tónlistin tekur mið af því vona ég;