Morgunblaðið - 04.04.1996, Qupperneq 36

36 D FIMMTUDAGUR 4. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Er sameining hátækni-
sjúkrahúsa æskileg?
MORGUNBLAÐIÐ hefur í
Reykjavíkurbréfi og tvisvar í
leiðurum sínum fjallað um sam-
runa sjúkrahúsanna í Reykjavík
og talið tímabært að heilbrigðis-
ráðherra beiti sér fyrir könnun á
kostum og göllum slíkrar samein-
ingar. Blaðið vitnar til skrifa Sig-
. urðar Guðmundssonar læknis á
Landspítalanum (Lsp.) sem birtust
í Mbl. í ársbyijun. Hann ásamt
fleirum, sem einkum tengjast Lsp.,
telja sameiningu Lsp. og Sjúkra-
húss Reykjavíkur (SR) vænlegan
kost frá faglegu og rekstrarlegu
sjónarmiði. Vitnað er til nokkurra
ára gamallar skýrslu ráðgjafafyr-
irtækisins Ernst & Young. Vert
er að rifja upp að stjórn Ríkisspít-
ala (Rsp.) fékk að eigin frum-
kvæði umrætt fyrirtæki til ráð-
gjafar um innra skipulag Rsp. og
var það heilbrigðisyfirvöldum með
öllu óviðkomandi. Forsendur ráð-
gjafanna byggðu á
hagsmunum og sjón-
armiðum Rsp. I
skýrslunni segir, að í
henni komi fram skoð-
anir stjórnar, læknis-
menntaðra sérfræð-
inga og starfsmanna
Ríkisspítalanna varð-
andi almenna stefnu
sem þróast hefur og
væntingar hvað snert-
ir stefnumótun spítal-
ans til langs tíma.
Engra upplýsinga var
aflað frá heilbrigðisyf-
irvöldum né sjónar-
miða frá öðrum en
Rsp. Skýrsla ráðgjafanna er því
varla meira en fundargerð þeirra
með stjórn og starfsmönnum Rsp.
enda algjörlega hafnað af heil-
brigðisráðuneytinu á sínum tíma.
Helstu rök fyrir sameiningu
stóru sjúkrahúsanna
eru þau'að með hlið-
sjón af Ijárhagslegum
og faglegum sjónar-
miðum sé ekki æski-
legt að dreifa mjög
tæknivæddri, óal-
gengri og mjög sér-
hæfðri heilbrigðis-
þjónustu. Taka má
undir þetta, en hafa
verður í huga, að mik-
il og á margan hátt
rökrétt verkaskipting
hefur þróast milli spít-
alanna í Reykjavík.
Nánast öll sérhæfð-
asta læknismeðferðin
er nú þegar á einum stað í hveiju
tilviki. Þannig hafa Lsp. og Bsp.
þróast sem „parsjúkrahús“ en það
er hugtak sem menn víða um heim
festa vonir við til lausnar fjárhags-
vanda sjúkrahúsa. Þróun hér hefur
Jóhannes M.
Gunnarsson
AUGLYSINGAHÓNNUÐIR
NAMSKEIÐ
ijih -
'vr.
‘'h'H.i -
•W.L
Ój‘7
. ‘ ' I/
Z’ll
f'M
i;u
/i.

"‘"l/'.tó

•itl

Morgunblaðið efnir til námskeiðs fyrir
auglýsingahönnuði eins og undanfarin
misseri.
Námskeiðið er haldið fimmtudaginn
18. apríl kl. 8-12.
*•!' 't
Markmið námskeiðsins er að auka þekkingu
hönnuða í ýmsum tækniiegum atriðum eins
og myndvinnslu, skjástilIingum, leturvali,
I itavalí og frágangi tölvugagna, svo eitthvað
sé nefnt. Þá verður farið með þátttakendur
í skoðunarferð í nokkrar deildir blaðsins.
Námskeiðið er öllum þeim, sem eru að
hanna auglýsingar í Morgunblaðið, opið og
er ókeypis.
Þe/'r hönnuðir, sem vilja skrá sig á nám-
skeiðið, hafi samband við Ólaf Brynjólfsson
í síma 569 1150 sem veitir allar frekari
upplýsingar.
íslensk sjúkrahúsaþjón-
usta, segir Jóhannes
M. Gunnarsson, er
ódýr miðað við vestræn
lönd.
að þessu leyti verið á undan þróun
í mörgum öðrum löndum.
Flest rök fyrir sameiningu stóru
sjúkrahúsanna eiga einungis við
ef þau yrðu sameinuð á einum
stað. Vegna skorts á bygginga-
rými á Landspítalalóðinni og
ógreiðfærs gatnakerfis að spíta-
lanum er uppbygging sameinaðs
sjúkrahúss óhugsandi þar. Hins-
vegar er rými á lóð SR í Fossvogi
þar sem uppbygging gæti átt sér
stað og til tals hefur komið upp-
bygging frá grunni á lóð Rsp. í
Garðabæ. í báðum tilvikum er
sennilega um tugmilljarða fjár-
festingu að ræða. Engar horfur
eru á að ríkissjóður verði aflögu-
fær til slíks og líklegt að sjúkra-
húsin verði rekin í núverandi húsa-
kynnum næstu áratugi.
Með sameiningu Rsp. og SR
skapaðist sú sérstaka staða að
aðeins eitt sérhæft sjúkrahús yrði
á einangruðu landi, fjarri öllum
erlendum samanburði. Slík stofn-
un hefði með hendi nærri 90%
sjúkrahúsþjónustu í landinu. Ein-
okun á þessu sviði eins og öðrum
leiðir til skorts á frumkvæði,
skorts á hvatningu til árangurs
og tilhneigingar til stöðnunar.
Örvandi samjöfnuður rekstrar og
faghópa hyrfi. Valmöguleikar
sjúklinga til almennrar þjónustu
sjúkrahúsa yrðu litlir. Þekkt er að
stundum missa sjúklingar traust á
starfsfólki einnar stofnunar. Hvort
sem það er með réttu eða röngu
er mikilvægt að sjúklingur eigi
annan valkost, a.m.k. þegar um
er að ræða algenga, ekki mjög
sérhæfða þjónustu. Fyrir óheppi-
legt val yfirmanns getur heil sér-
grein liðið lengi án möguleika til
þróunar annars staðar. Þar sem
*®Cd
D0®íf
Skjótvirkur stíflueyðir
Eyðir stíflum
fljótt
• Tuskur
• Feiti
• Lífræn efni
• Hár
• Ðömubindi
• Sótthreinsar
einnig lagnir
One Shot fer
fljótt að stíflunni
af því að það er
tvisvar sinnum
þyngra en vatn.
Útsölustaðir:
Bensínstöðvar
og helstu
byggingavöruverslanir.
Dreifing: Hringás ehf.,
Langholtsvegi 84, s. 533 1330.
sérhæfðir starfsmenn, sem geta
ekki sætt sig við stefnu eða störf
yfirmanns síns, ættu heldur engan
annan kost en að flytja úr landi
vilji þeir starfa áfram á sínu sviði.
Þetta eru m.a. hinar séríslensku
aðstæður sem ráðgjafar Lsp.
nefna ekki.
Þrátt fyrir alla hátækni stóru
sjúkrahúsanna er uppistaðan í öllu
þeirra starfí tengd mannlegum
samskiptum, þekkingu og færni
starfsfólks, framkomu og afstöðu
þess gagnvart skjólstæðingunum.
Því stærri sem sjúkrastofnanir
verða þeim mun ópersónulegri
verða tengslin innan þeirra.
Stjórnendur íjarlægjast sjúkling-
inn, sem fer að skipta minna máli
við ákvarðanatöku. Með samein-
ingu Lsp. og SR væri búinn til
sjúkrahúsrisi, jafnvel mælt á er-
lendan kvarða.
Þeir sem halda fram fjárhags-
legum ávinningi við sameiningu
stóru sjúkrahúsanna hafa bent á
vannýtingu tækja og mannafla.
Mér er ókunnugt um þann mann-
afla og tæki sem vannýtt eru á
SR, en verð að játa að ég er ekki
jafn kunnugur á Rsp. Vannýtt
tæki og mannafli þar hafa ekki
verið tilgreind í umræðunni til
þessa.
Sameining sjúkrahúsa er flókin
og erfið aðgerð. Af því höfum við
reynslu eftir sameiningu Landa-
kots og Borgarspítala. Erlend
reynsla er hin sama. Að samein-
ingu Bsp. og Landakots var unnið
í nær áratug og þó er henni ekki
að fullu lokið enn. Til að ná fullri
hagræðingu af sameiningunni
skortir enn nokkra fjárfestingu,
sem allir aðilar voru þó sammála
um að til þyrfti. Fjárveitingavald-
ið hefur enn ekki séð sér fært að
fjárfesta í þeim sparnaði. Engin
tilraun hefur verið gerð til að
meta hvaða fjárfestinga er þörf
við hugsanlega sameiningu Rsp.
og SR. Víst er að þær yrðu um-
talsverðar jafnvel þótt núverandi
húsnæði beggja spítalanna yrði
notað.
Samkvæmt skýrslum OECD er
íslensk sjúkrahúsþjónusta ódýr
miðað við vestræn lönd. Þrátt
fyrir þetta telja flestir að gæði
þjónustunnar og aðgengi sé með
því besta sem þekkist. Þjóðhags-
stofnun hefur staðfest að kostn-
aður vegna sjúkrahúsa í landinu
hafi lækkað allt frá árinu 1988,
hvort sem miðað er við krónutölu
á föstu gengi eða kostnað á íbúa.
Engu að síður er enn svo hart
sótt að sjúkrahúsunum í Reykja-
vík að menn leita í örvinglan allra
leiða til að mæta kröfum fjárveit-
ingavaldsins. Sú örvinglan má þó
ekki verða til þess að menn hrapi
að sameiningu sjúkrahúsanna á
svo ótraustum grunni sem skýrsla
Ernst & Young er. Gælur rit-
stjórnar Morgunblaðsins við hug-
myndir um sameiningu sjúkra-
húsanna virðast stangast harka-
lega á við ritstjórnarstefnu blaðs-
ins fram að þessu. Engin rok eru
fyrir því að einokun í rekstri
sjúkrahúsa eigi meiri rétt á sér
en einokun í öðrum rekstri. Að-
halds í formi virks samanburðar
og samkeppni um gæði þjónustu
og menntunar er ekki síður þörf
á þessu sviði.
Höfundur er lækningaforstjóri
Sjúkrahúss Reykjavíkur.
vorsala á íþróttaskóm
Rýmum fyrir nýjum sendingum
30 - 50% afsláttur
Opið laugardag kl. 10 -14
Skóverslun Kópavogs
Hamraborg 3