Morgunblaðið - 09.07.1996, Qupperneq 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 9. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
ERLENT
NÓTASKIPIÐ Elliði á loðnumiðunum
Morgunblaðið/Þorsteinn Kristjánsson
Allar verksmiðjurnar
nú yfirfullar af loðnu
LOÐNUVEIÐI gengur ennþá vel
og hafa verksmiðjur varla við að
vinna loðnuna en hún er sem fyrr
full af átu og geymist því mjög illa
og varla meira en tvo til þijá sólar-
hringa eftir að hún hefur verið veidd
að sögn kunnugra. Alls hafa um
70.000 tonn af loðnu borizt á land
nú frá mánaðamátum. Lauslega
má áætla verðmæti afurða úr þeim
afla að upphæð um 700 milljónir
króna.
Veiðigeta loðnuskipanna er mun
meiri en afkastageta verksmiðjanna
og hefur skipum þvi verið haldið í
landi í allt að tvo sólarhringa eftir
löndun til að reyna að stjórna veið-
unum.
Endurbætur í Neskaupstað
Byijað var að taka á móti loðnu
hjá Síldarvinnslunni hf. í Neskaup-
stað á fimmtudag og voru komin
um 4.500 tonn af loðnu á land þar
í gær að sögn Jóns Más Jónssonar
Afurðaverðmæti
veiddrar loðnu
um 700 milljónir
verksmiðjustjóra. Hann segir mikla
átu í loðnunni og hún sé mjög lé-
legt hráefni til geymslu. Hann seg-
ir loðnuna hinsvegar vel feita og
að úr henni komi mikið lýsi.
Unnið hefur verið að endurbótum
á verksmiðjunni í Neskaupstað,
byggt var 900 fermetra hús og
bætt við nýjum þurrkurum og mjöl-
kerfi til framleiðslu á hágæðamjöli.
Jón segir að afkastageta verksmiðj-
unnar aukist ekki mikið við þessar
breytingar og sé um 1.000 tonn á
sólarhring.
Tæp 70.000 tonn á land
í gær voru komin á land um 68
þúsund tonn af loðnu á sumarver-
tíðinni. Mest hefur komið á land
hjá verksmiðjum SR Mjöls á Siglu-
firði og Seyðisfirði, rúm 9 þúsund
tonn á hvorum stað. Tæpum 6 þús-
und tonnum hefur verið landað hjá
Vinnslustöðinni hf. í Vestmannaeyj-
um og svipuðu magni hjá Loðnu-
vinnslunni hf. á Fáskrúðsfirði.
Loðnuveiðarnar hófust á svipuð-
um tíma í fyrra, en ekki með jafn
miklum krafti. Skipin byijuðu ekki
öll strax, en veiðin var þó þokkaleg
fram eftri júlímánuði. Er leið að
vezlunarmannahelgi, datt hún síðan
alveg niður og ekkert veiddist eftir
það. Þá var einnig mikið um smá-
loðnu í aflanum, en svo er ekki nú.
-----» ♦ ♦-----
Rækjan í
Barents-
hafi að
braggast
RÆKJUSTOFNINN í Barentshafi
er nú að braggast verulega. Eftir
mörg léleg ár varð vöxturinn um
30% í fyrra. Frá árinu 1990 hefur
rækjuafli í Barentshafí minnkað
jafnt og þétt. Aflinn í fyrra var
minni en nokkru sinni frá því rækju-
veiðarnar hófust fyrir alvöru í lok
sjöunda áratugarins.
Vöxturinn í stofninum er fyrst
og fremst rakinn til góðs árgangs
og minna rækjuáts þorsksins, sam-
kvæmt rannsóknum Michaelu Asc-
han, fískifræðings í Tromsö. Hún
segir að sterkur árangur frá árinu
1992 sé orðinn mikill hluti veiði-
stofnsins og í miðju Barentshafi
stendur hann undir 50 til 70% afl-
ans.
Aschan telur einnig að hærra
hitsastig sjávar hafi jákvæð áhrif á
vöxt og viðkomu rækjunnar. Sam-
kvæmt niðurstöðum norskra og
rúsneskra fiskifræðinga er vöxtur
rækjustofnsins mestur á Thor-
Iversen banka, en einng austur af
Hopen og við Svalbarða. Þá er
stofninn í vexti út af ströndum
Tromsfylkis og Finnmerkur.
Þorskurinn hefur tekið stóran
skerf af rækjunni í Barentshafi og
metur Hafrannsóknastofnunin í
Bergen það svo að þorskurinn hafði
étið rækjustofninn úr 630.000 tonn-
um árið 1994 niður í 350.000 árið
eftir.
Sumamrild
í septemiber
ísland, Danmörk og
Þýskaland 2.-11. sept.
Ekið verður frá Reykjavík norður um land til Mývatns þar sem
gist verður fyrstu nóttina. Þaðan er ekið til Seyðisfjarðar og
siglt, með viðkomu í Færeyjum til Danmerkur, ekið inn í
Þýskaland og dvalið þar á sumardvalarstaðnum Damp við
Eystrasalt næstu fimm daga og farnar dagsferðir þaðan.
Þann 10. september er síðan ekið til Hamborgar og gist þar
eina nótt og flogið þaðan þann 11. september klukkan 17:40.
Verð á mann 59.860
Innifalið ersigling, flug, allur akstur, gisting í tveggja manna
herbergjum með baði, flugvallarskattur og íslensk fararstjórn.
Ath: Fyrirhugaðar eru fleiri og styttri ferðir
til Þýskalands í haust.
Einnig er hægt að hefja ofangreinda ferð með flugi til
Hamborgar þann 8. september.
<3
Ferðaskrifstofa
GUDMUNDAR JÓNSSONAR HF.
Borgartúni 34, sími 511 1515
* |». 1H
; n Wf
‘ . JkcÆÍ

Reuter
15.000 manns
funda um alnæmi
STÆRSTA ráðstefna sem hald-
in hefur verið um alnæmi hófst
í Vancouver í Kanada á sunnu-
dag. Þar eru saman komnir
15.000 vísindamenn, starfs-
menn heilbrigðisþjónustu,
áhugamenn um baráttuna gegn
veikinni, stjórnmálamenn,
blaðamenn og sjúklingar til
þess að skiptast á skoðunum
en ráðstefnunni lýkur nk.
föstudag. Talið er að 22 millj-
ónir manna, kvenna og barna
séu smituð. Á myndinni flytur
David Dingwall heilbrigðis-
málaráðherra Kanada setning-
arræðu en nokkrir fundargesta
notuðu tækifærið til að hafa í
frammi mótmæli við það tæki-
færi.
Samið um einföldnn þýzkrar réttritunar
Reg'lum fækkað
um nær helming
EFTIR áralangt
karp hafa nú loks
verið afgreiddar
nýjar réttritunar-
reglur fyrir hina
þýzku tungu.
Fulltrúar frá þeim
löndum Evrópu,
þar sem þýzka er
annaðhvort opin-
bert mál eða við-
urkennt sem
minnihlutamál,
þ.e. frá Þýzka-
landi, Austur-
ríki, Sviss, Li-
echtenstein, Belgíu, Ung-
veijalandi, Rúmeníu og Italíu, und-
irrituðu 1. júlí samkomulag sem
kveður á um einföldun réttritunar-
reglna þýzkunnar.
Nýju reglurnar eru niðurstaða
fimmtán ára undirbúningsstarfs,
sem tafðist svo lengi ekki sízt vegna
athugasemda og aukalegra tillagna
sem stjórnmálamenn bættu við til-
lögur sem sérfræðingar höfðu kom-
ið sér saman um. Mörgum stjórn-
málamönnum fannst upprunalegar
tillögur sérfræðinganna ganga of
langt í einföldunarátt.
Reyndar er mun lengra en 15
ár síðan stefnan var sett á endur-
skoðun þýzku réttritunarreglnanna,
sem allt fram að þessu grundvallast
á samþykkt frá árinu 1901. Árið
1955 ákváðu menningarmálaráð-
herrar þýzku sambandsríkjanna að
stefna að slíkri endurskoðun, en þar
til hún yrði afgreidd yrði aðlögun
reglnanna í höndum orðabókaút-
gáfunnar Duden. Síðan þá hefur
Duden haft jafngildi einkaleyfis á
því hvað teldist rétt þýzk stafsetn-
ing.
Hreintungusinnar
áhyggjufullir
Hreintungusinnar höfðu haft
áhyggjur af niðurstöðum breyting-
anna, en nú tókust loks
í sættir um málamiðlun.
Til dæmis verður fram-
vegis leyfilegt að skrifa
| orð eins og Ketchup (orð
} af enskum uppruna) og
: Mayonnaise (orð af
frönskum uppruna) upp á
máta sem betur samsvarar
framburði þeirra: Ketsch-
up, Majonase. Hins vegar
munu til dæmis orð sem til
stóð að leyfa ætti að skrifa
Alfabet, Kata-strofe, Re-
storant og Triumf eftir mót-
mæli menningarmálaráð-
herra þýzku sambandsland-
anna í desember sl. eftir sem áður
standa sem Alphabet, Katastrophe,
Restaurant og Triumph í orðabók-
um.
Nýja samkomulagið mun innleiða
ýmsar breytingar til einföldunar
hingað til gildandi reglna. Þannig
fækkar réttritunarreglum í staf-
setningar„biblíunni“ þýzku, Duden
um nærri helming, úr 212 í 112.
Reglum um kommusetningu fækk-
ar úr 52 í 9.
Gleðitíðindi fyrir
skólabörn
Þessi niðurstaða eru gleðitíðindi
fyrir þýzkumælandi skólabörn og
útlendinga sem eru að byija að
læra þýzka stafsetningu og ekki
sízt fyrir orðabókaútgefendur sem
eygja væna gróðavon. Skólar eru
þó ekki skyldugir til að taka upp
móðurmálskennslu samkvæmt nýju
reglunum fyrr en vorið 1998.
Allir þeir sem lögðu á sig að
læra hinar flóknu reglur sem hingað
til hafa gilt geta huggað sig: við að
þær munu gilda jafnhliða nýju regl-
unum' fram til ársins 2005, að
minnsta kosti í skólum og hjá opin-
berum stofnunum.
Byggt á Reuters og Die Zeit.