Morgunblaðið - 22.12.1996, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 22. DESEMBER 1996 B 11
Samið af
innri þörf
Jóhann Helffason hefur veríð með helstu
popplagasmiðum þjóðarínnar í bráðum aldar-
fjórðung. Þrátt fyrir það hefur hann lítið
verið gefínn fyrir að ota sínum tota og þyk-
ir óþægilegt að standa í sölumennsku. Hann
sagði Áma Matthíassyni að hann hafí feng-
ið „bítlabakteríuna“ í gagnfræðaskóla og
upp frá því varð ekki aftur snúið.
JÓHANN Helgason er einn
helsti lagasmiður íslenskr-
ar poppsögu og hefur sent
frá sér fleiri vinsæl lög en
tölu verður á komið á und-
anförnum hálfum þriðja áratug.
Þrátt fyrir það hefur hann lítið
gefið út sjálfur, meðal annars vegna
þess að hann kann best við að vinna
utan sviðsljóssins; er lítið gefinn
fyrir auglýsingamennskuna sem
fylgir því að standa í útgáfustússi
og tónleikahaldi. Fyrir skemmstu
kom út með Jóhanni Helgasyni
breiðskífan KEF, þar sem hann flyt-
ur eigin lög með aðstoð fjölda tón-
listarmanna.
Jóhann Helgason segist hafa tek-
ið sér tak á síðasta ári, hann hafi
langað að setja saman plötu nokk-
urn tíma og því unnið skipulega,
tekið sér tíma á hverjum morgni
til að semja og vinna að lögunum.
„Eins og gengur kemur stundum
eitthvað og stundum ekki neitt,“
segir hann en bætir við að kvöldin
hafi svo nýst til að vinna áfram
ýmsar hugmyndir sem kviknað
höfðu um morguninn. „Mín reynsla
er sú að það gengur betur að vinna
þannig, því með því að sitja við á
hveijum degi set ég af stað eitthvað
sem fær enga hvíld og er sífellt að
hugsa um tónlist, velta upp hug-
myndum og vinna þær áfram.
Lagasmíðar eru ekki eins og að
skrúfa frá krana og iðulega kemur
ekkert þegar ég sest niður að semja,
en þetta gekk samt mjög vel,“ seg-
ir Jóhann. Hann segir að lögin á
plötunni séu nánast öll úr þessari
tónsmíðalotu, en inn á milli séu þó
eldri lög, eitt lag frá 1984, annað
frá 1993 og hluti af lagi frá 1978
sem kom upp í hugann á meðan
hann var að vinna plötuna.
Textar á plötunni eru á ensku
og úr smiðju breska textahöfundar-
ins Regs Meuross, sem Jóhann
komst í samband við í gegnum Jak-
ob Magnússon í Bretlandi. Hann
segist upphaflega hafa haft í huga
breska stúlku sem náð hefði góðum
árangri með eigin lagasmíðar en
hún mælt með Meuross vegna anna
og gekk samstarfið að óskum. „Ég
tók upp prufur með Pétri Hjaltested
með ákveðnum viðlagslínum og síð-
an fýllti Meuross upp í textaeyðurn-
ar,“ segir Jóhann og bætir við að
ekki hafi orðið til vandræða að þeir
voru hvor í sínu landinu, þeir
hringdust á eftir því sem þörf krafði
og eftir því sem Jóhann vildi breyta
línum eða hendingum eða jafnvel
skipta alveg um texta.
Eins og áður er getið koma íjöl-
margir að plötunni með Jóhanni, en
hann segir að þó sé á henni ákveð-
inn kjami tónlistarmanna; Gunn-
laugur Briem trommuleikari, Jóhann
Ásmundsson bassaleikari, Tryggvi
Hiibner gítarleikari og Pétur Hjalt-
ested hljómborðsleikari, en síðan
koma menn inn í eitt og eitt lag
eftir því sem honum fannst eiga við.
Fékk „bítlabakteríuna“ í
gagnfræðaskóla
Eins og áður er getið hefur Jó-
hann verið í hópi fremstu lagasmiða
þjóðarinnar í áratugi og hann seg-
DÆGURTÓNLIST
Morgunblaðið/RAX
ist hafa fengið „bítlabakteríuna" í
gagnfræðaskóla með þeim afleið-
ingum að bækurnar lentu úti í horni
og þó hann hafi klárað gagnfræða-
skóla var hann heltekinn af tónlist
upp frá því. Þeir Magnús Þór byij-
uðu í hljómsveit sem lék uppi á
velli lög eftir aðra en fóru fljótlega
að semja eigin lög við texta skipti-
nema í Njarðvíkunum. Og þannig
var fyrsta plata þeirra unnin. „Við
byijuðum á að herma eftir öðrum
eins og allir gera, en vildum svo
fara að semja sjálfir því það var
almenn stemmning fyrir því á þess-
um tíma. Við spreyttum okkur á
lagasmíðum og sýndum hvor öðrum
og það kom upp ákveðinn metingur
á milli okkar þannig að ef einn
samdi lag varð hinn að gera betur.
Það var heilbrigð samkeppni og við
vorum báðir það öruggir í okkar
málum að lag frá öðrum var hvatn-
ing til hins,“ segir Jóhann en þeir
Magnús hafa mikið starfað saman
að tónlist upp frá því og ekki er
ýkja langt síðan breiðskífa kom út
undir nafninu Magnús og Jóhann.
Jóhann segist enga tölu hafa á
þvi hvað hann hafi samið mikið af
lögum en beðinn um að slumpa á
það segir hann eftir stutta umhugs-
un að líklega hafi hann sent frá sér
sem næmi einni breiðskífu á ári eða
rúmlega það, tólf lög á ári í tæp
tuttugu og fimm ár, sem gerir 300
lög, og svo eigi hann kannski 100
lög óútgefin. Þrátt fyrir það segir
hann það hafa háð þeim félögum
hvað þeir séu værukærir, „og ég
hef ekki unnið skipulega að laga-
smíðum síðan ég gerði sólóplötur
1981 og ’83. Það er helst að ég
hafi tekið upp gítarinn þegar ég
hef verið beðinn um að semja lag
og þá er allur gangur á því hve
fljótt lagið kemur. Þetta er vinna
sem verður að vinna og með tíman-
um næst meiri færni í að skila hug-
myndunum frá sér, en eðlilega kem-
ur fyrir að ég er alveg innblásturs-
laus,“ segir Jóhann og bætir við
að fyrir komi að hann semji lag eða
lög sem fá mjög góðar viðtökur og
áður fyrr hafi stundum gripið hann
sú þráhyggju að hann gæti ekki
gert betur eða samið annað eins
gott lag, og honum fundist öll lög
ómöguleg í einhvern tíma á eftir.
„Ég er þó búinn að átta mig á því
að það borgar sig ekki að vera að
hugsa of mikið um þetta.“
Jóhann hefur samið grúa vin-
sælla laga en segir samt að hann
sé ekki alltaf meðvitandi þess að
hann sé með í höndunum lag sem
eigi eftir að verða vinsælt. „Vissu-
lega kemur fyrir að ég semji lag
og viti um leið að það verði eitthvað
mjög gott, en það hefur líka gerst
að ég hef vanmetið lög og jafnvel
ætlað að henda sem hefur kannski
vegnað einna best. Ég hef þó orðið
ágætt eyra fyrir því hvað það er
sem fólk vill heyra en það er ekki
óskeikult."
íhaldssamur og frjálslyndur
Mótunarskeið Jóhanns sem laga-
höfundar er sjöundi áratugurinn og
fram á þann áttunda og hann segir
að smekkur hans á tónlist og laga-
smíðar hafi ekki tekið stórfelldum
breytingum frá þeim tíma, það sé
frekar að hann hafi náð betri tökum
á smíðinni með einhverri viðbót frá
seinni tímum. „Þetta er svipað og
uppeldi á barni, fyrstu sjö árin hafa
svo mikið að segja,“ segir hann en
leggur áherslu á að þó hann sé
íhaldssamur í lagasmíðum, telji
hann sig fijálslyndan í tónlist og
sitt mat að allar tilraunir hljóti að
vera til góðs. „Ég hef mjög gaman
af öðruvísi tónlist, þó ég fari ekki
að apa eftir allar nýjungar sjálfur.
Ég verð að vera samkvæmur sjálf-
um mér og reyna að halda mig við
það sem ég geri vel. Vitanlega hef-
ur komið fyrir að ég hafi reynt að
gera öðrum til hæfis, en það er
bölvuð vitleysa, ég reyni frekar að
semja eitthvað sem ég vil sjálfur
heyra.“
Eins og getið er í upphafi er
Jóhann lítið gefinn fyrir að troða
upp og hefur ekki kunnað því vel
í gegnum árin. „Það togast á í mér
að fá athygli eða ekki. Helst vildi
ég byija strax á annarri plötu og
ný er komin út, vildi gjarnan sleppa
öllu því sem fylgir til að selja plöt-
una. Þetta er kannski einhver snert-
ur af fælni, því þó ég hafi stundum
gaman af að koma fram forðast ég
það yfirleitt; ég fæ mest út úr því
að semja lög og sjá þau verða til,“
segir Jóhann og bætir við að fyrir
hafi komið að hann hafi reynt að
hætta að semja. „Það hefur þó stað-
ið stutt,“ segir hann og kímir, enda
ljóst að hann semur af innri þörf
fyrst og fremst.
Ci
( Hver er að hringjq?
Númerabirtir
Nú getur þú séð númer þess sem er að hringja,
áður en þú lyftir símtólinu.
Skjárinn sýnir dagsetningu, tíma hvers símtals og
fjölda símtala sem hafa borist.
Tækið geymir síðustu 50 simanúmer og virkar
þannig sem símboði, ef þú nærð ekki að svara.
róbœrt verð!
Kr. 3.490
PÓSTUR OG SÍMI
Söludeild Ármúla 27, sími 550 7800
Þjónustumiðstöð í Kirkjustræti, simi 800 7000 » Söludeild Kringlunni, sími 550 6690 » Póst- og simstöðvar um land allt