Morgunblaðið - 21.05.1997, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 21. MAÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Fyrsta tilraun Everestfaranna við tindinn mistókst en þeir lögðu í hann á nýjan leik í gær
Þetta var erfið en
rétt ákvörðun
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
FÉLAGAR í hjálparsveitum skáta hafa fylgst vel með íslensku
Everestförunum undanfarna daga. Hér skoða þau Ingimar
Ólafsson (t.v.), Víðir Reynisson, Elín Sigurðardóttir og Hanna
Kjartansdóttir kort af Everest.
Öfluðu sér reynslu
í hjálparsveitunum
EVERESTFARARNIR, Björn Ól-
afsson, Einar K. Stefánsson og
Hallgrímur Magnússon, neyddust
til að hætta við að ganga á tind
Everest í fyrrakvöld þegar þeir
voru staddir í rúmlega 8.100
metra hæð. Bjöm sagði í samtali
við Morgunblaðið að þetta hefði
verið erfið ákvörðun, en hún hefði
verið rétt.
Það var níu manna hópur sem
lagði af stað frá þriðju búðum sl.
laugardag. Auk Íslendinganna
voru með í för Bretarnir Chris
Watts og Chris Brown, Sherparn-
ir Ang Babu, Daeva og Pende
og leiðangursstjórinn Nick Kekos,
sem er af serbneskum uppruna.
Hópurinn kom upp í fimmtu búð-
ir í Suðurskarði um kl. 3 á mánu-
dag og hélt af stað upp á tindinn
um kvöldið eftir nokkurra tíma
hvíld.
„Okkur gekk svona sæmilega
til að byija með, en við komum
fljótlega upp í skýin og þar var
dimmt og hvasst þannig að við
sáum sama og ekki neitt. Það var
því ekki um annað að ræða en
snúa við. Það var erfitt að finna
réttu gilin upp og ef við hefðum
haldið áfram hefði sjálfsagt verið
erfítt að finna leiðina niður aftur.
Eins og gefur að skilja er óþægi-
legt að vera á ferð í þessari hæð
þegar maður sér lítið fram fyrir
sig. Við treystum því algerlega á
Sherpana. Babu hefur farið sex
sinnum á tind Everest og er því
mjög mikilvægur liðsmaður. En
aðstæðurnar voru þannig að það
var ekki um annað að ræða en
snúa við,“ sagði Björn Ólafsson.
Björn sagði að þeir hefðu geng-
ið áfram í stutta stund þrátt fyr-
ir lélegt skyggni í von um að það
létti til. „Það var ekki auðvelt að
taka ákvörðun um að snúa við,
sérstaklega þegar maður er búinn
að bíða svo lengi eftir tækifæri
til að reyna við tindinn. Svona
eftir á að hyggja var þetta rétt
ákvörðun. Það hefði getað orðið
dálítið bras að komast niður aft-
ur, sérstaklega ef veður hefði
versnað," sagði Björn.
Færið á fjallinu ágætt
Björn sagði að í hvassviðri síð-
ustu daga hefði snjórinn á íjallinu
fokið burtu. Færið virtist því vera
ágætt. Að vísu hefðu þeir lent í
ísbrekku ofan við tjaldbúðirnar
sem hefði verið mjög sprungin
og úfin. Hann sagði að þetta
hefði komið sér á óvart, en færið
þar fyrir ofan virtist gott.
„Við vorum ekkert sérstaklega
þreyttir eftir gönguna á tindinn
í gær. Hún tók aðeins tæpa tvo
tíma. Dagurinn var hins vegar
búinn að vera nokkuð erfiður.
Við komum upp í Suðurskarð kl.
rúmlega 3 í gær eftir u.þ.b. sjö
klukkutíma göngu. Þá fórum við
í að koma upp tjöldum og hita
okkur mat. Við fengum því litla
hvíld áður en við lögðum aftur
af stað á ijallið."
Allir við góða heilsu
Björn sagði að þeir hefðu haft
það ágætt um nóttina. Þeir hefðu
sofið í nokkra klukkutíma. Þeir
hefðu notað súrefni um nóttina
og hvíldust þess vegna betur en
ella. Hann sagði að þeir væru
allir við góða heilsu og í fínu
formi.
Björn sagði að það væri erfitt
fyrir þá að vera mjög lengi uppi
í Suðurskarði. Það reyndi mjög
mikið á líkamann að vera í þess-
ari hæð þar sem súrefnismagn í
andrúmslofti væri aðeins þriðj-
ungur af því sem er við sjávar-
mál. Það væri erfitt að hvílast
almennilega og þeir þreyttust þó
að þeir gerðu ekki neitt. „Maður
missir orku smám saman og því
er best að vera ekki of lengi í
þessari hæð. Hins vegar kostar
það talsverða orku að komast
hingað upp og þess vegna vill
maður helst ekki fara niður nema
að hafa áður reynt við tindinn."
Kalt á toppnum
Islensku Everestfararnir eru
annar hópurinn til að leggja á
tindinn á þessu vori, en þremur
Indónesum tókst með miklu harð-
fylgi að komast á toppinn í lok
síðasta mánaðar. Engar öryggis-
línur eru í fjallinu sem ijallgöngu-
mennirnir geta stuðst við á leið-
inni upp og verða þeir því að
leggja þær sjálfir. Björn sagði að
búast mætti við að þetta tefði þá
eitthvað í uppferðinni. „Ég geri
ráð fyrir að á lykilstöðum reynum
við að setja upp öryggislínu, en
það eru stórir kaflar þar sem við
getum ekki sett þær á og verðum
að treysta því að færið sé gott.“
Björn sagði að það hefði verið
mjög kalt þegar þeir lögðu af
stað á tindinn úr Suðurskarði.
Frostið hefði líklega verið 35-40
stig. Hins vegar væri ágætis hiti
yfir daginn meðan sólin næði að
skjóta geislum sínum niður til
jarðar.
Björn sagði að það væru engar
ýkjusögur sem sagðar væru af
draslinu í Suðurskarði. Þar væru
fleiri hundruð súrefniskútar og
alis konar drasl út um allt. Það
væri hins vegar erfitt að fjarlægja
draslið. Mest af því væri fast í
snjó og venjulega væru fjallgöngu-
mennirnir það þreyttir þegar þeir
færu frá Suðurskarði að þeir
treystu sér ekki til að taka með
sér rusl frá öðrum leiðöngrum.
Everestsíða Morgunblaðsins:
http://www.mbl.is/everest/
ÍSLENSKU Everest-fararnir
hafa áralanga reynslu af fjall-
göngu og björgunarstörfum á
vegum Hjálparsveitar skáta og
Landsbjargar. Ingimar Ólafs-
son, formaður Hjálparsveitar
skáta í Reykjavík, segir að sú
reynsla sem þeir hafi aflað sér
af störfum fyrir hjálparsveitirn-
ar geri þeim kleift að takast á
við verkefni eins og að klífa
hæsta fjall heims.
Islensku Everest-fararnir,
Björn Ólafsson, Einar K. Stef-
ánsson og Hallgrímur Magnús-
son, eru meðal reynslumestu
fjalla- og björgunarmanna
landsins. Björn hefur verið fé-
lagi í Hjálparsveit skáta í
Reykjavík í 12 ár. Einar hefur
tekið þátt í starfi Hjálparsveitar
skáta í Kópavogi í 14 ár og Hall-
grímur hefur tekið þátt í starfi
Hjálparsveitar skáta í Reykjavík
sl. 5 ár.
Félagar í
undanfarasveitum
Þremenningarnir eru allir í
undanfarasveitum hjálparsveit-
anna, sem þýðir að þeir fara
fyrstir á staðinn þegar óskað er
eftir aðstoð björgunarsveita.
Björn, Einar og Hallgrímur tóku
allir þátt í björgunarstörfum í
Súðavík og á Flateyri þegar
snjóflóð féllu á þorpin.
Ingimar sagði að grunns að
þeirri reynslu sem þremenning-
arnir byggju yfir hefðu þeir afl-
að sér í starfi fyrir hjálparsveit-
ir skáta. Þeir hefðu oft farið af
stað í björgunarleiðangra í mjög
vondu veðri. Þeir þekktu því vel
hvað það væri að takast á við
erfiðar aðstæður í slæmu veðri.
Þeir hefðu auk þess lagt sig sér-
staklega eftir að æfa ísklifur,
sem kæmi þeim að góðum notum
við klifur á Everest.
Ingimar sagði að reynsla
þeirra Björns, Einars og Hall-
gríms kæmi félögum þeirra í
hjálparsveitunum að góðum not-
um. Þeir væru einnig farnir að
kenna nýliðum á námskeiðum
hjá hjálparsveitunum.
Björn, Einar og Hallgrímur
hafa á síðustu árum aflað sér
mikilvægrar reynslu í fjallgöngu
erlendis. Fyrir tveimur árum
klifu þeir Cho Oyu í Tíbet, sem
er 8.201 metra hátt, en það er
hæsta fjall sem íslendingar hafa
klifið. Þeir hafa áður gengið á
þekkta tinda í Bandaríkjunum,
Evrópu og Asíu, en þar á meðal
er McKinley í Alaska (6.500 m)
Lenin-tindurinn (7.134 m) og
Korchenevskaja (7.168 m).
Borgarstjóri gagnrýnir húsafriðunarnefnd
Lög brotin vegna fram-
kvæmda við Stjórnarráðið
Kristján T. Ragnarsson, endurhæfingar-
læknir, hlýtur viðurkenningn
Náð afburða-
árangri í starfi
KRISTJÁNI T. Ragnarssyni,
endurhæfingarlækni við Mount-
Sinai sjúkrastofnunina í New York,
var veitt æðsta viðurkenning stofn-
unarinnar í fyrrakvöld, svoköliuð
„Outstanding Achievement
Award.“
Það er læknaskóli Mount-Sinai
sjúkrahússins sem stendur að þess-
um verðlaunum. Þau eru árlega
veitt einum af um 3000 læknum
stofnunarinar fyrir afburðaárangur
í starfi. Tveir einstaklingar eru
heiðraðir hveiju sinni, annars vegar
fyrir störf í þágu stofnunarinnar,
bæði innan hennar og utan, og hins
vegar_ fyrir framlög til samfélags-
ins. Ásamt Kristjáni var Morris
Abraham sendiherra og fyrrverandi
aðstoðarutanríkisráðherra heiðrað-
ur fyrir störf sín í þágu samfélags-
ins en hann hefur starfað fyrir
Sameinuðu Þjóðirnar.
Að sögn Kristjáns hefur hann
starfað sem yfirlæknir við endur-
hæfingardeild spítalans í 11 ár og
byggt þá deild
upp nánast frá
grunni. Auk þess
hefur hann unn-
ið að rannsókn-
um og kennslu
og tekið virkan
þátt í stjórn spít-
alans og lækna-
skólans. Undir
Mount-Sinai
sjúkrastofnunina heyra um 40 önn-
ur sjúkrahús og hefur Kristján
starfað mikið að endurskipulagn-
ingu deilda, vali á yfirmönnum og
að bættri þjónustu innan spítalans.
Nýverið lauk hann svo starfi sínu
til tveggja ára sem formaður lækna-
ráðs læknaskóla Mount-Sinai.
„Verðlaunin eru mikil viðurkenning
fyrir mig og mína deild og hjálpa
mér við að koma því áleiðis sem
ég er að vinna að,“ segir Kristján.
„Þetta er mikið til stjórnun en ég
stunda nú lækningar með þessu
öllu saman.“
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir,
borgarstjóri, gagnrýndi húsa-
friðunarnefnd ríkisins harðlega á
fundi borgarstjórnar á fimmtudag
fyrir að aðhafast ekkert vegna
breytinga á einu sögufrægasta
húsi landsins, Stjórnarráðshúsinu.
Fullyrti hún að lög hefðu verið
brotin með því að ekki hefði verið
ieitað álits borgarminjavarðar á
fyrirhuguðum breytingum og
minnti á að málið hefði ekki verið
lagt fyrir bygginganefnd Reykja-
víkurborgar.
Borgarstjóri minntist fleiri
dæma um aðgerðaleysi húsafrið-
unarnefndar sem þannig hafi gefið
ríkinu lausan tauminn um breyt-
ingar á merkum byggingum. „Ég
veit ekki betur en að salur efri
deildar Álþingis hafi verið rifínn
niður og honum gjörbreytt án þess
að heyrst hafi hósti eða stuna frá
húsafriðunarnefnd," sagði Ingi-
björg Sólrún.
Tilefni gagnrýni borgarstjóra er
afgreiðsla nefndarinnar á ósk
lóðareiganda um niðurrif húss við
Laugaveg 21 en í því tilviki var
ekki talin ástæða til friðunarað-
gerða.
Borgarstjóri kvaðst hafa
áhyggjur af misvísandi túlkunum
nefndarinnar á friðunarreglum sín-
um. Sagði hún húsafriðunarnefnd
hafa verið nokkuð stífa á sínum
reglum þegar borgin ætti í hlut
en síður þegar ríkið ætti hlut að
máli. Sem dæmi um það hafi innra
skipulag Miðbæjarskóla verið frið-
að með lögum, nokkuð sem borgar-
stjóri kvað borgaryfirvöld hafa
verið fullfær um.
Framkvæmdir við
endurbætur ekki hafnar
Þorsteinn Gunnarsson formaður
húsafriðunarnefndar sagðist ekki
hafa heyrt ummæli borgarstjóra og
því vildi hann ekki tjá sig um þau
sérstaklega. En varðandi Stjórnar-
ráðshúsið sagðist Þorsteinn hafa
úrskurðað sig frá því máli í sam-
ræmi við stjórnsýsluiög og vikið úr
sæti formanns og af fundi við um-
fjöllun og afgreiðslu málsins, enda
hafi hann tekið sæti formanns í
nefndinni með því skilyrði að hann
gæti áfram starfað að sinni sér-
grein, hönnun og ráðgjöf um endur-
byggingu gamalla húsa, sérstak-
lega steinhúsa frá 18. öld.
„Framkvæmdir við endurbætur
hússins eru ekki hafnar. Það hefur
verið unnið að byggingarsöguleg-
um rannsóknum á húsinu og
tæknilegt ástand þess verið kannað
til þess að unnt sé að gera áætlun
um endurbætur. Þær áætlunir hafa
nú verið kynntar húsafriðunar-
nefnd og borgarminjaverði. Því
miður láðist að hafa samband við
borgarminjavörð með þeim fyrir-
vara sem æskilegt hefði verið, en
eftir að aðilum varð það ljóst, var
allt gert til að leiðrétta þau mi-
stök. Ég vona að þau verði ekki
til að spilla góðu samstarfi borgar-
yfirvalda og húsafriðunarnefndar
ríkisins að húsverndunarmálum í
Reykjavík," sagði Þorsteinn.
Kristján T.
Rajrnarsson