Morgunblaðið - 28.01.1998, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 28. JANÚAR 1998 15
Innbrot í
ing á
BROTIST var inn í byggingavöru-
verslun Þríhyrnings á Hellu aðfara-
nótt fimmtudagsins 22. janúar sl. Að
sögn lögreglunnar á Hvolsvelli er
tjónið mjög tilfinnanlegt en miklum
verðmætum var stolið. Hafi einhver
orðið vai- við mannaferðir við verslun-
inna umrædda nótt er hann beðinn að
gefa sig fram við lögregluna.
Samkvæmt upplýsingum lögregl-
unnar á Hvolsvelli var losað um
rúðu, þai- sem farið var inn. Létu
þjófarnir greipar sópa og báru feng-
inn út í bíl út um aðalinngang versl-
Þrfliyrn-
Hellu
unarinnai-, en hann er í skoti milli
tveggja bygginga og gátu þjófarnir
athafnað sig þar í ró og næði.
Meðal þess sem stolið var voru
rafmagnsverkfæri, handverkfæri,
reiðtygi, þai- á meðal tveir hnakkar,
beisli, múlar og reiðhjálmar auk þess
sem farið var inn á skrifstofuna og
tölvur teknar ásamt skjá, faxtæki,
þráðlausum síma og skiptimynt úr
kassa. Beinir lögreglan þeim tilmæl-
um til þeirra sem telja sig vita um
eitthvað af þessum hlutum að gefa
sig fram.
Morgunblaðið/Ingimundur
Framkyæmdir við íþróttamiðstöðina
Borgarnesi - Framkvæmdir við íþróttamiðstöðina í Borgarnesi ganga vel.
Myndin er frá framkvæmdum við vaktturn fyrir sundlaugarsvæðið. Stefnt
er að því að vaktherbergið verði að fullu tilbúið fyrir sumarvertíð-
ina. Rennibrautir og útisundlaug verða opnuð að nýju í febrúar.
LANDIÐ
Líkamsrækt-
arstöð opnuð
í Ólafsvík
Ólafsvík - Jóhanna Hjelm og Gylfi
Scheving opnuðu 21. janúar sl. nýja
og fullkomna likamsræktarstöð í
Olafsvík. Er hún á efri hæð versl-
unarhúss Listabúðarinnar á Ólafs-
braut.
í líkamsræktarstöðinni eru lík-
amsræktartæki eins og „spinning“-
hjól, lyftingatæki, „sauna“bað og
ljósabekkir.
Hjónin Jóhanna og Gylfi hafa um
13 ára skeið rekið ljósastofu í Skip-
holti 1 en eru að flytja sig á þennan
stað sem þau kalla Sólar-sport.
Stöðin kemur til með að geta þjón-
að öllu líkamsræktarfólki á Nesinu.
Morgunblaðið/Guðlaugur Wíum
FJÖLDI manns mætti og skoðaði staðinn við opnunina.
Bæjarsljórn Siglufjarðar
Jarðgöng eini raun-
hæfi kosturinn
JARÐGÖNG milli Siglufjarðar og
Ólafsfjarðar er eini raunhæfi kostur-
inn af þeim sem nefndir hafa verið
þegar fjallað er um framtíðarveg-
tengingu milli Siglufjarðar og Eyja-
fjarðarsvæðisins, segir í ályktun sem
bæjarstjórn Siglufjarðar hefur sam-
þykkt.
Bæjarstjórnin hvetur til þess að
hraðað verði athugun á kostnaði,
rannsókn og hönnun vegtengingar-
innar. Telur hún með öllu óviðunandi
að í langtímaáætlun tO ársins 2010 er
vegur yfir Lágheiði sagður framtíð-
artenging og öðrum möguleikum
ekki haldið opnum þrátt fyrir að þeir
hafi verið og séu í ítarlegri skoðun af
hálfu Vegagerðar ríkisins og fleiri
aðila.
Skorar bæjarstjórnin á sam-
gönguráðherra, samgöngunefnd Al-
þingis og þingmenn Norðurlands að
beita sér fyrir því að orðalag vega-
áætlunarinnar verði með þeim hætti
að haldið sé opnum þeim valkostum,
sem uppi eru um framtíðarveg milli
þessara svæða. í ályktuninni mælir
bæjarstjómin eindregið með að
orðalag eins og - vegtenging milli
Siglufjarðar og Ólafsfjarðar - sé not-
uð í vegaáætlun í stað þess að til-
greindur sé einn ákveðinn valkostur
umfram aðra.
Umræðukvöld um siðfræði í sjávarútvegi í Landakirkju í Vestmannaeyjum
Vestmannaeyjum - Annað umræðukvöldið, af
þremur, um siðfræði í sjávarútvegi var haldið í
Safnaðarheimili Landakirkju í Eyjum á mánu-
dagskvöld. Að þessu sinni var rætt um siðferði
í sjávarútvegi út frá sjónarhóli efnahagslífsins
og hafði dr. Bjarki A. Brynjarsson, fram-
kvæmdastjóri Þróunarfélags Vestmannaeyja,
framsögu um efnið.
Rétturinn á nýtingu auðlindarinnar
deilumál
Bjarki byrjaði erindi sitt á að skilgreina hvað ^ . kogtnað þeirra gem ættu auðlindina) þjóð.
siðferði væn og vitnaði i bok um bætt við- arinnar h fld* Hann a‘ð út_
skiptasiðferði þar sem sagt væn að siðfræðin * ,, .. &, , 6 , , .
, , .. \ ~ , , gerðaraðilar ættu moguleika a umtalsverðum
leitaðist við að fínna mælistiku a mannlega ? *. u ,. , % , a . .,.
, , . ,, * , * ,, .,,, hagnaði en benti a að það sem megin mali
breytm og akvarða hvað væn gott og íllt, rett , ? ,. , r , . &,
* J & ,/r * *. . . , .* skipti 1 þioðfelagslegu samhengi væru heildar
eða rangt. Með siðfræðmm væn reynt að leið- «“ , . ™ . , . 6 , .?* . -? , . ,
, . & ,,, , , . ,.. ,, 4- *. utnutnmgstekiur þioðarmnar fremur en skipt-
bema um retta breytm en logmal siðtræðinnar . ,.& 1 v . TT
væru ekki lög. Hann sagði sitt mat að skil- lng ™llh emsf^dmp í lantou. Hann
_ . ... -xc , * , , sagði að það væn ef til vill kaldhæðmslegt að
grema mætti siðferðilega retta hegðun sem þa f. , wr . ,, , ,,, , & ,,.
? * , , , a&,., i . f, . , ^ setia þetta fram a þennan hatt en leiða mætti
hegðun sem hamarkaði til lengn tima einhver J * u • , . • * .____. ,,
,.161 • 4.,• i . . u.,sr ,, tt líkur að þvi að þeir sem hognuðust mest veltu
tiltekin gæði til goðs fynr moðina í heild. Hann , f .* ,
.. r ,, . 6 . ~ * ,, 3 ., , * mestu af sinum hagnaði ut í þióðfelagið a ný
sagði að ekki væn alltaf auðvelt að v,ta hvaða með vífrum og þ^nustu Einnig
athafnir væru okkur fynr bestu og þegar htið væru fjárfterkir aðilar llkl*g“tir til að stofna
væn tú baka i sogunrn dæmdust athafnm oft m ^ atvinnutækifæra, jalfnvel á öðrum
osiðlegar og rangar þott þær haf, ekk, venð svið/m en - sjávarútvegi.
taldar það er þær voru framkvæmdar. D- , . « ,, ____. „
1 1 Bjarki sagði að ljost væn að megm mah
skipti fyrir þjóðarbúið í heild að sjávarútvegs-
fyrirtæki væru vel rekin og burðug þannig að
þau hefðu bolmagn til að standa undir sveiflum
Varðandi auðlindir hafsins, fiskistofnana, þá sem alltaf yrðu þegar sótt væri í náttúruauð-
sagði Bjarki að samkvæmt skilgreiningu sinni lindir. Sjávarútvegurinn yrði að lúta almennum
á góðu siðferði ætti að nýta auðlindina á besta siðareglum viðskiptaheimsins en auknar skyld-
mögulegan hátt fyrir þjóðina í heild og þar með ur væru lagðar á herðar greinarinnar þar sem
ætti að ganga vel um hana og koma í veg fyrir verið væri að nýta auðlind í eigu þjóðarinnar
eyðingu hennar. Hann sagði að tiltölulega allrar. Hann sagði það helstu siðferðilega
sjaldan væri deilt um kvótakerfið sem veiði- skyldu sjávarútvegsins að ganga vel um auð-
stjómunartæki, enda hefði tekist nokkuð vel til lindina og tryggja að hún nýttist sem best fyrir
varðandi fiskverndarsjónarmið. þjóðina í heild til langframa.
• H?,nn VaÍ?a,r fram spumingu um það hverj- Ekki veiðileyfagjald
ír ættu auðlindma sem væn folgm 1 haímu og J ^
sagði að þorri fólks væri sammála um að öll Valmundur Valmundsson, frá Sjómannafé-
þjóðin ætti auðlindina og nýta ætti hana á sem laginu Jötni, spurði hvort aðgerð væri réttlæt-
hagkvæmastan hátt fyrir þjóðarbúið —--------------;----- anleg út frá efnahagslegu sjónarmiði
til lengri tíma litið. Hann sagði hins Sjaldan minnst ef hún bara skilaði efnahagslegum
vegar að deilt væri um réttinn til á þátttöku í ávinningi, hvernig svo sem hún bitn-
nýtingar auðlindarinnar og skipt- tapi fyrirtækja aði á því fólki sem legði grunninn að
ingu réttarins milli einkaaðila og því að aðgerðin tækist. Hann sagði
jafnvel landshluta og hvemig skipta að lítill ágreiningur væri um kvóta-
ætti ágóðanum þegar vel gengi. Hann sagðist kerfið sem fiskveiðistjómunartæki en það væri
aftur á móti sjaldan heyra minnst á þátttöku al- framsal kvótans og framkvæmd framsalsins
mennings i tapi útgerðar þegar illa áraði. sem tekist væri á um. Hann tók sem dæmi að
Bjarki sagði að í dag væri staðan sú að þeir ef útgerð seldi hluta af aflaheimildum skips þá
sem áunnu sér veiðireynslu á ámnum 1981 til fengi áhöfn skipsins sem selt var af ekkert í
1983 ættu rétt til veiða, sem og þeir sem keypt sinn hlut. Síðar á sama ári dytti útgerðarmann-
hafa sér kvóta á frjálsum markaði. í framhaldi inum svo í hug að kaupa til sín aflaheimildir og
af því varpaði hann fram spurningu um, hvort þá væri áhöfnin látin taka þátt í kostnaði við
það væri siðferðilega rétti að útiloka frum- kaup heimildanna. Hann spurði hvort svona
kvöðla frá þátttöku í útgerð og hvort rétt væri gjömingur væri siðferðilega réttlátur en sagði
að leyfa frjálsa sölu og leigu á kvóta. að hann væri eflaust efnahagslega réttlætan-
Bjarki sagði að þegar rætt væri um siðfræði legur, út frá sjónarmiði þess sem hagnaðist á
í sjávarútvegi væri ofarlega í huga almennings framkvæmdinni.
sú eignarmyndum sem ætti sér stað þegar ein- Hann sagði að þegar sjávai-útvegsmál á ís-
staklingar eignuðust framseljanlegar veiði- landi væru skoðuð þá kæmi sú spurning upp í
heimildir. Bent væri á að einstaklingar högnuð- hugann hvort ekki væri einhvers staðar vit-
Tekjurnar þýðingar-
meiri en skiptingin?
manna þó svo að Vestmanneyingar væru ekki
nema 2% af þjóðinni. Hann velti upp þeirri
spumingu hvort það teldist siðfræðilega rétt,
miðað við það að kvótinn væri sameiginleg eign
allrar þjóðarinnar. Hann gerði að umtalsefni
hversu mikið af fiski væri fluttur óunninn frá
Eyjum og sagði að landverkafólki fyndist það
eiga siðferðilegan rétt á að fá að vinna þann
afla sem bærist á land hér.
Mikltim afia er hent í sjóinn
laust gefið í spilinu. Útgerðin skilaði hagnaði
nú um stundir en landvinnslan væri rekin tals-
vert undir núllinu. Aftur á móti virtust þeir
sem sjá um sölu á fiskafurðunum úr landi, þ.e. pðr Vilhjálmsson, verkstjóri í Vinnslustöð-
stóru sölusamtökin, græða á tá og fingri. innii sagðist sakna þess í umræðunni að ekkert
Valmundur fjaUaði um veiðileyfagjald í lok hefði verið minnst á þann afla sem hent væri í
máls síns og sagði: „I guðs bænum ekki setja á sjóinn og þau verðmæti sem í því fælust. Hann
veiðileyfagjald. Það verður okkur ekki til sagðist hafa stundað sjómennsku í 20 ár og
góðs.“ hann myndi ekki eftir því að hafa aldi-ei fengið
Magnús Knstinsson, útgerðarmaður, gerði flsk Um borð sem væri minni en sex til átta kíló.
veiðileyfagjald að umtalsefni og sagði að álagn- f dag Væri það þannig að ekki bærist á land af
ing slíks gjalds myndi ekki skila sér ef grund- netabátum minni fiskur en 8 klló og lágmarks
völlur rekstrar í sjávarútvegi lagaðist ekki frá þyngd á fiski af trollbátum væri 6 kíló. Hann
því sem nú væri. Hann sagðist telja að ef veiði- sagði að það þyrfti ekki að segja sér að smærri
leyfagjaldi yrði komið á myndi það hafa þau flskur en þetta kæmi ekki um borð j bátana.
áhrif að einstaklingsútgerð myndi endanlega peir bara kæmu ekki með hann að landi.
lognast út af. Hann sagði hraða þróun hafa ver- Kristján Óskarsson, útgerðarmaður og skip-
ið í þá átt að útgerð hafi verið að færast frá ein- stjori> tok undir orð pors og sagði ljóst að
staklingum yfir í stærri félög. Hann sagði að á miklu af flski væri hent. Hann sagðist hafa
síðasta ári hafi 47% af kvóta verið í eigu fyrir- reiknað það út fyrir eitt LÍÚ þingið að trúlega
tækja sem skráð væru á verðbréfaþingi eða væri hent yfir 100.000 tonnum af fiski árlega.
opna tilboðsmarkaðnum en í dag væri þessi Hann sagðist víða hafa reynt að tala um þetta
tala komin upp í 55% og segði þetta meira en en alls staðar talað fyrir daufum eyrum.
mörg orð um þá hröðu breytingu sem ætti sér
sta<1' Er rétt að veiðiheimildum sé skilað
Hátt verð á kvóta mesti eh er 1 útgerð?
veikleiki kvótakerfisins Ýmsum spurningum var varpað fram í um-
Amar Sigurmundsson, talsmaður fiskvinnsl- ræðunni. Spurt var hyort það væri siðferðilega
unnar, sagði að mesti veikleiki kvótakerfisins rett að menn [enSu, uthlutað aðgangi að auð-
væri það háa verð sem verið væri að greiða fyr- hndlnm an endurgjalds en siðan gætu þeir selt
ir kvótann bæði í leigu og sölu. Þetta heimildina til veiða ef þeir hættu í sjávarútvegi.
háa verð hafi haft þau áhrif að hrá- P0* ,það vseri aiðferðilega rétt að
efniskostnaður fiskvinnslunnar hefði „ _ ® henda þusundum tonna aftur í hafið,
almennt aukist um 6-7% á síðustu rett að henda eins og gert væri, vegna þess að
árum og dæmi væru um 10-15% físki í sjóinn? kvótakerfið krefðist þess. Hvort það
hækkun hráefniskostnaðar. -------------------- væri siðferðilega rétt að útrýma
Arnar gerði veiðileyfagjaldið að minni vertíðarbátum og færa veiði-
umræðuefni og sagði að það væri fyrst og heimildir á togara og örfá stærri útgerðarfyrir-
fremst iðnaðurinn á íslandi sem berðist fyrir tæhi- Hvort það væri siðferðilega rétt að heilu
því að veiðileyfagjaldi yrði komið á. Áður hafi bygKðariögin og íbúar þeirra liðu fyrir það að
það verið þannig að þegar vel gekk í sjávarút- útgerðarmenn seldu kvóta sinn burt úr sveitar-
vegi þá hafi verðbólga aukist og iðnfyrirtæki iela£p,nu'
hafi átt erfitt uppdráttar við þær aðstæður. Sá Ekkl feneust svör vlð öllum Þeim spurnmg-
ótti væri því enn til staðar innan iðnaðarins að um sem varPað var iram en menn vom sam-
ef vel áraði í sjávarútvegi þá myndi iðnaðurinn mala um að verð á kv6ta væriofar ðllu eð ilegu
fara halloka og því vildu þeir koma á veiði- velsæmi og það væn ekki eðhlegt ef það borg-
leyfagjaldi aðl si8 jafnvel frekar fyrir þá sem ættu bát og
kvóta að leigja kvótann heldur en að veiða hann
sjálfir. Þá virtust flestir sammála því að miklu
af fiski væri hent í sjóinn og það væri ekki sið-
ferðilega rétt að gera slíkt. Þá vora þeir er töl-
Amar Hjaltalín, frá fiskverkafólki, benti á að uðu mjög mótfallnir veiðileyfagjaldi og vöraðu
10% af heildarkvótanum væri í eign Eyja- við því að það yrði tekið upp.
Er það siðferðilega rétt að 2% þjóðar-
innar eigi 10% sameignarinnar?