Morgunblaðið - 28.01.1998, Síða 23

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 28. JANÚAR 1998 23
Sinfóníuhljómsveit fslands
verðlaunuð í Cannes
„Greinilegt að
við stefnum
ennþá upp á við“
„ÞETTA er heilmikil
viðurkenning fyrir
hljómsveitina og á ör-
ugglega eftir að efla
hana til frekari dáða.
Það er greinilegt að
við stefnum ennþá
upp á við,“ segir
Runólfur Birgir
Leifsson, fram-
kvæmdastjóri Sinfón-
íuhljómsveitar Is-
lands, en hljómsveitin
vann á dögunum til
verðlauna á klassísku
geislaplötuverðlauna-
hátíðinni í Cannes,
fyrir flutning sinn á
hljómsveitarverki
Jóns Leifs, Þríþættri hljómkviðu.
Verkið er að finna á geislaplöt-
unni Geysi sem sænska útgáfu-
fyrirtækið BIS gaf út á liðnu ári.
Hljómsveitarstjdri í upptökunum
var Osmo Vanská.
Cannes-verðlaunin, sem veitt
eru árlega, eru ein eftirsóttustu
verðlaun sinnar tegundar í heim-
inum en að þeim standa m'u al-
þjóðleg tímarit sem fjalla um
klassíska tónlist. Annast gagn-
rýnendur þeirra tilnefningar.
Sinfóníuhljómsveit Islands bar
sigur úr býtum í fiokki frum-
hljóðritana en þetta er í fyrsta
sinn sem hljómsveitin vinnur til
verðlauna á hátíðinni.
Að áliti Runólfs staðfesta verð-
launin, enn og aftur, sterka stöðu
Sinfóníuhljómsveitar íslands á al-
þjóðavettvangi. Þá hafi verðlaun
af þessu tagi mikla þýðingu fyrir
kynningu á hljómsveitinni. „Við
höfum um skeið haft mikinn
áhuga á því að fara í tónleikaferð
til Þýskalands sem gengið hefur
treglega að fjármagna. Hugsan-
lega geta þessi verðlaun orðið til
þess að létta okkur róðurinn."
Að mati Runólfs hafa Cannes-
verðlaunin ekki ein-
ungis þýðingu fyrir
Sinfónfuhljómsveit-
ina, heldur jafnframt
íslenskt tónlistarlíf í
heild sinni, ekki síst
þar sem verkið sem
hljómsveitin hlýtur
viðurkenningu fyrir
að flytja er eftir ís-
lenskt tónskáld.
Þijár plötur til við-
bótar
BIS hefur gefið út
tvær geislaplötur þar
sem Sjnfóníuhljóm-
sveit fslands flytur
hljómsveitarverk eft-
ir Jón Leifs, Sögusinfóníuna og
Geysi. Hefur verið rætt um að
taka upp þijár plötur til viðbótar
en að því loknu yrði, að sögn
Runólfs, langt gengið á safn
hljómsveitarverka sem liggja eft-
ir tónskáldið.
Upphaflega stóð til að Osmo
Vanska stjórnaði hljómsveitinni í
upptökunum en nú er orðið Ijóst
að hann mun ekki ejga heiman-
gengt vegna anna. I staðinn hef-
ur verið gengið til samninga við
sænska hljómsveitarstjórann B.
Tommy Andersson, sem stjórna
mun hljómsveitinni í hljóðritun-
um sem fyrirhugaðar eru í júní á
þessu ári, og hina bandarísku
Anne Manson, sem sveifla mun
tónsprotanum í upptökum sem
BIS hyggst gera í maí 1999, í
tengslum við hundruðustu ártíð
Jóns Leifs. I síðarnefndu upptök-
unum mun SI ráðast til atlögu
við hið mikla verk Eddu I.
Þriðja geislaplatan verður
væntanlega tekin upp í millitíð-
inni en Runólfur segir ekki enn
liggja fyrir hvort Andersson eða
Manson muni standa þar í eldlín-
unni ásamt hljómsveitinni.
Jón Leifs
ANDLEGUR
KRAFTUR ÞINGVALLA
ÞINGVALLAMYND eftir Gylfa Gíslason.
MYIVPLIST
Mokka
MÁLVERK
GYLFI GÍSLASON
Opið 10 til 23. Sýningin stendur til 4.
febrúar.
ÞAÐ fer vart milli mála að
Þingvöllum fylgir „andlegur kraft-
ur - fram yfir hvurn annan stað á
landinu“, eins og Jónas Hallgríms-
son komst að orði í bréfi sínu til
Páls Melsteð vorið 1841 og hvatti
til að Alþingi yrði sett þar aftur.
Staðurinn er svo hlaðinn af sögu
og minnum þjóðarinnar að þar er
vart nokkrum Islendingi fært að
koma án þess að hann falli í stafi
og fari jafnvel að sjá þar sýnir
tengdar sögunni, eins og reyndar
Jónas segist hafa gert um mitt
sumar þetta sama ár og lýsti í
bréfi til Konráðs Gíslasonar, vinar
síns. Grjótið á Þingvöllum er ekki
bara grjót heldur er það eins kon-
ar relíkvaríum Islandssögunnar;
Almannagjá er ekki gjóta heldur
helgimynd. Meira að segja sólin er
önnur á Þingvöllum enda stjórnaði
gangur hennar þar þinghaldinu
eins og skráð er í Grágás. Það er
því ekki nema von að Þingvellir
hafi verið íslenskum myndlistar-
mönnum hugleiknir svo að vart
eru til jafnmargar myndir af
nokkrum öðram stað á landinu. Til
eru málverk frá öllum sjónarhorn-
um af Þingvöllum, máluð á öllum
tímum dags, í öllum birtutilbrigð-
um. Kjarval málaði þarna meira
að segja „í frosti innpakkaður í föt
til að geta staðið úti meðan bjart
var“, eins og kemur fram í Kjar-
valskveri Matthíasar Johannes-
sen. Hann málaði jafnvel Þingvelli
„þó hálfrokkið væri í skammdeg-
inu“.
Þær kynslóðir sem nú eru uppi
sjá Þingvelli gegnum gler Kjarvals
og annaiTa brautryðjenda málara-
listarinnar og upplifun þeirra er
líka lituð af ljóðum Jónasar, sögum
Laxness og auðvitað af fornsögun-
um sjálfum: Þarna stökk Flosi,
þarna stóð Þorgeir. Þess vegna er
það merkilegt að sjá Þingvalla-
myndir Gylfa Gíslasonar sem nú
era til sýnis á Mokka. Svo margt í
þessum myndum virðist ósnortið af
allri þessari sögu, eða að minnsta
kosti laust við þá lotningarfullu
undirgefni sem yfirbugar flesta ís-
lendinga þegar þeir standa á Þing-
völlum. Myndirnar eru frísklegar
og blátt áfram, sjónarhornin oft
óvenjuleg og hið myndræna í
landslaginu oftast í fyrirrúmi þótt
Gylfi sé heldur ekki hræddur við
að taka á tilvísunum í listasöguna
og jafnvel að gera góðlátlegt grín
að öllum hátíðleikanum sem mótar
umgengni okkar við þennan stað.
Þegar sólin rennur „undir vestur-
barm Almannagjár, fögur og tá-
hrein og logandi“, svo aftur sé vitn-
að í Jónas, teiknar Gylfi heila sin-
fóníuhljómsveit í himininn til að
leika sólarlagsóratoríu fyrir áhorf-
andann svo hann finni hina réttu
„Þingvallastemmningu". Fjalla-
hringinn dregur hann inn í sýning-
una með því að mála útsýnisskíf-
una á gjábarminum, séð ofan frá.
Mannvirki síðari tíma - afrek vega-
gerðarmanna - rata inn í myndirn-
ar ekki síður en hin eilífa náttúra.
Húmorinn í þessum myndum
sýnir að Gylfi hefur engu gleymt
þótt nú séu mörg ár liðin frá síð-
ustu myndlistarsýningu hans, en
vinnan að baki þeim sýnir líka að
Gylfi hefur ekki setið auðum hönd-
um öll þessi ár. Verkin eru öll þaul-
hugsuð og bera vott um vel grund-
vallaðan skilning á myndbyggingu,
formum og lit. I myndunum er líka
sterkur karakter sem listamaður-
inn skilar af miklu öryggi, enda
þarf kjark til að takast á við svo
margþvælt viðfangsefni. Gylfa
tekst að miðla áhorfandanum nýrri
sýn á þennan fornfræga stað og
vonandi þýðir þessi sýning að við
munum fá að sjá meira frá Gylfa á
næstunni.
Jón Proppé
EKKI varð af kaupum Reykjavík-
urborgar á húseign Jóns Engil-
berts heitins, Englaborg, Flóka-
götu 17 í Reykjavík. Húsið hefur
nú verið selt einkaaðilum en borgin
hafði um nokkurn tíma staðið í
samningaviðræðum við ættingja
listamannsins um kaup á húsinu.
Guðrún Jónsdóttir, formaður
menningarmálanefndar Reykjavík-
ur, segist mjög leið yfir að ekki
skuli hafa orðið af kaupum borgar-
Englaborg
seld
innar á Englaborg. Fyrirhugað
hefði verið að nýta húsnæðið undir
starfsemi Sambands íslenskra
myndlistarmanna, SIM, og gesta-
vinnustofu listamanna.
Nýir eigendur hússins eru þau
Gunnar Magnússon húsgagnaarki-
tekt, Tinna Gunnarsdóttir listhönn-
uður og Sigtryggur Baldursson
myndlistarmaður. Gunnar segir að
húsið verði áfram notað á sama
hátt og áður, þ.e. sem heimili og
vinnustofa listamanna. Engar
breytingar verði gerðar á húsnæð-
inu. A síðustu ánim hafði Engla-
borg verið til sölu á opnum mark-
aði.
Hjá ANDRÉSI
útsalaJ
10—50% afsláttur
Opið alla daga vikunnar á útsölunni
Póstkröfuþjónusta
Andrés,
Skólavörðustíg 22a, s. 551 8250.
Tímarit
• NÁTTÚRUFAR á Seltjarn-
arnesi er skýrsla unnin fyrir
Seltjarnarnesbæ 1987-1997,
Náttúrufræðistofnun Islands og
Líffræðistofnun Háskólans og
fjallar um lífríki og jarðfræði
Seltjarnarness.
Inngang skrifar Sigurgeir
Sigurðsson bæjarstjóri. Sveinn
Jakobsson skrifar um jai-ð-
myndanir á Seltjarnarnesi,
Kristbjörn Egilsson um gróður-
far, Ævar Pedersen og Jóhann
Óli Hilmarsson skrifa um fugla
og spendýr, Agnar Ingólfsson
og María Björk Steinarsdóttir
skrifa um fjörulíf, Kristbjörn
Egilsson og Ævar Petersen
ski-ifa um náttúruvernd. Að
auki eru í ritinu ágrip, svæðis-
lýsing, ritaskrá, myndaská og
töfluskrá.
Ritið var sent inn á öll heimili
á Seltjarnarnesi í desember sl.
Útgefandi er Seltjarnarnes-
bær. Ritið er 112 bls.