Morgunblaðið - 16.05.1999, Síða 22

22 SUNNUDAGUR 16. MAÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Ljósmynd/Arctic Trucks
JEPPINN dregur sérsmíðaða kerru sem hægt er að nota í varahluti, ef í nauðirnar rekur. Myndin er tekin á Suðurskautslandinu þar sem tveir Toyota-jeppar, sem breytt
var hér á landi til snjóaksturs, voru notaðir f rannsóknarleiðangri. Báðir Suðurskautsjepparnir, auk eins til, verða notaðir í leiðangrinum nú.
Islenskir jeppamenn hafa náð ótrúlegum árangri í að ferðast um
ótroðnar slóðir. Jeppar sem breytt hefur verið eftir íslensku
hugviti hafa vakið athygli víða um heim, opnað nýja möguleika
og nýjar leiðir. Næstu daga mun níu manna leiðangur freista
þess að aka þremur breyttum Toyota-jeppum yfír Grænlands-
jökul, frá Nuuk í vestri til Isertoq í austri. Guðni Einarsson
kynnti sér áform leiðangursmanna um þessa frumraun í akstri
yfír jökulinn sem jafnframt verður fyrsta ökuferð á milli bæjar-
félaga á Grænlandi, fari alltaðóskum.
FERÐIN er farin í tilefni af
226 ára afmæli verslunarfyr-
irtældsins KNI A/S, sem er
stærsta fyrirtæki á Græn-
landi og helsti bakhjarl leið-
angursins. KNI A/S er byggt á
grunni Konunglegu Grænlandsversl-
unarinnar og rekur verslanir um allt
landið. Hjá KNI starfa nú um 1.600
manns.
Forsvarsmenn KNI langaði til að
halda upp á afmælið með eftirminni-
legum hætti. Þeir rákust á heima-
síðu Arctic Trucks, dótturfyrirtækis
Toyota á Islandi, sem unnið hefur
að jeppabreytingum og kynningu á
breyttum jeppum utanlands. M.a.
voru tveir jeppar frá Arctic Trucks
notaðir í leiðangri Sænsku pólstofn-
unarinnar á Suðurskautslandinu
1997-98. KNI sendi fyrirspurn um
hvort áhugi væri á samstarfí um að
aka yfir Grænlandsjökul í fyrsta
sinn í tilefni afmælisins. Það stóð
ekki á jákvæðu svari og hefur und-
irbúningur leiðangursins staðið í
hálft ár.
Gamall draumur
Friðþjófur Nansen varð fyrstur
manna, svo vitað sé, til að ganga yfir
Grænlandsjökul og fór hann á milli
Nuuk og Ammassalik árið 1888. Síð-
an hafa margir leiðangrar fetað í fót-
spor Nansens, ýmist á gönguskíðum
ogeða hundasleðum.
íslenska jeppamenn hefur lengi
dreymt um að sigrast á hinum risa-
vaxna Grænlandsjökli, þótt ekki hafi
reynst mögulegt að láta á það reyna
fyrr en nú. Amgrímur Hermanns-
son, annar leiðangursstjóranna,
varpaði fyrst fram þessari hugmynd
árið 1988 og hóf af alvöru að vinna að
því að gera hana að veruleika árið
1992, án þess að fá tilskilin leyfi.
Amgrímur segist fljótlega hafa áttað
sig á því að þetta yrði ekki fram-
kvæmt nema í náinni samvinnu við
Grænlendinga. Ferðalög á vélknún-
um farartækjum um óbyggðir Græn-
lands era háð leyfisveitingum, auk
þess sem krafist er trygginga fyrir
leiðangursmenn.
Árið 1995 stóðu Amgrímur og
Toyota á íslandi fyrir því að koma
breyttum jeppum til Syðri-Straum-
fjarðar þar sem þeir era notaðir til
að flytja ferðamenn. íslenskir jökla-
jeppar era því ekki óþekktir þar í
landi.
Níu leiðangursmenn
Fjórir íslendingar og fimm Danir
taka þátt í leiðangrinum. Þeir era:
Allan Greisen, 34 ára bifvélavirki,
kafari og þúsundþjalasmiður. Am-
grímur Hermannsson, 45 ára leið-
angursstjóri og ökumaður. Hann er
þrautreyndur fjallamaður eftir ald-
arfjórðungsstarf í björgunarsveit og
rekstur ferðaskrifstofu sinnar Addís
(Addice) frá 1985. Hún hefur sér-
hæft sig í ferðum um hálendi íslands
á ofurjeppum. Ástvaldur Guðmunds-
son, 46 ára ökumaður og aðstoðar-
leiðangursstjóri. Hann á að baki 27
ára starf í björgunarsveit og hefur
starfað með Jöklarannsóknafélaginu
um 20 ára skeið. Freyr Jónsson, 33
ára ökumaður og viðgerðarmaður.
Freyr er véltæknifræðingur hjá
Toyota og hönnuður margra breyt-
inga á jeppum. Freyr hefur verið fé-
lagsmaður í 4x4 klúbbnum í meira en
áratug og í Jöklarannsóknafélaginu í
meira en áratug. Hann fór haustið
1997 ásamt Jóni Svanþórssyni til
Suðurskautslandsins þar sem
breyttir jeppar voru notaðir við
rannsóknastörf. Henning Edvard
Madsen, 53 ára forstjóri Mercedes
Benz í Grænlandi og umboðsmaður
Mitsubishi. Hann hefur ferðast víða
um heim og verður nú fyrsti farþeg-
inn yfir Grænlandsjökul um landveg.
Madsen borgaði hálfa miiljón ís-
lenskra króna fyrir farið, en verður
að puða til jafns við hina! Ingimund-
ur Þór Þorsteinsson, 32 ára raf-
magnsfræðingur og ísklifrari. Á að
baki 15 ára starf með íslenskum
björgunarsveitum. Rekur eigið fyrir-
tæki, Aukaraf, sem hefur sérhæft sig
í breytingum á rafkerfum bfla. Lasse
Rungholm, 36 ára, annast leiðang-
ursstjóm og almannatengsl. Lög-
fræðingur, flugmaður, kafari og
skiðagöngumaður. Malte Udsen, 20
ára hljóðupptökumaður og aðstoðar-
maður við kvikmyndagerð. Steen
Andersen, 38 ára kvikmyndatöku-
maður.
Ferðaáætlunin
Um þessa helgi era mikil hátíðar-
höld í Nuuk í tilefni afmælis KNI,
tónleikar, tískusýning og veisluhöld.
Hápunktur hátíðarhaldanna verður
þegar jeppamir þrír leggja af stað
frá Nuuk 16. maí að viðstöddum
helstu forystumönnum Grænlend-
inga og fjölda gesta.
Jepparnir verða fyrst ferjaðir yfir
Godthábsfjörðinn og taka land á
norðurströnd fjarðarins. Þaðan verð-
ur ekin um 150 km leið eftir svo-
nefndum Narsarsuaq-sléttum að
Tarsesuaq-vatni við jökulröndina og
yfir vatnið að jöklinum. Þessi leið
hefur aldrei verið ekin fyrr og má
búast við bröttum fjöllum, hliðar-
halla og stórgrýti á leiðinni.
Af myndum og kortum að dæma
er jökulröndin ekki árennileg og vit-
að er að sprungusvæði ná tugi kfló-
metra inn á jökulinn, áður en hájökl-
inum er náð. Valdar vora fjórar leið-
ir á jökulinn eftir kortum og loft-
myndum. Freyr Jónsson sagðist eins
eiga von á nota yrði spilin á bílunum
til að komast upp á jökulröndina.
Amgi'ímur Hermannsson flaug
með þyrlu að jökulröndinni síðastlið-
inn fimmtudag. Hann skoðaði leið-
irnar fjórar og telur að þær séu allar
færar íslensku jöklajeppunum. Eins
kannaði Amgrímur ísinn á vatninu
og reyndist hann vera bflheldur.
Hann taldi að það myndi spara mik-
inn tíma að geta ekið síðustu 20 km
ÍSLENSKU leiðangursmennirn-
ir við farartækin. F.v.: Amgrím-
ur Hermannsson, Ingimundur
Þór Þorsteinsson, Freyr Jónsson
og Ástvaldur Guðmundsson.
Auk þeirra taka fimm Danir
þátt í leiðangrinum.
að jökulröndinni á sléttum ísnum í
stað þess að klöngrast um grýtta
mela og fjöll.
Á jöklinum liggur leiðin fyrst að
yfirgefinni ratsjárstöð í eigu Banda-
ríkjamanna, DYE II, Sea Bass. Ef
aðstæður leyfa verður flogið þangað
á skíðaflugvél með fjölmiðlafólk og
haldinn blaðamannafundur með leið-
angursmönnum. Þaðan liggur leiðin
yfir hábungu jökulsins í suðaustm- að
annarri yfirgefinni ratsjárstöð, DYE
III, Sob Story. Áfram liggur leiðin
niður að jökulröndinni að austan þar
sem farið verður niðm- að þorpinu
Isertoq um erfitt sprangusvæði.
Niðurleiðin er að hluta sú sama og
þremenningarnir Ólafur Örn Har-
aldsson, Haraldur Örn Ólafsson og
Ingþór Bjarnason fóru upp á Græn-