Ný félagsrit - 01.01.1850, Page 82

Ný félagsrit - 01.01.1850, Page 82
82 CM þJODMEGUNARFRÆDI. ritaíi um þetta efni, og þó ástand og krínguiustæbur nú se allt aörar, þó ver&a menn þó enn að dást aí) sannleika margra af kenníngum þeirra, og hvað vel þær stundum eiga vib enn; Platon talar næstum því eins um niburskipan eríibisins og nú er orbiö almennt, síban Abam Smith svo Ijóslega sýndi, hve mikils hún er verb i hinu sibaba mannfélagi og bygbi ab miklu leyti á henni kenníngu sína. En af öllunt fornum rithöfundum hefir þó enginn verib kominn eins lángt í þessu efni og Aristóteles, og skuluin ver því taka nokkra stabi úr „s t jó r n a r in á 1 u in“ hans, til dæmis uppá kenníngu Grikkja um þau mál, sem nú eru almennt talin til þjóbmegunarfræbinnar, og geta menn þá borib hana saman vib þá kenníngu, sem nú er í inestu gildi og síban verbur skýrt frá. „Stjór narinál um“ Aristóteles er skipt í 8 bækur, og í þeiin rannsakar hann fyrst og fremst hvernig mannfélagib se orbib til í fyrstu, því næst talar hann um skyldur manna vib þab, ýinislegar stjórnar- skipanir, orsakir til óeyrba og byltínga o. s. frv. jiegar hann er búinn ab skýra frá ebli allrareignar og fjármuna, útlistar hann þab, sem menn siban hafakallab notkunarverb og skipta-verb þeirra, öldúngis á saina hátt sem Adani Smith. „Notkun allrar eignar“, segir hann (Polit Lib. I. Cap. VI.'), „er tvennskonar, og er hvortveggja notkanin óabskiljanleg frá hlutnum,þó mun- ur sé á tilgángi notkunarinnar. Önnur er hin eblilega notkan,hinsú hin annarlega. þanniger hin eblilega notk- an sokka sú, ab í þeiin sé verib,, hin annarlega sú, ab þeir sé hafbir fyrir skiptafé“. Eins satt og skilinerkilegt er þab, sem hann segir um ebli og ákvörbun penínga. Uin þá fer hann þessum orbum, þegar hann er búinn
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160

x

Ný félagsrit

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ný félagsrit
https://timarit.is/publication/67

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.