Sunnanfari - 01.01.1898, Page 5

5

að þeim gáfust þau ráð vel. (Meðal þess fólks var
móðurbróðir minn og amma mín). Nýlendubúar í
Minnesota-nýlendu eru langflestir Austfirðingar.
Minnesota-nýlendan mun hafa farsæflegast bú-
skaparland af öllum íslenzku nýlendunum vestra.
Hveiti-uppskeran er þar auðvitað ekki eins mikil
eins og hún verðr í góðærum í Norðr-Dakota og
Manitoba, en þar þrífast aftr miklu fjölbreyttari af-
urðir, auk hveitis, t. d. hör og mais o. fl., en niais-
yrkjunni verðr oftast samfara svínarækt.
I þessari nýlendu hygg ég að landar sé jafn-
bezt efnaðir. Vellíðan mun vera þar almenn, sum-
ir mæta vel efnaðir og mundu verða kallaðir stór-
ríkir hér. I þessari nýlendu hafa sumir beztu
bændrnir miklu stærri jarðnæði, en í öðrum ísl.
nýlendum. Ef míg rangminnir ekki, munu vera
þar ísl. bændr, sem eiga frá 640—900 ekrur. -
Land er öldótt mjög í nýlendu þessari, en skóg-
laust af náttúrunnar hendi. En ýmsir landar hafa
ræktað hjá sér nokkrar ekrur af skógi, svo að þeir
hafa uú nægan skóg til eldsneytis úr þessu. Sér-
staklega þótti inér fallegr skógrinn hjá Gunnlaugi
frænda mínnm (frá Hákonarstöðum) og hjá Jósep í
Framnesi.
Híbýlaprýði er meiri í nýlendu þessari, en öðr-
um íslenzkum nýlendum, og má segja, að húsagerð
þar sé yfirleitt prýðileg, þó að auðvitað sé talsverðr
munr á því, eins og eðlilegt er eftir efnum og öðr-
um ástæðum. Og víða er þar að sínu leyti eins
ágætlega vandað til útihúsa, peningshúsa, kornbúra
o. s. frv. Sérlega vel sá ég meðal annars hýst hjá
þeim Jósepi og Gunnlaugi og hjá Birni frá Hauks-
stöðum.
Það er víðast fagrt i þessari nýlendu, að mér
þótti. Eg kom þangað einu sinni ög fór dálítið um
hana. Rétt í henni stendr bærinn Minneota, og
minnist ég á hann siðar, er ég tala um bæina. E>á
menu, sem ég heimsótti, svo ég muni, í nýlendu
þessari, skal ég nefna flesta, ef vera kynni að ein-
hver, sem hlýðir hér á orð mín í kveld, þekti einn
þeirra eða fleiri og hefði gaman að heyra, hvernig
þeim líðf. — I Austrbygðinni skal þá fyrst frægan
telja, vinn minn Sigurð Askdal, Austfirðing, gáfað-
an mann og frjálshugsandi og inn bezta dreng. Þá
næst þá þrjá, er ég hefi áðr nefnt: Gunnlaug Pétrs-
son frá Hákonarstöðum, Björn frá Hauksstöðum
í Vopnafirði (fyrrum á Grímsstöðum á Fjöllum),
Jósep á Eramnesi, Vopnfirðing, tengdason Jóns
gamla Þorvarðarsonar úr Papey, er enn lifði þá
hjá honum. Jósep mun vera manna auðugastr is-
lenzkra bænda þar, enda mesti snildai'bragr á öllu
þar. Þá kom- ég og til tveggja gamalla kjósenda
minna og kunningja: Priðriks frá Eiðum og Jó-
hannesar frá Hjartarstöðum, Sunnmýflnga, beggja
eins og ég er, og búa þeir vel*. — I Norðrbygð-
ina, sem svo er kölluð þar, kom ég ekki. — í
Vestrbygðinni kom ég til Árna Sigvaldasonar, er
ég var kunnugr frá fornri tíð í Mihvaukee 1873—
1874; hann er á'góðri jörð, vel hýstri og líðr vel.
Þá kom ég til Guðrúnar móðursystur minnar og
Jóseps manns hennar; hann er frændi Jóseps í
Eramnesi. Þeim leið vel. Svo kom ég til Sigfús-
ar Pétrssonar frænda mins (bróður Gunnlaugs, er
ég áðr nefndi). Hann býr í Háuhlíð og er kvæntr
Sigrbjörgu Sigurðardóttur. Sigurðr faðir hennar
var bróðir Eymundar föður Sigfúsar bóksala. Það
fer vel uin þau hjón, enda eiga þau það skilið. —
í Suðrbygðinni eru sárfáir landar. Ivom ég þar að
eins til Olafs móðurbróður míns. Hann á tvö jarð-
næði (320 ekrur) og búnast honum vel; hann hafði
þá íveruhús í smíðum meir en hálfgert.
Engin önnur íslenzk nýlenda hygg ég að standi
með eins jafnri velmegun sem þessi.
Dakota-nýlendan er yugri en Minnesota-nýlend-
an, og því enn eigi svo langt komin i sumum at-
riðum, t. d. húsagerð; en er þó á góðri leið. Eg
efast um, að nokkrir íslenzkir nýlendumenn hafi
nokkurstaðar byrjað jafn-allslausir eins og'hér eða
átt jafn-illa æfi inn fyrsta vetr. Dakota-nýlendan
bygðist af fólki, sem flýði allslaust frá Nýja-Islandi,
en nokkuð kom öreigar austan frá Ontario, þar sem
landar vorir höfðu nokkrir sezt að, sumir austan
frá Nova Scotia. Pyrsta vetrinn vóru þar sumar
þær fjölskyldur, er litið annað höfðu við að lifa,
en kartöflur, sem þeir gátu þó eklvi geymt öðruvísi,
en að grafa þær niðr í jörð, og vildu þá frjósa og
skemmast; um híbýlin þennan vetr ætla ég ekki
að tala. En það hafa menn, sem þetta reyndu, sagt.
við niig, að þeir skilji ekki enn í dag, hvernig þeir
og fjölskyldur þeirra hafi farið að halda lífi út
þann vetr.
En menn lifðu þetta af, og Norðr-Dakota-ný-
lendan varð að fjölmenri og blómlegri nýlendu,
svo að nú má víst telja hana aðra blómlegustu ísl.
nýlenduna. Auðvitað hefir stöku mönnum mishepn-
*) Nú hefir sonr Jóhannesar tekið við jörð og búi
og eins tengdasonr Friðriks, en þeir gömlu mennirnir
hafa flutt sig til Minneota-bæjar og reist sér þar sitt
húsið hvor, að mér er sagt.
Síðari athugas.