Lögrétta - 01.07.1933, Side 43

181
LÖGRJETTA
182
og jafnan meira til lasts en lofs. Páll ólafs-
son skáld sat á þingi með Grími eitt eða
tvö ár. Jeg heyrði hann segja frá því, að
Grímur hefði viljað vera sjer sem allra
bestur. En samt fjell honum ekki við hann
á þinginu. Hann sagðist einu sinni hafa
spurt hann að því, hvers vegna hann væri
svo áleitinn og illvígur við einhvern sam-
þingismann þeirra, sem Grímur var þá alt-
af að skósa, mig minnir að það væri Egg-
ert Gunnarsson. En Grímur sagði, að hann
væri sjer svo ógeðfeldur, að hann gæti ekki
sjeð hann í friði, enda þyrfti líka að taka
í hann. „En við þá, sem mjer líkar vel við,
eins og þig, geri jeg þetta aldrei“, bætti
hann við. — „Hann bauð mjer margoft
heim að Bessastöðum“, sagði Páll, „en jeg
fór aldrei“.
Grímur var um nálægt þriggja ára tíma-
bil, 1878—81, ritstjóri „ísafoldar“ í fjar-
veru Björns Jónssonar, sem var útgefandi
blaðsins. En engin veruleg spor hefur hann
látið eftir sig í blaðamenskunni. Hið sjer-
kennilegasta eru nokkrar greinar um ýmsa
merkismenn eldri tíma, og svo kvæði hans,
sem þar birtust. Matthías Jochumsson var
samtíða honum ritstjóri „Þjóðólfs“. Þeir
voru mjög ólíkir menn. En á þessum árum
var skáldfrægð Matthíasar mjög að vaxa.
Grími fanst minna til um kveðskap hans
en mörgum öðrum, og að minsta kosti einu
sinni skrifaði hann allsnarpa skopgrein um
ljóðagerð Matthíasar, og er þar, svo sem
vænta mátti, fundvís á gallana. Er þetta
eina árásin, sem jeg hef rekist á hjá Grími
á samtíða skáld, að undanteknum dómi hans
um þýðing Eiríks Magnússonar á „Storm-
inum“ eftir Shakespeare, sem kom fram
nafnlaus í blaði á Akureyri. En Steingrímur
Thorsteinsson sagði, að á Kaupmannahafn-
arárunum hefði Grímur lastað skáldskap
sinn og viljað gera sem minst úr honum.
Aftur á móti urðu þeir kunningjar eftir að
báðir fluttust heim, og í formála kvæða-
safnsins frá 1895 þakkar Grímur Steingrími
fyrir yfirlestur þýðinga sinni á grískum
kveðskap. Grímur átti þátt í stofnun „Tíma-
rits“ Bókmentafjelagsins og hefur skrifað í
það greinar um ýmisleg efni. Hann var um
eitt skeið varaforseti Þjóðvinafjelagsins, og
um tíma amtráðsmaður Suðuramtsins. 1874
mun hann hafa staðið fyrir móttöku kon-
ungs á Þingvöllum. Á vandaðri teikningu,
sem til er frá þeim tíma, sjest Grímur á
miðjum fleti lesandi upp ávarp til konungs.
A öllu má sjá, að hans hefur ekki lítið gætt
hjer í opinberu lífi á fyrstu áratugunum
eftir að hann settist að hjer heima. En
minnisverðasta starf hans er þó Ijóðagerðin
á Bessastöðum.
Hún kemur fram í kvæðasafninu frá
1895 og að nokkru í safninu frá 1906. Eru
sagnakvæðin þar meginefnið. I þeim eru
venjulega einstakar myndir úr fornum sög-
um, mest norrænum eða íslenskum, dregn-
ar beint út úr sögunum og settar fram í
kjarnorðu rími. Stundum býr hann til
skrautlegar umgerðir um efnið, t. d. í Ása-
reiðinni: „Jóreyk sje jeg víða vega — velta
fram um himinskaut, — norðurljósa skær-
ast skraut“ o. s. frv. Byrjun kvæðisins er
glæsileg umgerð um lýsinguna, sem á eftir
fer, á flótta goðanna frá Norðurheimum.
Kvæðið um Halldór Snorrason bætir í raun
og veru engu við frásögnina í Heimskringlu
um skilnað hans við Harald konung Sigurðar-
son. En í fyrstu vísunni er lýsingin á Hall-
dóri svo gagnorð og fast mótuð, að hún
hlýtur að festast í minni: „Aldrei hryggur
og aldrei glaður, — æðrulaus og jafnhugað-
ur, — stirður var og stríðlundaður — Snorra
son og fátalaður". Líkt er um Tókastúf, að
það, sem fyrst og fremst festist í minni,
er lýsingin á gamla manninum í byrjun
kvæðisins: „Hver er þessi hrottinn hái, ■—
sem hallast upp við dyrastaf?" o. s. frv.
Viðureign Gláms og Grettis er lýst í kvæði
Gríms eins og í sögunni, engu breytt og
engin tilraun gerð til þess að leggja í hana
nýjan skilning’, eins og hjá Matthíasi Joch-
umssyni í Grettisljóðum. En lýsingin á
draugnum er fyllri og ferlegri í kvæði
Gríms en í sögunni. I kvæðinu „Jarlsníð“
gerir Grímur Þorleifi skáldi upp orðin, er
hann kveður níðið um Hákon jarl, og fyllir
með því út gömlu söguna, en þetta er eitt
hið magnaðasta og kjarnorðasta af sagna-
kvæðum Gríms. Því verður ekki neitað, að
stundum eru þessar löngu, rímuðu frásagn-
hans nokkuð þreytandi lestur. En haxm get-