Eimreiðin - 01.05.1907, Page 22

102
stundum úr mel. Klyfberi af tré var ofan á. í honum stóðu klakkar
til að hengja klyíjar á, og í hann voru gjarðirnar festar. Torfreiðingar
tíðkast að vísu enn. Þó er nú líka farið að nota heydýnu-reiðingu, sem
Gunnar Hinriksson úr Fljótsdalshéraði hefir komið hér á, og líklega fundið
upp. Þykja þeir léttari og þægilegri. — En reiðingar eru nú æ minna
notaðir, því vagnar (eða kerrur) eru sem óðast að útrýma klyfjaflutningi
á hestum þar, sem vögnum má við koma. Næstum hver búandi hér í
hrepp hefir fengið sér vagn og sumir fleiri en einn. Þeir, sem ekki hafa
þá enn, fá þá að láni hjá grönnum sínum.
Hestskónagla eru menn nú hættir að smíða, því í búðum fást
hóífjaðrir, sem- þykja betri, og enda ódýrari en nagla smíðið.
Sláttuljáirnir íslenzku sjást ekki lengur. Skozku ijáirnir, sem
Torfi í Ólafsdal kom á hér á landi, hafa útrýmt þeim, — þykja miklu
betri.
Hrífutindar voru áður úr birki, en nú úr brúnspæni og þola betur.
Taðkvarnir eru nú alment hafðar í stað kvísla, til að mylja
áburðinn.
Skilvindur eru hér á hverjum bæ og hafa útrýmt trogum og
byðnum.
Leirskálar eru alment hafðar fyrir matarílát, en askar af tré,
með útskornu loki, oft fallegu, eru nú lagðir niður. Sama er um diska.
Skeiðar, sem fást mjög ódýrar í búðum, hafa einnig næstum út-
rýmt hinum útskornu hornspónum, sem áður voru uppáhaldsgripir og
áttu oft skilið að vera það, fyrir fegurðar sakir. Hér í næsta hrepp er
þó enn til spónasmiður. En það verk borgar sig ekki lengur.
Næturgögn af tré, sem áður tíðkuðust og óþefur fylgdi, eru nú
sama sem horfin, því í búðum fást náttpottar af leiri eða steindu járni.
Vatnsfötur og mjólkurfötur úr tré eru líka að hverfa. Svo-
nefndar »spöndur« úr galvaníseruðu járni eru að útrýma þeim.
Stundaklukkur voru hér á 3 bæjum, er ég man fyrst, allar
»Bornholmsverk«. Svo stóð um mörg ár. Smámsaman fóru aðrar klukkur
að tíðkast, og nú er eigi að eins klukka á hverjum bæ, heldur má næst-
um segja að hver fulltíða maður hafi úrið sitt í vasanum. Dagsmörk
heyrast nú aldrei nefnd; enda bar þeim lítt saman. Á mörgum stöðum
eru hér örnefni kend við dagsmörkin og getur það haldið uppi minningu
þeirra.
Saumavél er nú á flestum, ef ekki öllum, bæjum hér. Þykir ekki
viðlit að sauma án þeirra.
P r j ó n a v é 1 er 1 í hreppnum og hefir nóg að gjöra, því lítið er
nú orðið um handaprjón móts við það sem áður var.
Eldavélar eru komnar á nokkra bæi.
Ljósfæri voru alment lýsislampar. — Þeir hafa fengið nafnið
»grútarlampar« af því, að lýsið, sem brent var á þeim, hefir eigi ávalt
verið sem bezt. En mikil framför hefir það á sínum tíma verið, er þeir
útrýmdu ljósakolunum, sem áður höfðu tíðkast. Eg sá tvær kolur.
Þær voru þá hafðar fyrir deiglur til að bræða í tin og blý. Með því
lýsislampinn er horfinn, skal lýsa honum nokkuð: Hann var tvöfaldur:
yfirlampinn gekk ofan í undirlampann. Að framan höfðu þeir mjótt nef.
Lá kveikurinn í nefi yfirlampans og logaði ljósið á fremri enda hans.