Eimreiðin


Eimreiðin - 01.05.1907, Blaðsíða 59

Eimreiðin - 01.05.1907, Blaðsíða 59
139 Loki er förunautur Óðins, ætíð framtakssamur, sem ýmist sigrar með brögðum sínum, eða lendir í klónum á tröllunum fyrir óvar- kárni sína. En eðli Loka birtist líka í öðrum myndum, sem virð- ast sýna alt annað. Hann liggur bundinn í hellinum og eitrið úr úr orminum drýpur í andlit honum, hann kippist svo hart við, að jörð öll skelfur, og hann á síðar meir að losna og berjast gegn goðunum við ragnarök. Ljóðsögulega á þetta ekki svo mjög skylt við Lúcífer kristinna manna sem við sagnirnar frá Kákasus um risahetjuna inniluktu í Elbrusfjalli, fjötra hans, pínslir og hvernig hann losnar og geysist fram við heimsslitin. En að þessar hugmyndir hafa getað runnið saman og myndað heild, kemur líklega til af því, að norrænu trúsagnirnar hafa sjálfar raskast og efni þeirra tekið ýmsum stakkaskiftum. PERSÓNUEINKENNI. fað leynir sér ekki, að eitthvað nýtt er að brjótast út í trúsagnaskáldskapnum norræna: löngun til aö láta einkenni hinna einstöku goða koma skýrt fram, láta guð- dómsaflið verða sem berast og loks — þó í minna mæli sé — að hreinsa goðin í siðlegum efnum. Sigurvinningar þrumuguðsins hverfa í fjarska, þótt hin ljóðsögulegu yrkisefni sýni, hve mikið hefir að þeim kveðið áður í fyrndinni; í jötnaróðrinum t. d. ber ekki framar á bragðkænsku Pórs, heldur er óll áherzlan lögð á að lýsa afli hans; eins er í hamarsheimtinni, að þar er allri bragð- kænskunni varpað yfir á förunaut lians Loka. Pegar svo er komið, verður skuldin fyrir öll óhöpp og óviðbúnar árásir, sem Æsir verða fyrir, að skella á Loka; hann verður að þoka um set niður af goðastallinum og er nú sagður kominn af jötnum; en í árdaga hafa þeir, hann og Óðinn, blandað blóði saman, að því er sagt er. GOÐIN í EDDUKVÆÐUNUM. Á víkingaöldinni verður á Norðurlöndum umrót og breyting á andlegu verðmæti. Pá eru tvær ólíkar andastefnur hvor annarri samfara. I goðasögunum í Snorra-Eddu og hinum dýrkveðnu drápum skáldanna, sem ekki hugsa um annað, en að segja frá algengu efni í glæsilegum búningi, sjáum vér hinar einfeldnislegu trúsagnir með öllum sínum æfintýrabrag, hamskifti goða í dýrahami o. s. frv. En í Eddu- kvæðunum (í Sæmundar-Eddu) sjáum vér aftur goðakvæði, sem eru fullkomin skáldverk, þar sem menn með andlegum þroslca hafa sett mót sitt á trúsagnirnar. Pó ekki væri annað, en að hamskifti goða í dýrahami koma þar ekki fyrir (þeim slept eða þau ekki nefnd), þá er slíkt harla einkennilegt. Par er ekki verið
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.