Eimreiðin - 01.05.1917, Síða 31

9*
steinvarða, er reistur væri hér í bænum. og abhjúpa það svo á 80.
afmæli skáldsins, svo aldir og óbornir mættu jafnan líta hér svip þess
ágætasta og frægasta manns, sem hér hefur alið aldur sinn. f’essari
hugmynd var hreyft við nokkra borgara bæjarins, er tóku henni tveim
höndum og lögðu fram svo mikið fé á móts við Stúdentafélagana, að
henni var borgið. _
þegar listamaðurinn Ríkarður Jónsson var búinn að móta skáldið
í leir, varð því að orði, að nú væii Ríkarður búinn að gjöra sig að
leirskáldi í ellinni; en nú er hann risinn upp forkláraður sem eir-
skáld, og gefst mönnum nú á að líta.
Steinvarðinn sem myndin stendur á, er, eins og skáldið, af ramm-
íslenzku bergi brotúin. Stuðlar eru í hann höggnir, og mættu þeir
tákna stuðlaföll ljóða hans og að hann gat, eins og >listaskáldið góða«,
»stein og stál í stuðia látið falla«. Eirtöflur eru greyptar í varðann
báðumegin, framan og aftan. Á hina fremri er rist þetta gullfagra
erindi um tunguúa okkar:
Jungan geymir í tímans straumi
trú og vonir landsins sona,
daubastunur og dýpstu raunir
darraðarljót) frá elztu pjóbum;
heiftaróm og ástarbríma,
'órlagahljóm og refsidóma,
land og stund í lifandi myndum
Ijóbi vtgbum geymir í sjóbi.
f’ótti þetta vel valið, til þess að sýna hina snjöllu kveðandi skáldsins,
orðsnild hans og orðgnótt, og loks trú hans á mátt tungunnar og kyngi.
Varðann, fyrsta varðann, sem reistur hefur verið nokkrum manni á
þessu landi í lifanda lífi, höfum vér sett hér á hinn eina friðaða blett,
sem bærinn á, og sett hann svo hátt, að hann gnæfi yfir bæinn. eins
og skáldið hefur borið höfuð og herðar yfir samtíðarmenn sína.
Og sjálfsagt er það engin tilviljun, heldur dulin ráð, að mildar
konuhendur hafa farið um þennan reit, friðað hann og prýtt, löngu
áður en nokkrum kom til hugar, að setja hér þennan varða, og með
því óafvitandi búið skáldinu, sem orti »Fósturlandsins Freyja«, hér stað.
Fyrir nefndarinnar hönd, sem safnað hefur fé til þessa varða og
látið reisa hann, afhendi ég svo bænum varðann til eignar, viðhalds
og verndunar. Trúi ég því fastlega, að öllum ungmennum þessa bæjar
þyki svo vænt um hann, að þau verji hann eftir megni öllu grandi,
og því fari fjarri, að þau skemmi hann eða óprýði á nokkurn hátt.
í’arna minnismerkið stendur,
mæt og fögur bæjarprýði!
Snildarmanna hagar hendur
hafa reist þá listasmíði.
Sjáið, hvar á sterkum stalla
stendur líking skáldsins góða!
Kenna allir kappann snjalla,
konunginn í ríki Ijóða.
Skln und brúnum æskueldur,
elli þó hann mæti kaldri.
Enn sem forðum vopnum veldur
víkingur á níræðsaldri.
Haglegar enginn hefur dýra
hugmyndanna eðalsteina
greypt í málsins gullið skíra,
glæsta, fagurskygða, hreina.