Eimreiðin - 01.05.1917, Blaðsíða 50

I IO
það leit út. Eg átti ekki tal við Fiske um þetta, því að ég sá
hann aldrei eftir það, að fálkamerkið var leitt í lög, en í bréfi til
mín segir hann eitt sinn: »Eg hef fengið fálkamerkið, en ennþá
get ég ekki alveg felt mig við það«.
Annað atriði í grein minni hefur og Jón prófastur gert áthuga-
semd við. Eg sagði að Svalbarðsættin hafi víst ekki átt neitt
skjaldmerki, þar sem engir af þeirri ætt hafi verið aðlaðir. Pað
hefur sem sé verið sögn um, að hvítur fálki í blám feldi hafi
verið skjaldmerki Lofts ríka Guttormssonar, ættföður Svalberðinga.
Nú er það víst, að Loftur ríki var ekki riddari, og átti því ekki
skjaldmerki. En séra Jón segir: »Ég held sú arfsögn í þeirri
ætt sé ekki tilefnislaus, að einn af forfeðrum hennar hafi verið
’dubbaður' riddari og haft hvítan fálka í blám feldi á skildi sínum;
en hún hafi farið langfeðgavilt, er hún telur Loft ríka Guttorms-
son riddara í stað Lofts Ormssonar (f 1476), sem víst er, að
var riddari, þótt óvíst kunni að vera, hvaða skjaldamerki hann
hafi haft*. Petta er vert að athuga, því að það er ekki ólíklegt,
að séra Jón hafi rétt fyrir sér í þessu, þótt ekki verði færðar
sönnur á það eftir gögnum þeim, sem ég þekki. Loftur Ormsson,
Loftssonar, Guttormssonar ríka, er hvergi kallaður riddari í ís-
lenzkum sagnaritum, svo ég viti af. En í kaupmálabréfi frá 4.
febrúar 1470 er hann nefndur svelborinn mann«, og í vottorði
gefnu 12. september 1470 nefnist hann »Loftur Ormsson a vopn«.‘)
Aðalskaparbréf hans mun ekki vera til, né neitt annað, er bendir
á riddaradóm hans eða mynd skjaldmerkis hans. En ef til vill
mætti finna einhverja upplýsingu um þetta, ef íslenzk innsigli frá
miðöldunum væru rannsökuð.
Þótt það snerti ekki beinlínis skjaldmerki íslands, þá vildi
ég þó bæta hér við athugasemd um aldur skjaldmerkja á Norður-
löndum, sem ég mintist á í fyrri grein minni með tilliti til Heims-
kringlu og annarra af konungasögunum. Eg tilfærði þar orð
Gustafs Storms viðvíkjandi sögninni um skjaldmerki Magnúsar
berfætts, hvernig hún hefði orðið til og smámsaman aukist. Síðan
ég reit það, hefur mér borist í hendur bók eftir Alexander Bugge
(»Smaabidrag til Norges Historie paa iOOO-Tallet«, 1914), þar
sem hann meðal annars tekur til meðferðar sögnina um Magnús
berfætta og ljónsmerkið. Hann vitnar til kirkjusögu Orderiks
') fslenzkt Fornbréfasafn, V, 561, 581. Sbr. og Sýsluœannaæfir, II, 276