Eimreiðin - 01.04.1919, Qupperneq 48

112
TÖFRATRÚ OG GALDRAOFSÓKNIR ieimreiðin
þyktina. Hann segir t. d.: »Ver vitum, að sumir halda,
að galdrar séu alls ekki til, og að það sé vantrú að halda
slíku fram. Þeir halda einnig að illir andar séu ímyndun
ein. — — — — En kaþólsk trú má fullyrða, að illir
andar eru til, og geta t. d. gert hjónabönd barnlaus«. Og
»það er nauðsynlegt að trúa þvi, að illir andar með leyfi
guðs geti gert truflun í loffinu, komið af stað ofviðrum
og látið eld falla af himni«. Auðvitað gat Thómas haldið
þessu fram óáreittur eingöngu vegna þess, að bæði kirkjan
og fólkið var lengi búið að trúa því, en þorði að eins
ekki að kveða upp úr með það. Hér er því orðin alveg
gagnger breyting á hugsunarhættinum, frá því á 8. og 9.
öfd. Sú breyting er sumpart komin af því, að alþýðan
var altaf hjátrúarfull og smájók þá hjátrú í næði. En
langmest er þó sú breyting komin af því, að Evrópa
kyntist Márunum og töfravísindi þeirra lögðu alt undir sig.
Sama árið sem Thómas dó er fyrsta galdrakonan brend
í Frakklandi. Og smámsaman eykst það, úr því að það
var einu sinni byrjað. Þegar musterisriddararnir voru
drepnir 1313, var ein ákæran um galdra. Jeanne d’ Arc
var og sökuð um galdra og brend, sem kunnugt er. En
ekkert fast form var enn komið á þetta. Galdramálin
voru að koma upp hingað og þangað, og ávalt óvist
hvernig með þau skyldi farið. T. d. var það siður í Frakk-
landi að þær, sem meðgengu, voru dæmdar í æfilangt
fangelsi. Að eins þær »iðrunarlausu og forstokkuðu« voru
brendar.
En árið 1487 kemur út hinn alræmdi Malleus mali-
ficarum eða Galdrahamarinn, og með honum hefst hin
eiginlega galdrabrennuöld, sem stóð fram á 18. öldina,
með slíkum feiknum, að annað eins hefir aldrei yfir
mannkynið gengið síðan sögur hófust.
Innocentius VIII. páfi gaf út páfabréf það, er kom þessu
af stað,’ 5. des. 1484. í því gefur hann rannsóknardóm-
urum tveim, Jakob Sprenger og Hinrik Institor, fult vald
til þess að leita uppi og afmá galdramenn. Er það næsta
eftirtektarvert, að það eru rannsóknardómararnir, sem
annars áttu að leita uppi villutrúarmenn, sem hér eru