Tölvumál - 01.05.1999, Blaðsíða 11

Landkönnuður1

upplýsinga- og samskiptatækni. í könnun Saye kemur í ljós að mjög fáir
John Saye gerir grein fyrir niðurstöðum kennarar hafa persónueinkenni ferða-
rannsókna sinna um viðhorf nemenda og langsins. Það hjálpar manni til að átta sig
kennara til tækninýjunga í framhalds- á og greina það umhverfi sem frumkvöðl-
skóla. Kenningin sem hann þróaði út frá ar vinna í. Skólamenningin eins og hún er
þessari rannsókn hljómar á þá leið að þeir núna er ekki tilbúin til að vinna sam-
kennarar sem eru þannig skapi famir að kvæmt nýjum hugmyndum sem raska
þeir þola vel óvissu eru líklegir til að vera venjum og hljóta þess vegna að hafa í för
Þeir kennarar sem opnir fyrir nýjungum og nota tæknina í með sér ákveðið óöryggi eins og allar
eru þannig skapi skólanum út frá þörfum nemenda. Þessari breytingar. En Saye bendir líka á að ólík-
farnir að þeir þola vel skapgerð fylgir yfirleitt öðru vísi viðhorf legt sé að skólinn og sú menning sem
óvissu eru líklegir til til kennslu, náms og menntunar (John innan hans ríkir breytist nema þjóðfélagið
ocí vera opnir fyrir Saye. 1997:13). sem hann er hluti af breytist (Saye.
nýjungum Hugmynd mín um að líkja frumkvöðl- 1997:21).
inum við landkönnuð er þróuð út frá Larry Cuban greinir á ástandið í sama
hugmynd Saye en hann býr til andstæðuás dúr en niðurstöður hans eru að lítil notkun
sem hann raðar kennurum og nemendum á upplýsingatækni í skólum sé minna að
samkvæmt þeim persónueinkennum sem kenna ónógu fjármagni, óundirbúnum
hann greinir í viðhorfum þeirra til mennt- kennurum og áhugalausum stjórnendum
unar, skóla og kennsluaðferða. Til að heldur en ríkjandi viðhorfum í menning-
skýra andstæðurnar líkir hann þeim við unni um hvað kennsla, nám og viðeigandi
annars vegar Accidental Tourists hins þekking er og hvernig skipulag skólastarfs
vegar Voyageurs og mætti kannski þýða eigi að vera (Cuban. 1993:206).
sem túrista og ferðalanga. Taflan hér á
eftir lýsir megindráttum í flokkuninni. Landkönnuður gerist
Sjá töflu 4 leiðsögumaður
Hugmyndir Nikis Davis eru heldur
Einkenni íslenska frumkvöðulsins falla bjartsýnni á möguleika skólanna (sjá
að flestu leyti undir það sem Saye kallar Davis. 1997). Tilgangur greinar hennar er
ferðalang. Hún þolir ekki bara vel óvissu líka að setja fram tillögur um aðferðir við
heldur finnst mér saga hennar sýna að hún að þróa áfram nýtingu upplýsingatækn-
sækist eftir því að fara inn á nýjar brautir innar en þær tillögur byggir hún á rök-
og jafnvel má ganga svo langt að segja að studdri greiningu á þróuninni hingað til.
hún þrífist á því að gera skólastarfið að Hún segir að fyrsta þrep þróunarinnar
skemmtilegu ævintýri út í óvissuna. Þess einkennist oft af tilraunum frumkvöðla
vegna fmnst mér líkingin við landkönn- sem eru áhugasamir og kraftmiklir ein-
uðinn eiga sérstaklega vel við. Hún er staklingar. Annað þrep einkennist af því
alltaf að reyna að fá fólk með sér í ævin- að stjórnendur taka forystu og farið er að
týraleiðangra til að uppgötva eitthvað nýtt. samræma stefnumótun. Oft er byrjað að
Tafla 4: Einkenni Túrista og Ferðalanga. (John Saye. 1997.45 (2):14)
Túristar (Accidental tourists) Ferðalangar (Voyageurs)
Vilja öryggi, stýringu og skipulag Mikið þol gagnvart óöryggi, tilraunum
1. Nám er alvarlegt mál: 1. Nám er ævintýri:
Nám er að ná tökum á; leið að marki. Nám er ævilangt verkefni.
Ahersla á ákveðinn áfangastað, Áhersla á ferðina, þroskaferlið.
lokamarkmið.
2. Vilja halda í hefðbundinn staðal fyrir 2. Dregur í efa hefðbundnar aðferðir
skólastarf. og ferli.
1
Tölvumál
11