Tölvumál - 01.05.1999, Blaðsíða 20

Skólasöfn
Upplýsingatækni á skólasöfnum
Ingibjörg Steinunn Sverrisdóttir
Á skólasöfnum er
hægt að nota
upplýsingafækni í
tvennum tilgangi, til
að styrkja rekstur og
starfsemi safnanna
og til að búa
nemendur undir
frekara nám og störf í
þjóðfélagi
framtíðarinnar
/
Askólasöfnum er hægt að nota upp-
lýsingatækni í tvennum tilgangi,
til að styrkja rekstur og starfsemi
safnanna og til að búa nemendur undir
frekara nám og störf í þjóðfélagi framtíð-
arinnar þar sem kunnátta á sviði upplýs-
ingatækni og leikni í notkun upplýsinga
verður jafn nauðsynlegur þáttur og t.d.
tungumálakunnátta. Ef við athugum fyrri
þáttinn, þá nýtist upplýsingatæknin til að:
- bjóða upp á nýja framsetningu gagna
t.d. gagnasöfn og alfræðibækur á
margmiðlunardiskum og á Intemetinu
- bæta þá þjónustu sem þegar er fyrir
hendi, t.d. tölvuvædda leit að gögnum
safnanna. Nýju skráningarkerfin hafa
ótrúlega yfirburði yfír gömlu spjald-
skrárnar og leitaraðferðinar. Næsta stig
er svo samtenging skráa
- endurnýja og bæta eldri tækni, t.d.
myndasöfn á margmiðlunardiskum í
stað litskyggna og glæra og svo geisla-
diskar í staðinn fyrir hljómplötur og
snældur
- nýta betur tíma starfsfólksins í söfn-
unum og einnig safnkostinn. Með mið-
lægri tölvuskráningu og samtengdum
skrám sparast tímafrek skráningarvinna
og starfsfólk getur betur einbeitt sér að
vinnu með nemendum og kennurum.
Með samtengdum skrám aukast einnig
möguleikar á millisafnalánum þannig
að það efni sem til er nýtist betur
- spara tíma. Leit og útvegun gagna
tekur styttri tíma með upplýsingatækni
og rannsóknir sýna að tölvuvædd útlán
sem nemendur sjá að mestu leiti um
sjálfir spara tíma sem starfsfólkið nýtir
þá betur til annarra starfa
- mæta þeim breytingum sem verið er að
gera á námskrám og námsefni, með því
að veita aðgang að upplýsingalindum
og þjálfa nemendur og kennara í mis-
munandi leitartækni.
Varðandi síðari þáttinn sem snýr að
nemendum hvernig þeir öðlast fæmi í
upplýsingaleit og upplýsingalæsi þá náum
við þeim markmiðum með því að kenna
þeim að nota:
- ritvinnslu, til að skrá hjá sér upp-
lýsingar, vinna ritgerðir og verkefni og
skila þeim á tölvutæku formi. Einnig
þurfa þeir að venjast á að nota umbrots-
forrit og teiknifoiTÍt
- ýmis kennsluforrit
- myndbandstæki, upptökuvélar,
myndavélar, skanna og fleiri slík tæki
við vinnslu verkefna og við skil verkefna
- margmiðlunardiska en nemendur
þurfa að læra að leita á diskunum, draga
fram upplýsingar, meta þær, prenta út
eða vista á disklingum til að nýta síðan í
heimildavinnu.
- skrár safnsins og annarra bókasafna.
Nemendur verða að geta leitað í skrám
eigin safns, geta fundið efni í safninu
með hjálp skrárinnar og einnig þuifa
þeir að geta leitað til annarra bókasafna.
- Internetið t.d. tölvupóst, spjallrásir,
ráðstefnur, verkefni, samvinnuverkefni
og skólanet.
- upplýsingaleit á netinu. Nemendur
þurfa að læra á leitarvélar, að leita í
gagnagrunnum, læra að meta vefsíður,
áieiðanleika, framsetningu og síðan
hvernig hentugast sé að nýta upp-
lýsingarnar.
- framsetningu efnis á vefnum, vef-
síðugerð o.fl.
Þetta er sú mynd sem margir skólasafn-
verðir sjá fyrir sér í framtíðinni. En hvað
vilja menntamálayfirvöld hvað sér
ráðuneytið fyrir sér? Það gaf út íkrafti
upplýsinga 1996 og þar voru settar fram
ákaflega víðtækar tillögur um menntun,
menningu og upplýsingatækni. Mikilvægi
skólasafna fyrir skólastarf í upplýsinga-
samfélaginu var undirslrikað og áhersla
lögð á hlutverk þeirra sem miðstöðvar
upplýsingatækni í menntastofnunum. Þær
tillögur sem settar voru fram fyrir
skólasöfnin voru í stuttu máli á þá leið að
allt skólakerfið hafi greiðan aðgang að
upplýsingaveitum og njóti sérstaks for-
gangs um þjónustu og uppbyggingu.
Skólasafn og tölvuver skulu vera staðsett
nálægt hvert öðru, til að tengja
upplýsingatækni og skólasafn í eina heild.
20
Tölvumál